ၽူႈၶမ်ၶွၵ်ႈ ဢၼ်လႆႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵႂႃႇ

ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းပသေႇၼတီႇ ဢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းၵေႃးသလၼႆႉ မီးၾိင်ႈယၢမ်ႈဢၼ်မေႃယုမ်ႇငၢႆႈ။ ပေႃးၵူၼ်းၼႂ်းႁၢင်ႈႁေႃသေၵေႃႉၵေႃႉ မႃးၶႃႉၶၢႆတၢင်ႇလဝ်ႈၼႆ ဢမ်ႇထတ်းသၢင်သင်သေ ယုမ်ႇလိပ်းယုမ်ႇလႅင်၊ ဢမ်ႇပႂ်ႉၶိင်ႇပႂ်ႉယၢမ်း၊ ၵႆႉၸႂ်ႉၺွပ်းမတ်ႉသေ ထုပ်ႉပေႃႉ၊ ပေႃးႁဵတ်းသၢင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းယဝ်ႉ ဝၢႆးမႃးသမ်ႉၶိုၼ်းၵႆၵႆမေႃၼႅင်ယူႇယဝ်ႉ။

ပသေႇၼတီႇလႄႈ ပၼ်ႇထုလၼႆႉ ပဵၼ်ဢူၺ်းလီၵၼ်၊ ယူႇႁူင်းႁဵၼ်းႁူမ်ႈၵၼ်ၸဵမ်မိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ၊ ပေႃးဝႃႈမၼ်းၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇပၼ်တႃၶုၼ် ႁႂ်ႈပၼ်ႇထုလ ႁဵတ်းပဵၼ်ၽူႈၼၢမ်းသိုၵ်းၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃးသလယူႇယဝ်ႉ။ ၽူႈၼၢမ်းသိုၵ်းပၼ်ႇထုလၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ႁၢပ်ႇထၢမ်းၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းတဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈယဝ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ မီးပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸင်ႇပၢပ်ႇမႂ်ၶႃႉၶၢႆ တၢင်ႇလဝ်ႈတီႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်းဝႃႈ ပၼ်ႇထုလလႄႈ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၼႆႉ တေႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ်ဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၵေႃႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉယုမ်ႇသေ ဢဝ်လၢႆးလိင်ႉႁႂ်ႈၺွပ်းပၼ်ႇထုလလႄႈ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းယဝ်ႉ ၸႂ်ႉၶႃႈႁႅမ်တၢႆပႅတ်ႈ၊ ဢမ်ႇသွၼ်ႇၼပ်ႉလွင်ႈဢၼ်ပၼ်ႇထုလ ႁဵတ်းပၼ်ၽွၼ်းလီမၼ်းမႃးသင်ၸိူဝ်ႉၼၼ်ႉ။

ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၵေႃးသလၼႆႉ ဝၢႆးမႃးၶိုၼ်းဝူၼ်ႉသၢင်ႈ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပၼ်ႇထုလသေ မိူၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈပူၼ်ႉပႅၼ်မႅၼ်ႈတၢင်းၽိတ်းလူင်ယဝ်ႉ ၸင်ႇပဵၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇလီ၊ ၸင်ႇလႆႈတၢင်းၼႅင်ၶိုၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ပီႈၼွင်ႉၽၢႆႇပၼ်ႇထုလပေႃးတေၸႂ်လီၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁႂ်ႈ "တီႇၶ-ၵႃႇရယၼ" ၵေႃႉပဵၼ်လၢၼ်ဢွၵ်ႇ ပၼ်ႇထုလၶုၼ်ႈႁဵတ်းပဵၼ် ၽူႈၼၢမ်းသိုၵ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႇၶၵႃႇရယၼ တႄႉ ဢမ်ႇလူတ်းၶႂၢင်းလွတ်ႈပၼ် ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းပသေႇၼတီႇ ၵေႃႉဢၼ်ဢဝ်တၢႆဢူႈလုင်းမၼ်းလႄႈ ပီႈဢၢႆႈၶႅၼ်ႈတွင်ႉမၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ၊ ႁဵတ်းၼၼ်လႄႈ ပေႃးဝႃႈလႆႈတိုဝ်ႉတၢင်းလီယဝ်ႉ ၸင်ႇပူတ်းပသေႇၼတီႇသေ ၸင်ႇဢဝ် "ဝီႇတူႇတပ" ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးပသေႇၼတီႇ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမိူင်းၵေႃးသလယူႇယဝ်ႉ။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းပသေႇၼတီႇၵေႃႈ တေႃႉတႄႉႁွင်ႉဢဝ်လႆႈၶႃႈၸႂ်ႉမၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ၸင်ႇၶီႇမႃႉဢွၵ်ႇပၢႆႈမႃးၸူးလၢၼ်ၸၢႆးမၼ်း "ဢၸႃတသတ်ႉ" ဢၼ်ပဵၼ်ၶုၼ်မိူင်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပႆႇတၼ်းၽႅဝ်ရႃႇၸၵျူဝ်ႇသေ လႆႈၼွၼ်းၽႄးၵႂႃႇ။

မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ မီးထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းထုပ်ႉပေႃႉသေ ဢဝ်ၶမ်ၶွၵ်ႈဝႆႉ။ မၼ်းတႄႉ ပဵၼ်ၽွင်းမိူင်းလူင် "ၸေႇယ" ဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူင်းလူင် ၸေယၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇလႄႈ မိူဝ်ႈၽွင်းၶမ်ၶွၵ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝူၼ်ႉသၢင်ႈၼင်ႇၼႆ- ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇၶင်ၼႂ်းၶွၵ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဢၵုသူဝ်ႇဝၼ်းလင်ယၢမ်ႈႁဵတ်းမႃးလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်ယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၽွင်းၼၼ်ႉ ဢၼ်လႆႈၶမ်ၶွၵ်ႈယူႇၼႆႉ တေၸႂ်ႉတိုဝ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ႁႂ်ႈပေႃးမၼ်းၽွၼ်းလီ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူင်းလူင်ၼႆႉ သင်ႇၶႃၶဝ်တီႈၵျွင်း ၵႆႉၵႆႉပူင်သွၼ်ႁေႃၼႄ ထမ်ႇမၸၵ်ႉၵတေႇသၼႃႇလႄႈ ပေႃးလႆႈဢူမ်သူပ်းဝႆႉယူႇ။ ၵၢၼ်ဝိပသ်သၼႃႇတြႃးၵေႃႈ လႆႈႁူႉလႆႈတွင်းဝႆႉယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၽွင်းယၢမ်းလႆႈၶမ်ၶွၵ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇၽိုၵ်းသႃၵျၢင်ႉၵမ်တြႃးယူႇယဝ်ႉ။

