Briggs, Charles A. ''The fundamental Christian faith: the origin, history and interpretation of the Apostles' and Nicene creeds.'' C. Scribner's sons, 1913. [http://books.google.com/books?id=VKMPAAAAIAAJ Books.Google.com]</ref> သႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉ ယၢမ်းၸင်ႇၼႆႉ ၸႅၵ်ႇပဵၼ်ၵိူင်းလူင်သၢမ်ၸုမ်း - ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸမ်း [[ရူဝ်ႇမႅတ်ႉၶႅတ်ႉႀလိၵ်ႉ|ရူဝ်ႇမႅတ်ႉၶႅတ်ႉႀလိၵ်ႉ]] [[ဢိတ်ႉသထိူၼ်းဢေႃႇတူဝ်ႇတွၵ်ႉ|ဢိတ်ႉသထိူၼ်းဢေႃႇတူဝ်ႇတွၵ်ႉ]] လႄႈ[[ပြူဝ်ႇတႅတ်ႉသတႅၼ်ႉ|ပြူဝ်ႇတႅတ်ႉသတႅၼ်ႉ]] သေယဝ်ႉ ယင်းၸႅၵ်ႇၽႄၵႂႃႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆၵိူင်းလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇ၊ယင်းၸႅၵ်ႇၽႄၵႂႃႇထႅင်ႈ ရူဝ်ႇမႅၼ်ႇၶႅတ်ႉႀလိၵ်ႉလႄႈဢေႃႇတူဝ်ႇတွၵ်ႉလၢႆလၢႆၵိူင်းလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇ၊ ၸႅၵ်ႇၽႄၵၼ်ၵႂႃႇမိူဝ်ႈၽွင်းယၢမ်းရူဝ်ႇမႅၼ်ႇၶႅတ်ႉႀလိၵ်ႉ လႄႈ ဢေႃႇတူဝ်ႇတွၵ်ႉ ၸႅၵ်ႇၽႄၵၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၽွင်းယၢမ်း [[သႃႇသၼႃႇပွတ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ-ပွတ်းဝၼ်းတူၵ်း|သႃႇသၼႃႇပွတ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ-ပွတ်းဝၼ်းတူၵ်း]] (East–West Schism) မိူဝ်ႈၼႂ်းပီႊၶရိတ်ႉ 1054 လႄႈ ၵိူင်းပြူဝ်ႇတိတ်ႉသတႅၼ်ႉ တႄႇမီးမႃး ဝၢႆးသေ[[ၵၢၼ်မူၼ်ႉမႄးပူၵ်းတင်ႈသႃႇသၼႃႇ|ၵၢၼ်မူၼ်ႉမႄးပူၵ်းတင်ႈသႃႇသၼႃႇၵၢၼ်မူၼ်ႉမႄး ပူၵ်းတင်ႈသႃႇသၼႃႇ]] မိူဝ်ႈၸူဝ်ႊပၢၵ်ႇ 16 သေ ယႅၵ်ႈတူဝ်ဢွၵ်ႇမႃးတီႈ ၵိူင်းရူဝ်ႇမႅၼ်ႇၶႅတ်ႉႀလိၵ်ႉ <ref>{{Cite book|url=http://books.google.com/books?id=q-vhwjamOioC&pg=PA23&dq=anagignoskomena#v=onepage&q=anagignoskomena&f=true |title=Orthodox and Wesleyan Scriptural understanding and practice
| editor = S. T. Kimbrough|publisher=St Vladimir's Seminary Press|year=2005|isbn=9780881413014}}</ref>
မိူဝ်ႈယၢမ်းၸဝ်ႉၼၼ်ႉ သႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉၼႆႉ သွၼ်ႇဝႃႈပဵၼ်ၵိူင်ၼးိူင်ႈၶွင်သွၼ်ႇဝႃႈပဵၼ်ၵိူင်ၼိုင်ႈၶွင်[[သႃႇသႃႇၼႃႇၵျိဝ်း|သႃႇသႃႇၼႃႇၵျိဝ်း]]မိူဝ်ႈၵၢင်[[ၸူဝ်ႊပၢၵ်ႇပီႊၶရိတ်ႉ 1|ၸူဝ်ႊပၢၵ်ႇပီႊၶရိတ်ႉ 1]]<ref name="Robinson">Robinson, ''Essential Judaism: A Complete Guide to Beliefs, Customs and Rituals'', p. 229.</ref><ref name="Esler">Esler. ''The Early Christian World''. p. 157f.