ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး: လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈ လွင်ႈၶူၼ်ႉၶႆႈ

ႁဵတ်းသင်မႃး?

တႆးပွင်ႇသင်? ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈႁူႉထိုင်မႃး။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေႁူႉၵေႃႈ တႆးဢမ်ႇတွၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် လႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းမႃး။ ၵွပ်ႈသင်လႃႇ? ၵွပ်ႈလူၺ်ႈ တႆးဢမ်ႇမီး သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်မႃးသေပွၵ်ႈ၊ တႆးၵုမ်ႇလႆႈ ၵူဝ်ပိူၼ်ႈမႃးယူႇ ၵူႈသိုပ်ႇၵူႈပၢၼ်ယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈပိုၼ်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်း တၢင်ႇၸိူဝ်းၶဝ်တႄႉ ၼင်ႇၵႃႈ ၶဝ်လႆႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်း ႁၼ်ထိုင်မႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်ၶိုၼ်းတႅမ်ႈၼႄ သပ်းလႅင်းဝႆႉပၼ် လွင်ႈတႆးမႃးယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ဢၼ်ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ လႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶိုတ်းလႆႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇၶိုၼ်းတႅမ်ႈမၢႆ သိုပ်ႇပၼ် ႁႂ်ႈသၢႆၸႂ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၵူႈၵေႃႉ ႁူႉၸႅင်ႈႁၼ်လႅင်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ <br>

<br> ယွၼ်ႉလူၺ်ႈတႆးၼႆႉ ႁၵ်ႉသူင် လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်လွ တ်ႈလႅဝ်းသေ ၶႂ်ႈယူႇလႆႈသဝ်းၶေႃလႄႈ တိုၵ်းတေႃး ၵေႃႉဢၼ်ယႃႉၵဝ်းတႆး၊ ႁိမ်တီႈယူႇတႆး၊ တဵၵ်းတဵင်တႆးမႃးၼၼ်ႉ တႆးဢွၼ်ၵၼ် လူႉသုမ်းၵႂႃႇ ၵႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ?၊ တႆးလႆႈတၢႆ ယွၼ်ႉၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈ ၵႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ?၊ ၼႆၼၼ်ႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ဢၢၼ်ႇႁူဝ်ႁဵင်ပီမိူင်းၼၼ်ႉမႃး တႆးလႆႈထူပ်းၽေးၶဵၼ်မႃးလႄႈ ၽႂ်ၵေႃႈတေဢမ်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇ ပွၼ်ႈဢၢၼ်ႇလႆႈ လွင်ႈတႆးလူႉသုမ်းတၢႆႁၢႆၵႂႃႇလူၺ်ႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။

==တႆး ၸွင်ႇၸႂ်ႈၶႄႇ ?==

(10) မိူင်းပႄႉငၢႆႈ Pegnai

မိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ လႆႈႁၼ် မၢႆတွင်းဝႆႉမႃး ၼႂ်းပိုၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ မိူင်းဢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်း ပႆႇႁၼ်လႆႈၵေႃႈ မီးထႅင်ႈတင်းၼမ်ႇယူႇယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ယူႇသဝ်း ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ပွတ်းၵၢင် တေႃႇထိုင်ပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်တႆးၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၶဝ်ႁွင်ႉ တူဝ်ၶဝ်ဝႃႈ ငဝ်ႈ(Ngao) ဢမ်ႇၼၼ် ယႂ်ႇ(Yao)ၼႆယဝ်ႉ။ မိူင်းပၢင်(Pang)ၼႆႉ ပဵၼ် မိူင်းဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇ ၸိုဝ်ႈသဵင်လင်သေ ၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းမိူင်းၸူႈ(T'su)ၼႆႉ ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ De La Couperie တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ “ၵူၼ်းမိူင်းပၢင်(Pang )ၼႆႉ ၶဝ်တိုၼ်း လဵၼ်ႈၵေႃႈၵၼ် တင်းၶႄႇ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ B.C 2000 မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။” မိူင်းပၢင် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈၸီႇၶျွၼ်ႇ(သိူဝ်ၶွၼ်ႇ) ပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ႁူႇပေႇ တင်းသဵင်ႈယဝ်ႉ။ မိူင်းပၢင်ၼႆႉ ပဵၼ် မိူင်းဢၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇသေ ပၢႆးတိုၵ်းသိုၵ်းၵေႃႈ ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလႄႈ ၶဝ်ႈပဵၼ် မိူင်းဢၼ်ၵမ်ႉထႅမ် ဢဵၼ်ႁႅင်း မိူင်းၸူႈ တႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ မိူင်း ဢၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇသေ ပဵၼ်မိူင်းဢဵၼ်ႁႅင်းလူင် ၵမ်ႉထႅမ် မိူင်းၸူႈ၊ မိူင်းပၢင်ၼႆႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၶႄႇ သျႅၼ်ဝူႉတီ(Shang Wu Ting) ၶဝ်ႈတိုၵ်းလႄႈ ႁေႃၶမ်းမိူင်းပၢင် လႆႈလူႉလႅဝ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈ B.C 1231 ၼၼ်ႉလႄႈ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်မိူင်း ဢၼ်လႆႈတႅၵ်ႈယၢႆႈၵႂႃႇ (ၶႄႇဢိုၼ်လႆႈၵႂႃႇ) ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း၊ ၼႂ်းၵႃႈ မိူင်းဢၼ်ပႃးလေႃး ၼႂ်းမိူင်းၸူႈၼၼ်ႉ

ယူႇယဝ်ႉ။ မိူင်းပၢင်ၼႆႉ လႆႈလူႉပင်းယၢႆႈၵႂႃႇသေတႃႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းပၢင်ၶဝ်တႄႉ တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ် သိုပ်ႇယူႇသဝ်းၸွမ်းၵၼ် ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်းသေ ထိုင် B.C 1122 ၼၼ်ႉမႃး ၶဝ်ယင်း ဢွၼ်ၵၼ်တိုၵ်းၶိုၼ်းၶႄႇ ၶိူဝ်းသျႅၼ်း(Shang) ၼၼ်ႉထႅင်ႈယူႇ။ ယွၼ်ႉတိုၵ်းၶိူဝ်းသျႅၼ်းၼၼ်ႉလႄႈ ပဵၼ် သျှမ်း > ရှမ်း (Shan) မႃးၼႆၵေႃႈဝႃႈယဝ်ႉ။<br>

 

== မြန်မာ့သမိုင်းနှင့် ရှမ်းခေတ်များ ==

 

 

 

== ရှေးရှမ်းနယ်များ ==

 

== ယနေ့ ရှမ်းပြည်နယ် ==

 

အကျယ်အဝန်း ၆၀ဝ၀ဝ စတုရန်းမိုင်ခန့်

 

== ရှမ်း ၉ ဆက်၊ ၉ စော်ဘွား ==

 

မှတ်ချက်။ ။ရှမ်းပြည်အစ ''မိုင်းမော'' က- ဟူသော စကားအရမိုင်းမောမှတဆင့် စော်ဘွား ၉-ဆက် ဖြစ်ပေါ်လာသည် ဟူ၏။

 

===ဘာသာ===

 

===စာပေ===

==ထင်ရှားသော ရှမ်းလူမျိုးများ==

 

 

== အနုသုခုမအနုပညာ ==

== ရည်ညွှန်းကိုးကား ==

<references/>

* တပင်ရွှေထီး၊ဘုရင့်နောင် ကေတုမတီတောင်ငူရာဇဝင်စဆုံး

* သုတေသနသရုပ်ပြ အဘိဓာန်ကျမ်း