ၽၢႆၶုၼ်ႇ၊ ဝဵင်း
ဝဵင်းၽၢႆၶုၼ်ႇ (IPA: [pʰɑ̌i kʰùn]; မၢၼ်ႈ: ဖယ်ခုံမြို့) ၼႆႉ မီးၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းၽၢႆႇၶုၼ်ႇ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး၊ ၸႄႈမိူင်းတႆး၊ မိူင်းမျႅၼ်ႇမႃႇသေ ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း တွၼ်ႈတႃႇ ၸႄႈဝဵင်းၽၢႆႇၶုၼ်ႇဢေႃႈ။
| ဝဵင်းၽၢႆၶုၼ်ႇ | |
|---|---|
| ဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး | |
 | |
  ဝဵင်းၽၢႆၶုၼ်ႇ | |
| ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 19°51′49″N 97°00′30″E / 19.86348°N 97.00831°Eၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 19°51′49″N 97°00′30″E / 19.86348°N 97.00831°E | |
| မိူင်း |
 မိူင်းမၢၼ်ႊ |
| ၸႄႈမိူင်း |
 ၸႄႈမိူင်းတႆး |
| ၸႄႈတွၼ်ႈ | ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး |
| ၸႄႈဝဵင်း | ၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ်ႇ |
| ၼႃႈသုင်ပၢင်ႇလၢႆႇ | 2,950 ထတ်း (900 မီႇတႃႇ) |
| ႁူဝ်ၼမ်ၵူၼ်း (2014)[1] | |
| • ဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး | ၁၀၃,၅၉၀ |
| • ၼႂ်းဝဵင်း | ၁၆,၅၄၆ |
| • ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ | ၈၇,၀၄၄ |
| • ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ် | Buddhism |
| ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ် | MST (UTC+6.30) |
| မၢႆသူင်ႇလိၵ်ႈ | 06061 |
သၢႆပိုၼ်း
မႄးထတ်းၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်ဝႃႈ ၽၢႆၶုၼ်ႇ ၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈ ၶေႃႈၵႂၢမ်း "ၽၢႆၶုၼ်" သေပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈမႆႉလိူဝ်ႇ ဢၼ်ယၢင်းလႅင်ၶဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ တၵူးမေႃႇလႄးၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ၽၢႆႇတူၵ်း ၼမ်ႉႁွင်ႈၽီလူးသေ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈယၢင်းလႅင်ဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈၾၶုၼ်ယူင်ႇ ႁွတ်ႈထိုင်မႃး တမ်ႈတီႈ ဝၢၼ်ႈမႆႉလိူဝ်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈ တူၺ်းႁၼ်ၵႂႃႇ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇၼမ်ႉၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈႁၼ်ဝႃႈ တေၸၢင်ႈမႄႇႁဵတ်းပဵၼ် ၼႃးတင်းၼမ်ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇမီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈမႄႇၶႂၢၵ်ႈၼႃးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၼႂ်းမိူင်းမၼ်းၸဝ်ႈ လိူင်ႇမၢၵ်ႈယူႇ။ မၼ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း တႃႇတေလႆႈၼမ်ႉ လဵင်ႉၼႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇ။ မၼ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇတဵင်ၽၢႆ ၼမ်ႉၽီလူး ဢၼ်မီးၽၢႆႇတူၵ်း လွႆပၢၼ်းၸုင်ႇသေ ႁဵတ်းႁွင်ႈမိူင် ႁႂ်ႈလႆႈၼမ်ႉၼႃးယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မီးမႃးၼႃးၼမ်လႄႈ ၶဝ်ႈၵေႃႈ လိူင်ႇမၢၵ်ႈမႃးတႄႉတႄႉယူႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ၼပ်ႉယမ်ႁၵ်ႉႁွမ်မၼ်းၸဝ်ႈယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၶုၼ်ယူင်ႇၵေႃႈ ၵႆႉၵႆႉမႃးလိုဝ်ႈသဝ်း တမ်ႈတီႈ ဝၢၼ်ႈမႆႉလိူဝ်ႇလႄႈ ၸင်ႇႁဵတ်းဝႆႉ ႁေႃၸူဝ်ႈၶၢဝ်းယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈဢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇဢဝ်လွင်ႈဢၼ် ၸဝ်ႈၾၸဝ်ႈၶုၼ် မႃးႁဵတ်းၽၢႆပၼ်လႄႈ ၸင်ႇႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ "ဝၢၼ်ႈၽၢႆၶုၼ်" ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးမႃး ၸင်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇ "ၽၢႆၶုၼ်ႇ"ယဝ်ႉ။ [2]
ၶိူဝ်းၵူၼ်းလႄႈ ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ်
မႄးထတ်းလၢႆးပၵ်းသဝ်းဢွင်ႈတီႈဝဵင်း
မႄးထတ်းၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ်ႇၼႆႉ မီးၼႂ်း ၵႄႈၵၢင် လွင်းတီႇၵျုတ်ႉၽၢႆႇဢွၵ်ႇ 96 လႄႈ 97 တီႇၵရီႇ၊ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင် လတ်ႉတီႇၵျုတ်ႉႁွင်ႇ 3 လႄႈ 20 တီႇၵရီႇသေ မီးၼႂ်း မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇႁွင်ႇၸႄႈဝဵင်း မီးၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း (လွႆလူင်)လႄႈ ယွင်ႁူၺ်ႈ (ၼွင်ႁူၺ်ႈ)၊ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇသမ်ႉမီး ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ (သထုင်ႇဢွၼ်ႇ)၊ ၽၢႆႇၸၢၼ်း သမ်ႉမီး ၸႄႈဝဵင်ႈလွႆၵေႃႇ (လွႆၶေႃ) ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် (ၵယႃး)သေ ၽၢႆႇႁွင်ႇ သမ်ႉမီး ၸႄႈဝဵင်းဝေႃးလၶႄႉ (ႁွင်ႉ) တီႇမေႃးသူဝ်ႇ၊ ၽၢႆႇတူၵ်းသမ်ႉမီး ၸႄႈမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ (ၵယိၼ်ႇ)လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းတွင်ႇငူႇ၊ ၸႄႈဝဵင်းတၢၼ်ႇတွင်ႇ၊ ၸႄႈဝဵင်းပျိၼ်းမၼႃး (ပဵင်းမၢၵ်ႇၼႃႉ)ယဝ်ႉ။ တၢင်းၵႂၢင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ်ႇ မီးယူႇ 815 လၵ်းပၼ်ႇမူၼ်း။ [3]
ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႃႉၶၢႆ
မႄးထတ်းၵၼ်တေႃႉသူင်ႇလႄႈပၢႆးၵပ်းသိုပ်ႇ
မႄးထတ်းၸၼ်ႉၸွမ်လႄႈၶေႃးလဵၵ်ႉ
မႄးထတ်းဢွင်ႈလီၶဝ်ႈၸႂ်တီႈၼႂ်းဝဵင်း
မႄးထတ်းဢွင်ႈလီၶဝ်ႈၸႂ်ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်း
မႄးထတ်းၽိုၼ်ဢိင်
မႄးထတ်း- ↑ (မေ ၂၀၁၅) သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ, ၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ အတွဲ-၂. နေပြည်တော်: လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန, ၆၆.
- ↑ ဦးကျော်သန်း (ဖယ်ခုံ)၊ ရှမ်းကယား တွဲရေးခွဲရေးနှင့် ကရင်နီနိုင်ငံရေး၊ နှာ ၉၅-၉၆ ၊ ၂၀၁၆
- ↑ ဦးကျော်သန်း (ဖယ်ခုံ)၊ ရှမ်းကယား တွဲရေးခွဲရေးနှင့် ကရင်နီနိုင်ငံရေး၊ နှာ ၉၆-၉၇ ၊ ၂၀၁၆
 | ဢၼ်ပဵၼ် ပွင်ႈလိၵ်ႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ဢွင်ႈတီႈၼႃႈလိၼ် ၸႄႈမိူင်းတႆး ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ် လိၵ်ႈႁွမ်တွမ်ပွတ်း ႁူဝ်ၼိုင်ႈဢေႃႈ။ သိုပ်ႇၽိူမ်ႉထႅမ်သႂ်ႇထႅင်ႈသေ ၶႅၼ်းတေႃႈၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃးတႆးၽွင်ႈၶႃႈ။ |