တၢၼ်ႇလိၼ်ႇ၊ ဝဵင်း

ဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ (မၢၼ်ႈ: သန်လျင်မြို့), (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Thanlyin), (သဵင်ဢွၵ်ႇ [Taanlin]) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၸႄႈဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ လႄႈ ထုင်ႉတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈႁၢၼ်ႇတႃႇဝတီႇမႃးသေဢမ်ႇၵႃး တႄႇဢဝ် ပီ 1958 လိူၼ်တီႇသႅမ်ႇပႃႇ 22 မႃး လႆႈပဵၼ်မႃး ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း တႃႇ ၸႄႈတွၼ်ႈႁၢၼ်ႇတႃႇဝတီႇမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၸႄႈဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ၊ ၸႄႈတိူင်းတႃႈၵုင်ႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈတီႈထုင်ႉတၢၼ်ႇလိၼ်ႇၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉတၢၼ်း၊ ၸႄႈဝဵင်းတူင်းၶႂႃႉ၊ ၸႄႈဝဵင်းၶယၢၼ်း လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ဢင်းၵိတ်ႉၶဝ် ႁွင်ႉမႃးဝႃႈ (သီႇရီႇယႅမ်ႇ) Syriam ဝႃႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးတႅမ်ႈတင်းလိၵ်ႈတႄႉ တႅမ်ႈဝႃႈပဵၼ် တၢၼ်ႇလိၼ်ႇၼႆသေတႃႉ ပေႃးႁွင်ႉပေႃးလၢတ်ႈတႄႉ ၵူၼ်းမၢင်ၸိူဝ်းႁွင်ႉဝႃႈ တၺိၼ်ႇ (ဢမ်ႇၼၼ်) တၢၼ်ႇလိၼ်ႇ ၼႆၵေႃႈမီးယဝ်ႉ။ မီးဝႆႉတီႈၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉပႃႇၵိူဝ် သေ ပဵၼ်တႃႈၼမ်ႉ ပိူင်လူင် တႃႇမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇယဝ်ႉ။

ဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ
ဝဵင်း
ဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ ဢွင်ႈတီႈ ၼႂ်းမိူင်းမျႅၼ်ႇမႃႇ
ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 16°45′32″N 96°14′54″E
မိူင်း	မျၢၼ်ႇမႃႇ
ၸႄႈတိူင်း	ၸႄႈတိူင်းတႃႈၵုင်ႈ
ဝဵင်း	ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ
ၸႄႈတွၼ်ႈ	ပွတ်းၸၢၼ်းတႃႈၵုင်ႈ
ဢေႇရိယႃႇ
• ႁုပ်ႈ	135.324 လွၵ်းလၵ်း (350.49 လွၵ်းၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ)
ၼႃႈသုင်ပၢင်ႇလၢႆႇ	69 ထတ်း (21 မီႇတႃႇ)
ႁူဝ်ၼမ်ၵူၼ်း (2014)
• ႁုပ်ႈ	268,083
• တၢင်းသတ်ႉ	2,000/sq mi (760/km2)
ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ်	MST (UTC+6.30)
မၢႆသူင်ႇလိၵ်ႈ	11291

ပိုၼ်း

ၼႂ်းပိုၼ်းပူၼ်ႉမႃးတင်းသဵင်ႈၼႆႉ ၽူႈဢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇတၢၼ်ႇလိၼ်ႇမႃးၼႆႉ ပဵၼ်မွၼ်းယဝ်ႉ။ မွၼ်းၼႆႉ ဢဝ် ပႃႇၵိူဝ် ႁဵတ်းပဵၼ်ၵၢင်ၵႅၼ်မၼ်းသေ ၽွင်းၶဝ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇပွတ်းတႂ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်ႁွင်ႉတၢၼ်ႇလိၼ်ႇဝႃႈ ၸၺိၼ်ႇ ဝႃႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ ၶုၼ်မၢၼ်ႊၶဝ် ဢၢမ်းၼၢၵ်ႈယႂ်ႇမႃးသေ ၽွင်းၶဝ် ဢုပ်ႉပိူင်ႇထုင်ႉမွၼ်းၶဝ်မႃးၼၼ်ႉ တၢၼ်ႇလိၼ်ႇၼႆႉ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ် ဝဵင်းလူင်မႃးယဝ်ႉ။ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း ထိုင်မႃးပၢၼ် ဢလွင်းၽယႃး မႃး ၸင်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ပဵၼ် တၢၼ်ႇလိၼ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

သၢႆတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ

ဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈၼိူဝ် ၽင်ႇၽၢႆႇသၢႆႉမႄႈၼမ်ႉပႃႇၵိူဝ်သေ တင်း မီးဝႆႉ တီႈ ပၢၵ်ႇမႄႈၼမ်ႉ မႄႈၼမ်ႉတႃႈၵုင်ႈ၊ မႄႈၼမ်ႉပႃႇၵိူဝ် လႄႈ ႁွင်ႈပၸုၼ်ႇတွင်ႇ မႃးႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ ၵႆယၢၼ်မွၵ်ႈ သၢမ်လၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တင်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈသေ မီးႁိူဝ်း ၶႅၼ်ႈၼိူင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းၵႂႃႇမႃးၼိူင်ႈၵမ်းလႄႈ ၸၢင်ႈၵႂႃႇၸၢင်ႈမႃး မိူၼ်ၼင်ႇ ႁိူဝ်ႁိူၼ်းႁၢင်ႁိူၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး တႃႇၵႂႃႇၸူး ဝဵင်းၵျွၵ်ႉတၢၼ်း ဢၼ်ၵႆယၢၼ်တင်းဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ ႑႒ လၵ်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ တင်းဝဵင်းတူင်းၶႂႃႉ ဢၼ်ၵႆယၢၼ် ႒႒ လၵ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ႁဵတ်းတၢင်းလူတ်ႉၵႃးဝႆႉယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈၼႆ့ ၵူၼ်းတၢင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးဝႃႈၶႂ်ႈၵႂႃႇတႃႈၵုင်ႈၼႆႉ ၸၢင်ႈၶီႇႁိူဝ်းသေၵႂႃႇလႆႈၵူၺ်း။ ႁိူဝ်းၵေႃႈ ၵႆႉပိၼ်ႈလႄႈ လႆႈမီးလွင်ႈလူႉလွင်ႈတၢႆမႃးယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇဢဝ်လူတ်ႉလဵၼ်းသေၵႂႃႇၵေႃႈ တိုၵ်ႉၶပ်းၶိုင်ယူႇ။ ဢၼ်ပဵၼ် ၶူဝ်တၢၼ်ႇလိၼ် ဢၼ်ပဵၼ်ၶူဝ် တႃႈၵုင်ႈတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ တီႈမၢႆတွင်းဢူၺ်းလီၶႄႇလႄႈမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉ ပိုတ်ႇလႆႈ မိူဝ်ႈပီ 1993 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်တၢင်း တီႈၽၢႆႇသၢႆႉ ၽၢႆႇၶႂႃၶူဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇၼိူင်ႈၽၢႆသေ တီႈၼႂ်းၵၢင်မၼ်းမီး တၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈတႄႉ တီႈၼိူဝ်ၶိူဝ်ၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းပႆတၢင်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၽိုၵ်းသၢၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉတင်းၼမ်သေတႃႉ ဝၢႆးမႃး ၵူၺ်းပၼ်တႃႇလူတ်ႉပႆၵူၺ်းယဝ်ႉ။ တေႃႈလဵဝ်တႄႉ ၽၢႆႇတႂ်ႈၶူဝ်လူင်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉမီးၵုၼ်ဢွၵ်ႇမႃးလႄႈ ႁိူဝ်းသၢင်းၽေႃးလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ ႁဵတ်းၶူဝ်ယဝ်ႉ လွင်ႈႁိူဝ်းၵႂႃႇမႃးဢဝ် ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇသေဢၼ်ပဵၼ် တႃႈလူတ်ႉၵႃး တူင်းၶႂႃႉ၊ ၶယၢၼ်း ဢၼ်မီးတီႈႁိမ်းတႃႈႁိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇတီႈႁိမ်းၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇယူႇယဝ်ႉ။

