သူၺ်ႇပူဝ်ႇ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈ

ၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇ (မၢၼ်ႈ: ရွှေဘိုခရိုင် ; ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Shwebo Distict ; သဵင်ဢွၵ်ႇ [zɛ᷆ tɔ́n sòi pò]) ၼႆႉ ပဵၼ်ၸႄႈတွၼ်ႈဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ တီႈၼႂ်း ၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်း တီႈ ပွတ်းၼိူဝ် မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇ မီးဝႆႉ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ၽၢႆႇၸၢၼ်း မီးဝႆႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၸႄႈၵႅင်း လႄႈ ၸႄႈတွၼ်ႈမူင်ႇယႂႃႇ၊ ၽၢႆႇတူၵ်း မီးဝႆႉ ၸႄႈတွၼ်ႈမေႃႇလဵၵ်း၊ ၽၢႆႇႁွင်ႇ မီးဝႆႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵၢတ်ႇသႃယဝ်ႉ။

ၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇ
ၸႄႈတွၼ်ႈ
ၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇ
ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 23°12′N 95°31′E
မိူင်း	မျၢၼ်ႇမႃႇ
ၸႄႈတိူင်း	ၸႄႈၵႅင်း
ၸႄႈဝဵင်း	5
ဝဵင်းငဝ်ႈၸိုင်ႈ	ဝဵင်းသူၺ်ႇပူဝ်ႇ
ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ်	MST (UTC+6:30)

ၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇငဝ်ႈတိုၼ်းမၼ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ သူၺ်ႇပူဝ်ႇ၊ ယေႇဢူး လႄႈ ၵၢၼ်ႉပလူႇၼႆသေ ပႃးဝႆႉ ၼႃႈလိၼ်သၢမ်ဢၼ်ၼႆႉၵူၺ်းသေ ဢဝ် ၼႃႈလိၼ်မိူင်းၵုတ်ႈ ဢၼ်မီးတၢင်းၵႂၢင်ႈ 5714 ၼၼ်ႉ သႂ်ႇၶဝ်ႈတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 1956 ၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းတီႈၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇၼႆ့ လႆႈလၢမ်းတူၺ်း မီးယူႇ 630148 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၸႄႈဝဵင်းဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇၼႆႉ မီးယူႇ 10 ၸႄႈဝဵင်းသေ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ် သူၺ်ႇပူဝ်ႇ၊ ၶိၼ်ႇဢူး၊ ဝႅတ်ႉလႅတ်ႉ၊ ၵၢၼ်ႉပလူႇ၊ ၵျုၼ်းလႃႉ၊ ယေႇဢူး၊ တပယိၼ်း၊ တသႄႇ၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ တပဵၵ်ႉၵျိၼ်း ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ တႄႇဢဝ် လိူၼ်ဢွၵ်ႇထူဝ်ႇပႃႇ 1 ဝၼ်း ပီ 1965 သေ ဢဝ် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းတပဵၵ်ႉၵျိၼ်းၼႆႉ သႂ်ႇၶဝ်ႈတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈလိူဝ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ ၸႄႈဝဵင်းၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ တီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပိူဝ်ႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၸႄႈဝဵင်းသူၺ်ႇပူဝ်ႇ၊ ၸႄႈဝဵင်းၶိၼ်ႇဢူး၊ ၸႄႈဝဵင်းဝႅတ်ႉလႅတ်ႉ၊ ၸႄႈဝဵင်းတီႇပႄးယိၼ်း လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းၽႄၵျွၵ်ႉမျွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၸွမ်းလူၺ်ႈ သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်း ပီ 2014 သေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း တီႈၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇၼႆႉ မီး 1,433,343 ၵေႃႉယဝ်ႉ။

