မျွင်းမျႃႉ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈ
ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉ (မၢၼ်ႈ: မြောင်းမြခရိုင် ; ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Myaungmya District) ၼႆႉ ပဵၼ်ၸႄႈတွၼ်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ တီႈၼႂ်း ၸႄႈတိူင်းဢေႇယႃႇဝတီႇ၊ ပွတ်းတႂ်ႈ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇႁွင်ႇ မီး ၸႄႈတွၼ်ႈမဢူႇပိၼ်ႇ၊ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇမီး ၸႄႈတွၼ်ႈၽျႃႇပူင်ႇ၊ ၽၢႆႇၸၢၼ်းမီး ပၢင်ႇလၢႆႇပင်းၵလႃး၊ ၽၢႆႇတူၵ်းမီး ၸႄႈတွၼ်ႈပတဵင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႅၼ်ႈၶၼ်ႈၵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၸႄႈတွၼ်ႈဢၼ်ၼႆႉ တၢင်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင် မီး 2835 လွၵ်းလၵ်းယဝ်ႉ။
| ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉ | |
|---|---|
| ၸႄႈတွၼ်ႈ | |
  ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉ | |
| ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 16°30′N 95°00′E / 16.500°N 95.000°Eၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 16°30′N 95°00′E / 16.500°N 95.000°E | |
| မိူင်း |
 မျၢၼ်ႇမႃႇ |
| ၸႄႈတိူင်း |
 ဢေႇယႃႇဝတီႇ |
| ၸႄႈဝဵင်း | 3 |
| ဝဵင်းငဝ်ႈၸိုင်ႈ | ဝဵင်းမျွင်းမျႃႉ |
| ဢေႇရိယႃႇ | |
| • ႁုပ်ႈ | 2,700 လွၵ်းလၵ်း (6,900 လွၵ်းၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ) |
| ႁူဝ်ၼမ်ၵူၼ်း (2014) | 780,576 |
| ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ် | MST (UTC+6:30) |
သၢႆပိုၼ်း
မႄးထတ်းတီႈၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈ ၸမ်ႇပူႇတီႇပ ဢုတွင်းၵျၢမ်းၼၼ်ႉဝႃႈ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ၼမ်ႉပၢၼ်းမဝတီႇၼႆႉ ပဵၼ် ၼႃႈလိၼ်မျွင်းမျႃႉ၊ ၽၢႆႇတူၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ပတဵင်ႇၼႆ ၶုၼ်မၢၼ်ႈပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၶဝ် မၵ်းမၼ်ႈမႃး ဝႃႈၼၼ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မျွင်းမျႃႉၼႆႉ တေၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ ၽူႈၵိၼ်မျွင်းမျႃႉ လွၵ်ႉၽျႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၽူႈၵိၼ်မျွင်းမျႃႉလွၵ်းၽျႃးၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းမွၼ်း မျူဝ်ႉၸႃးလူင် ဢၼ်ႁိူဝ်ႈႁိူင်းမႃး မိူဝ်ႈပီၶရိတ်ႉ 1317 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈပိုၼ်းမျွင်းမျႃႉလႆႈလိုဝ်းလင်မႃးၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈ မျူဝ်ႉၸႃးလွၵ်ႉၽျႃး လႆႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶုၼ်မွၼ်းရႃႇၸႃႇတရိတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ပီၶရိတ်ႉ 1410 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ဢႃႇဝၼၼ်ႉ ယၢမ်ႈမႃးတိုၵ်း ဝဵင်းမျွင်းမျႃႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇဢွင်ႇမၢၼ်။ ဢၼ်ပဵၼ်ဝဵင်းမျွင်းမျႃႉၵိုၵ်းပိုၼ်းၼၼ်ႉ လႄႈ တင်းဝဵင်းမျွင်းမျႃႉ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၵႆယၢၼ်ၵၼ် မွၵ်ႈ 7 လၵ်း ဢၼ်မီးတီႈ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်း ဢၼ်မီးတီႈ တိၼ်လွႆသူၺ်ႇၽုင်ႇတႃႇ ဢၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းယၢင်းၶဝ် ယူႇသဝ်းတင်းၼမ် တီႈ ဝဵင်းၵဝ်ႇ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ယႂႃႇတၢၼ်းသျေႇၵျီးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈ သိုၵ်းဢင်းၵိတ်ႉမၢၼ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ၼၼ်ႉ ၵမ်ႇမတူဝ်ႇလမ်းပတ်ႉ (ၵူဝ်ႇမူဝ်ႇတႃႇလမ်းပတ်ႉ) ၼႆႉ လႆႈၶိုၼ်ႈသိုၵ်းၸူး ဝဵင်းပတဵင်ႇသေ သိမ်းဢဝ်ယဝ်ႉ ဝၢႆးၼၼ်ႉ တီႈၼႃႈလိၼ်ပတဵင်ႇပတ်ႉပိုၼ်ႉ ဢိၵ်ႇပႃးမျွင်းမျႃႉၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းလၢႆ ဢွၼ်ၵၼ် သၢၼ်ၶတ်းဢင်းၵိတ်ႉမႃးယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၵမ်ႉပတဵင်ႇၾၢႆႉ ဢၼ်ႁဵတ်းပဵၼ် ၶုၼ်ၽွင်းၸႄႈတွၼ်ႈၼႆႉ လႆႈတိုၵ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 1853 ၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းယၢင်း ၵူၼ်းထင်သဝ်းၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ တီႈ ၼႃႈလိၼ်မျွင်းမျႃႉၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈ ဝဵင်းမျွင်းမျႃႉသေ တႄႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဢင်းၵိတ်ႉၶဝ်မႃးယဝ်ႉ။ ၵပ်ႉပတဵင်ႇၾၢႆႉ လႆႈဢွၼ်ႁူဝ် ႁိူဝ်းဢွၼ်ႇသွင်လမ်း ဢၼ်ပဵၼ် ၸီးၼူဝ်းဝီးယႃး လႄႈ ၼိၼ်းမသိတ်ႉ ၼၼ်ႉလႄႈ တင်း ၵူၼ်းႁိူဝ်း လႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းယၢင်းၵမ်ႈၽွင်ႈသေ လႆႈၶိုၼ်း တိုၵ်းတေႃးမႃးယဝ်ႉ။ တီႈပၢင်ႇတိုၵ်းလိုၼ်းသုတ်း တီႈဝဵင်းမျွင်းမျႃႉၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်တပ်ႉပႆလိၼ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမတရႅတ်ႉၶဝ်ၼႆႉ လႆႈဢဝ်တၢႆ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၸိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လႄႈ မုၼ်ႈၸဝ်ႈပၢႆးၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။
ပီ 1893 ၼၼ်ႉ ဢဝ် ၸိူဝ်းပဵၼ် တီႈ ၸႄႈဝဵင်းၽၢႆႇတူၵ်း တီႈ ၸႄႈတွၼ်ႈတူင်းၶႂႃႉ (ယၢမ်းလဵဝ် မဢူႇပိၼ်ႇ) လႄႈ တီႈ ၸႄႈဝဵင်းၽၢႆႇဢွၵ်ႇ တီႈ ၸႄႈတွၼ်ႈပတဵင်ႇၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပဵၼ်မႃး ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ တီႈ ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပႃး ၸႄႈဝဵင်းမျွင်းမျႃႉ၊ ၸႄႈဝဵင်း တီးၵႂိၼ်း (ယၢမ်းလဵဝ် ဢဵင်ႇမႄး)၊ ၸႄႈဝဵင်းဝႃးၶႄႇမ လႄႈ ၼႃႈလိၼ်ၵုၼ်မေႃႇလမႅင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် ၸႄႈဝဵင်းလပ်ႉပုတ်ႉတႃႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈၽွတ်ႈႁႅၼ်း မိူဝ်ႈပီၶရိတ်ႉ 1900 ပၢႆၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ဢၼ်ပဵၼ် ၸႄႈဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႄႉၼၼ်ႉတႄႉ တႄႇၽွတ်ႈႁႅၼ်းမႃး မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ် သိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇပွၵ်ႈသွင် မွၵ်ႈ 10 ပီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ထိုင် ပီ 1931 မႃး ၶိုၼ်းလႆႈ ယႃႉသိမ်းပႅတ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႄႉသေ ၶိုၼ်းဢဝ်သႂ်ႇၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းလပ်ႉပုတ်ႉတႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸႄႈဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႄႉၼႆႉ ပႆႇလႆႈတႄႇတင်ႈၶိုၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ မိူဝ်ႈပီ 1903 ၼၼ်ႉ ၽိူဝ်ႇတႄႇတင်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈၽျႃႇပူင်ႇၼႆ လႆႈမႄးမၵ်းမၼ်ႈ လႅၼ်လိၼ်ၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ် ၸႄႈဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇ တီႈ ၼႃႈလိၼ်ဝႃးၶႄႇမ ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉၼၼ်ႉ လႆႈသႂ်ႇၶဝ်ႈပၼ်ၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမဢူႇပိၼ်ႇသေ၊ ဢၼ်ပဵၼ် ၸႄႈဝဵင်းပျိၼ်ႇတယႄႇ ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈတူင်းၶႂႃႉၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်သႂ်ႇၶဝ်ႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉယူႇယဝ်ႉ။
ပထဝီႇ
မႄးထတ်းၸႄႈဝဵင်းမျွင်းမျႃႉၼႆႉ ငဝ်ႈငႃႇမၼ်း ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈပတဵင်ႇယဝ်ႉ။ လႅၼ်လိၼ်မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ တီႈ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇ လႄႈ ၽၢႆႇတူၵ်းၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ် ပျိၼ်ႇၸလူႇ၊ ပျႃမလေႃး၊ သၢႆၼမ်ႉတႅတ်ႉၵႄႇတွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ တတ်းၼႃႈလိၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇႁွင်ႇၼႆႉ ပဵၼ် ဝဵင်းမျွင်းမျႃႉယဝ်ႉ။ တေႃႇထိုင် ၶလွၵ်ႉၶၶျုၵ်ႉ (ယၢမ်းလဵဝ် ၶလွၵ်ႉတႅၵ်ႉ) ၼႆႉ ပဵၼ် ဢၼ် မျွင်းမျႃႉပိူင်ႇယဝ်ႉ။
တီႈၽၢႆႇတူၵ်း ဝဵင်းမျွင်းမျႃႉ ယၢၼ် မွၵ်ႈ 30 လၵ်းၼၼ်ႉ မီးလွႆဢွၼ်ႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ် သၢႆသိုပ်ႇ သၼ်လွႆရၶႅင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေလွႆၼၼ်ႉ ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉၼႆႉ ယွၼ်ႉပဵၼ် ၼႃးလိၼ်ၵုၼ်သူပ်းၼမ်ႉလႄႈ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်တဵမ်ႇ ၼႃႈလိၼ်ပဵင်းသေ ပေႃးၶိင်ႇၶၢဝ်းၼမ်ႉၶိုၼ်ႈၼႆ ၼႃႈလိၼ်ၼႆႉ တေႃႉတႄႉဝႃႈ ပူၼ်ႉၼႃႈၼမ်ႉဢိတ်းဢွၼ်ႇၵူၺ်း။ တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈပတ်ႉပိုၼ်ႉၼႆႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ႁွင်ႈၼမ်ႉ မႄႈၼမ်ႉ ၵေးၼမ်ႉ လႆလူင်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈႁိၼ်းတတႃႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၼမ်ႉပၢၼ်းမဝတီႇ ဢၼ်ၽႄဢွၵ်ႇမႃးတီႈ ၼမ်ႉၵဵဝ်ၼၼ်ႉ လႆလူင်းၽၢႆႇတူၵ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉသေ ၼမ်ႉပျႃႉမလေႃးၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၵၢင်ၸႄႈတွၼ်ႈသေ လႆႈၶၢင်းၵၼ်တင်း ၼမ်ႉၵဵဝ် လႄႈ ၼမ်ႉပၢၼ်းမဝတီႇယဝ်ႉ လႆလူင်းၸူးပၢင်ႇလၢႆႇယဝ်ႉ။ ၸမ်တေလႆၶဝ်ႈၸူးပၢင်ႇလၢႆႇၼၼ်ႉ လႆႈၸႅၵ်ႇပဵၼ် ပျႃႉမလေႃး လႄႈ ပျိၼ်ႇၸႃႇလူႇ မႄႈၼမ်ႉသွင်ဢၼ်သေ လႆၶဝ်ႈၼႂ်း ပၢင်ႇလၢႆႇယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်ၼမ်ႉသူၺ်ႇလွင်း တီႈၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇၸႄႈတွၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်ၽႄဢွၵ်ႇမႃးတီႈ ၼမ်ႉၵဵဝ်သေ တီႈယၢၼ်ၵႆ ပၢင်ႇလၢႆႇ 24 လၵ်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းႁူမ်ႈၵၼ်တင်း ၵိင်ႇၼမ်ႉၵဵဝ်ဢၼ်ၼိုင်ႈသေၵေႃႈ ဢဝ်တင်းၸိုဝ်ႈ ၵျုၼ်းပျႃႉသၢတ်ႈၼႆသေၵေႃႈ ၶိုၼ်းလႆၶဝ်ႈၸူးၼႂ်း ၼမ်ႉၵဵဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇၵႃးမႄႈၼမ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ ၸိူဝ်းပဵၼ် ႁွင်ႈဢွၼ်ႇၵႄးဢွၼ်ႇၵေႃး မီးဝႆႉတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ် ႁွင်ႈၼမ်ႉ မႄႈၼမ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၶဝ်ႈတၢင်းတိုဝ်း တွၼ်ႈတႃႇ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇ ၵပ်းသိုပ်ႇတင်းၽၢႆႇၼွၵ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈၼႆႉ သၢႆတၢင်းၼမ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ပိူင်လူင်ယဝ်ႉ။
ၾိင်ႈၾႃႉ
မႄးထတ်းၾိင်ႈၾႃႉတီႈ ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉၼႆႉ ပေႃးၶၢဝ်းၽူၼ်ၼႆႉ ၽူၼ်သိင်းလီသေ မိုၵ်းယမ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးၶၢဝ်းမႆႈၸမ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈလႆႈလူမ်းပၢင်ႇလၢႆႇလႄႈ သၢၵ်ႈသႃႇတၢင်းမႆႈယဝ်ႉ။ တၢင်ႉၼမ်ႉၽူၼ် တႃႇတင်းပီၼႆႉ မီး 103.78 ၼိဝ်ႉယဝ်ႉ။ တၢင်ႉလူမ်းမႆႉ ဢၼ်တႅမ်ႇသုတ်းၼႆႉ မီး 65 တီႇၵရီႇသေ တၢင်ႉလူမ်းမႆႈ ဢၼ်သုင်သုတ်းၼႆႉ မီး 95 တီႇၵရီႇယဝ်ႉ။ ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉၼႆႉ ၽူၼ်လီသေ ယွၼ်ႉပဵၼ် ၼႃႈလိၼ် လိၼ်ၼုမ်ႇၼိူဝ်ၵုၼ်လႄႈ ၽုၼ်ႇလိၼ်ၶႅမ်ႉလီလႄႈ တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈ တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ဢေႇၵၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈတင်းသဵင်ႈၼႆႉ မီး 641,140 ဢေႇၵယဝ်ႉ။
လွင်ႈၵူၼ်းယူႇသဝ်း လႄႈ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး
မႄးထတ်းၸွမ်းလူၺ်ႈ သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်း ပီ 2014 သေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း တီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉၼႆႉ မီး 780,576 ၵေႃႉ[1]ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵမ်ႉၼမ် ၼႂ်းၵႃႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ် ၵူၼ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ ၸၢဝ်းပုတ်ႉထ ၵမ်ႉၼမ်သေ ဢၼ်ၼမ်ႉထူၼ်ႈသွင်ၼႆႉ ပဵၼ် ၵူၼ်းၶိူဝ်းယၢင်းယဝ်ႉ။
တီႈၼႃႈလိၼ် ဢၼ်တူၵ်းၽၢႆႇပၢင်ႇလၢႆႇ ဢၼ်မီး ၽၢႆႇၸၢၼ်းၸႄႈတွၼ်ႈၼၼ်ႉ မီးဝႆႉထိူၼ်ႇၽိုၼ်း ၸိူဝ်းပဵၼ် လမု၊ လမႄႉ၊ ၵၼၸူဝ်ႇ ၸိူဝ်းဢၼ်ၸၢင်ႈဢဝ်ႁဵတ်း ၽိုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵုၼ်ႇသိၼ်ႇ ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈ ဝဵင်းမျွင်းမျႃႉၼႆႉ ပဵၼ် ၽိုၼ်းယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ငၢၼ်းပိူင်လူင် တီႈၸႄႈတွၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ် ၵၢၼ်ငၢၼ်းၶဝ်ႈသၢၼ်သေ ၼႂ်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ၸႄႈတွၼ်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈသၢၼ်ဢွၵ်ႇၼမ်သေပိူၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၵၢၼ်ထၼိသေ ဢမ်ႇၵႃး ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵၢၼ်သူၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈႁဵတ်းျဝ်ႉ။ ၵမ်ႉၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်း သူၼ်ၵူၺ်ႈသေ မၢၵ်ႇဢုၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃး ဢွၵ်ႇၼမ်ယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈပေႃသေ ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢွင်ႇမၢၼ်ဝႆႉယူႇ။
ဢၼ်ပဵၼ် ၵၢၼ်ငၢၼ်းလမ်ႇလွင်ႈထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပဵၼ် ၼႃႈလိၼ်ၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇလႄႈ ပဵၼ်ၵၢၼ် ၵိူဝ် လႄႈ ပႃႁႅင်ႈပႃႈၼဝ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တိုၵ်ႉပဵၼ်ၵၢၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းႁူႉဢႄႇယူႇ။ ၼႂ်းၵႃႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ်ငၢၼ်းထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၽဝ်ထုၼ် တီႈ ဝၢၼ်ႈထူင်းၽူဝ်ႇ တီႈ ၸႄႈဝဵင်းမျွင်းမျႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် လိၼ်ၼဵဝ်လိၼ်လႅင် တီႈ ၸႄႈဝဵင်းမျွင်းမျႃႉၼႆႉ မၼ်းၶႅမ်ႉတွၼ်ႈတႃႇၽဝ်ဢုမ်လိၼ်လႄႈ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ လႆၽဝ်ႈဢုမ်လိၼ်မႃးၼႆယဝ်ႉ။ တီႈ ဝဵင်းလပ်ႉပုတ်ႉတႃႇ ၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၵၢၼ် ပႃၼဝ် လႄႈ ၵိူဝ် တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယဝ်ႉ။ တီႈႁိမ်းဝဵင်းဢဵင်ႇမႄး တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းဝႆႉ မေႃလိၼ်၊ ၵွၵ်းလိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇသိူဝ်ႇတၢင်းတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉၼႆႉ ၶုတ်းဢဝ်လႆႈ ႁိၼ်ၵဝုၼ်ႇယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉၼႆႉ ႁူမ်ႈဝႃႈ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈသေတႃႉ ဢမ်ႇမီး ၽၢႆ ဢမ်ႇမီးႁွင်ႈၶုတ်း ယႂ်ႇယႂ်ႇလူင်လူင်သင်။ တီႈၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းဝႃးၶႄႇမ တီႈၽၢႆႇႁွင်ႇၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ၽၢႆႁႄႉၼမ်ႉသူၺ်ႇလွင်း ဢၼ်မီးတၢင်းယၢင်း 12 လၵ်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈသေ လုၵ်ႉတီႈ ၽၢႆႇၼၼ်ႉသေ လႆႈႁႄႉပၼ် ယႃႇႁႂ်းၼမ်ႉထူမ်ႈ ဢေႇၵၼႃး 7,000 ပၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။[2]
ၸႄႈဝဵင်း လႄႈ ဝဵင်း
မႄးထတ်းၸႄႈဝဵင်း လႄႈ ဝဵင်း ၸိူဝ်းဢၼ်မီးတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမျွင်းမျႃႉၼႆႉ မီးၼင်ႇၽၢႆႇတႂ်ႈ ၼႆႉယဝ်ႉ။[3]
ၽိုၼ်ဢိင်
မႄးထတ်း- ↑ Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL, ႁွင်ႈၵၢၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းမိူင်း, 26 August 2014, p. ၃၆, archived from the original on 12 September 2014, retrieved February 25, 2015
- ↑ ပပ်ႉသႅၼ်သမ်ႇမၢၼ်ႈ၊ သွႆႉ (9)
- ↑ ႁွင်ႈၸတ်းၵၢၼ် လွၼ်ႉၶၢဝ်ႇမျၢၼ်ႇမႃႇ. Archived from the original on 2014-07-01။ Retrieved on 2019-08-09။ Archived 2014-07-01 at the Wayback Machine.