တႃႈၼမ်ႉတီႇလဝႃႇ

ဢၼ်ပဵၼ်တႃႈၼမ်ႉတီႇလဝႃႇ ၵူႈမိူင်းမိူင်းတီႈမျၢၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်တႃႈၼမ်ႉ ၼမ်ႉလိုၵ်ႉဢၼ်ၼိူင်ႈသေ တင်းၸႄႈလူင်တႃႈၵုင်ႈၼႆႉ ၵႆယၢၼ် 25 ၶီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇယဝ်ႉ။ ပဵၼ် ၶွင် ဢၼ် Hutchison Port Holdings (HPH) ၵေႃႉပိူင်ႇသေ ပဵၼ်တႃႈႁိူဝ်း ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် 24 ၸူဝ်ႈမူင်း ဢမ်ႇမီးဝၼ်းဢိုတ်းတႃႇ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵူႈသႅၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်တိုၵ်ႉႁဵတ်းတၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်းၵႂႃႇၸူး တႃႈႁိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇႁိုဝ်ၼၢၼ်းတေမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။

ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး

တီႈဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇၼႆႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၵုၼ်ႇပိူင်လူင် ၶွင်မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၶဝ်ႈသၢၼ်ၵေႃႈဢွၵ်ႇသေ မၢၵ်ႇတႅင်တၢင်ႇၸိူဝ်းၵေႃႈဢွၵ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးဝႃႈ ပဵၼ်ဝဵင်းတႃႈႁိူဝ်းဝဵင်းၼိူင်ႈသေ မီးဝႆႉတီႈဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ၸၢင်ႈၵႂႃႇၸူး ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈလႄႈ တႃႈႁိူဝ်းမိၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၸူဝ်မူင်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထုင်ႉတၢၼ်ႇလိၼ်ႇၼႆႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶဝ်ႈသၢၼ်လႄႈ ၵၢၼ်ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်လႄႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၵိုၼ်းၼမ်ယဝ်ႉ။

ၵၢတ်ႇမျူဝ်ႉမႃႉ

ၵၢတ်ႇမျူဝ်ႉမႃႉဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇၼႆႉ ထိုင်ပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမႃး ၶိုၼ်းမႄးၵေႃႇသၢင်ႈဢၼ်မႂ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်လူင်ဢၼ်ၶိုၼ်းၵေႃႇသၢင်ႈၼႆႉ ႁူမ်ႈဝႃႈဢမ်ႇၶိုတ်းၸၼ်ႉထၢၼ်ႈမိူင်းသေတႃႉၵေႃႈ မီးဝႆႉ လၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်း လႄႈ ႁွင်ႈပၢင်ၶႅၵ်ႇဢၼ်ၼိူင်ႈယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းတႅဝ်းၵၢင်မၼ်း မီးဝႆႉ လၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းႁႅင်ႈႁွင်လႄႈ လၢၼ်ႉၶၢႆၽႃႈၽႅၼ်ႇ၊ ၸိူဝ်ႈပဵၼ်တႅဝ်းၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ် လႄႈ တႅမ်းၼိူဝ်ႉပႃၸိူဝ်းၼႆႉ မီးဝႆႉ ၽၢႆတူၵ်းၵၢတ်ႇလူင်ယဝ်ႉ။ တီႈၵၢတ်ႇလူင်ၼႆႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၵူၼ်းသိုဝ်ႉၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်ၵေႃႈ ၵႆႉဢွၼ်ၵၼ်မႃးသိုဝ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢတ်ႇလူင်ၼႆႉ ပေႃးဝႃႈလုၵ်ႉၽၢႆႇၼႃႈမၼ်းၶဝ်ႈ လႆႈႁၼ်မီးလွင်ႈမူတ်းသႂ်သေတႃႉ ပေႃးတူၺ်းၽၢႆႇလင်မၼ်းတႄႉ တေလႆႈႁၼ်လွင်ႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈၵၢတ်ႇၼႆႉ တူၵ်းတႅမ်ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵၢတ်ႇမျူဝ်ႉမႃႉ ဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇလိၼ်ႇ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈၶၢႆၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ် တီႈႁိမ်းႁွမ်းထုင်ႉတၢၼ်ႇလိၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၸိူဝ်းဢဝ်ၵုၼ်ႇတီႈ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈမႃးၶၢႆသေ လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵၢတ်ႇၵိုၼ်းလူင်ဢၼ်ၼိူင်ႈယဝ်ႉ။

ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈႁုင်ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် တၢၼ်ႇလိၼ်ႇ

