ၵျူဝ်ႉပိၼ်ႇၵွၵ်ႉ၊ ဝဵင်း
ဝဵင်းၵျူဝ်ႉပိၼ်ႇၵွၵ်ႉ (မၢၼ်ႈ: ကြို့ပင်ကောက်မြို့ ; ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Gyobingauk) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၸႄႈဝဵင်းၵျူဝ်ႉပိၼ်ႇၵွၵ်ႉ ဢၼ်မီးတီႈ ၸႄႈတွၼ်ႈသႃႇယႃႇဝတီႇ၊ ၸႄႈတိူင်းပႃႇၵိူဝ်၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မီးဝႆႉတီႈတိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် တႃႈၵုင်ႈ-ပျီႇသေ တင်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၼႆႉ ၵႆယၢၼ် 109 လၵ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇတႄႉ ပဵၼ်ဝဵင်းလူင် ဢၼ်ပၵ်းလုမ်းၶုၼ်ၽွင်းဝဵင်းသေ မိူဝ်ႈပီ 1934 ၊ 1935 ၼၼ်ႉ ယၢမ်ႈဢဝ်သႂ်ႇၶဝ်ႈတီႈၼႂ်း ၼႃႈလိၼ် ဝဵင်းၸီးၵူင်းယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉသေၼၼ်ႉ ထိုင်ပီ 1951 မႃး ၶိုၼ်းၽွတ်ႈႁႅၼ်းပဵၼ် ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းၶုၼ်ၽွင်းဝဵင်းယဝ်ႉ။
| ဝဵင်းၵျူဝ်ႉပိၼ်ႇၵွၵ်ႉ | |
|---|---|
| ဝဵင်းၸိူဝ်းမီးၼႂ်း မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ | |
  ဝဵင်းၵျူဝ်ႉပိၼ်ႇၵွၵ်ႉ | |
| ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 18°13′N 95°39′E / 18.217°N 95.650°Eၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 18°13′N 95°39′E / 18.217°N 95.650°E | |
| မိူင်း |
 မျၢၼ်ႇမႃႇ |
| ၸႄႈတိူင်း |
 ပႃႇၵိူဝ် |
| ၸႄႈတွၼ်ႈ | ၸႄႈတွၼ်ႈသႃႇယႃႇဝတီႇ |
| ၸႄႈဝဵင်း | ၸႄႈဝဵင်းၵျူဝ်ႉပိၼ်ႇၵွၵ်ႉ |
| ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းၸႄႈဝဵင်း | ဝဵင်းၵျူဝ်ႉပိၼ်ႇၵွၵ်ႉ |
| ႁူဝ်ၼမ်ၵူၼ်း (2014) | 117,143[1] |
| ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ် | MST (UTC+6.30) |
ဢၼ်ပဵၼ် ၸုမ်းမျူႇၼီႇၸီႇပႄႇ ဝဵင်းၵျူဝ်ႉပိၼ်ႇၵွၵ်ႉၼႆႉ လႆႈတႄႇ မိူဝ်ႈပီ 1894 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈဝဵင်းၼႆႉ မီးဝႆႉ ႁူင်းယႃၵူၼ်းမိူင်း၊ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ တႃႈရူတ်ႉရဵၼ်း၊ ၵၢတ်ႇ၊ ၸၢၵ်ႈၶဝ်ႈ၊ ၸၢၵ်ႈမႆႉ လႄႈ ၸုမ်းၶႄၾႆး ဢၼ်ဢဝ်ၼပ်ႉၸႂ်သေ ႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ သၢႆငၢႆဝဵင်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၵိုၼ်းမႃးယဝ်ႉ။ တီႈၸႄႈဝဵင်းၵျူဝ်ႉပိၼ်ႇၵွၵ်ႉၼႆႉ ၼႃႈလိၼ် ဢၼ်ပူႇၵႄႇဢုပ်ႉ မီးယူႇ 52 တွၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၸွမ်းလူၺ်ႈ သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်း ပီ 2014 သေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း မီးဝႆႉ 117,143 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ တီႈၼိူဝ်ဝဵင်းၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၼမ်ႉၶၢၼ်ၸႂ်လႄႈ လႆႈၶုတ်း ၼွင်ၼမ်ႉလူင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးၵႂႃႇၽၢႆႇဢွၵ်ႇၼႆႉ မီးတိၼ်သၼ်လွႆႁႄႉသေ ယၢၼ်မွၵ်ႈ 7 လၵ်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉဝၢၼ်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်လႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဝၢၼ်ႈမျူဝ်ႉတႂိၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈဝၢၼ်ႈမျူဝ်ႉတႂိၼ်းၼၼ်ႉ ၶုၼ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ယၢမ်ႈၸၢမ်ႇႁၢင်ႈႁေႃမႃး ဝႃႈၼႆသေ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၶူးဝဵင်း၊ ႁူဝ်ႉဝဵင်း၊ ၶဵင်ႇမုင်ႈ လႄႈ ဢၼ်ပဵၼ် ၵွင်းမူးႁၢမ်းၼၢၼ်းဢူးၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၵ်ႉလႆႈႁၼ်ယူႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈဝဵင်းၵျူဝ်ႉပိၼ်ႇၵွၵ်ႉ တေႃႇ မျူဝ်ႉတႂိၼ်းၼၼ်ႉ မီး တၢင်းၵႃးယဝ်ႉ။ ပေႃးၵႂႃႇၽၢႆႇတူၵ်းၼႆ မီးဝႆႉ ၼႃႈလိၼ်ဝဵင်းမူဝ်းၺူဝ်ႇယဝ်ႉ။ ပေႃးၵႂႃႇၽၢႆႇၸၢၼ်း မီးၼႃႈလိၼ် ဝဵင်းဢူၵ်ႉၽူဝ်ႇသေ ၸိူဝ်းပဵၼ် ႁွင်ႈမျူဝ်ႉလႄႇ လႄႈ ႁွင်ႈၵဝေႇၸု (ႁွင်ႉ) ႁွင်ႈၵမူင်း လႆလတ်းလူင်းယူႇယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး တီႈၽၢႆႇတူၵ်းဝဵင်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ၽြႃးမႁႃႇၸၼ်ႇတႃႇသီႇႁ လႄႈ တီႈၽၢႆႇဢွၵ်ႇၼႆႉ မီႈဝႆႉ ၽြႃးမႁႃႇလေႃးၵသီႇရိသေဢမ်ႇၵႃး တီႈၽၢႆႇဢွၵ်ႇၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ ယၢၼ်ၵႆဝဵင်း မွၵ်ႈ 12 လၵ်းသေ မီးဝႆႉ ၽြႃးလူင် ၵျႃႉၸႂႃႇ ဢၼ်ပဵၼ် ၶုၼ်ၵျႃႉၸႂႃႇ ပူးၵမ်ႇ တႄႇမႃးၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ပွႆးၽြႃးၵျႃႉၸႂႃႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၼႂ်း လိူၼ်သီႇသေ ပဵၼ်ပွႆးၵိုၼ်းပွႆးၼိုင်ႈယဝ်ႉ။[2]
ၽိုၼ်ဢိင်
မႄးထတ်း- ↑ Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL, ႁွင်ႈၵၢၼ်ဢဵၼ်ႁႅရ်းၵူၼ်းမိူင်း, 26 August 2014, p. ၂၉, archived from the original on 12 September 2014, retrieved January 10, 2015
- ↑ ပပ်ႉသႅၼ်သမ်ႇမၢၼ်ႈ၊ သွႆႉ (2)