ၵျၢၼ်ႇၶိၼ်း၊ ဝဵင်း

ဝဵင်းၵျၢၼ်ႇၶိၼ်း (မၢၼ်ႈ: ကြံခင်းမြို့ ; ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Kyangin) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်း ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းၵျၢၼ်ႇၶိၼ်း၊ ၸႄႈတွၼ်ႈႁိၼ်းတတႃႉ၊ ၸႄႈတိူင်းဢေႇယႃႇဝတီႇ၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ႁင်းၸႄႈဝဵင်းၵျၢၼ်ႇၶိၼ်းသေ ပဵၼ်ၸႄႈဝဵင်း ဢၼ်တူၵ်းၽၢႆႇႁွင်ႇသုတ်း တီႈ ၸႄႈတွၼ်ႈႁိၼ်းတတႃႉယဝ်ႉ။ မီးဝႆႉတီႈၼိူဝ်ၽင်ႇၽၢႆႇတူၵ်း ၼမ်ႉၵဵဝ်ယဝ်ႉ။ တီႈၼိူဝ်ဝဵင်းၼႆ့ မီး ဢိၼ်းလတ်ႉ၊ ယႂႃႇတိတ်ႉ လႄႈ မျူဝ်ႉမ ၼႆ မီးဝႆႉတွၼ်ႈလူင်သၢမ်တွၼ်ႈသေ ဢၼ်ပဵၼ် ပွၵ်ႉမျူဝ်ႉမၼႆႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းမွၼ်းၶဝ် တႄႇတင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီမိူင်း မွၵ်ႈ 1150 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် ပွၵ်ႉဢိၼ်းလတ်ႉၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈမွၵ်ႈပီမိူင်း 1115 ၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ် မွင်ႇၵျွင်း ဢၼ်လုၵ်ႉပွတ်းၼိူဝ် ၽၢႆႇ ဢိၼ်းလတ်ႉၼၼ်ႉ ပႃးၸဵမ်လုၵ်ႈၼွင်ႉၵူၼ်းၸွမ်းလင်သေ ၶၢႆႉမႃးယူႇလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဢိၼ်းလတ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်ပွၵ်ႉယႂႃႇတိတ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈတႄႇတင်ႈမႃး ဢမ်ႇပေႃးပိူင်ႈၵၼ်တင်း ယၢမ်းၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။

ဝဵင်းၵျၢၼ်ႇၶိၼ်း
ဝဵင်း
ဝဵင်းၵျၢၼ်ႇၶိၼ်း ဢွင်ႈတီႈ ဝဵင်းၵျၢၼ်ႇၶိၼ်း
ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 18°20′06″N 95°13′27″E
မိူင်း	မျၢၼ်ႇမႃႇ
ၸႄႈမိူင်း	ဢေႇယႃႇဝတီႇ
ၸႄႈတွၼ်ႈ	ၸႄႈတွၼ်ႈႁိၼ်းတတႃႉ
ၸႄႈဝဵင်း	ၸႄႈဝဵင်းၵျၢၼ်ႇၶိၼ်း
ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ်	MST (UTC+6.30)

ၵျၢၼ်ႇၶိၼ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဝႃႈ လုၵ်ႉတီႈၽႃႇသႃႇမွၼ်း ကျာံကင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉသေ လူင်းပဵၼ်မႃးဝႃႈၼႆႉယဝ်ႉ။ တီႈပွင်ႇတႄႉ ကင်း(လုမ်း)ဢၼ်မီးႁူၼ်ႁၢင်ႈ ငိူၵ်ႈႁိၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်းၸမ်ႉဝႃႈ ၵျၢၼ်ႇၶိၼ်းၼႆ့ ပဵၼ်ၽႃႇသႃႇမွၼ်း ဝႃႈ ကျာံဂင် ႁၢၼ်ငိူၵ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

ဢၼ်ပဵၼ် ၸုမ်းမျူႇၼီႇၸီႇပႄႇ ဝဵင်းၵျၢၼ်ႇၶိၼ်းၼႆႉ လႆႈတႄႇၽွတ်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီၶရိတ်ႉ 1886 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဝဵင်းၵျၢၼ်ႇၶိၼ်းၼႆ့ ပေႃးလုၵ်ႉတီႈ ဝဵင်းႁိၼ်းတတႃႉသေ ၸွမ်းတၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်းၼႆႉ ၵႆယၢၼ် 64 လၵ်းသေ ပဵၼ်ဝဵင်းတၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်းသုတ်း တီႈ တၢင်း ႁိၼ်းတတႃႉ-ၵျၢၼ်ႇၶိၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တၢင်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ဝဵင်းၼႆႉ မီး 2 လွၵ်းလၵ်းသေ ၸွမ်းလူၺ်ႈ သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်း ပီ 1953 သေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း မီး 6040 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ တီႈၼိူဝ်ဝဵင်းၼႆႉ မီးဝႆႉ လုမ်းတတ်းသိၼ်၊ ႁူင်းယႃ လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသေ မီးပႃး ၸၢၵ်ႈၶဝ်ႈ ၸၢၵ်ႈမႆႉယဝ်ႉ။ ၵွင်းမူးလေႃႈၵသယပူႇ လႄႈ ၵွင်းမူးၶျၢၼ်းတႃႇၵျီးၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵွင်းမူးလိုဝ်းလင်တီႈဝဵင်းယဝ်ႉ။ တီႈ ၽၢႆႇတူၵ်း ဝဵင်းၵျၢၼ်ႇၶိၼ်း ယၢၼ် 8 လၵ်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ဝၢၼ်ႈၽႅတ်ႉယႄးယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉသေ ပေႃးလတ်းၶၢမ်ႈ သၼ်လွႆရၶႅင်ႇၼႆ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ထိုင် တိူင်းရၶႅင်ႇယဝ်ႉ။ ပေႃးလုၵ်ႉတီးဝဵင်းၵျၢၼ်ႇၶိၼ်း ၸွမ်းသၢႆၼမ်ႉၵဵဝ် ၶိုၼ်ႈၽၢႆႇႁွင်ႇ ၼႆ တင်းဝဵင်းပျီႇသေ ၵႆယၢၼ် 48 လၵ်း၊ တင်းဝဵင်းႁိၼ်းတတႃႉသေ ၵႆယၢၼ် 66 လၵ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တႃးႁိူဝ်းၶႅမ်ႉလီလႄႈ ၸဵမ်ႁိူဝ်းဢွၼ်ႇ ႁိူဝ်းလူင် ၸၢင်ႈၵိုတ်းယင်ႉသေ လွင်ႈၵႃႉလွင်ႈၶၢႆ ၵိုၼ်းလီသေ ၵူၼ်းၵႃႉ လဵၵ်ႉလဵၵ်ႉယႂ်ႇယႂ်ႇၵေႃႈ မီးဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။

ဢွၼ်ၵၼ်တေႃးႁူၵ်ႇ ၽႅၼ်ႇမူင်ႈသေ ၽႅၼ်ႇမူင်ႈၵျၢၼ်ႇၶိၼ်းၼႆႉ ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈ ၸႄႈဝဵင်းၵျၢၼ်ႇၶိၼ်းသေ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၵူၺ်ႈႁႅင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။