မၵူၺ်း၊ ၸႄႈတွၼ်ႈ

ၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်း (IPA: [ma kói]), (မၢၼ်ႈ: မကွေးခရိုင်), (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Magway District), (သဵင်ဢွၵ်ႇ [Zetaun Makoi]) ၼႆႉ ပဵၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈ ဢၼ်ၼိူင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးတီႈၼႂ်း ၸႄႈတိူင်းမၵူၺ်း မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇပွတ်းၼိူဝ်ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်ၶွပ်ႇမၼ်းဝႃႈ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းၼၼ်ႉ မီး ၸႄႈတွၼ်ႈပၶူၵ်ႉၵူႇ၊ ၽၢႆႇႁွင်ႇမီး ၸႄႈတွၼ်ႈမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇ၊ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ မီး ၸႄႈတွၼ်ႈမဵၵ်ႉထိလႃႇ၊ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇမီး ၸႄႈတွၼ်ႈယမႄးတိၼ်း၊ ၽၢႆႇၸၢၼ်းမီး ၸႄႈတွၼ်ႈတယႅတ်ႉ၊ ၽၢႆႇတူၵ်းမီး မႄႈၼမ်ႉၵဵဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇပုၼ်ႉမႄႈၼမ်ႉၵဵဝ်ၸမ်ႉမီး ၸႄႈတွၼ်ႈမိၼ်းပူးယဝ်ႉ။

ၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်း
ၸႄႈတွၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈတိူင်းမၵူၺ်း
ၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်း ဢွင်ႈတီႈ ၼႂ်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ
ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 20°15′N 95°15′E
မိူင်း	မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ
ၸႄႈမိူင်း	ၸႄႈတိူင်းမၵူၺ်း
ၸႄႈဝဵင်း	(႖) ၸႄႈဝဵင်း
ၸႄႈလူင်	ဝဵင်းမၵူၺ်း
ႁူဝ်ၼမ်ၵူၼ်း
• ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ်	ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ
ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ်	MST (UTC+6.30)

ၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼႆႉ ဢဝ် ထုင်ႉယေႇၼၢၼ်ႇၶျွင်းလႄႈ ထုင်ႉတွင်ႇတႂိၼ်းၵျီးသေ ၽွတ်ႈႁႅၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ တီႈထုင်ႉယေႇၼၢၼ်ႇၶျွင်းၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃး ၸႄႈဝဵင်းမၵူၺ်း၊ ၸႄႈဝဵင်းယေႇၼၢၼ်ႇၶျွင်း၊ ၸႄႈဝဵင်းၶျွၵ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ တီႈၼႂ်းထုင်ႉတွင်ႇတႂိၼ်းၵျီးၸမ်ႉ ၶဝ်ႈပႃး ၸႄႈဝဵင်းတွင်ႇတႂိၼ်းၵျီး၊ ၸႄႈဝဵင်းမျူဝ်ႉတိတ်ႉ လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းၼၢတ်ႉမွၵ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ တၢင်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၸႄႈတွၼ်ႈၼႆႉ မီး 3724 လွၵ်းလၵ်းသေ ဝၢၼ်ႈမီး 424 ဝၢၼ်ႈလႄႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း မိူဝ်ႈပီ 2014 ၼႆႉ လႆႈလၢမ်းဝႆႉ မီးၵႂႃႇ 1,235,030 ၵေႃႉၼႆယဝ်ႉ။

