020 ၼလပႃႇၼ၊ ၸၢတ်ႈ

20-ၸၢတ်ႈၼꩮပႃၼ

(ၼꩮ= မႆႉဢေႃႈ၊ ပႃၼ=ၵိၼ်ၼမ်ႉ) ဢဝ်ၵႂၢမ်းၽူႈဢွၼ်လီ၊ လႆႈယၢၼ်ၶီသိူဝ်းသႃႇ

ဝတ်ႉထုပၸ်ႉၸုပၼ်ႇ

ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း တီႈၼႂ်းတိူင်းၵေႃးသလသေ ၽႅဝ်ႁွတ်ႈထိုင်တမ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈၼꩮၵပႃႇၼ၊ တီႈႁိမ်း ၼွင်ၼꩮၵပႃႇၼ၊ ႁိမ်းထိူၼ်တူၺ်ၼၼ်ႉ ဢိင်ပိုင်ႈလူၺ်ႈ မႆႉဢေႃႈ တီႈၼွင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးပွင်ႈမၼ်းသေ ၸင်ႇတေႁေႃးꩡၢတ်ႈဢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းမႃးယူႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် လူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်း ဢႅပ်ႇၶဵမ်လႄႈ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈၸဝ်ႈသၢင်ႇၶဝ် ၵႂႃႇႁၵ်းဢဝ် မႆႉဢေႃႈမႃးၼႆ မႆႉဢေႃႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉဢမ်ႇမီး ပွင်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇပိူၼ်ႈသေ ပွင်ႇပဵဝ်ဝႆႉ ငဝ်ႈတေႃႇပၢႆလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ဢၢမ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၸင်ႇဢဝ်လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၼၼ်ႉ လဝ်ႈလၢတ်ႈထိုင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇဝႃႈ “ဢၼ်မႆႉဢေႃႈတီႈၼႆႈ ဢမ်ႇမီးပွင်ႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် လူၺ်ႈၵႂၢမ်း ဢတိတ်ႉထၢၼ်ႇ ၵဝ်ၽြႃးယဝ်ႉ”ၼႆသေ ႁေႃးလွင်ႈၸၢတ်ႈၵွၼ်ႇဝၼ်းလင် ၼင်ႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ-

ဝတ်ႉထုဢတိတ်ႉ

မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ တီႈထိူၼ်ႇတူၺ်ၼၼ်ႉ ၵႆယၢဝ်ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသေ ပဵၼ်ဝႆႉထိူၼ်ႇလူင်ယူႇ။ တီႈၼွင်ၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ၽီလူးလူင်တူဝ်ၼိုင်ႈ ပႂ်ႉဝႆႉသေ ၵႆႉၵႆႉဢဝ်ၵိၼ်ပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢၼ်မႃး လူင်းၵိၼ်ၼမ်ႉၼၼ်ႉယူႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ပဵၼ်ၶုၼ်လိင်း ဢၼ်ယႂ်ႇတၢၼ်ႇ တိုင်ဢွၼ်ႇၼၼ်ႉသေ မီးလုမ်းလၢင်း လိင်းပႅတ်ႇမိုၼ်ႇ ဢုမ်ႇလွမ်ႉယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းထိူၼ်ႇလူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼေႃႇၶမ်းၶုၼ်လိင်းလူင် ၸင်ႇသင်ႇလၢတ်ႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉတပႄးမၼ်းဝႃႈ “ၼႂ်းထိူၼ်ႇလူင်ၼႆႉ မီးတူၼ်ႈမႆႉ ဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵွင်ႉပဵၼ်ငူၼ်ႉ၊ မီးၼမ်ႉၼွင် ဢၼ်ၽီလူးပႂ်ႉဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၶႂ်ႈၵိၼ်မၢၵ်ႇမႆႉ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပႆႇတွၼ်ႉယၢမ်ႈၵိၼ်၊ ၶႂ်ႈၵိၼ်ၼမ်ႉ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပႆႇတွၼ်ႉယၢမ်ႈၵိၼ်ၼၼ်ႉ ပေႃးၼႆၸိုင် တေလႆႈမႃး တွင်ႉထၢမ်ၵဝ်သေ ၸင်ႇတေလႆႈၵိၼ်ယဝ်ႉ”ၼႆယူႇ။

ဝၼ်းၼိုင်ႈ လိင်းတင်းလၢႆ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁွတ်ႈထိုင် တမ်ႈတီႈ ဢၼ်ၶဝ် ပႆႇတွၼ်ႉယၢမ်ႈႁွတ်ႈ သေပွၵ်ႈၼၼ်ႉလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ဢႅဝ်ႇလဵၼ်ႈတင်းဝၼ်း ပဵၼ်ဢၼ်တွင်ႉမႆႈၼမ်ႉ ၼႃႇၼႃႇလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ႁႃ ၼွင်ၼမ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လႆႈႁၼ်ၼွင်ၼမ်ႉလူင်သေတႃႉ ဢမ်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉလူင်းၵိၼ်သေ ၸင်ႇ ပႂ်ႉတေႃႇထိုင် ၶုၼ်လိင်းၽႅဝ်မႃးယူႇ။

ပေႃးဝႃႈ ၶုၼ်လိင်းၽႅဝ်မႃးၼႆ လႆႈႁူႉဝႃႈ လိင်းတင်းလၢႆ တွင်ႉမႆႈၼမ်ႉၼႆလႄႈ ၶုၼ်လိင်းၸင်ႇ လဵပ်ႈတူၺ်း ႁိမ်းႁွမ်းၼွင်ၼမ်ႉၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ လႆႈႁၼ် ႁွႆးတိၼ်ဢၼ်လူင်းၵႂႃႇသေ သမ်ႉဢမ်ႇႁၼ် ႁွႆးတိၼ် ဢၼ်ၶိုၼ်းၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ “ဢၼ်သူ ဢမ်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၵိၼ်ၼမ်ႉတီႈၼႂ်းၼွင်ၼႆႉ သူၵၢမ်ႇလီ တႄႉတႄႉ။ ၼွင်ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ် ၼွင်ၽီလူးပႂ်ႉဝႆႉယဝ်ႉ”ၼႆယဝ်ႉ။

ၵမ်းၼၼ်ႉ ၽီလူးပႂ်ႉၼမ်ႉၼၼ်ႉ ၸင်ႇၸႅင်ႈၼႄတူဝ်သေ တိုၵ်းသူၼ်းဝႃႈ “ႁဵတ်းသင် သူၶဝ် သမ်ႉၼင်ႈဝႆႉယူႇလႃႇ။ ဢွၼ်ၵၼ် လူင်းၵိၼ် ၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်တႃႉ”ၼႆယဝ်ႉ။

ၶုၼ်လိင်းၸင်ႇထၢမ်ဝႃႈ “မႂ်းပဵၼ်ၽီလူးပႂ်ႉၼမ်ႉသေ မႂ်းမီးသုၼ်ႇ တႃႇတေလႆႈဢဝ်ၵိၼ် ၵေႃႉဢၼ်လူင်းၵိၼ်ၼမ်ႉၼၼ်ႉ ၵူႈၵေႃႉယူႇႁႃႉ”ၼႆလႄႈ ၽီလူးၸင်ႇဝႃႈ “ၽႂ်ၽူႈလႂ် လူင်းၵိၼ်ၼမ်ႉသေဢမ်ႇဝႃႈ တေႃႈၵႃႈ ၼူၵ်ႉဢွၼ်ႇၵူၺ်းၵေႃႈ ၵဝ်ၺွပ်းၵိၼ်ပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵဝ် တေလႆႈၵိၼ်သူတင်း သဵင်ႈယူႇယဝ်ႉ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၶုၼ်လိင်းၸင်ႇဝႃႈ “ႁဝ်းတင်းမူတ်း တေလႆႈဢဝ်ၵိၼ် ၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်ၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇထၢင်ႇ မႂ်းတေၸၢင်ႈဢဝ်ၵိၼ်ႁဝ်းၵူၺ်း”ၼႆသေ လၢတ်ႈၼႄ လၢႆးဢဝ်ၵိၼ်ၼမ်ႉ တမ်ႈတီႈ ၽီလူးၼၼ်ႉၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃႈ ၶိုၼ်းဢဝ်ႁဵတ်း ၷႃႇထႃႇသေ ႁေႃးၵႂႃႇၼင်ႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ-