ပထဝီႇ

တီႈၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ သၼ်လွႆသွင်ဢၼ် ဢၼ်ၵၢႆႇၼႃႈႁွင်ႇၼႃႈၸၢၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉသေ တီႈၼႂ်းၵၢင်မၼ်းၼၼ်ႉ ၼမ်ႉမူးလႆလူင်းယဝ်ႉ။ သၼ်လွႆဢၼ်မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇၼႆႉ ပဵၼ် သၼ်လွႆမိၼ်းဝုၼ်ႇသေ ဢိူမ်ႈၸပ်းၵၼ်ဝႆႉတင်း ၶူင်ႈၼမ်ႉၵဵဝ်ယဝ်ႉ။ သၼ်လွႆၸိူဝ်းမီးၽၢႆႇတူၵ်း ၸိူဝ်းပဵၼ် လွႆလေႇသႃႇ၊ လွႆမူင်ႇ၊ လွႆသူၺ်ႇၵၢၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈၼိူဝ်လႅၼ်လိၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇ လႄႈ ၸႄႈတွၼ်ႈမေႃႇလဵၵ်းယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းၵႄႈ သၼ်လွႆလူင်သွင်ဢၼ်ၼၼ်ၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ၶူင်ႈၼမ်ႉမူး ဢၼ်ၵႂၢင်ႈပဵင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃး ၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်တီႈၼႃႈလိၼ်ၽူၼ်ဢေႇလႄႈ လႆႈၶုတ်းႁွင်ႈဢဝ်ၼမ်ႉသေ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼႃးလႄႈ တီႈ ဝႅတ်ႉလႅတ်ႉ၊ သူၺ်ႇပူဝ်ႇ၊ ၶိၼ်ႇဢူး၊ ယေႇဢူး လႄႈ တီးၸႄႈဝဵင်းဝဵင်းတီႇပႄးယိၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၶႂၢင်ယဝ်ႉ။ ၸႄႈဝဵင်းၸိူဝ်းၵိုတ်းလိူဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈပိုင်ႈဢိင်ၼမ်ႉၽူၼ်သေ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵူၺ်းလႄႈ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဢမ်ႇမၢၼ်ႇ။ တီႈၼႃႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸူးၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ငႃး၊ ၵုၺ်၊ ထူဝ်ႇ၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး

ၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇတင်းဢၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉမီးဝႆႉတီႈၼႂ်း ၼႃႈလိၼ်ၽူၼ်ဢေႇလႄႈ လႅတ်ႇမႆႈႁႅင်းသေ ၽူၼ်ႇဢေႇႁႅင်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ပေႃးၵတ်းၵေႃႈ ၵတ်းၼႃႇၼႃႇယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ငၢၼ်းပိူင်လူင်တီႈၸႄႈတွၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈသေ ၶဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်မၢၵ်ႇၼမ်ႉၶဝ်ႈတႅင်ႈပိူင်လူင်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇတႅင်ႇတၢင်ႇၸိူဝ်း တီႈၸႄႈတွၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ် ငႃး၊ ထူဝ်ႇလိၼ်၊ ၵုၺ်၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ထူဝ်ႇၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်းယဝ်ႉ။

