ႁဵင်းၵၢတ်ႈပႅတ်ႇပိူင်
ႁဵင်းၵၢတ်ႈပႅတ်ႇပိူင် = တီႈႁဵင်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇ ႁဵတ်းလႆႈၵၢၼ်တြႃး တႃႇတေလႆႈမၢၵ်ႈၽူဝ်ႇၼၼ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ ႁဵင်းၵၢတ်ႈၼႆယဝ်ႉ။
ဢူမ်သူပ်း
မႄးထတ်းၽွင်းမိူဝ်ႈၽြႃးပေႃႇ ၊ ငွမ်ငေႃႇငရၢႆးၶဵၼ်
ပဵၼ်သၢင်ဢႃႇယုယၢဝ်း ၊ တူၵ်းၶၢဝ်းၵႆတီႈၽိတ်ႇ
မီးၸႂ်ၵိတ်ႇမိၸ်ႉသႃႇ ၊ ၺၢၼ်ႇပၺႃႇဢမ်ႇမီး
ၺၢၼ်ႇမီးၽြႃးဢမ်ႇထူပ်း ၊ ဢူမ်သူပ်းႁႂ်ႈမေႃလၢတ်ႈ
တီႈႁဵင်းၵၢတ်ႈပႅတ်ႇပိူင်။ ။
- ၽွင်းမိူဝ်ႈၽြႃးပေႃႇ ၊ ငွမ်ငေႃႇငရၢႆးၶဵၼ် = ၽွင်းမိူဝ်ႈၽြႃးပေႃႇၼၼ်ႉ လႆႈၵႂႃႇပဵၼ်တီႈ ငရၢႆး၊ တိရၸ်ႉသၢၼ်ႇ၊ ပိတ်ႉတႃႇ။ (တီႈၼႆႈ ဢသူႇရၵၢႆႇၼၼ်ႉ သႂၢင်းသႂ်ႇၼႂ်း ပိတ်ႉတႃႇဝႆႉယဝ်ႉ)
- ပဵၼ်သၢင်ဢႃႇယုယၢဝ် = ပဵၼ်သၢင်ဢသၺသတ်ႈလႄႈ သၢင်ဢရူပယဝ်ႉ။ (သၢင်ဢသၺသတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်သၢင် ဢၼ်မီးတူဝ်လၢႆလၢႆၵူၺ်းသေ ဢမ်ႇမီးၸႂ်။ သၢင်ဢရူပၸမ်ႉ ပဵၼ်သၢင် ဢၼ်မီးၸႂ်လၢႆလၢႆၵူၺ်းသေ ဢမ်ႇမီးတူဝ်။ ၵွပ်ႈၼႆ ၽြႃးပေႃႇသေတႃႉၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈထွမ်ႇတြႃး)
- တူၵ်းၶၢဝ်းၵႆတီႈၽိတ်ႇ = တီႈပိၵ်ႇထိူၼ်ႇႁၢင်ၶိူဝ်း တီႈဢၼ်ၽြႃးလႄႈ သင်ႇၶရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇၽႅဝ်ႁွတ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ ပၸ်ႉၸၼ်ႇတရၸ်ႉ တီႈၽိတ်ႇၼႆယဝ်ႉ။
- မီးၸႂ်ၵိတ်ႇမိၸ်ႉသႃႇ = ၽွင်းမိူဝ်ႈၽြႃးပေႃႇၼၼ်ႉ ၽွင်းမိူဝ်ႈသႃႇသၼႃႇ တိုၵ်ႉမီးယူႇၼၼ်ႉ သမ်ႉၵႂႃႇပဵၼ်ၵူၼ်း ဢၼ်ဢဝ်ဢယူႇတၢင်းဢဝ်ၽိတ်းပိူင်ႈ။
- ၺၢၼ်ႇပၺႃႇဢမ်ႇမီး = ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇမီးၺၢၼ်ႇ တႃႇတေထွမ်ႇတြႃး ႁႂ်းပေႃးပွင်ႇၸႅင်ႈ။
- ၺၢၼ်ႇမီးၽြႃးဢမ်ႇထူပ်း = ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးၺၢၼ်ႇတႃႇတေႁူႉႁၼ် တြႃးသေတႃႉ သမ်ႉၺႃးမိူဝ်ႈ သႃႇသၼႃႇၽြႃးဢမ်ႇမီး။
ၽိုၼ်ဢိင်
မႄးထတ်းၼႃးလိၵ်ႈ (႑႑႕) ၊ တြႃးပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ ထၢၼ်ၽွင်းလူင်သႃႇသၼႃႇ၊ ပီ 1999