</ref> လႆႈပေႃးမီးမႃးတီႈပွတ်းၾင်ႇ[[ပၢင်ႇလၢႆႇမႅတ်ႉတီႈတႂ်ႇရေးၼီးယၼ်း|ပၢင်ႇလၢႆႇမႅတ်ႉတီႈတႂ်ႇရေးၼီးယၼ်း]] တၢင်းပွတ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၶွင် [[တွၼ်ႊၵၢင်ပွတ်းဢွၵ်ႇ|တွၼ်ႊၵၢင်ပွတ်းဢွၵ်ႇ]] (ယၢမ်းလဵဝ်ပဵၼ် [[ဢိတ်ႉၸရေး|ဢိတ်ႉၸရေး]]လႄႈ[[ပႃႇလႅတ်ႉသတၢႆးလ်|ပႃႇလႅတ်ႉသတၢႆးလ်]]) ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်းၵေႃႈ မႄႇၾႃႈၵႂႃႇပွတ်းတၢင်း[[သီးရီးယႂ်း|သီးရီးယႂ်း]] [[မႄႇသူဝ်ႇပူဝ်ႇတေးမီးယႂ်း|မႄႇသူဝ်ႇပူဝ်ႇတေးမီးယႂ်း]] [[ဢေးသီးယႂ်းမၢႆႇၼိူဝ်ႇ|ဢေးသီးယႂ်းမၢႆႇၼိူဝ်ႇ]] လႄႈ [[ဢီႇၵျိပ်ႉ|ဢီႇၵျိပ်ႉ]] သႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉ မီးတၢင်းယႂ်ႇလႄႈႁႅင်ႁူမ်ႇငမ်းၸွတ်ႈတူဝ် ၼမ်လိူဝ်းမႃးတေႉတေႉ ၼႂ်းၸူဝ်ႊယၢမ်းဢွၼ်ႇလၢႆပၢၵ်ႇပီႊ လႄႈတေႃႇပေႃးထိုင်[[ၸူဝ်ႊပၢၵ်ႇပီႊၶရိတ်ႉထီႈ 4|ၸူဝ်ႊပၢၵ်ႇပီႊၶရိတ်ႉထီႈ 4]] လႆႈယဵၼ်းမႃးပဵၼ် [[သႃႇသၼႃႇၵိုၵ်းၸိုင်ႈမိူင်း|သႃႇသၼႃႇၵိုၵ်းၸိုင်ႈမိူင်း]][[ၸိုင်ႈဝူင်ႉရူဝ်ႇမႅၼ်ႇ|ၸိုင်ႈဝူင်ႉရူဝ်ႇမႅၼ်ႇ]]<ref>Religion in the Roman Empire, Wiley-Blackwell, by James B. Rives, page 196</ref> ၼႂ်းၵႄႈ[[ၵၢပ်ႈပၢၼ်ၵၢင်|ၵၢပ်ႈပၢၼ်ၵၢင်]] လိၼ်လႅၼ်ႊၼႂ်းယူးရူပ်ႉ ဢၼ်ၵိုတ်းလိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ႁပ်ႉသႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၼႃႇ မၢင်ႊလႅၼ်ႊတွၼ်ႊ ၸိူင်ႉၼင်ႇ[[တွၼ်ႊၵၢင်ပွတ်းဢွၵ်ႇ|တွၼ်ႊၵၢင်ပွတ်းဢွၵ်ႇ]] [[ဢႃႇၾရီးၵႂ်းႁွင်ႇ|ဢႃႇၾရီးၵႂ်းႁွင်ႇ]] [[ဢီႇႀီႇယူဝ်းပီးယႃး|ဢီႇႀီႇယူဝ်းပီးယႃး]] လႄႈ မၢင်ႊပွတ်းမၢင်ႊတွၼ်ႊၶွင်[[ဢိၼ်းတီးယႂ်း|ဢိၼ်းတီးယႂ်း]] တႄႉ ၸၢဝ်းၶရိတ်ႉ ယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းဢေႇဝႆႉယူႇ။<ref>[http://www.newadvent.org/cathen/07218b.htm Catholic encyclopedia] New Advent</ref><ref>McManners, ''Oxford Illustrated History of Christianity'', pp. 301–03.</ref> ဝၢႆးမႃး ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ[[မိတ်ႉသျိၼ်ႇၼရီႇ|မိတ်ႉသျိၼ်ႇၼရီႇ]]လႄႈ [[ၵၢၼ်ၶႂၢၵ်ႈမိူင်းၶူဝ်ႇလူဝ်ႇၼီႇ(မိူင်းႁၢႆး)|ၵၢၼ်ၶႂၢၵ်ႈမိူင်းၶူဝ်ႇလူဝ်ႇၼီႇ(မိူင်းႁၢႆး)]] သေ သႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉၵေႃႈ လႆႈၽႄႈၵႂႃႇပွတ်းတၢင်း [[လိုမ်လိၼ်ဢမႄးရီးၵႂ်း|လိုမ်လိၼ်ဢမႄးရီးၵႂ်း]] [[ဢေႃးသတေးရီးယႃး|ဢေႃးသတေးရီးယႃး]] [[ဢႃႇၾရီးၵႂ်းသပ်ႉသႁႃႇရႃး|ဢႃႇၾရီးၵႂ်းသပ်ႉသႁႃႇရႃး]] လႄႈ လၢႆလၢႆတီႈၼႂ်းလူၵ်ႈၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။