ၽၢင်ၼႃႈလိၼ်

ၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼႆႉ ၽၢႆႇတူၵ်းၽင်ႇမႄႈၼမ်ႉၵဵဝ်တင်းသၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႉလိၼ်ဢူၼ်ႈယဝ်ႉ။ လိၼ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈတႅမ်ႇပၵ်းၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတီႈသုင်လႄႈ တူၼ်ႈမႆႈၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇ။ တီႈၼႂ်းၵႄႈလွႆၸိူဝ်းၼႆႉ မီးႁူၺ်ႈပႃးၵွၼ်ႇ။ ၽၢႆႇတႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉၸိူဝ်းပဵၼ် ၶူင်ႈတွင်ႉႁွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ပဵင်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ပွတ်းႁွင်ႇၸႄႈတွၼ်ႈတင်းသၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ၵွင်းလွႆတင်းၼမ်သေ မၢင်တီႈမႃး သုင်ပဵၼ် 1500 ထတ်းၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ပွတ်းၸၢၼ်းၸႄႈတွၼ်ႈၸမ်ႉ မီးၵွင်းလွႆၼမ်သေ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ပဵင်း ၼႃႈလိၼ်တဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶိုၼ်းဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်ထုင်ႉပဵင်း ဢၼ်မီး တီႈၼႂ်းၵၢင်သိုဝ်ႈသိုဝ်း တီႈပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉ တႄႇဢဝ် ၽၢႆႇႁွင်ႇတေႃႇ ၽၢႆႇၸၢၼ်း တၢင်းၵႂၢင်ႈမီး 45 လၵ်းသေ ၼႃႈဢွၵ်ႇ ၼႃႈတူၵ်းၸမ်ႉ ၵႂၢင်ႈမွၵ်ႈ 30 လၵ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ပဵင်းဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ႁိမ်းႁွမ်း ၶူင်ႈတွင်ႉႁွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ပေႃးသုတ်းၵႂႃႇ ၵွင်းလွႆသမ်ႉၶိုၼ်းဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉမၼ်းၸပ်းသိုပ်ႇၵၼ်ဝႆႉတင်း သၼ်လွႆပႃႇၵိူဝ်ႇလႄႈ တေလႆႈႁၼ်တူၼ်ႈမႆႉပေႃးၶဵဝ်ၸိုမ်ႉဝႆႉယူႇလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၵတ်းယဵၼ်လီဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းတီႈပွတ်းၵၢၼ် တီႈသၼ်လွႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းႁႆႈဝႆႉလႄႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၽၢင်ယဵမ်ႈ ဢၼ်သိူဝ်းသႃႇဝႆႉယူႇၼင်ႇၵဝ်ႇ။