တီႈတၢၼ်ႇလိၼ်ႇၼႆႉ မီးႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈလူင် ဢၼ်ႁုင်ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် သွင်လင် ၶွင် ၵေႃႇပူဝ်ႇရေးသျိၼ်း ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်မျၢၼ်ႇမႃႇ (ဢွၼ်တၢင်းပဵၼ် ၶွမ်ႇပၼီႇပီႇဢူဝ်ႇၸီႇ) ယဝ်ႉ။ ဢဝ်လွတ်ႇလူင်သေ တေႃႉဢဝ် ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇပွတ်းၼိူဝ်ၼၼ်ႉမႃးသေ မႃးႁဵတ်းၼွင်သိမ်းလူင်သေ ၸူးႁုင်ဢဝ် ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်းလူတ်ႉ၊ ၶီႈတဵၼ်း ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းယူႇဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ ၶိုင်ႈၼိူင်ႈၼႆႉ တိုၼ်းဝႃႈပဵၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ယူႇယဝ်ႉ။

ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်တီႈဢွင်ႈၵၢၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ ပိုင်ႈဢိင်ၵေႃႈၸႂ်ႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၵေႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်လွင်ႈဢမ်ႇလီၵေႃႈၸႂ်ႈယဝ်ႉ။ ပၼ်ႁႃလွင်ႈလၵ်ႉဢဝ်ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ဢွၵ်ႇၼႆႉ ႁူမ်ႈဝႃႈဢမ်ႇပႃးတီႈၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇသေတႃႉ ၵူၼ်းယူႇဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇတႄႉ လႆႈႁၼ်လွင်ႈၼႆႉယူႇၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၽူႈမၢၵ်ႈမီးတီႈဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇၵမ်ႉပႃႈၼမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၸိူဝ်းဢၼ်ၵွင်ႉၵၢႆၵၼ်တင်း ၵၢၼ်လွင်ႈလွမ်ၵႃႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈ ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ငိုၼ်းႁူဝ်လိူၼ် ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႄႈ ၸင်ႇလႆႈလၵ်ႉဢဝ် ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် သႂ်ႇတီႈၼႂ်းတဝ်ႈၼမ်ႉသေ ၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၶၢႆ ၽၢႆတင်းၼွၵ်ႈ ၸွမ်းလူၺ်ႈၶၼ်လၵ်ႉလွမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶီႈတဵၼ်း ဢၼ်ွၵ်ႇတီႈ ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈႁုင်ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ၼၼ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ ဢၼ်ၽႆးၽႃႉပႆႇတဵမ်ထူၼ်ႈၼင်ႇ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်လႆႈပိုင်ႈဢိင်မဵဝ်းၼိူင်ႈယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်တီႈ ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈႁုင်ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ၼၼ်ႉ မီးသုၼ်ႇယူႇတီႈ ဝၢင်းႁိူၼ်းၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ် တီႈဢၼ်မီးႁိမ်းႁွမ်း ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈႁုင်ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ၼၼ်ႉသေ လႆႈမီးသုၼ်ႇ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၽႆးၽႃႉလၢႆလၢႆယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉၶဝ်တႄႉ လႆႈယူႇႁိူၼ်းလင်ၽႂ်မၼ်းသေ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် သမတႃႇၶဝ်တႄႉ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ယူႇ ႁွင်ႈႁိူၼ်းထႅဝ်ယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈၼၼ်ႈၼၼ်ႉယွၼ်ႉလႆႈ ၽႆးၽႃႉ 24 ၸူဝ်ႈမူင်းလႄႈ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶဝ်ၼႆႉ ဢဝ်ၸႂ်ၸႂ်ႉလႆႈ ၽႆႈၽႃႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ယင်းမီးၵူၼ်းၸႂ်ႉ ၸၢၵ်ႈလူမ်းၵတ်းၵွၼ်ႇ။ ဢွင်ႈတီႈၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်လႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ႁိူၼ်းႁိမ်းႁွမ်းၼႆႉ ဢဝ်ႁူဝ်ႉသေ ၶႅၼ်ႈၵၼ်ဝႆႉလႄႈ ဢၼ်ပဵၼ်ဝၢင်း ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶဝ်ယူႇၼၼ်ႉ မိူၼ်ဝႆႉၼင်ႇဝၢၼ်ႈလုၵ်ႈၼိူင်ႈသေ တီႈၼႂ်းၼၼ်ႉ မီးလၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၶွင်၊ လၢၼ်ႉတီႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ လႄႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈၵိုၼ်းလူင်ဝၢၼ်ႈၼိူင်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉတီႈၼႂ်း ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈၼၼ်ႉ ၽႆးၵႆႉမႆႈလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ် ယူႇတီႈၼႂ်းဝၢင်းၼၼ်ႉလႄႈသင် တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းယူႇတီႈ တၢၼ်ႇလိၼ်ႇၼၼ်ႉလႄႈသင် လႆႈပဵၼ်ၽေးၶဵၼ် ဢၼ်လႆႈၵူဝ်ႇဝႆႉယူႇဢၼ်ၼိူင်ႈယဝ်ႉ။