ၸၢဝ်းၶရိတ်ႉၶဝ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၸဝ်ႈယေႇသု ပဵၼ်ၸဝ်ႈမသၢႆႇယႃႇ ဢၼ်ပျႃတိတ်ဝႆႉၼႂ်း [[ပပ်ႉထမ်းႁီးပြူး|ပပ်ႉထမ်းႁီးပြူး]] ဢၼ်ၼႂ်းသႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉၶဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ "[[ပပ်ႉထမ်းဢၼ်ၵဝ်ႇ|ပပ်ႉထမ်းဢၼ်ၵဝ်ႇ]]" ပိုၼ်ႉထၢၼ် [[ပၢႆးၾိင်ႈတႅတ်ႈသႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉ|ပၢႆးၾိင်ႈတႅတ်ႈသႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉ]]ၼႄဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်း[[လၵ်းပိူင်ယုမ်ႇယမ် |လၵ်းပိူင်ယုမ်ႇယမ် ]] (ecumenical creed) ဢၼ်မီးမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈ [[သႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉပၢၼ်ႁႅၵ်ႈ|သႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉပၢၼ်ႁႅၵ်ႈ]] လႄႈ ပဵၼ်တီႈဢၼ်တင်းလၢႆ ၼႂ်းၸၢဝ်းၶရိတ်ႉၶဝ်ယွမ်းႁပ်ႉ။ မီးၵၢၼ်ပိုၼ်ႊလၢတ်ႈၶေႃႈယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ [[ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ပျၢတိတ်ၸဝ်ႈယေႇသု|ၸဝ်ႈယေႇသုလႆႈႁပ်ႉပျႃတိတ်]] [[ၵၢၼ်မတ်ႉၸဝႈ်ယေႇသုၵိုၵ်းလၵ်းၶႃပႄ|သဵင်ႈၸူဝ်ႊ]] လႄႈထုၵ်ႇၽင်ႈဝႆႉ မိူဝ်ႈပႆႇ[[ၶီးၸႂ်ၶိုၼ်း|ၶီးၸႂ်ၶိုၼ်း]] ပုၼ်ႈတႃႇပၼ် ၸူဝ်ႊပၢၼ်ထႃႇဝရ ၸိူဝ်းၽူႈယုမ်ႇယမ်ၸဝ်ႈယေႇသုလႄႈ ၸိူဝ်းၽူႈဝႆႉဝၢင်းၸႂ်ဝႃႈ ၸဝ်ႈယေႇသုပဵၼ်ၽူႈၾူတ်ႇဢဝ်တၢင်းၽိတ်း <ref>Sheed, Frank. ''Theology and Sanity''. (Ignatius Press: San Francisco, 1993), pp. 276.</ref> ၸၢဝ်းၶရိတ်ႉၶဝ်ယင်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ [[ၸဝ်ႈယေႇသု ၶိုၼ်းမိူင်းၽီ|ၸဝ်ႈယေႇသု ၶိုၼ်းမိူင်းၽီ]] ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈ ၵုမ်းၵႂၢၼ်းလႄႈၵႅတ်ႇၶႄ [[ၸဝ်ႈၽြႃး ပေႃလူင်ပဵၼ်ၸဝ်|ၸဝ်ႈၽြႃး ပေႃလူင်ပဵၼ်ၸဝ်]] ၵိူင်းၶရိတ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်သွၼ်ဝႃႈ ၸဝ်ႈယေႇသု တေပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း [[ၵၢၼ်တွၼ်ႇၽိင်ႈပွတ်းလိုၼ်းသုတ်း |တွၼ်ႇၽိင်ႈ ]] ၵူၼ်းႁဝ်းၵူႊၵေႃႉ တင်းၵူၼ်းၶီးလႄႈၵူၼ်းတၢႆ တေမႃးပၼ်ၸူဝ်ႊသၢၵ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈ เ<ref name="Christianity">{{cite web|url=http://berkleycenter.georgetown.edu/resources/traditions/christianity |title=Christianity |work=Knowledge Resources |publisher=[[Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs|Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs]]|accessdate=2011-11-22}}</ref> ပိူၼ်ႈတူၺ်းႁၼ်ဝႃႈ ၸဝ်ႈယေႇသု ပဵၼ်တူဝ်ႈယၢင်ႇၸူဝ်ႊပၢၼ်ဢၼ်ႁၢင်ႊလီငၢမ်း လႄႈ ပဵၼ်ပႃး [[ၽူႈၽႄၵႂၢမး်သွၼ် |ၽူႈၽႄၵႂၢမး်သွၼ် ]]လႄႈပဵၼ် [[လုၵ်ႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ |ၸဝ်ႈၽြႃး ]] လူင်းမႃးၵိူတ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း<ref name="McGrath4">McGrath, ''Christianity: An Introduction'', pp. 4–6.</ref>