ပႃႇꩮိ

• 20 - ၻိသႂႃ ပၻမၼုတ်တိၼ်ၼံ၊ ၻိသႂႃ ၼေႃ’တရိတံ ပၻံ။

ၼꩮေၼ ဝႃရိံ ပိသ်သႃမ၊ ၼေဝ မံ တဝံ ဝꩪိသ်သတိ။

ပိၼ်ႇတႆး

လုၵ်ႈႁၵ်ႉၶဝ်ဢိူၺ်း... (ၶုၼ်လိင်းၼၼ်ႉ) ဢမ်ႇလႆႈႁၼ် ႁွႆးတိၼ်ဢၼ်ၶိုၼ်ႈမႃး၊ ၵူၺ်းလႆႈႁၼ် ႁွႆးတိၼ် ဢၼ်လူင်းၵႂႃႇၵူၺ်းလႄႈ (ႁဝ်းတင်းၸိူဝ်း) တေဢဝ်မႆႉဢေႃႈသေ လုတ်ႇၵိၼ် ၼမ်ႉၼွင်မႂ်းယူႇ။ ဢၼ်ၵဝ်(ၸိူဝ်းႁဝ်း)ႁဵတ်းၼႆသေ ဢဝ်ၵိၼ်ၼမ်ႉၼၼ်ႉ မႂ်း တေဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်တၢႆႁဝ်းလႆႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃးၶုၼ်လိင်း ၸင်ႇၸႂ်ႉဢဝ် မႆႉဢေႃႈလႅမ်ႈၼိုင်ႈ၊ ၸင်ႇမႃး ၶုၵ်းၶူၼ်ႉဝူၼ်ႉၶွပ်ႈ ပႃႇရမီႇၸဝ်ႈ ၸင်ႇဝႆႉသၸ်ႉၸႃႇသေ ဢဝ်သူပ်း တိုင်ႈပဝ်ႇ မႆႉဢေႃႈၼၼ်ႉလႄႈ မႆႉဢေႃႈၼၼ်ႉ တႄႇဢဝ်ငဝ်ႈတေႃႇပၢႆ ဢမ်ႇမီးပွင်ႈသင်သေ ပွင်ႇပဵဝ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼႆ တိုင်ႈပဝ်ႇမႆႉဢေႃႈ လႅမ်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ လႅမ်ႈၼိုင်ႈသေ ပၼ်လိင်းတင်းလၢႆ ႁႂ်ႈလုတ်ႇၵိၼ်ၼမ်ႉ ၼႂ်းၼွင်ယဝ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇတေတိုင်ႈပၼ်လိင်း ပႅတ်ႇမိုၼ်ႇသီႇႁဵင်ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈလႄႈ ၶုၼ်လိင်း ၸင်ႇဢꩪိꩦ်ႉꩧၢၼ်ႇဝႃႈ “မႆႉဢေႃႈ ဢၼ်မီး ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း ၼွင်ၼႆႉတင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵူင်လဵဝ်သေၵမ်း” ၼႆလႄႈ တႄႇဢဝ်မိူဝ်ႈၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸင်ႇမီးၵူင်လဵဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ လိင်းတင်းသဵင်ႈ ၸင်ႇဢဝ် လွတ်ႇမႆႉဢေႃႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸုပ်ႇၵိၼ် ၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်ၼၼ်ႉလႄႈ ၽီလူးလူင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် တီႈၶဝ်သေ လႆႈပဵၼ် ၸႂ်ဢမ်ႇသႃႇဢမ်ႇသိူဝ်း ပွၵ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇ ႁေႃတီႈယူႇမၼ်းယဝ်ႉ။

• ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။ ၶုၼ်လိင်း မႃးပဵၼ် ၽြႃး။

         ၽီလူးပႂ်ႉၼမ်ႉ မႃးပဵၼ် ၻေႇဝတတ်ႈ။

         လိင်းပႅတ်ႇမိုၼ်ႇ မႃးပဵၼ် ပရိသတ်ႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃး။

• ၵၼ်သွၼ် ။ ။ (1) ၵႃႈပဵၼ်တၢင်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ၊ ယႃႇၶႂ်ႈလႅမ်ႉၵိၼ်ၵႂႃႇ။

(2)ဢဝ်ၵႂၢမ်းၽူႈဢွၼ်လီ၊ လွတ်ႈယၢၼ်ၶီသိူဝ်းသႃႇ။

(3) ဝူၼ်ႉၶူၼ်ႉႁၼ်ဝႆႉထႃႈ၊ တၵ်းယၢၼ်ၽႃႈတၢင်းၽိတ်း။

• ပႃႇရမီႇ ။ ။ သၸ်ႉၸႃႇပႃႇရမီႇ၊ ဢꩪိꩦ်ႉꩧၢၼ်ႇပႃႇရမီႇ။

• မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ ပဵၼ်“သေႃဝၸသ်သတႃ မင်ၷလႃ၊ ၺႃတၵႃၼၺ်ၸ သင်ၷႁ မင်ၵလႃ။