ၽရူးသူဝ်ႇ၊ ၸႄႈဝဵင်း
ၸႄႈဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇ (မၢၼ်ႈ: ဖရူဆိုမြို့နယ်), (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Hpruso Township), (သဵင်ဢွၵ်ႇ [Pharuso]) ၼႆႉ ပဵၼ်ၸႄႈဝဵင်းဢၼ်ၼိူင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆၶေႃ၊ ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင်၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းၸႄႈဝဵင်းတႄႉ ပဵၼ် ဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
| ၸႄႈဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇ | |
|---|---|
| ၸႄႈဝဵင်း | |
  ၸႄႈဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇ | |
| ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 19°02′58″N 97°07′32″E / 19.049444°N 97.125556°Eၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 19°02′58″N 97°07′32″E / 19.049444°N 97.125556°E | |
| မိူင်း |
 မျၢၼ်ႇမႃႇ |
| ၸႄႈမိူင်း |
 ယၢင်းလႅင် |
| ၸႄႈတွၼ်ႈ | လွႆၶေႃ |
| ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းၸႄႈဝဵင်း | ဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇ |
| ဢေႇရိယႃႇ | |
| • ၸႄႈဝဵင်း | 248.23 လွၵ်းလၵ်း (642.91 လွၵ်းၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ) |
| ၼႃႈသုင်ပၢင်ႇလၢႆႇ[1] | 3,260 ထတ်း (990 မီႇတႃႇ) |
| ႁူဝ်ၼမ်ၵူၼ်း (သႅပ်ႇထႅမ်ႇပႃႇ ၂၀၁၇) | |
| • ၸႄႈဝဵင်း | ၂၉,၆၅၁ |
| • ၼႂ်းဝဵင်း | ၃,၇၉၆ |
| • ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ | ၂၅,၈၅၅ |
| • ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ |
ယၢင်းလႅင် (၉၉.၆%) မၢၼ်ႈ (၀.၂၅%) ယၢင်းၽိူၵ်ႇ (၀.၁၃%) တႆး (၀.၀၁%) ဢိၼ်းတီးယႃး (၀.၀၁%) |
| • ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ် | ပုတ်ႉထ၊ ႁိၼ်ႇတူႇ၊ ၶရိတ်ႉယၢၼ်ႇ |
| ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ် | MST (UTC+6.30) |
ငဝ်ႈငႃႇၸိုဝ်ႈ
မႄးထတ်းတီႈၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းဝဵင်းၼၼ်ႉ မီးလွႆလႄႈၽင်ႇႁိၵ်း ဢၼ်မီးႁူးထမ်ႈၼၼ်ႉသေ ပေႃးဢဝ် ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းယၢင်းလႅင်ႁွင်ႉဝႃႈ ၽရူးသူဝ်ႇ ဝႃႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ၽရူဝ်ႇ - ၽူႈၼႄၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းလႆႈ သူဝ်ႇ - လွႆ ၼႆသေ မီးတီႈပွင်ႇၼင်ႇၼၼ်ယဝ်ႉ။[2]
သၢႆပိုၼ်း
မႄးထတ်းမိူဝ်ႈပႆႇၸပ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸႄႈဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်မႃးဝႃႈ ထုင်ႉၵျႄႇၽူဝ်းၵျီး ၼႆမႃးတင်းႁိုင်ယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းယၢင်းလႅင်ဝႃႈ "ၵေးလျႃး" ပေႃးဢဝ်ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ "ၼႃႈလိၼ် ဢၼ်ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်" ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။