ပၢႆးပႆႇၺႃႇ

တီႈဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းၶဝ် လႆႈၵေႃႇသၢင်ႈမႃး ၸၼ်ႉၸွမ်ပွတ်းဢွၵ်ႇတႃႈၵုင်ႈ ယဝ်ႉ။ ၸၼ်ႉၸွမ်ၼၼ်ႉ ၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉတီႈၼႂ်းၼႃး ဢၼ်မီးဝႆႉတီႈႁိမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇၸူး ဝဵင်းတူင်းၶႂႃႉလႄႈ ၵွင်ႈမူးသၢၼ်ႇတေႃႇသျိၼ်ႇၵျႅၵ်ႉၶွၵ်ႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸၼ်ႉၸွမ်တၢင်ႇဢၼ် ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ၼႆႉ ပဵၼ် ၸၼ်ႉၸွမ်ပၢႆးပႆႇၺႃႇသၢႆၼမ်ႉမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ၊ ၸၼ်ႉၸွမ်ပၢႆးသၢႆႊ (တၢၼ်ႇလိၼ်ႇ) လႄႈ ၸၼ်ႉၸွမ်တမဝႃႇယမ (တၢၼ်ႇလိၼ်ႇ) ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်

• ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ဢထၵ (႑)
• ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ဢထၵ (႒)
• ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ဢထၵ (႓)
• ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ဢထၵ (႔)

ၵွင်းမူး ပိူင်လုင်

ၵွင်းမူးသျၢၼ်ႇတေႃႇသျိၼ်ႇ ၵျႅၵ်ႉၶွၵ်ႉ

လိၵ်ႈႁွမ်တွမ် ဢၼ်ပိုတ်ႇၼႄဝႆႉတီႈၵႂၢင်ႈ - ၵွင်းမူးၵျႅၵ်ႉၶွၵ်ႉ

ၽြႃးဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်တီႈဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ် ၽြႃးၵျႅၵ်ႉၶွၵ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈၸွင်းတၢၼ်းၽၢႆႇႁွင်ႇ ၽြႃးၵျႅၵ်ႉၶွၵ်ႉၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၼ် ၶုမ်လုပ်ႇ ဝုၼ်ႇလူင်ႇပတေႇတရႃႇၸႃႇ ႁၢၼ်ႉတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။

ယေႇလႄႇၽယႃး

လိၵ်ႈႁွမ်တွမ် ဢၼ်ပိုတ်ႇၼႄဝႆႉတီႈၵႂၢင်ႈ - ၵျွၵ်ႉတၢၼ်းယေႇလႄႇၽယႃး

ၵူၼ်းဝႆႉၽြႃး ဢၼ်မႃး ယေႇလႄႇၵျွၵ်ႉတၢၼ်းၼႆႉ လႆႈလတ်းဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ ယေႇလႄႇၽယႃး ၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉတၢၼ်းသေ ပေႃးလုၵ်ႉတီႈ ဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ ၵႆယၢၼ် 20 ၶီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ (သိပ်းသၢမ်လၵ်း)ၼႆယဝ်ႉ။ ၽြႃးဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶုၼ် ပေႃးၵၸၼ တႄႇမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီသၢမ်ၼၼ်ႉသေ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸိူဝ်းပဵၼ်ႁူၼ်ႁၢင်ႈ၊ ပၢၼ်းသီဢၼ်လီဢၢမ်းဢေႃးတီႈ ၽြႃးၼၼ်ႉ ၼႄဝႆႉႁွႆးမိုဝ်းပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ ၵူၼ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႊယူႇယဝ်ႉ။