ၽိၵ်ႉၶုၼီႇ သီႇသုပႃႇၵႃႇလႃႇ

လုၵ်ႈၼွင်ႉၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇၼႆႉ ယွၼ်ႉၵုသူဝ်ႉဝၼ်းလင် လႆႈသၢင်ႈမႃးလၢႆလၢႆပၢၼ်လႄႈ ပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ထမ်ႇမသေႇၼႃႇပတိ ၽူႈဢၼ်ပိုၼ်ၽႄႈထမ်ႇမတေႇသၼႃႇယူႇယဝ်ႉ။ မႄႈမၼ်းၸဝ်ႈ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ရူႇပသႃႇရီႇၼႆႉ ပဵၼ်ပုၼ်ႇၼေး ဢၼ်မၢၵ်ႈမီးၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ မႄႈမၼ်းၸဝ်ႈ ၼၢႆးပုၼ်ႇၼေးၼႆႉ သိူဝ်းၸႂ်ၸွမ်းၾိင်ႈၵိူဝ်းလီၵဝ်ႇၵဝ်ႇၼၼ်ႉၵွႆး။ သိူဝ်းၸႂ်ၸွမ်းသေဢမ်ႇၵႃး ပၢႆတိတ်းႁွႆႈၸပ်းပႅၼ်းၼိူဝ်ဝႃႇတၵဝ်ႇၵဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈၸၢႆးလူင်မၼ်း သႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇ ၵႂႃႇၼုင်ႈဝႆသၢင်ႇၵၢၼ်း ၼႂ်းသႃႇသၼႃႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇလႆႈၸႂ်။ မီးပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ယၢမ်ႈပွင်ႉလႃႇလၢတ်ႈတီႈ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇဝႃႈ "ႁဝ်းၼႆႉ တိုၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းမၢၵ်ႈၵူၼ်းမီးယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ၵႂႃႇႁႃယွၼ်းၵိၼ်ၶဝ်ႈလိူဝ်ၽၵ်းလိူဝ် ႁိူၼ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ ႁိူၼ်းၼိုင်ႈလႃႇ" ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးလိုၼ်းမႃး လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇဝႃႈ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၼႆႉ လႆႈၵႂႃႇပဵၼ်သေႇၼႃႇပတိ ၽူႈလၢတ်ႈႁေႃးတြႃး၊ ဢမ်ႇၼၼ် ပဵၼ်ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ထမ်ႇမၼႆသေဢမ်ႇၵႃး လႆႈႁူႉပႃးဝႃႈ မႃးၵုမ်ႉပၢပ်ႉပၼ်ဝႃႇတသမၼ ဢၼ်မၼ်းၵိူဝ်းယမ်ၼၼ်ႉယူႇၼႆလႄႈ ဢမ်ႇလၢတ်ႈသင်သေ ယူႇတဵတ်ႇတဵတ်ႇဝႆႉၵွႆး။ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းသၢမ်ၵေႃႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ရေႇဝတ၊ ဢုပသေႇၼလႄႈ ၸုၼ်ႇတၶဝ်ၵေႃႈ လႆႈၸႂ်ႁပ်ႉဢဝ်ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်တြႃးၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇလႄႈ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၼုင်ႈရႁၢၼ်းသေ ဢမ်ႇႁိုင် ၶဝ်တင်းသၢမ်ၸဝ်ႈ လႆႈပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇၵႂႃႇလႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၼွင်ႉယိင်းၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉၵေႃႈ ၸူမ်းသိူဝ်းလူင်လၢင်သေ ပႃးၸႂ်ပႃးၶေႃး ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၼုင်ႈသၢင်ႇၵၢၼ်းႁဵတ်းၽိၵ်ႉၶုၼီႇယူႇယဝ်ႉ။ ၼၢႆးပုၼ်ႇၼေးလူင်တႄႉ ယွၼ်ႉလုၵ်ႈယိင်းမၼ်းတင်းသၢမ်ၵေႃႉ ၵႂႃႇႁဵတ်းၽိၵ်ႉၶုၼီႇၼႆလႄႈ ယိၼ်းပဵၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇလီတႄႉတႄႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်း လုၵ်ႈယိင်းဢွၼ်ႇမၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်သၢင်ၽွင်းသိၵ်ႉႁိၵ်ႉသေ ပေႃးၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈယွၼ်းမႃး ၸွင်ႇၶဝ်တေပႂ်ႉပႃးလႆႈသိၼ်သိၵ်ႈၶႃႇၽိၵ်ႉၶုၼီႇၶဝ် ဢၼ်ဝႃႈ "တေဝႄႈယၢၼ်လွင်ႈၵူပ်ႉၵူႈပဵၼ်ႁိူၼ်း" ၼႆႁိုဝ်ၼေႃး ဝႃႈၼႆသေ လွမ်မႆႈၸႂ်ယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉတႄႉ ယွၼ်ႉပႃႇရမီႇဝၼ်းလင် သၢင်ႈမႃးတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ လႆႈပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇၵႂႃႇတင်းသၢမ်ယူႇယဝ်ႉ။