ပွတ်းတူၵ်းလႄႈ ပွတ်းႁွင်ႇၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇၼႆႉ လွႆလႄႈ ပႃႇထိူၼ်ႇၼမ်သေ ၸိူဝ်းပဵၼ် မႆႉသၵ်း လႄႈ မႆႉမီးၵႃႈၶၼ်တၢင်ႇၸိူဝ်း ဢွၵ်ႇဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်မႆႉၼႆႉ ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ယဝ်ႉ။ တီႈၽၢႆႇတူၵ်းၼမ်ႉၵဵဝ် တီႈယၢၼ်ၵႆ မွၵ်ႈၸဵတ်းလၵ်းၼၼ်ႉ မၢင်တီႈမႃး ၶုတ်းလႆႈထၢၼ်ႇမီႈႁိၼ်ယဝ်ႉ။ တီး မျေႇတူး၊ ယႂႃႇသီႇ၊ ၵျွၵ်ႉဢၢႆႇ၊ တွၵ်ႉၵသျႅတ်ႉ၊ ၵၢၼ်ႇၵျီးၵူင်း၊ ၵၢၼ်ႉပလူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၶုၼ်မၢၼ်ႈ ၶုတ်းလႆႈလဵၵ်းသေ ပဵၼ်တီႈ ႁုင်လဵၵ်းမႃးယဝ်ႉ။ တီႈၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်း ၸႄႈတွၼ်ႈ တီႈဢိၼ်းၵျီး ထုင်ႉယေႇဢူး၊ တီႈဝၢၼ်ႈၶိၼ်ႇပိၼ်ႇ၊ တီႈဝၢၼ်ႈၼၼွင်းတေႃး ထုင်ႉတသႄႇ၊လႄ ႈတီးဝၢၼ်ႈၸဵင်းၼၢၼ်း၊ ဝၢၼ်ႈဢိၼ်ႇလႃႉ ထုင်ႉၵျုၼ်းလႃႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈသေးလႆႈၶမ်းဢိတ်းဢွတ်းယဝ်ႉ။ တီႈထုင်ႉၵၢၼ်ႉပလူႇ လႄႈ ပွတ်းႁွင်ႇထုင်ႉၵျုၼ်းလႃႉၼႆႉ ဢွၵ်ႇၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ယဝ်ႉ။ တီး ႁၢၼ်ႇလိၼ်းၵျီး လႄႈ တၶုတ်ႉတေႃႇ (ထုင်ႉဝႅတ်ႉလႅတ်ႉ) ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵိူဝ် တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈသေ ၵိူဝ်ဢၼ်တိူဝ်း ၼမ်ႉၸႂ်ႉတႅမ်ႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁုင်တီႈ ပွတ်းႁွင်ႇၸႄႈတွၼ်ႈယဝ်ႉ။ တီႈဢၼ်ဢမ်ႇမီး မႃႇထိူၼ်ႇပႃႇမႆႉ တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ပႃႇထၢၼ်သေ ၼမ်ႉထၢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵုၼ်ဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် တီႈၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇယဝ်ႉ။ ၵုၼ်ႇဢွၵ်ႇတၢင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ် မႆႉမွင် လႄႈ ၶူဝ်းၶူဝ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမႆႉမွင်၊ ယၢင်မႆႉ ၶူဝ်းယုၼ်း၊ သွင်းထၢၼ်၊ မုၼ်ႈတႃးၼႃႈ၊ ၽႃႈတူင်ႇ၊ ဢုမ်လိၼ်၊ ဝီႁူဝ်၊ မၢၵ်ႇၼပ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း