ဢၼ်ပဵၼ်ထုင်ႉၵေးလျႃးၵျႄႇၽူဝ်းၵျီးၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ် သျႃးယႄႇ (ႁွင်ႉ) ၶုၼ်ၵေးၽူဝ်းတူႇ (ၸဝ်ႈၾႃႉၵေးၽူဝ်းတူႇ) မႃး တေႃႇထိုင် ပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ၸုၼ်ႉဢၢမ်းၼၢၵ်ႈ တေႃႇထိုင် ပီ 1956-1960 ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ထုင်ႉဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်မႃးယဝ်ႉ။ ပီ 1962 ပၢၼ် တေႃႇလၢၼ်ႇယေးၶွင်ႇၸီႇ မႃး ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ သၢႆတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ ယၢပ်ႇယဵၼ်းလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၶၢႆႉ တီႈပၵ်းလုမ်းၽၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇ လုၵ်ႉဢဝ် ဝၢၼ်ႈၵျႄႇၽူဝ်းၵျီးၶၢႆႉၸူး ၽရူးသူဝ်ႇ (ဝၢၼ်ႈၺွင်ႇၸိၼ်ႇ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။[2]
မိူဝ်ႈတေႃႇလၢၼ်ႇယေးၶွင်ႇၸီႇ ပႆႇၶိုၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ဝဵင်းလူင်ၽရူးသူဝ်ႇ၊ မူဝ်ႇသူဝ်ႇ၊ တေႃႇၶူ၊ ႁူဝ်ယႃ၊ ဝေႇဝႃႇ၊ ၵေႇၵေႃး ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းပဵၼ် တႅၵ်ႉၼႄ 6 ဢၼ်ၼႆႉသေ လႆႈဢုပ်ႉပိူင်ႇမႃးယဝ်ႉ ထိုင် ပီ 1962 မႃး လႆႈၸႅၵ်ႇ ပွၵ်ႉ ႕ ပွၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇ ႑႕ ဢိူင်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈ ႑႑႕ ဝၢၼ်ႈသေ ဢုပ်ႉပိူင်ႇမႃးယဝ်ႉ။[2]
ၼႃႈလိၼ်ပထဝီႇ
မႄးထတ်းဢွင်ႈတီႈ လႄႈ တၢင်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင်
မႄးထတ်းၸႄႈဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈၼႂ်းၵႄႈ လတ်ႉတီႇတုတ်ႉႁွင်ႇ 19 တီႇၵရီႇ 17 မိတ်ႉၼိတ်ႉ လႄႈ 19 တီႇၵရီႇ 58 မိတ်ႉၼိတ်ႉ၊ လွင်ႇၵျီႇတုတ်ႉဢွၵ်ႇ 96 တီႇၵရီႇ 10 မိတ်ႉၼိတ်ႉလႄႈ 97 တီႇၵရီႇ 73 မိတ်ႉၼိတ်ႉၼၼ်ႉသေ တၢင်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင် မီးယူႇ 642.91 လၵ်းပၼ်ႇမူၼ်း (1,665.1 ပၼ်ႇမူၼ်း ၶီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ) ယဝ်ႉ။[3] လုၵ်ႉဢဝ်ၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇ တေႃႇတင်းတူၵ်း ယၢဝ်း ႖႔ လၵ်း လႄႈ လုၵ်ႉဢဝ်ၼႃႈတၢင်းၸၢၼ်းတေႃႇ ၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇ ယၢဝ်း ႗႘ လၵ်းယဝ်ႉ။
ၶွပ်ႇလႅၼ်လိၼ်
မႄးထတ်းၸႄႈဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇၼႆႉ ၽၢႆဢွၵ်ႇမီး ၸႄႈဝဵင်းတီႇမေႃးသူဝ်ႇ လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းဝေႃးလၶႄႉ၊ ၽၢႆႇၸၢၼ်းမီး ၸႄႈဝဵင်းၽႃသွင်း၊ ၽၢႆတူၵ်းမီး ၸႄႈဝဵင်းတၢၼ်ႇတွင်ႇၵျီး (ၸႄႈမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ ၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ် (ၸႄႈမိူင်းတႆး)၊ ၽၢႆႇၸၢၼ်းၸမ်ႉ ဢိူမ်ႈၸပ်းၵၼ်ဝႆႉတင်း ၸႄႈဝဵင်းတီႇမေႃးသူဝ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၽၢင်ႁၢင်ႈၼႃႈလိၼ်
မႄးထတ်းၸႄႈဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးမီး ႁွင်ႈၼမ်ႉမႄႈၼမ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တၢင်းသုင်ၼႃႈလိၼ် မီးၽၢႆႇၼိူဝ်ၼႃႈပၢင်ႇလၢႆႇ ႓႒႖႐ ထတ်းယဝ်ႉ။ လွႆဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ ပဵၼ်လွႆၶေႃးတၶေႃးသေ တၢင်းသုင်မီး ႖,႘႓႒ ထတ်းယဝ်ႉ။[3]
သၢႆၵေးၼမ်ႉ
မႄးထတ်းတီႈၸႄႈဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇၼႆႉ ဢၼ်ပဵၼ်ႁွင်ႈ ၶီးပရႃႇလူဝ်ႇ လႄႈ ႁွင်ႈၼၢင်းၽၢႆး ဢၼ်ဢဝ်ၸႂ်ႉတၢင်ႇတိုဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈလတ်းၶၢမ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ယႃ၊ ဝၢၼ်ႈတူဝ်တီးၽူဝ်ႇ လႄႈ ဝၢၼ်ႈတေႃႇၶူႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁွင်ႈဢၼ်လိုဝ်းလင်တႄႉ ပဵၼ်ႁွင်ႈထူးသေ လတ်းလႆလူင်းၵႂႃႇႁိမ်း ဢိူင်ႇႁူဝ်ယႃ လႄႈ ဢိူင်ႇတူဝ်ႇတီးၽူဝ်ႇသေ လႆႈၶဝ်ႈၼႂ်းႁွင်ႈပုၼ် တီႈႁိမ်းဝဵင်းဝေႃးလၶႄႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။[3]