ၼႂ်းသဵၼ်ႈတၢင်းတြႃး မတ်ႉၸိမ ဢၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈႁေႃးဝႆႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပႃး သီႇလ၊ သမႃႇထိ၊ ပၺ်ႇၺႃႇလႄႈ လွင်ႈဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ဝဵၼ်ႈတၢင်းတြႃးဢၼ်ၼႆႉ ၽုၺ်ႇပၼ်မၢၵ်ႇတႃၺၢၼ်ႇတၢင်းႁူႉယူႇယဝ်ႉ။ မူၺ်ႉမွတ်ႇပႅတ်ႈ ၵိလေႇသႃႇ လွင်ႈဝူၺ်ႇႁၢင်ႈတင်းသဵင်ႈသေ ဢဝ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽႅဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူင်းလူင် ၸေႇယၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ "ၵဝ်ၼႆႉ ပေႃးႁူႉဝႆႉသုၼ်လႆႈဢၼ်တေယဵပ်ႇယၢင်ႈၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းမၢၵ်ႈၽူဝ်ႇ ဢၼ်သူင်ၽႅဝ်တီႈဢၼ်ပူၼ်ႉလွတ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ ဢၼ်ၵဝ်ႇလႆႈယူႇယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ သီႇလၵေႃႈမၼ်ႈဝႆႉယူႇ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈၵႂႃမ်းလႄႈ ၵၢမ်ႇဝၸီႇၵေႃႈ ၸိုၼ်ႈသႂ်ဝႆႉယူႇ။ ၵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈဢဝ်တူဝ်ၵႃႇယတူင်ႉၼိုင်သင်၊ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉၵဝ်ၵေႃႈ ၸိုၼ်ႈသႂ်ဝႆႉယူႇ၊ ႁဵတ်းၼၼ်လႄႈ ၼႂ်းမၢၵ်ႈၵၢင်ႇပႅတ်ႇပိူင်ၼၼ်ႉ ၵိုတ်းဝႆႉသမႃႇသတိလႄႈ သမႃႇသမႃႇထိ၊ ၼႂ်းသွင်ပိူင်ၼၼ်ႉ ၵဝ်သမ်ႉၵျၢင်ႉၵမ် ဢႃႇၼႃႇပႃႇၼၵမ်ႇမထၢၼ်းယူႇလႄႈ တဵမ်ထူၼ်ႈဝႆႉယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၸႂ်ၵုသူဝ်ႇလၢႆလၢႆၵွႆးယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေတီႈထမ်ႇမတြႃးၼၼ်ႉ ၸႂ်ၵဝ်ဢမ်ႇၽႅဝ်လႂ်ယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ၵဝ် ဢၼ်ၵဝ်လူဝ်ႇႁဵတ်းတႄႉ ၵွႆးမီးလွင်ႈတူၺ်းတွင်းသၽေႃးႄႈ လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈသင်ႇၶႃႇရတြႃး ဢၼ်ပဵၼ်မႃးသေယဝ်ႉ သမ်ႉလူႉလႅဝ်ၵႂႃႇၶိုၼ်းသေ လႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇၼၼ်ႉၵွႆးယဝ်ႉ"။

ႁဵတ်းၼၼ်သေ ၽွင်းမိူင်းလူင် ၸေႇယၼႆႉ ၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်တူၺ်းတွင်းတြႃးသေ ၽၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ လွမ်ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းပသေႇၼတီႇ၊ ၽၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ လႆႈဢဝ်သတိသေ တူၺ်းတွင်းၸွမ်းတြႃးဢၼ်ပဵၼ်တႄႉ မီးတႄႉမၼ်းသေ လႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈတူၺ်းတွင်းၸွမ်းယူႇၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်းလႄႈ လွင်ႈပဵၼ်လူႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁၢင်ႈၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇပႅတ်ႈမူတ်းမူတ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၶိုၼ်းပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ်လႆႈႁၼ်သိုဝ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃၼင်ႇၼႆၼႆႉ ၽွင်းမိူင်းလူင် ၸေႇယ လႆႈၽႅဝ်ထိုင်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ဢၼ်မၼ်ႈၵိုမ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ သင်ႇၶႃႇရတြႃးတင်းလၢႆ ဢၼ်ၸီႉလူင်းယူႇၽုင်ႇၽၢႆႇတႂ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ၵေႃႈ ႁႅင်ႈၸွပ်ႈမွတ်ႇႁၢႆဝၢႆးဝွတ်ႈၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူင်းလူင် လႆႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈသၢႆၼမ်ႉ သေႃးတႃႇပၢၼ်ႇၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

ၶွၵ်ႈၶင်လူင်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵႂႃႇတီႈဢၼ်ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈတႃႇၽူႈၵူၼ်းၶမ်ၶွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၶမ်ၶွၵ်ႈၼၼ်ႉ သိူဝ်းသႃႇဝႆႉယဝ်ႉ။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းပသေႇၼတီႇၵေႃႈ ႁူႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၽိတ်းသေ ၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၽွင်းမိူင်းလူင် လႆႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇၶွၵ်ႈၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႘႐၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)