ၼမ်ႉၵဵဝ်ၼႆႉ လႆလူင်ၸွမ်းသၢပ်ႇလႅၼ်လိၵ်ႈပွတ်းဢွၵ်ႇ တီႈၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇမွၵ်ႈ 120 လၵ်းၼၼ်ႉသေ ပွတ်းတွၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵမ်ႉၼမ်တႄႉ ၵႅပ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉမူးၼႆႉ တႄႇႁူဝ်မႃးတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵၢတ်ႇသႃးသေ လႆလတ်းတီႈၵၢင်ၸႄႈတွၼ်ႈယဝ်ႉ လႆႈၶဝ်ႈၸူးတီႈၼႂ်းၼမ်ႉၵဵဝ် တီႈႁိမ်းဝဵင်းမျိၼ်းမူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉမူးၼႆႉ ပေႃးၶၢဝ်းမႆႈမႃး ၼမ်ႉဢေႇၼႃႇၽႅဝ်သေ သၢႆၼမ်ႉတၢင်းသၢႆၼႆႉ တၢင်းလိူၵ်ႉၼမ်ႉ မီး သွင်ထတ်း တေႃႆ သီႇထတ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းလႄႈ ၸၢင်ႈၶၢမ်ႈၵႂႃႇမႃးလႆႈငၢႆႈငၢႆႈယူႇ။ ႁွင်ႈၼမ်ႉ ၵေးၼမ်ႉတၢင်ႇၸိူဝ်း ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ် ႁွင်ႈၶွင်းယူႇ၊ ႁွင်ႈသေႃး၊ ႁွင်ႈတဵင်ႇၺိၼ်ႇ၊ ႁွင်ႈဢိၼ်းတေႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ဢၼ်ပဵၼ် တၢင်းရူတ်ႉလဵၼ်း ၸႄႈၵႅင်း-ၸႄႈၼႃး တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇၼႆႉ မီး 100 လၵ်းပၢႆယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈသေ သဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉၵႃးသိူဝ်ယၢင်ႇ ဢၼ်ၵႂႃႇမႃးလႆႈ မီးဝႆႉ 200 လၵ်းပၢႆ၊ သဵၼ်ႈတၢင်းလိၼ်ထိူမ် မီးမွၵ်ႈ 150 လၵ်းလႄႈ လႆႈဝႃႈ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၶႅမ်ႉလီယဝ်ႉ။ သဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉၵႃး ၸႄႈၵႅင်း - သူၺ်ႇပူဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၶဝ်ႈတၢင်းတိုဝ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵႃႇပူဝ်း ဢၼ်မီး ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းသူၺ်ႇပူဝ်ႇ ယၢၼ် 26 လၵ်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ၽၢႆၸႅၵ်ႇၼမ်ႉၵႃႇပူဝ်း ဢၼ်ဢဝ်တင်း ၽၢႆ (ၽၵ်းတူၼမ်ႉ) သေ ႁႄႉဢဝ်ၼမ်ႉမူးသေ ၸႅၵ်ႇပၼ်ၼမ်ႉတီး ႁွင်ႈၶုတ်းသူၺ်ႇပူဝ်ႇ လႄႈ ႁွင်ႈၶုတ်းယေႇဢူးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

လုၵ်ႉတီႈႁွင်ႈၶုတ်းသွင်ဢၼ်ၼၼ်ႉသေ ၽႄၼမ်ႉၸူးၵိင်ႇႁွင်ႈၶုတ်းယဝ်ႉ ၸၢင်ႈသႂၢင်းပၼ်ၼမ်ႉ လိၼ်ၼႃးဢေႇၵ သၢမ်သႅၼ်ပၢႆး ၸိူဝ်းမီးသၢႆႉၶႂႃၼမ်ႉမူးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈၼိူဝ်တေးႁွင်ႈၶုတ်းၼၼ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽၢႆႇႁွင်ႈၶုတ်းၶဝ် ပေႃးတေၸၢင်ႈဢဝ် ရူတ်ႉၵႃးၵႂႃႇမႃးလႆႈၼႆႉ ႁဵတ်းဝႆႉတၢင်းယဝ်ႉ။ တီႈၼိူဝ်တၢင်းၼၼ်ႉ ၽူႈၸိူဝ်းလႆႈသုၼ်ႇၶေႃႈပူင် ႁွင်ႈၵၢၼ်ႁွင်ႈၶုတ်း ၽူႈလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးလႆႈသေ ပဵၼ်ဢၼ်ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ် သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၵႂႃႇမႃး တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁွင်ႈၶုတ်းလူင် ဢၼ်ႁဵတ်းမႃး မိူဝ်ႈၶုၼ်မၢၼ်ႈၵူႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ တီႈယၢၼ်ၵႆတင်း ၽၵ်းတူၼမ်ႉ လႄႈ ၽၢႆၵႃႇပူဝ်း မွၵ်ႈ 30 လၵ်းၼၼ်ႉသေ မေႃးတေႃႇထိုင် ၼွင်မႁႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢၼ်မီးၽၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်းသူၺ်ႇပူဝ်ႇၼၼ်ႉသေတႃႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမၼ်းတိုၼ်ႈမၼ်းႁၢမ်းၵႂႃႇလႄႈ ဢမ်ႇၶဝ်ႈတၢင်းတိုဝ်းယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၵႃးၼွင်မႁႃႇၼၼ်ႇတႃႇၵူၺ်း ၼွင်တၢင်ႇၸိူဝ်းၵေႃႈ မီးဝႆႉတင်းၼမ်သေတႃႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၼွင်သၽႃႇဝ ၼွင်ႁၢၼ်ႇလိၼ်းၵျီး လႄႈ ၼွင်ၵတူးၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈၽၢႆႇၸၢၼ်းၸႄႈတွၼ်ႈ မီးတီႈလႅၼ်လိၼ်ၸႄႈတွၼ်ႈၸႄႈၵႅင်းၼၼ်ႉသေ ၼွင်ႁၢၼ်ႇလိၼ်းၵျီးၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈ ၸႄႈဝဵင်းဝႅတ်ႉလႅတ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼွင်မႁႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢၼ်သႂၢင်းဢဝ်ၼမ်ႉတီႈ ႁွင်ႈၶုတ်းမူးၼၼ်ႉ ၼွင်ၸိူဝ်းၵိုတ်းလိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼမ်ႉတိုၼ်ႈၼႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ၼမ်ႉၵေႃႈႁႅင်ႈမႃးယဝ်ႉ။