ၾိင်ႈၾႃႉ
မႄးထတ်းတီႈၸႄႈဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇၼႆႉ မီးၾိင်ႈၾႃႉ ၵတ်းမႆႈၽဵင်ႇၵၼ်သေ တၢင်ႉမႆႈဢၼ်သုင်သုတ်းၼႆႉ မီး ႓႖ တီႇၵရီႇ သႅၼ်ႇတီႇၶရဵတ်ႉ လႄႈ တၢင်ႉမႆႈ ဢၼ်တႅမ်ႇသုတ်း မီႈ ႖ တီႇၵရီႇ သႅၼ်ႇတီႇၵရဵတ်ႉယဝ်ႉ။ တၢင်ႉၼမ်ႉၽူၼ်ၽတ်ႉၽဵင်ႇတႄႉ မီး ႓႕ ၼိဝ်ႉယဝ်ႉ။[3]
ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူၼ်း
မႄးထတ်းႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း တီႈၸႄႈဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇ တေႃႇထိုင် ပီ 2017 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် သဵင်ႈၼၼ်ႉ မီးယူႇ ႒႙,႖႕႑ ၵေႃႉသေ ၵမ်ႉၼမ်တႄႉ ပဵၼ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူၼ်းယၢင်းလႅင်ယဝ်ႉ။ လွင်ႈၵိူဝ်းယမ်တႄႉ ၸဝ်းၶရိတ်ႉယၢၼ်ႇ လႄႈ ၸၢဝ်းပုတ်ႉထ ၵမ်ႉၼမ်ယဝ်ႉ။[2]
ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး
မႄးထတ်းၸႄႈဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးဝႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ထိူင်းဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးၽုၵ်ႇသွမ် ပဵၼ်ပိူင်လူင်သေ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႆႉ ပဵၼ် ထူဝ်ႇလိၼ်၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။[2]
ပၢႆးပႆႇၺႃႇ
မႄးထတ်းတီႈၸႄႈဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇမီးႁူင်းႁဵၼ်းသွၼ်ပၢႆးပႆႇၺႃႇၸၼ်ႉသုင်။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းပိုၼ်ႉထၢၼ် ၼင်ႇ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်မီး ႑ ဢၼ်။ ႁူင်းႁဵၼ်းၽႄၸၼ်ႉသုင် ႓ ဢၼ်၊ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉၵၢင် ႑ ဢၼ်၊ ႁူင်းႁဵၼ်းၽႄၸၼ်ႉၵၢၼ် ႒ ဢၼ်၊ ႁူင်းႁဵၼ်းပူၼ်ႉၸၼ်ႉငဝ်ႈ ႔ ဢၼ်၊ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈ ႗႗ ဢၼ်လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၽႄၸၼ်ႉငဝ်ႈ ႑႘ ဢၼ်၊ ႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ႈၼႃႈၸၼ်ႉငဝ်ႈမီး ႑႕ ဢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။[2]
ပၢႆးယူႇလီ
မႄးထတ်းတီႈၸႄႈဝဵင်းၽရူးသူဝ်ႇၼႆႉ မီးႁူင်းယႃၸႄႈဝဵင်း ႑ ဢၼ်၊ ႁူင်းယႃဢိူင်ႇ တႅၵ်ႉၼႄႇ ႑ ဢၼ်၊ ႁွင်ႈယႃပၢႆးယူႇလီဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ႕ ဢၼ်၊ ႁွင်ႈယႃၽႄပၢႆးယူႇလီဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ႒႐ ဢၼ်။[2]
ၽိုၼ်ဢိင်
မႄးထတ်း- ↑ GoogleEarth
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 (အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇) ဖရူဆိုမြို့နယ် ဒေသဆိုင်ရာအချက်အလက်များ. ဖရူဆိုမြို့နယ် အထွေထွေ အုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာန. Retrieved on ၈ ဩဂုတ် ၂၀၁၈.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 ဖရူဆိုမြို့နယ်၏ ဒေသန္တရအချက်အလက်များ. ကယားပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့. Retrieved on ၈ ဩဂုတ် ၂၀၁၈။