ၵလေးဝ၊ ဝဵင်း

ဝဵင်းၵလေးဝ (မၢၼ်ႈ: ကလေးဝမြို့ ; ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Kalewa) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၸႄႈဝဵင်းၵလေးဝ ဢၼ်မီးတီႈ ၸႄႈတွၼ်ႈၵၢတ်ႇလိုဝ်း၊ ၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်း၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝဵင်းၵလေးဝၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈ ၼမ်ႉၶၢင်တွင်း လႄႈ ၼမ်ႉမျိတ်ႉတႃႇ ၸႄႈတွၼ်ႈၶၢင်တွင်းပွတ်းၼိူဝ် ႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်ၸွမ်းသၢႆတၢင်းၼမ်ႉၶၢင်တွင်း (ၼမ်ႉၶျိၼ်းတႂိၼ်း) ဝႃႈ ဝဵင်းၵလေးဝၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈၼိူဝ် ၽင်ႇၽၢႆႇၶႂႃ ၼမ်ႉၶၢင်တွင်း ဢၼ်မီး ၽၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းၵိၼ်းတတ်ႉ ယၢၼ် 40 လၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸႄႈဝဵင်းၵလေးဝ တီႈၸႄႈဝဵင်းၵလေးဝတင်းဢၼ်ၼႆႉ မီးဝႆႉ တီႈ တိၼ်လွႆ သၼ်လွႆပွတ်းတူၵ်းသေ တၢင်ႉၼမ်ႉၽူၼ်တႃႇတင်းပီၼႆႉ မီးမွၵ်ႈ 70 ၼိဝ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝဵင်းၵလေးဝၼႆႉ ဝၢႆးသေ လႆႈၵဵပ်းဢဝ် သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်း မိူဝ်ႈပီ 1901 ၼၼ်ႉသေ လႆႈမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် ၸႄႈဝဵင်းမႃးယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း တီႈ ဝဵင်းၵလေးဝ ၼႆႉ မီး 2230 (ပီ 1953) ယဝ်ႉ။

ဝဵင်းၵလေးဝ
ဝဵင်း
ဝဵင်းၵလေးဝ ဢွင်ႈတီႈဝဵင်းၵလေးဝ
ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 23°12′N 94°18′E
မိူင်း	မျၢၼ်ႇမႃႇ
ၸႄႈတိူင်း	ၸႄႈၵႅင်း
ၸႄႈတွၼ်ႈ	ၸႄႈတွၼ်ႈၵၢတ်ႇလိုဝ်း
ၸႄႈဝဵင်း	ၸႄႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလိုဝ်း
ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ်	MST (UTC+6.30)

ၼမ်ႉမျိတ်ႉတႃႇၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လုၵ်ႉတီႈ ထုင်ႉလွႆၶျၢင်းသေ လႆလူင်းမႃးလႄႈ လုၵ်ႉတီႈဝဵင်းၵလေးဝယဝ်ႉ ဢဝ်တင်းသၢႆတၢင်းၼမ်ႉသေ ၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးလႆႈၸူး ၸႄႈတွၼ်ႈၶၢင်တွင်းပွတ်းတႂ်ႈ ပွတ်းၼိူဝ် လႄႈ ၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးလႆႈၸူး မိူင်းမၢၼ်ႈပွတ်းၵၢင်သေဢမ်ႇၵႃး တင်းထုင်ႉသၼ်လွႆၶျၢင်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵႂႃႇမႃး ငၢႆႈလူမ်ယူႇယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် ၽၵ်းတူပွတ်းတူၵ်း မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ဢၼ်ပဵၼ် သဵၼ်ႈတၢင်းၵႄႈလွႆတူပ်းမိုဝ်း ႁွင်ႉ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႄႈလွႆမၼိပူရၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီး ဝဵင်းၵလေးဝ သေ လတ်း တူပ်းမိုဝ်း လႄႈ ပလႄးသေ ၸၢင်ႈႁွတ်ႈၽႅဝ်ထိုင် ဝဵင်းလူင်ဢိၼ်ႇၽႃႇ တီႈ ၸႄႈမိူင်းမၼိပူႇရၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႄႈလွႆဢၼ်ၼၼ်ႉၼႆႉ တႄႇဢဝ် ပီ 1942 သေ လႆႈမႄးႁဵတ်းပဵၼ် သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉၵႃးမႃးယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ သိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇပွၵ်ႈသွင်ယဝ်ႉတူဝ်ႈယဝ်ႉ ဝဵင်းၵလေးဝၼႆႉ လွင်ႈသိုဝ်ႉလွင်ႈၶၢႆ ၼႂ်းမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်း လႆႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးလႄႈ ပဵၼ်ဝဵင်းလူင် ဢၼ်ႁုၼ်ႈမုၼ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ တီႈ ၸႄႈတွၼ်ႈၶၢင်တွင်းပွတ်းၼိူဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းယူႇသဝ်းတီႈဝဵင်းၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႃးၵၢၼ်သူၼ်သေ ၵူၼ်းမၢၵ်ႈ ၵူၼ်းမီးငိုၼ်းၶဝ်တႄႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်မႆႉယဝ်ႉ။