ႁဵပ်း
ႁဵပ်း
မႄးထတ်းႁဵပ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပေႃးၵူၼ်းႁဝ်ႈၵိၼ်ၼႆ ႁဵတ်း ပၼ်ၽွၼ်းလီၵူၼ်းၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ၊ ႁဵတ်းပဵၼ် ယႃႈၵွင်ႉ သေ ပၼ်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵူၼ်းႁဝ်းၵေႃႈ ပဵၼ်လႆႈ ယဝ်ႈ။ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉ ၶၢဝ်းၽူၼ်မႃးၼႆ ႁဵပ်းၵူႈမဵဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇမႃးယူႇယဝ်ႈ။ ႁဵပ်း ဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းတေႉ ပဵၼ်ႁဵပ်းပူၵ်ႇ၊ ႁဵပ်းမူၵ်း၊ ႁဵပ်း ၽၢၼ်း၊ ႁဵပ်းၼမ်ႉၶဝ်ႈ၊ ႁဵပ်းတေႃႇႁွႆး၊ ႁဵပ်းၶိင်၊ ႁဵပ်ႈႁုင်ႉ၊ ႁဵပ်းယၢပ်ႇ၊ ႁဵပ်းတႅပ်း၊ ႁဵပ်ယုပ်ႇယူ၊ ႁဵပ်းၽေႉ... ၸိူဝ်း ၼႆႉယဝ်ႈ။ပေႃးၵိၼ်ႁဵပ်းၼႆ တၢင်းပဵၼ် ၸိူဝ်းတပ်းၵႂ်ႈ၊ တၢင်းပဵၼ်တုတ်ႈ... ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းႁႄႉၵင်ႈပၼ်လႆႈ ၼႆယဝ်ႈ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ႁဵပ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသၢႆတႃလီ သေဢမ်ႇၵႃး ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ် ႁႅင်းလိူတ်ႈဢႄႇၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁႅင်းလိူတ်ႈ ၶိုၼ်းတဵမ်လီမႃးၵွၼ်ႇ-ၼႆ ယဝ်ႈ။ သင်ဝႃႈ ဢဝ်ႁဵပ်း ႁုင်လေႃး (ၶူဝ်ႈလေႃး) ၽၵ်းၵမ် ၸွၼ်း၊ ၽၵ်းၼွၵ်ႇလႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းၸၢင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢႆး ယူႇလီၵူၼ်းႁဝ်း ၶႅမ်ႉလီမႃး သေဢမ်ႇၵႃး တၢင်းပဵၼ် ဢၼ်မီးၼႂ်းတူဝ်ၵူၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁၢႆၵွၼ်ႇ-ၼႆယဝ်ႈ။ ယႃႈယႃဢႅင်းၵလဵတ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ သႂ်ႇ လေႃးဝႆႉပႃး ႁဵပ်းတၢင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဵပ်းၼႆႉ ပေႃးၵိၼ်ၺႃးဢၼ်မိူဝ်ႇ မၼ်း လႄႈသင်၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁဵပ်းမိူဝ်ႇသေတ ပေႃးၵိၼ်လေႃး ဢၼ်ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်တင်းႁဵပ်းၼၼ်ႉ လႄႈသင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈႁဵတ်းပဵၼ်ၽေးၶဵၼ်တေႃႇ ၵူၼ်းႁဝ်း တေႉ ꧦ။ သမ်ႉထႅင်ႈယႃႈၶႃႈမႅင်း၊ယႃႈ သိတ်းယိူဝ်ႈ၊ ယႃႈ တၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်းသိတ်း ၶူဝ်းသူၼ်ႁဝ်းယဝ်ႉ ႁဵပ်းၸၢင်ႈဢွၵ်ႇမႃးယူႇ။ ႁဵပ်းၸိူဝ်းဢွၵ်ႇၸွမ်းႁႆႈ၊ ၸွမ်း သူၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈၵႂႃႇဢဝ်ၵိၼ်ၼႆၸိုင် ၸၢင်ႈ ပဵၼ်ၵွင်ႉတေႃႇ ၵူၼ်ႈႁဝ်းတႄႉတႄႉၼႆ ထုၵ်ႇလီႁုဝႆႉယူႇ ယဝ်ႈ။ ၵိၼ်ႁဵပ်းပူၵ်ႇသေလႄႈမိူဝ်ႇၼႆ ပႆႇတွၼ်ႉယၢမ်ႈ ငိၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းပီ(2009)ၼႆႉ မီးၵူၼ်း မိူဝ်ႇႁဵပ်း သေ လႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃတၢင်းၼမ်ယဝ်ႈ။ ၸဝ်ႈသၢင်ႇ လွႆၶဝ် ၵွႃႇလႆႈႁဵပ်ႈပူၵ်ႇမႃး ဢဝ်ႁုင်လေႃး ပႃယဵၼ်ႇသေ ၵိၼ်လႄႈ လႆႈၵွႃႇၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃ တင်းၵျွင်း-ၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆ “ႁဵပ်းဢီႈသင်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးၵိၼ်လေႃးဢၼ်ၶႅဝ်းလႄႈ ဢၼ်ၸဵမ်းၼႆ ၸၢင်ႈမိူဝ်ႇ-ၼႆ လီလႆႈမၢႆတွင်းဝႆႉယူႇ တႄႉတႄႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၼႆႉ ၵိၼ်ႁဵပ်းသေတွင်ႉၵွႃႇ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ သမ်ႉၵိၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈ၊ မၢၵ်ႇလၢင်းသေတွင်ႉၵွႃႇလႄႈ တီႈ ၼႂ်းႁူင်းယႃလူင်တၢင်ႉယၢၼ်းၼႆႉ ပေႃးတဵမ်ၵွႃႇယဝ်ႈ။ ဢၼ်လႆႈသဵင်သၢႆၸႂ် ၵွပ်ႈတွင်ႉ ၵႂႃႇၵေႃႈ မီးတင်းၼမ် ယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းတေပဵၼ် ယွၼ်ႉလူၺ်ႈ ၵူၼ်း ႁဝ်းၵိၼ်ၺႃးႁဵပ်း ဢၼ်ႁဝ်း သိတ်းယႃႈယႃသေ ဢွၵ်ႇ မႃးၸွမ်းသူၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈယဝ်ႈ။ ႁဵပ်းၼႆႉ ပေႃးၵိၼ်ၼမ်ၼႃႇလႄႈသင်၊ ၵိၼ်ၺႃး ႁဵပ်းမိူဝ်ႇလႄႈသင်၊ ၵိၼ်လေႃး ဢၼ်ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ် တင်းႁဵပ်းလႄႈသင် ၸၢင်ႈမေႃႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁူဝ်ၼၵ်း၊ ၵွင်ႇ ၵေႃႈၼၵ်းသေ ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈဢမ်ႇပၢင်ႇ၊ ၶႂ်ႈၼွၼ်းယူႇ ၵေႃႈ ဢမ်ႇလပ်း၊ ၸၢင်ႈမေႃလိုမ်းတူဝ်လိုမ်းၶိင်း (တၢႆ လိုမ်း)၊ တွင်ႉပိၵ်ႉ၊ တွင်ႉၵွႃႇ-ၼႆယဝ်ႈ။ ပေႃးယႃ တူၵ်း လိုၼ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းႁဝ်း တၢႆၵွပ်ႈ မၼ်း ၵွၼ်ႇယဝ်ႈ။ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉၸိုင် ဢဝ်ၵႂႃႇႁူင်းယႃဝႆး ꧦတႃႉ။ ၸူဝ်ႈပႆႇတၼ်းႁွတ်ႈ ႁူင်း ယႃၼၼ်ႉ ၸေႈဢဝ် ၼမ်ႉၽၵ်းၵမ်ႇၸွၼ်းလႄႈ ၼမ်ႉလဵၵ်း ၼမ်ႉတွင်းသေ ပၼ်ၵိၼ်ဝႆႉ ဢွၼ်တၢင်း ၵေႃႈ လႆႈယူႇ။ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ပၼ်ၵိၼ်ယႃႈယႃ ဢၼ်မေႃႁၢၵ်ႈလႄႈသင်၊ ယႃႈယႃတွင်ႉၵွႃႇလႄႈသင် ၼႆႉၵေႃႈတေထုၵ်ႇယူႇ-ၼႆယဝ်ႈ။ ၽူႈမီးတၢင်းႁု မိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၶဝ် လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း ႁဵပ်းၼႆႉ မီးဝႆႉ(200)မဵဝ်း၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ႁဵပ်းမိူဝ်ႇ မီး(12)မဵဝ်း၊ ႁဵပ်းဢၼ်လီၵိၼ် သမ်ႉမီး (188)မဵဝ်း-ၼႆယဝ်ႈ။ မီးၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆသေတၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈ ႁဵပ်းဢၼ်ႁဝ်း ယၢမ်ႈၵိၼ်ၼႆ ဢမ်ႇၵိၼ်ၼႆႉ လီသေ ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေငိူင်ႉဝႄႈလႆႈ လွင်ႈမိူဝ်ႇ ႁဵပ်းၼၼ်ႉ ၵမ်လႆႈ ꧦ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉ ပႃႈတႂ်ႈ ၼႆႉတႃႉ။
- ပေႃးထူပ်းႁၼ်ႁဵပ်းၼႆ ဢဝ်မိုဝ်းႁဝ်း မိတ်းပႅတ်ႈ တိၼ်ႁဵပ်းသေ ဢဝ်လိၼ်ႉလေးတူၺ်းတႃႉ။ပေႃးမီးသၢႆၶၼ်း ꧦဝႆႉၼႆ ယႃႇပေၵိၼ်လႃး ꧦ။
- ဢဝ်မႃးၸႄႈလေႃးၼမ်ႉၵိူဝ်တူၺ်းလႄႈ ပေႃး မၼ်းဢွၵ်ႇသီၶွင်ႇ သီလႅင်ၵေႃႈ ယႃႇၵိၼ်။
- ႁဵပ်းဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈငိုပ်း ꧦသေ လိၼ်လမ်ၽိုတ်း ꧦ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယႃႇပေၵိၼ်။
- ဢဝ်သႂ်ႇၼႂ်းဢူင်ႈမိုဝ်းသေ မိပ်ႇတူၺ်း ပေႃးပဵၼ် ၽွင်ၵွႃႇၵမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ယႃႇပေၵိၼ်။
- ႁဵပ်းဢၼ် ၽူၼ်ယမ်းယူႇလႄႈ ၼၢၼ်းၼဝ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယႃႇၵိၼ်လႃး ꧦ။
- ပေႃးပဵၼ်ႁဵပ်းဢၼ်မီးသီၶဵဝ်ၵေႃႈ ယႃႇပေၵိၼ်။
- ႁဵပ်းဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်းႁႆႈ ၼႂ်းသူၼ် ဢၼ်ယၢမ်ႈ သိတ်းယႃႈယႃၼၼ်ႉၵေႃႈ ယႃႇပေၵိၼ်။
- ႁဵပ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉထၢတ်ႈလိၼ်ၼမ်လႄႈ ယႃႇ ၵိၼ်လေႃးၵိူဝ်ဝၢၼ်၊ ၼမ်ႉၼူမ်း၊ ၼမ်ႉဢွႆႈ၊ ၼမ်ႉထၢၼ် ၸၵွႃႇ ဢၼ်ၸဵမ်းၵူႈပိူင် ꧦ။
- ယႃႇပေၵိၼ်လေႃး ဢၼ်ၶႅဝ်း။
- ႁဵပ်းမင်မဵဝ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉမၼ်းဢမ်ႇမႅၼ်ႈထၢတ်ႈ လူမ်း ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉလႄႈ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈႁဵပ်း ဢၼ် ႁဝ်းယၢမ်ႈၵိၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵိၼ်ၼႆႉ လီသေပိူၼ်ႈ ယဝ်ႉ။
ၽိုၼ်ဢိင်
မႄးထတ်း- ၸဵင်ၶမ်းလႅင်း မၢႆ (17)ႁဵပ်း၊ ၸဝ်ႈၸေႃးတိၵ၊ ၵၢင်ဝဵင်း၊တၢင်ႉယၢၼ်း။