ၸဝ်ႈၼၢင်းဝႅၼ်းတိပ်ႉ

ၸဝ်ႈၼၢင်းဝႅၼ်းတိပ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ်တင်း ၸဝ်ႈၼၢင်းတိပ်ႉထီးလႃး သေ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈဢူႈႁူမ်ႈမႄႈၵၼ်တင်း ၸဝ်းၾႃႉၵဵင်းတုင် ၸဝ်ႈၵွၼ်းၵႅဝ်ႈ ဢိၼ်းတလႅၼ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ပဵၼ်မေးၸဝ်ႈၾႃႉ မိူင်းသိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃး ၸဝ်ႈသႅၼ်ဝီၾႃႉ။ မၼ်းၼၢင်းသွၼ်ႇဝႃႈ ၸဝ်ႈၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇသင်၊ ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇပူၼ်ႉတီႈၼႃႇၼႆသေ ၽၢတ်ႇယၢၼ်ၽူဝ်မၼ်းၼၢင်း ၸဝ်ႈသႅၼ်ဝီၾႃႉ မႃးယူႇယဝ်ႉ။

မၼ်းၼၢင်းပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းဢၼ် ႁတ်းႁၢၼ်လႅတ်းသႅဝ်း၊ ၵၢၼ်မိူင်းလႄႈသင် ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးလႄႈသင် မေႃသွၼ်ႇ မေႃဝူၼ်ႉ မေႃႁဵတ်းသၢင်ႈ ထိုင်တီႈထိုင်တၢင်း။ လူင်ၽြႃႉပၢင်း ၼႂ်းလႅၼ်ႊလိၼ် ၶူဝ်ႇလူဝ်ႇၼီႇပႅင်ႇသဵတ်ႈ တေႃႇထိုင် လၢၼ်ႉၼႃး ၵဵင်းမႆႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်တီႈမၼ်းၼၢင်း ၵႆႉၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃးတႃႇသေႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းၼၢင်း မေႃၵႃႉမေႃၶၢႆလႄႈ ငိုၼ်းၶမ်းမၢၵ်ႈမီးဝႆႉယူႇတေႉတေႉ။ ၵွပ်ႈတၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ်ၼမ် ၵပ်းသိုပ်ႇလႆႈၵူႊၵေႃႉ ဢဝ်ၸဵမ်ၵူၼ်းၵႃႉ၊ ၵူၼ်းထၢမ်းၵၢၼ်မိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ မိုတ်ႈၵိုဝ်းဝႆႉၵူႊထၢၼ်ႈ။ ဢႃႇၼႃႈၸၢၵ်ႈမၼ်းၼၢင်း ႁူမ်ႇငမ်းထိုင်လႆႈ ဢိင်းၵလဵတ်ႈ တင်း ပႅင်ႇသဵတ်ႈ ၵူႊၸုမ်းယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈပီႊ 1901 ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းလႄႈ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၵႅဝ်ႈ ဢိၼ်းတလႅၼ်း ယၢမ်ႈပဵၼ်ဢမူႉၵၼ် လွင်ႈႁိမ်ၶူဝ်းပူၺ်ႈ(ဢမူၺ်ႇ)ဢူႈမႄႈမႃး။ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၵႅဝ်ႈ ၵေႃႉတၢင်ႇဢမူႉသႂ်ႇမၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵႅပ်ႇတဵၼ်ႇ ၻရဵတ်ႉ (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Capt: Drage) ၵေႃႉပဵၼ်ၵူၼ်းတတ်းသိၼ်ပၼ်သေတႃႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးၸိုဝ်ႈသဵင်ယိုင်ႈယႂ်ႇ ဝႆႉတင်းသွင်ၵေႃႉလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႊတႅပ်းတတ်းပၼ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈ ထိုင်တီႈပေႃးလႆႈယဝ်ႉၵႂႃႇႁဵတ်းၼႆၵွၺ်း။

ၸဝ်ႈၼၢင်းဝႅၼ်းတိပ်ႉၼႆႉ လူႉႁၢႆတၢႆၵႂႃႇ မိူဝ်ႈပီႊၶရိတ်ႉ 1913 ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

ဢိင်ဢၢင်ႈ

ပပ်ႉ "ပိုၼ်ႉၶိူဝ်းတႆး လႄႈ ပိုၼ်းမိူင်းတႆး" - ၶိူဝ်းသႅၼ်