သိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ
Si Kefa (တႆး: သိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ, ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:Lang-tdd, Hso Khan Hpa; မၢၼ်ႈ: သိုချည်ဘွား, Tho Chi Bwa; Chinese: 思可法; pinyin: Sī Kěfǎ) ပဵၼ်ၶုၼ်ၽွင်းငမ်းမိူင်းမၢဝ်း Kingdom of Mong Mao တႄႇပီၶရိတ်ႉ 1340 ထိုင် 1371။ မၼ်းၸဝ်ႈတိုၵ်းပႄႉႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈတီႈၸၵႆၢး လႄႈ ပၢင်ႈယႃႈ Sagaing and Pinya ၼႂ်းပီ 1364။
| Hso Khan Hpa Tho Chi Bwa Si Kefa | |
|---|---|
| Chao Hpa of Mong Mao | |
| ဢႃႇယုၼင်ႈႁေႃ | 1340–1371 |
| ၸိူဝ်ႉၶုၼ်ဢွၼ်တၢင်း | Tho Han Bwa |
| Successor | Zhao Bingfa |
| ၸဝ်ႈပေႃႈ | Tho Khin Bwa |
ၸူဝ်ႈပၢၼ်
မႄးထတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ပပ်ႉမၢႆတွင်း မိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈမၼ်းပဵၼ် Tho Chi Bwa၊ ပဵၼ်ၼွင်ႉၸၢႆးဢွၼ်ႇၶွင် Tho Han Bwa၊ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းမၢဝ်း (Mong Mao) လႄႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး Tho Khin Bwa၊ ၸဝ်ႈၶွင်မိူင်းမၢဝ်း။ [မၢႆတွင်း 1]လွင်ႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇတႆး ၼႂ်းၽႃႇသႃႇ Tai ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ ပႃး Sa Khaan Pha, Soe Khan Fa, Chau-ki-pha, Tai-Pong, လႄႈ HsoKip-Hpa.[1]
ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း လွင်ႈၶဝ်ႈတိုၵ်းၵၼ်တင်း ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းႁိမ်းႁွမ်းလႄႈ မိူဝ်ႈ 1348-49 ၼၼ်ႉ လုမ်းတြႃး Yuan လႆႈသူင်ႇတပ်ႉသိုၵ်းဢၼ်ၵုမ်းၵမ် Marshall Dashibadu သေ ၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈၼႆႉ။ ၶၢဝ်းတၢင်းၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်းလႆႈသေ ဢဝ်မၼ်းသေ ဢဝ်လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၸၢႆး မၢၼ်ႇသၢၼ်း ၵႂႃႇၸူးတီႈ လုမ်းတြႃး ၵျူဝ်ႇယၼ်ႇသေ ပၼ်တၢင်းယုမ်ႇယမ်။ မၢၼ်ႇသၢၼ်း "ႁပ်ႉႁွင်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ လုမ်းတြႃးသေ ပၼ်သူး၊ ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆ၊ ၶူဝ်းၶွင်လႄႈ ပိူင်မၼ်းတႄႉ မိူၼ်တင်း ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း"[2] မွင်ႇမႃႇဢူဝ်ႇလႄႈ မွင်ႇသၢၼ်းဝီႇ သၢႆမၢႆဝႆႉ ၼႃႈလိၼ်ဢၼ်မၼ်းလႆႈၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ တေႃႇထိုင်လႅၼ်လိၼ် မိူင်း Dali တီႈႁွင်ႇ၊ Xishuangbanna တီႈၸၢၼ်း၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ တီႈၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်း လႄႈ Yongchang တီႈတူၵ်း.[3]
ၼႂ်းပပ်ႉပိုၼ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းလႆႈထုၵ်ႇမၢႆတွင်းဝႃႈ ပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် တပ်ႉသိုၵ်းမၢဝ်း ဢၼ်လႆႈႁိမ်ဢဝ် မိူင်း Sagaing လႄႈ Pinya မိူဝ်ႈပီႊ 1364 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းဢဝ် ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း Narathu ၶွင် Pinya လႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ၶွင်ၶဝ် ၶိုၼ်းမႃးတီႈ မိူင်းမၢဝ်း။ ဝၢႆးသေ လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း Sagaing ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ Thado Minbya လႆႈၵေႃႇတင်ႈ မိူင်း Ava မိူဝ်ႈပီ 1365 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ [4] [5]
ၸဝ်ႈႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ မီးပုၼ်ႈၽွၼ်းသုၼ်ႇပဵၼ် ၼႂ်းပိုၼ်း Mong Mao ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ "ပၢၼ်မိူဝ်ႈ Tai [Tai] ယူႇၼႂ်းမိူင်းဢၼ်လွတ်ႈလႅဝ်းဢၼ်ၵႂၢင်ႈၶႂၢင် ဢၼ်ၽွင်းငမ်းလူၺ်ႈ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၶဝ်လႄႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းမၼ်းပဵၼ်တီႈလႄႇတွၼ်ႈတႃႇလွင်ႈပိုၼ်းၶဝ် ဝၢႆးလင်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီႊ ထူၼ်ႈ 15" [3]
တီႈဢိင်
မႄးထတ်းၽိုၼ်ဢိင်
မႄးထတ်း- Daniels, Christian (2006) "လွင်ႈမၢႆတွင်းပိုၼ်းၶွင် ၽူႈၶတ်းၸႂ်လွင်ႈၸူမ်းသိူဝ်းၶႄႇ ၼႂ်းလွင်ႈပိုၼ်း Tay; လွင်ႈဢဝ်ႁေႃၶမ်းမိူင်း Tay တီႈ Yunnan, 1573-1584" International Journal of Asian Studies, 3, 1 (2006), pp. 21-48.
- Elias, N. (1876) Sketch Introductive of the History of the Shans in Upper Burma and Western Yunnan. လွင်ႈပိုၼ်း Shans တီႈမိူင်း Burma လႄႈ မိူင်း Yunnan ပွတ်းတူၵ်းၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်လွင်ႈပိုၼ်း Shan ၶဝ်မႃးၼႄဝႆႉ။ Calcutta: ၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇၽၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း (ၽႅၵ်ႉသီႇမီႇဢၼ်တႄႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးမိူဝ်ႈဝႃးၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ဢဝ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိုၼ်းတီႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် Chiang Mai)
- Fernquest, Jon (Autumn 2006). "Crucible of War: Burma and the Ming in the Tai Frontier Zone (1382–1454)". SOAS Bulletin of Burma Research 4. Archived 2019-04-15 at the Wayback Machine.
- Kala, U. Maha Yazawin 1–3.
- Maha Sithu. Yazawin Thit 1–3.
- လူး၊ ၽုၼ်ႇမိၼ်း။ (1996) "ပၢင်တိုၵ်း လုၵ်ႉတီႈ လူးၶျူဝ်ႇၼိၼ်း-ပဵင်းမိၼ်း (1436-1449): ၼႂ်းလွင်ႈပိုၼ်းၶႄႇဢၼ်မီးသုၼ်ႇလႆႈ" Oriens Extremus 39/2, ၼႃႈလိၵ်ႈ 162-203
- Royal Historical Commission of Burma. Hmannan Yazawin 1–3.
- Wade, Geoff (1996) "The Bai Yi Zhuan: A Chinese Account of Tai Society in the 14th Century", ပၢင်ၵုမ်ပွၵ်ႈၵမ်း 14 ၶွင် International Association of Historians of Asia (IAHA) ၊ Chulalongkorn University, Bangkok, Thailand [ပႃးဝႆႉ လွင်ႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇလႄႈ လွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈလိၵ်ႈတၢင်းၵၢၼ် Ming "Bai-yi Zhuan", ၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်လႆႈႁၼ်တီႈ Thailand Information Center တီႈ Chulalong Korn Central Library]