ၽျူး၊ ဝဵင်း
ဝဵင်းၽျူး (မၢၼ်ႈ: ဖြူးမြို့ ; ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Pyu) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၸႄႈဝဵင်းၽျူး၊ ၸႄႈတွၼ်ႈတွင်ႇငူႇ၊ ၸႄႈတိူင်းပႃႇၵိူဝ်၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇယဝ်ႉ။ မီးဝႆႉ ၽၢႆႇႁွင်ႇ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ပေႃးဢဝ်တၢင်းလူတ်ႉၵႃးဝႃႈ ယၢၼ်ၵႆ 142 လၵ်းသေ ပေႃးဢဝ် တၢင်းရူတ်ႉရဵၼ်းဝႃႈ ယၢၼ်ၵႆ 134.25 လၵ်းယဝ်ႉ။ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ပဵၼ်ဢၼ်ၶႅမ်ႉလီသေ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၶဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈပိုၼ်ႉတီႈယဝ်ႉ။
| ဝဵင်းၽျူး | |
|---|---|
| ဝဵင်း | |
_-_panoramio.jpg) | |
  ဝဵင်းၽျူး | |
| ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 18°28′55″N 96°26′13″E / 18.48194°N 96.43694°Eၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 18°28′55″N 96°26′13″E / 18.48194°N 96.43694°E | |
| မိူင်း |
 မျၢၼ်ႇမႃႇ |
| ၸႄႈတိူင်း |
 ပႃႇၵိူဝ် |
| ၸႄႈတွၼ်ႈ | ၸႄႈတွၼ်ႈတွင်ႇငူႇ |
| ၸႄႈဝဵင်း | ၸႄႈဝဵင်းၽျူး |
| ႁူဝ်ၼမ်ၵူၼ်း (2010)[1] | 44,642 |
| ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ် | MST (UTC+6.30) |
| ၶူတ်ႉ ဢေႇရိယႃႇ | 54 |
| [2] | |
ပိုၼ်းဝဵင်း မႄးထတ်း
ၸွမ်းလူၺ်ႈရႃႇၸဝၢင်ႇတွင်ႇငူႇသေ ၸိုဝ်ႈငဝ်ႈငႃႇ ဝဵင်းၽျူးၼႆႉ ပဵၼ် "ဝၢၼ်ႈပျူႇ" ၼႆယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈလူင် ဢၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းပျူႇၶဝ် ယၢမ်ႈယူႇမႃးၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢႆးၸဝ်ႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီၶရိတ်ႉ (13) ၼၼ်ႉ ၶုၼ်မူၵ်ႉတမ ၸႃႇၶူႇရီႇ မႃးတိုၵ်း တီႈဝၢၼ်ႈၵၢၼ်းပႃးမျိၼ်ႉ တီႈ သဝုၼ်ႇလႅတ်ႉၵျႃႇယူႇၼၼ်ႉသေ ဢဝ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းသဝုၼ်ႇလႅတ်ႉၵျႃႇၼႆႉ ယၢမ်းၶင်ဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈပျူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ဝၢႆးလင်ပီၶရိတ်ႉ 1278 ၼၼ်ႉ သဝုၼ်ႇလႅတ်ႉၵျႃႇ ဢၼ်ထုၵ်ႇၶင်ဝႆႉတီႈၵႂၢင်ႈၼၼ်ႉ လႆႈသဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇတီႈ ဝၢၼ်ႈပျူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈပျူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ဝၢႆးသေပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင် ပဵၼ်မႃး ဝဵင်းၽျူးယူႇယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈပီ 1953 ၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်းၽျူးၼႆႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းယူႇသဝ်း မီး 10,443 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် ၽြႃးမႁႃပုၺမုၼိ ဢၼ်မီးၽၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းၼၼ်ႉ လိုဝ်းလင်ဝႆႉယဝ်ႉ။[3]
မိူဝ်ႈပၢၼ်ပၢႆးၸဝ်ႉၵၢပ်ႈၶူဝ်ႇလူဝ်ႇၼီႇၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်းၽျူး လႆႈတင်ႈတႄႇ ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁူင်းၼိုင်ႈသေ ဢၼ်ပဵၼ် ဢူးပႃႉဝိၼ်း ဢၼ်ပဵၼ် ၽူႈႁတ်းငၢၼ်ၼၼ်ႉ ယၢမ်ႈႁဵတ်း ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼၼ်ႉမႃးယဝ်ႉ။[4]
ၽူႈၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် မႄးထတ်း
- ပူဝ်ႇၺႃႇၼ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း သိုၵ်းႁၢၼ်သၢမ်ၵျၢပ်ႈ (ဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉတႅင်ႇတေႃႇ)
- တွင်ႇတႃႇမွင်ႇၽျူး (ႁွင်ႉ) ဢူးၵွၼ်ႇလျွင်ႇ
- ယႄးပေႃႇမျႃႉ
- တၵ်ႉၵတူဝ်ႇ သျိၼ်ႇသီႇရိ
- ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇ (ၽျူး)
- ဢူးဢေးၽေႇ (တႅင်းယိၼ်းမေႇ)[4]
ၽိုၼ်ဢိင် မႄးထတ်း
- ↑ Myanmar: largest cities and towns and statistics of their population:calculation 2010. Archived from the original on 2012-09-19။ Retrieved on 2019-06-15။ World Gazetteer
- ↑ National Telephone Area Codes. Myanmar's Net. Archived from the original on 2011-06-15။ Retrieved on 2019-06-15။
- ↑ မြန်မာမြို့အဘိဓာန်။ တင်နိုင်တိုး။ ဇေတဝန်စာအုပ်တိုက်။ ရန်ကုန်။ ပကြိမ်။ ၂၀၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ။
- ↑ 4.0 4.1 တင်နိုင်တိုး (ဒီဇင်ဘာလ၊ ၂၀၁၃). မြန်မာပြည်တစ်ခွင် လမ်းညွှန်. မဇ္ဈိမစာပေ, ၉၀.
  | ဢၼ်ပဵၼ် ပွင်ႈလိၵ်ႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ဢွင်ႈတီႈပထဝီႇ ၸႄႈတိူင်းပႃႇၵိူဝ် ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ် လိၵ်ႈႁွမ်တွမ်ပွတ်း ႁူဝ်ၼိုင်ႈဢေႃႈ။ သိုပ်ႇၽိူမ်ႉထႅမ်သႂ်ႇထႅင်ႈသေ ၶႅၼ်းတေႃႈၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃးတႆးၽွင်ႈၶႃႈ။ |