ၶုၼ်မႃႇရၼႆႉ မိူဝ်ႈၽွင်းၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉ ၽိုၵ်းသႃၵျၢင်ႉၵမ်ၵၢၼ်တြႃးယူႇၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ၶဝ်တေဢမ်ႇလႆႈတြႃး၊ ပၼ်တၢင်းယႃႉၵဝ်းႁႄႉႁၢမ်ႈၵူႈပိူင်ႈပိူင်ယူႇယဝ်ႉ။ ၶုၼ်မႃႇရၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ မၼ်းလွမ်ယႃႉၵဝ်းၵေႃႉပဵၼ်ပီႈၼၢင်းလူင် ၸဝ်ႈၵႃႇလႃႇလႄႈ ၵေႃႉၵၢင် ၸဝ်ႈဢုပၵႃႇလႃႇၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈၵေႃႈ မၼ်းၸင်ႇၵႂႃႇၸူး ၵေႃႉပဵၼ်ၼွင်ႉယိင်းပၢႆ ၸဝ်ႈသီႇသုပႃႇၵႃႇလႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ၽိၵ်ႉၶုၼီႇ သီႇသုပႃႇၵႃႇလႃႇၼႆႉ တိုၵ်ႉလိုဝ်ႈသဝ်းယူႇတႂ်ႈႁူမ်ႈမႆႉ ၼႂ်းထိူၼ်ႇလူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ၶုၼ်မႃႇရၸင်ႇသုတ်ႉၵႂႃႇၸူးၸမ်ၸမ်သေ လၢတ်ႈႁူၺ်း ၸၼ်တူၺ်းယူႇယဝ်ႉ။

ၶုၼ်မႃႇရလၢတ်ႈႁင်း ၽိၵ်ႉၶုၼီႇသုပႃႇၵႃႇလႃႇဝႃႈ "ၼွင်ႉယိင်း သီႇသုပႃႇၵႃႇလႃႇ၊ ၼွင်ႉယိင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁၢင်ႈလီသေပိူၼ်ႈ ၼႂ်းၶူင်းၵၢင်ယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၵေႃႉၸၢႆး ဢၼ်မျၢတ်ႈသုင်သေပိူၼ်ႈ ၼႂ်းၵူၼ်းၸၢႆးတင်းလၢႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ႁႃးတင်းသွင်ၼႆႉ ယူႇႁူမ်ႈၸွမ်းၵၼ်သေ ၶုၺ်ႉႁၼ်ၸၢမ်ႇပူၺ်ႈၵႃႇမဢႃႇရုမ်ႇၵႃႇမၵုၼ်ႇ ဢမ်ႇလီႁႃႉ" ႁူၺ်းပၢႆးၼင်ႇၼႆယူႇယဝ်ႉ။

သီႇသုပႃႇၵႃႇလႃႇၸင်ႇဝႃႈတီႈၶုၼ်သူင် "ၶုၼ်သူင်လူင် ၵေႃႉမိူၵ်ႈမႂ်ႈဢိူၺ်း၊ ၵဝ်ၼႆႉ ဢွၵ်ႇပူၼ်ႉလွတ်ႈၸိူၵ်ႈၶဵၼ်းတၼ်ႇႁႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉဢိူဝ်ႈ။ ယွၼ်ႉၵျၢင်ႉၵမ်တြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေ ထူၺ်ႈထွၼ်ပႅတ်ႈႁၢၵ်ႈလွင်ႈဝူၺ်ႇႁၢင်ႈတၼ်ႇႁႃႇ ဢၼ်မေႃမိုတ်ႈမၵ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉလႄႈ ၼႂ်းၸႂ်ၵဝ်ၼႆႉ တၼ်ႇႁႃႇဢၼ်မေႃတိတ်းႁွႆႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇၽုတ်းပဵၼ်မႃးလႆႈသေပွၵ်ႈယဝ်ႉၵူၺ်း" ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၶုၼ်သူင်ၸင်ႇပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈ သီႇသုပႃႇၵႃႇလႃႇထႅင်ႈဝႃႈ "ပေႃးဝႃႈသူၼႆႉ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်သူင်လွင်ႈၽႄႈတိူၼ်းၽႃႇဝၼႃႇၼႆ ၸိူဝ်ႉၼင်ႇၶုၼ်ၽီၶဝ် မိူင်းၽီၸၢမ်ႇပူၺ်ႈၵႃႇမဢႃႇရုမ်ႇၼၼ်ႉ သူၵေႃႈ ၸၢမ်ႇပူၺ်ႈၵႃႇမဢႃႇရုမ်ႇၼင်ႇၶုၼ်ၽီၼၢင်းၽီၶဝ်လေႃႇ" ၼႆယဝ်ႉ။

