ၵျွၵ်ႉတၵႃး၊ ဝဵင်း
ဝဵင်းၵျွၵ်ႉတၵႃး (မၢၼ်ႈ: ကျောက်တံခါးမြို့), (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Kyaukdaga), (သဵင်ဢွၵ်ႇ [Kyaukdakaa]) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉတၵႃး၊ ၸႄႈတွၼ်ႈပႃႇၵိူဝ်၊ ၸႄႈတိူင်းပႃႇၵိူဝ်ၶႃႈဢေႃႈ။[1] ၵျွၵ်ႉတၵႃးၼႆႉ တႄႇဢဝ်ပၢႆးၸဝ်ႉပၢၼ်ၶူဝ်းလၼီႇမႃး ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ၵိုၼ်းမႃးယဝ်ႉ။ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် တီႇမေႃးမိၼ်း ပႃးၵႂႃႇၸွမ်းဢင်းၵိတ်ႉၼၼ်ႉ ၵျႂၵ်ႉတၵႃးၼႆႉ တိုၵ်ႉပဵၼ် ပႃႇထိူၼ်ႇႁူမ်ႇဝႆႉယူႇ။ တီႈၽင်ႇ မႄႈၼမ်ႉၸိတ်ႉတွင်း ဢၼ်မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်းၼႆႉ ပဵၼ်တီႈႁိူဝ်းမႃးၵိုတ်းယင်ႉသေ တမ်းတၢင်ႇၵုၼ်ႇယဝ်ႉ။ ပီ 1885 ၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢိၼ်းတီးယႃး ၼႆႉ ဢဝ်လွၵ်းလိၼ် ၵူၼ်းမၢၵ်ႈမီးၸဝ်ႈလိၼ် ဢိၼ်းတီးယႃး ဢဵၵ်ႉၶျ်ဢေႇမီးလိၼ်း သေၵေႃႈ လွၵ်းလိၼ်ဢေႇၵ 28700 ဢၼ်မီးၽၢႆႇတူၵ်းၵျွၵ်းတၵႃး တီႈပႃႇထိူၼ်ႇၼၼ်ႉ ပၼ်ၵရၢၼ်ႇတႃႇ 60 ပီယဝ်ႉ။ မိတ်ႇၸတႃႇမီးလိၼ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈပီ 1885 ၼၼ်ႉ မၼ်းတႄႇႁွင်ႉဢဝ် ႁိၼ်ႇတူႇတီႈမိူင်းဢိၼ်းတီးယႃးမႃးဝႃႈ တေပၼ်သုၼ်ႇႁဵတ်းၼႃး ၼႆသေ ၶၢမ်ႇပၼ်ၸရိတ်ႈသေႁွင်ႉမႃးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၽွင်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းတၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်း တႃႈၵုင်ႈ ပျုၼ်ႇတၢၼ်ႇသႃႇ-တွင်ႇငူႇ ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉၶဝ် သၢမ်ပီထပ်းၵၼ်သေ ပၼ်ဢွင်ႈတီႈဝႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵရၢၼ်ႇငဝ်ႈတိုၼ်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉဝၢၼ်ႈ ယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ တႆး လႄႈ မၢၼ်ႈ ဝႆႉ ဢိတ်းဢွတ်းလႄႈ ၶဝ်ပဵၼ်ၸိူဝ်းဢၼ်ယူႇတီႈၼိူဝ် ၵွင်းလွႆတႆးသေ ႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်ႁႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၶဝ်ၼႆႉ တွၼ်ႈတႃႇပၢႆးယူႇလီၶဝ် ၶဝ်လႆႈပိုင်ႈဢိင် မေႃယႃမၢၼ်ႊ ဢၼ်ယူႇတီႈ သျၢၼ်းဢူၵ်ႉသျိတ်ႉၵူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တႆးၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉ မေႃယႃၼၼ်ႉဝႃႈ ၵျွင်းတၵႃႇ ၼႆသေ ၸွမ်းၼင်ႇသဵင်ဢွၵ်ႇတႆး သေ မၢၼ်ႈၶဝ်ဝႃႈပဵၼ် ၵျွၵ်ႉတၵႃး (မၢၼ်ႊ:ကျောက်တကား) ၼႆယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇႁဵတ်းတၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်းယဝ်ႉ ယွၼ်ႉမၼ်းငၢႆးၵၼ်တင်း ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉတတႃး တီႈတႃႈၵုင်ႈၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇလၢႆႈပဵၼ် ၵျွၵ်ႉတၵႃး ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢဝ် ဝဵင်းပႄးၼွႆႇၵူင်း၊ တေႃးၵျွႆးဢိၼ်း၊ ၽတူဝ်ႇ ဢဝ်ထုင်ႉၵျွၵ်ႉတၵႃး သီႇဢၼ်ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပဵၼ်မႃး ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉတၵႃး ယူႇယဝ်ႉ။ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉတၵႃးၼႆႉ ပၢၼ် တေႃႇလၢၼ်ႇယေးၶွင်ႇၸီႇ မိူဝ်ႈပီ 1964 လိူၼ်ဢေႃးၵၢသ်ႉ 28 ၼၼ်ႉ ၸူးၸႅၵ်ႇဢွၵ်ႇၵႃႈတီႈ ၸႄႈဝဵင်းပွတ်းတူၵ်း ၺွင်ႇလေးပိၼ်ႇ သေ ပဵၼ်မႃး ၸႄႈဝဵင်းယူႇယဝ်ႉ။ [2]
| ဝဵင်းၵျွၵ်ႉတၵႃး | |
|---|---|
| ဝဵင်း | |
 | |
  ဝဵင်းၵျွၵ်ႉတၵႃး | |
| ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 18°09′25″N 96°36′47″E / 18.1568147°N 96.6130484°E | |
| မိူင်း |
 မျႅၼ်ႇမႃႇ |
| ၸႄႈတိူင်း |
 ၸႄႈတိူင်းပႃႇၵိူဝ် |
| ၸႄႈတွၼ်ႈ | ၸႄႈတွၼ်ႈပႃႇၵိူဝ် |
| ၸႄႈဝဵင်း | ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉတၵႃး |
| ၼႃႈသုင်ပၢင်ႇလၢႆႇ | 102 ထတ်း (31 မီႇတႃႇ) |
| ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ် | MST (UTC+6.30) |
| မၢႆသူင်ႇလိၵ်ႈ | 08021 |
ၽူႈၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်
မႄးထတ်း- ၽူႈၶဝ်ႈပႃးယႄးပေႃႇတူင်းၵျဵၵ်ႉ ပူဝ်ႇမူးဢွင်ႇ [2]
သဵၼ်ႈတၢင်းၶိုၼ်ႈသိုၵ်း တပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီး
မႄးထတ်းတီႈၽၢႆႇတူၵ်းၵျွၵ်ႉတၵႃး ယၢၼ်မွၵ်ႈ 5 လၵ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၼ် သဵၼ်ႈတၢင်း တပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီး ၶိုၼ်ႈသိုၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ၼၼ်ႉ လတ်းၵႂႃႇတီႈ ဝၢၼ်ႈလူင်ပႄးၼွႆႇၵူင်း တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵျုၼ်းၶျွင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ဝဵင်းၵဝ်ႇ
မႄးထတ်းၽၢႆႇဢွၵ်ႇၵျွၵ်ႉတၵႃး ယၢၼ်မွၵ်ႈသၢမ်လၵ်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ဝဵင်းၵဝ်ႇဝဵင်းၼိူင်ႈသေ ယွၼ်ႉမီးဝႆႉတီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉၸယိတ်ႉလႄႈ ၶုၼ်ပႃႇထိူၼ်ႇ ဢူးဢွင်ႇမျိၼ်ႉ ၸင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဝဵင်းၵဝ်ႇၵျွၵ်ႉၸယိတ်ႉ ဝႃႈၼႆႉယဝ်ႉ။
ၽိုၼ်ဢိင်
မႄးထတ်း- ↑ Google. Google Maps.
- ↑ 2.0 2.1 တင်နိုင်တိုး (ဒီဇင်ဘာလ၊ ၂၀၁၃). မြန်မာပြည်တစ်ခွင် လမ်းညွှန်. မဇ္ဈိမစာပေ, ၈၀.