ၼႂ်းၵႃႈမႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်လႆလတ်းၶၢမ်ႈၵႂႃႇတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉၵဵဝ် ဢၼ်မီးဝႆႉၽၢႆႇတူၵ်း ပဵၼ်ၼင်ႇတီႈၶႅၼ်ႈၼႃႈလိၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ႁိူဝ်းဢွၼ်ႇႁိူဝ်းလူင် ၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးလႆႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် ပိၼ်းၶျွင်းၼႆႉ ႁူဝ်မၼ်းတႄႇဢဝ်တီႈ လွႆပူၵ်ႉပႃး ဢၼ်မီးတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇၼၼ်ႉ လႆႇလူင်းမႃးၸွမ်းသၢမ်ႇလႅၼ်လိၼ်ၸႄႈတွၼ်း ၽၢႆႇႁွင်ႇၼၼ်ႉသေ သိုပ်ႇလႆႈၸူးတၢင်းတူၵ်း ၽႅဝ်တီႈႁိမ်းၽၢႆႇၼိူဝ် ဝဵင်းယေႇၼၢၼ်ႇၶျွင်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆၶဝ်ႈတီႈၼႂ်း မႄႈၼမ်ႉၵဵဝ်ယဝ်ႉ။ ယိၼ်းၶျွင်းၼႆႉ တႄႇဢဝ်တီႈယိၼ်းတေႃႇ တီႈၸႄႈတွၼ်ႈယမႄးတိၼ်းမႃးသေ လႆႈလူင်းလတ်းၶၢမ်ႈ သၼ်လွႆပႃႇၵိူဝ်သေ လုၵ်ႉဢဝ်ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းသေ လႆႈၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈပူၼ်ႉၵွင်းလွႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၶိုၼ်းသိုပ်ႇပၼ်ႇသေ လႆႈလူင်းၽၢႆႇၸၢၼ်းယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇတႂ်ႈ ယၢၼ်မွၵ်ႈ 60 လၵ်းၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် သတူင်ႇ၊ ယၢၼ်ႇပႄႇ လႄႈ ႁွင်ႈတွင်ႇၵူႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၶိုၼ်းလႆႈၶဝ်ႈၼႂ်း ယိၼ်းၶျွင်းယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ႁွင်ႈတၢင်ႇၸိူဝ်းၵေႃႈ လႆႈၶဝ်ႈထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ ဢၼ်ပဵၼ်ထုင်ႉပဵၼ် ဢၼ်လၢတ်ႈမႃးၽၢႆႇၼိူဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်တီႈႁိမ်းႁွမ်း ဢၼ်ၸိူဝ်းႁွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးႁူပ်ႉၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ၶွၼ်ႇလိၼ်ပဵၼ်ဢၼ်ၶႅမ်ႉတႄႉတႄႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယိၼ်းၶျွင်း ၼႆႉ ၶိုၼ်းပိၼ်ႇဝၢႆလႆလူင်း ၽၢႆႇတူၵ်းသေ ၽဵဝ်ၽၢႆႇၼိူဝ်ဝဵင်းမၵူၺ်း ယၢၼ် 8 လၵ်း တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈမျိၼ်ႇၵုၼ်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းလႆၶဝ်ႈတီႈၼႂ်း မႄႈၼမ်ႉၵဵဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ပိၼ်းၶျွင်း လႄႈ ယိၼ်းၶျွင်းၼႆႉ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼမ်ႉမေႃၶိုၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ႁွင်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းမႆႈမႃး မေႃႁႅင်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၼႆႉတႄႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၼွင်ယႂ်ၼွင်လူင်တႄႉ ဢမ်ႇမီးဝႆႉ။

ၾိင်ႈၾႃႉ

ၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉမီးမီးတီႈ ပွတ်းၵၢၼ်မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ တီႈၽူၼ်ဢႄႇၼမ်ႉဢမ်ႇလိူင်ႇလႄႈ ၾိင်ႈၾႃႉၼႆႉ လွင်ႈမႆႈလွင်ႈၵတ်းဢမ်ႇပေႃးၽဵင်ႇၵၼ်။ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းမႆႈၵေႃႈ တၢင်ႉမႆႈၽတ်ႉၽဵင်ႇၼႆႉ မီးၽၢႆႇၼိူဝ် 85 တီႇၵရီႇလႄႈ ပေႃးၶၢဝ်းၵတ်းၸမ်ႉ လူင်းထိုင်တေႃႇ 60 တီႇၵရီႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ပေႃးႁုပ်ႇတူၺ်းၸႄႈတွၼ်ႈပတ်ႉပိုၼ်ႉတႄႉ ပၢႆးယူႇလီၽဵင်ႇၵၼ်လီယူႇ။ ၼိူင်ႈပီၼႆႈ တၢင်ႉၼမ်ႉၽူၼ် လႆႈတေႃႇထိုင် မွၵ်ႈ 27 ၼိဝ်ႉၼႆႉယဝ်ႉ။

ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး

တီႈၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼႆႉ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ပဵၼ်လီဝႆႉယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်း ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ယဝ်ႉ။ ၵမ်ႉၼမ်တႄႉ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၸွမ်းသၢႆပိၼ်းၶျွင်းလႄႈ ယိၼ်းၶျွင်း၊ တီႈထုင်ႉတွင်ႇတႂိၼ်းၵျီးၵေႃႈ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼမ်သေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၶဝ်ႈယဝ်ႉ ၽုၵ်ႇပႃးပႃႇၽၵ်းမီႇထႅင်ႈယဝ်ႉ။ တီႈၼႃႈလိၼ်ဢမ်ႇပဵင်း တီႈဢၼ်မီးတီႈတဵမ်ႇတီႈသုင် တီႈဢမ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ၽုၵ်ႇငႃး ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ငႃးမၵူၺ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉၶႅမ်ႉဝႆႉလႄႈ ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ တီႈ ယေႇၼၢၼ်ႇၶျွင်း၊ ၼၢတ်ႉမွၵ်ႉလႄႈ ၸႄႈဝဵင်းမၵူၺ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈၵၢမ်ႇ၊ ငႃး၊ ထူဝ်ႇလိၼ်လႄႈ ဢႃႇလူးၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶူဝ်းၵူၼ်ႇဢၼ်ဢွၵ်ႇပိူင်လူင်မၼ်းယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၸွမ်းၽၢင်ႇမႄႈၼမ်ႉၵဵဝ်တင်းသၢႆၼၼ်ႉ မီးၵုၼ်ဢွၼ်ႇဢွၵ်ႇမႃးသေ တီႈၼိူဝ်ၵုၼ်ၼၼ်ႉ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ မၢၵ်ႇၽဵတ်း၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ မႆယႃႈလူင် လႄႈ ထူဝ်ႇၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်းယဝ်ႉ။

ပေႃးဢဝ်တီႈၼႂ်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇဝႃႈ ၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸႄႈတွၼ်ႈ ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ၼမ်သေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ တီႈႁိမ်း ဝဵင်းယေႇၼၢၼ်ႇၶျွင်းလႄႈ ၶျွၵ်ႉၼၼ်ႉ မီးထၢင်ၼမ်ႉမၼ်းပဵၼ် တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ တီႈၽင်ႇပိၼ်းၶျွင်း တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းမေႃႇၵိူဝ်ဢိတ်းဢွတ်းသေ တီႈၽင်ႇယိၼ်းၶျွင်းၸမ်ႉမီး ႁိၼ်ထုၼ်ဢိတ်းဢွတ်းယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ၽၢႆႇဢွၵ်ႇၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼႆႉ မီးပႃႇမႆႉထိူၼ်ႇလႄႈ မႆႉသၵ်းဢွၵ်ႇတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ၸလေႇ တီႈဢၼ်မၢၵ်ႇၶေႃၸလေႇဢွၵ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးဝႆႉတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ မၢၵ်ႇၶၢမ်မၵူၺ်းၼႆႉၵေႃႈ လိုဝ်းလင်ဝႆႉ။ ၵိမ်းၵႅတ်းမၢၵ်ႇမု၊ မိတ်ႈ ၸၵႂႃႇၸိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ဢွၵ်ႇတီႈ မၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ လုၵ်ႉတီႈၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းသေ ဢွၵ်ႇၶူဝ်းၶွင်ၸိူဝ်းပဵၼ် ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်းငႃး၊ ၼမ်ႉမၼ်းထူဝ်ႇ၊ ၶဝ်ႈ၊ ငႃး၊ ၼမ်ႉထၢၼ်၊ ထူဝ်လိၼ် ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ပၢႆးၵၢၼ်တေႃႉသူင်

ၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼႆႉ သဵၼ်ႈသၢႆတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ ပဵၼ်ဢၼ်ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈတႄႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ မႄႈၼမ်ႉၵဵဝ်ၼႆႉ လႆလူင်းသၢႆတၢင်းတူၵ်းယူႇလႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ႁိူဝ်းဢွၼ်ႇႁိူဝ်းလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵိုတ်းလိုဝ်ႈတီႈ မၵူၺ်း၊ ယေႇၼၢၼ်ႇၶျွင်း၊ မျိၼ်ႇၵုၼ်း၊ မိၵျွင်းယႄး၊ မိၼ်းယႂႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉဢဝ် ဝဵင်းပၢင်မၢၵ်ႇၼႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈယမႄးတိၼ်း တေႃႇထိုင် ဝဵင်းၵျွၵ်ႉပတွင်း တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇၼၼ်ႉ မီးတၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်း ဢၼ်ၽႄဢွၵ်ႇမႃးသေ လတ်းၵႂႃႇၸိူဝ်းပဵၼ် သတ်ႉတႂႃး၊ တွင်ႇတႂိၼ်းၵျီး၊ မျူဝ်ႉတိတ်ႉလႄႈ ၼၢတ်ႉမွၵ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ဝဵင်း ဢၼ်မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝဵင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ပိုၼ်ၽႄၵုၼ်ႇယဝ်ႉ။ ဢဝ်တၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်း ပၢင်မၢၵ်ႇၼႃႉ-ၵျွၵ်ႉပတွင်းႁႂ်ႈပေႃး သိုပ်ႇၺႃး ဝဵင်းၶျွၵ်ႉဢၼ်မီးတီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်တၢင်းလူတ်ႉၵႃး ဢၼ်လတ်းၵႂႃႇတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းလူတ်ႉၵႃး ၸၼ်ႉၼိူင်ႈ တၢင်းသိူဝ်ႇမၢၵ်ႇႁိၼ်ယဝ်ႉ။ တၢင်းလူတ်ႉ ဢၼ်သိုပ်ႇ တၢင်းတႃႈၵုင်ႈ-ပျီႇ ဢၼ်ထိုင်မျိၼ်းၶျၢၼ်ႇၼၼ်ႉ လတ်းၶၢမ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ဝဵင်း မၵူၺ်း၊ ယေႇၼၢၼ်ႇၶျွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင်မျိၼ်းၶျၢၼ်ႇၼႆ ၶိုၼ်းမႃးသိုပ်ႇ႟ႃး သဵၼ်ႈတၢင်း မျိၼ်းၶျၢၼ်ႇ-ဝဵင်းလိူဝ်ႇလႄႈ တၢင်းတႃႈၵုင်ႈ-ဝဵင်းလိူဝ်ႇၵေႃႈ ပွင်ႇၵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ တီႈဝဵင်းမၵူၺ်းၼႆႉ မီး တႃႈႁိူဝ်းမိၼ်ပႃးၵွၼ်ႇ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇတီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႊ ၸၢဝ်းပုတ်ႉထၵမ်ႉၼမ်ယဝ်ႉ။

ဢွင်ႈတီႈၸိူဝ်းလိုဝ်းလင်

ၽြႃးတၼ်းၶူဝ်းယႂ်ႇ တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼႆႉ ၽြႃးမျႃႉတလုၼ်ႇ၊ တီႈတွင်ႇတႂိၼ်းၵျီးၸမ်ႉ မီး သူၺ်ႇယွင်ႇတေႃႇလႄႈ သူၺ်ႇဢိၼ်းတေႃႇ ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈတႄႉ တီႈၽြႃးသူၺ်ႇယွင်ႇတေႃႇၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းပွႆးၽြႃးမႃးၵူႈပီသေတႃႉ ယၢမ်းတေႃႈလဵဝ်တႄႉ ပေႃးထိုင်လိူၼ်သိပ်းဢိတ်းမႃး ၸတ်းႁဵတ်းပွႆးၽြႃးမျႃႉတုလၼ်ႇ မၵူၺ်းသေ ပွႆးပဵၼ်ဢၼ်ၵိုၼ်းတႄႉယဝ်ႉ။ တီႈႁိမ်းဝဵင်းသတ်ႉတႂႃး၊ တီႈထုင်ႉတွင်ႇတႂိၼ်းၵျီး၊ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၼ် မီးၶိူဝ်းၵိုတ်း ဢၼ်ပဵၼ်ပွတ်းၸၢၵ်ႇ ဝဵင်းႁၢမ်းပိတၼူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။