ဢွင်ႈတီႈၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်

ၸႄႈတွၼ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၸႄႈတွၼ်ႈလိုဝ်းလင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်း ပိုၼ်းမိူင်းသေ တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ ၵူႈတီႈၵူႈလႅၼ်ၼႆႉ မီးဝႆႉ ဢွင်ႈတီႈ၊ ယူင်ႉသၢင်ႈ လႄႈ ၵွင်းမူး ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်း ၸိူဝ်းပဵၼ်မႃး ဝဵင်းၵဝ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် ႁၢၼ်ႇလိၼ်းၵျီး၊ သူၺ်ႇပူဝ်ႇ၊ ၸီႇပုတ်ႉတရႃႇ၊ ၸီႇတႃႇ၊ တီႇပႄးယိၼ်း၊ မျေႇတူး ႁွင်ႉ တၼ်ႇတီႇ၊ ငႃးရႃႇၼႄး (ငယႄး)၊ ထၢၼ်းတပိၼ်ႇ၊ တီႈ မလႄႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ၵွင်းမူး လႄႈ ယူင်ႉသၢင်ႈၵဝ်ႇတင်းၼမ်သေ မၢင်ၸိူဝ်းမႆႉ ဢမ်ႇလူႉဢမ်ႇလႅဝ်သေ တိုၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉယူႇတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇတူၵ်းယေႇဢူး ယၢၼ်မွၵ်ႈ ႁႃႈလၵ်း တီႈဝၢၼ်ႈၽလၢၼ်ႇၵူင်းၼၼ်ႉ မီး ၽြႃးၵွင်းမူး ဢၼ် ၼၢၼ်းမတေႃႇမႄႇၼုတင်ႈမႃးၼၼ်ႉသေ တေလႆႈႁၼ်ပႃး သဝ်လူင်လူင် တီႈ ၵျွင်းလူင် ဢၼ်ဢမ်ႇတၼ်းၵေႃႇသၢင်ႈယဝ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွင်းမူးၸိူဝ်းလင်းလင်တီးၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈၼႆႉ ၽြႃးသူၺ်ႇတၢၼ်ႇသႃႇ တီႈဝဵင်းသူၺ်ႇပူဝ်ႇ၊ ၽြႃးဢိၼ်ႇၵျိၼ်းတေႃး တီႈဝဵင်းသဵၵ်ႉၶုၼ်ႇ၊ ၽြႃးသူၺ်ႇၵူႇ တီႈဝဵင်းမျေႇတူး၊ ၽြႃးသီႇႁတေႃး တီႈဝဵင်းၵပႂႅတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။