သီႇသုပႃႇၵႃႇလႃႇၸင်ႇဝႃႈတီႈၶုၼ်သူင် "ၶုၼ်သူင် ၵေႃႉမိူၵ်ႈမႂ်ႈဢိူၺ်း၊ မႂ်းၼႆႉ ၵွႆးႁႄႉႁၢမ်ႈလွင်ႈၽႄႈတိူၼ်းၽႃႇဝၼႃႇသေဢမ်ႇၵႃး ၶႂ်ႈၵႂႃႇၸူးတီႈ ၵေႃႉဢၼ်ၵျၢင်ႉၵမ် ဢၼ်ဢမ်ႇထူၺ်ႈထွၼ်ႁၢၵ်ႈၵႃႇမသေ တေႃႉတႄႉတဵၵ်းတဵင်ဝႆႉၵွႆးလႄႈ မႂ်းၸင်ႇၸႂ်ႉၼၢင်းၽီဢွၼ်ႇမႂ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၼၢင်းပႃႁၢင်ႈလီလီဢွၼ်ႇသေ ၵႂႃႇႁႄႉႁၢမ်ႈလွင်ႈၽႄႈတိူၼ်းၽႃႇဝၼႃႇၶဝ်တႄႉ တေၸၢင်ႈလႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်ၶတ်းၸႂ်တိုဝ်းၵမ်ၵၢၼ် ဝိပသ်သၼႃႇတြႃး ဢၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈႁေႃးဝႆႉၼၼ်ႉ တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈယဝ်ႉလႄႈ ၵၢင်ၸႂ်ၵႃႇမၼၼ်ႉ ၵဝ်ပေႃးယႃႉလႅဝ် ၼႂ်းၸႂ်ဢၼ်ယင်ႇလိုၵ်ႉလိုၵ်ႉၼၼ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇၵိုတ်းသေပႅၵ်ႉၶႅၵ်းလႅင်ယဝ်ႉ။ ၵဝ်ၼႆႉ တိုၼ်းဢမ်ႇတူၵ်းၶမ်ၶိုမ်းမႃႇယႃႇမႂ်းလႆႈယဝ်ႉသႄႈ"။

"သူၼႆႉ သင်ဝႃႈဢဝ်ၽဝၼၢင်းၽီပေႃးၼႆၸိုင် တေလႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႈၵႃႇမၸေးၸွတ်ႇၵွၼ်ႇဢိူဝ်ႈ" ၶုၼ်သူင်ဝႃႈၼႆႉၵေႃႈ သီႇသုပႃႇၵႃႇလႃႇၸင်ႇတွပ်ႇၶိုၼ်းဝႃႈ "ၵိုတ်းလႃႈ၊ ပေႃးလႃႈၶုၼ်သူင်ဢိူၺ်း၊ ၵဝ်ႁဵတ်းၸွမ်း၊ ၽိုၵ်းသႃတိုဝ်းၵမ်ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ ၵဝ်ပေႃးပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇယဝ်ႉယဝ်ႈ။ ၵဝ်ၼႆႉ ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ သမ်ႇသရႃႇ ဢၼ်ၵိူတ်ႇဢၼ်တၢႆယဝ်ႉၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇၵႂႃႇပဵၼ်ဢီႈသင်ထႅင်ႈတီႈၽုင်ႇလႂ်ယဝ်ႉၵူၺ်း" ၼႆသေ ၸင်ႇပၢဝ်ႇၶၢၼ်ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉထႅင်ႈယဝ်ႉ။

"ၽုင်ႇတင်းလူင်ၼႆႉ ၽုင်ႇလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၾႆးႁုမ်းပေႃးလုၵ်ႉမေႃးႁုၼ်ႈႁုၼ်ႈဢိူဝ်ႈ။ ၽဝ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ လိူဝ်သေ လွင်ႈယုပ်းၽၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးသင်။ ၵဝ်ၼႆႉ ၽႅဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇမီး လွင်ႈမႆႈလႄႈ လွင်ႈယုပ်းၽၢၼ်ႈသင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ၼႆႉ ၽႅဝ်ယိူင်းမၢႆလူင် ဢၼ်ဢမ်ႇမီးသင်တႅၵ်ႈၼိူင်းလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈလပ်းသိင်ႇငိုပ်းတၼ်လူင်ၵေႃႈ တႅၵ်ႇယၢႆႈၽူင်ႉၽႄၵႂႃႇတီႈၵႆမူတ်းယဝ်ႉယဝ်ႈ"။

ၶုၼ်သူင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်းသေ ပဵꧣ်ဢၼ်ၸႂ်တူၵ်းႁူင်ႈၼႃႇသေ ၸင်ႇဝႄႈယၢၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇၵႂႃႈတီႈဢၼ်ၵႆၵႆ သီႇသုပႃႇၵႃႇလႃႇၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႘႕၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)