ၼၢင်းၽီလူးၵႃႇလီႇ

4။ ၼၢင်းၽီလူးၵႃႇလီႇ

တြႃး ဢၼ်ဢဝ် ၼႁီ ဝေရေၼ ဝေရႃၼိ- တႄႇၵႂႃႇတႄႉ ဢိင်ပိုင်ႈ လူၺ်ႈ မႄႈမၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ၽွင်းမိူဝ်ႈတိုၵ်ႉ တိုၵ်ႉယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ မိူင်းသႃႇ ဝတ်ႉထိ ၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးႁေႃးၵႂႃႇယဝ်ႉ။

ၸိူင်းပတ်ႉၸုပ်ႉပၢၼ်ႇ ယၢမ်းလဵဝ်

ၵူၼ်းၸၢႆးဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ ဝၢႆႈသေ ဢူႈမၼ်းတၢႆယဝ်ႉ လႆႈသိုပ်ႇႁဵတ်း ၵၢၼ်ႁႆႈၵၢၼ်ၼႃးသေဢမ်ႇၵႃး လႆႈတူၺ်းထိုင်ၼႃႈႁေႃတေႃႁိူၼ်း၊ လႆႈလူႁၼ်လုမ်း လႃးပႃး ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈမၼ်းၸၢႆး လီလီယဝ်ႉ။ မႄႈၼ်းၸင်ႇဝႃႈ

“လုၵ်ႈၸၢႆးဢိူၺ်... မႄႈတေႁႃမေးပၼ်မႂ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၼႃႈ”

“မႄႈ... ယႃႇပေဝႃႈၼၼ်သေၵမ်း၊ ၸူဝ်ႈၵႃႈ တိုၵ်ႉမီးသၢႆၸႂ်ယူႇၼႆႉ လုၵ်ႈ ၸၢႆးၵူၺ်းၶႂ်ႈ လူႁၼ်လုမ်းလႃးႁႃလဵင်ႉမႄႈႁဝ်းၵႂႃႇၵူၺ်းဢေႃႈ”

“လုၵ်ႈၸၢႆး... ၵၢၼ်ႁႆႈၵၢၼ်ၼႃးလႄႈသင် ၵၢၼ်ႁိူၼ်းၵၢၼ်ယေးလႄႈသင် ၵုမ်ႇပဵၼ်မႂ်းၸၢႆးၵေႃႉလဵဝ် ႁဵတ်းယူႇၵူၺ်းလႄႈ မႄႈၸႂ်ဢမ်ႇသိူဝ်းလႆႈသေဢိတ်း၊ မႄႈတေႁႃမႃးပၼ် လုၵ်ႈပႂ်ႉမႄႈၵေႃႉၼိုင်ႈၼႃႈ” ၼႆသေ တိုၵ်းသူၼ်းတိၵ်းတိၵ်း သေတႃႉ မၼ်းၸၢႆးၵေႃႈ ထဵင်ၶိုၼ်းယူႇတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ မႄႈမၼ်းတေဢၢၼ်း ၵႂႃႇႁႃလုၵ်ႈပႂ်ႉမႂ်ႇသေ ဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ မၼ်းၸၢႆးၸင်ႇထၢမ်မႄႈမၼ်းလႄႈ မႄႈ မၼ်းၸင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ တေၵႂႃႇတွင်ႈထၢမ် လုၵ်ႈပႂ်ႉႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၶိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆလႄႈ မၼ်းၸၢႆးၸင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၶိူဝ်းဢၼ်မႄႈမၼ်း တေၵႂႃႇတွင်ႈထၢမ်ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇ လႆႈၸႂ်ၼႆလႄႈ ၸင်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၶိူဝ်းဢၼ်မၼ်းလႆႈၸႂ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မႄႈမၼ်း ၵေႃႈ ၸင်ႇၵႂႃႇတီႈၶိူဝ်းႁိူၼ်း ဢၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းလႆႈၸႂ်ၼၼ်ႉသေ ၵၢႆႇၵႂၢမ်းၸူး ၽၢႆႇလုၵ်ႈပႂ်ႉမႂ်ႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇလိူၵ်ႈဝၼ်းသေ ႁွင်ႉဢဝ်လုၵ်ႈပႂ်ႉမႂ်ႇ မႃးတီႈ ႁိူၼ်းယဝ်ႉ။

မႄႈမၼ်

ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼၼ်ႉ သမ်ႉဢမ်ႇမီးလုၵ်ႈ သမ်ႉပဵၼ်မႄႈမၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လႄႈ မႄႈမၼ်းၸင်ႇဝႃႈတီႈလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း “လုၵ်ႈၸၢႆး ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉဢၼ်မႂ်းလႆႈၸႂ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးလႆႈလုၵ်ႈ လႄႈ မၼ်းပဵၼ်မႄႈမၼ်ဢိူဝ်ႈ... ၶိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးလုၵ်ႈလၢင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶိူဝ်း လူႉလႅဝ်ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ မႄႈတေၵႂႃႇႁႃမႃး လုၵ်ႈပႂ်ႉထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵွၼ်ႇ”

“မႄႈ... ဢမ်ႇလီႁဵတ်းၼင်ႇၼၼ်ၶႃႈ” မၼ်းၸၢႆးဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ မႄႈ မၼ်းၶႂ်ႈၵႂႃႇႁႃမႃးထႅင်ႈ လုၵ်ႈပႂ်ႉထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈယူႇ တိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ မႄႈမၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈငိၼ်းသေ မၼ်းၼၢင်းၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ “လုၵ်ႈလၢင်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ တေဢမ်ႇလိူဝ် လႆႈ ၶေႃႈၵႂၢမ်းပေႃႈမႄႈ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ပေႃးဝႃႈ ၶဝ်ၵႂႃႇႁွင်ႉမႃးထႅင်ႈ လုၵ်ႈပႂ်ႉမႂ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုင် ၵဝ်ၼႆႉတႄႉ ၶဝ်တေဝႆႉမိူၼ်ၼင်ႇ ၶီႈၶႃႈၼႂ်းႁိူၼ်းၶဝ်ၵူၺ်း၊ ၵွပ်ႈၼႆ တူဝ်ၵဝ် ၵေႃႉၵႂႃႇႁႃမႃးပၼ်ၼၼ်ႉ တေသၢင်ႇထုၵ်ႇယူႇ” ၼႆသေ ၸင်ႇၵႂႃႇလိူၵ်ႈႁႃ ၼၢင်းယိင်း ဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈသေ မႃးဢၢပ်ႈပၼ်ၽူဝ်မၼ်းယဝ်ႉ။

မႄႈမၼ်ၸႂ်ၵူတ်ႉ

ဝၢႆးသေႁွင်ႉ ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ မႃးယူႇတီႈႁိူၼ်းယဝ်ႉ ၼၢင်းမႄႈ မၼ်ၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ “ပေႃးဝႃႈ မေးၼွႆႉမၼ်းမီးလုၵ်ႈမႃးၸိုင် ၶူဝ်းၶွင်ဢုတ်ႉၸႃႇၸိူဝ်း ၼႆႉ တေပဵၼ်ၶွင်မၼ်းၵႂႃႇတင်းသဵင်ႈယဝ်ႉ။ ၵဝ်တေၶပ်ႉၶိုင် ႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်း ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈမီးလုၵ်ႈၵွၼ်ႇ”ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၸင်ႇ ႁဵတ်းၵႅင်ႈၸႂ်လီသေၵႂႃႇဝႃႈ “လုၵ်ႈယိင်း... ပေႃးမႂ်းပႃးသၼ်ႇထေႇ ၸပ်းတွင်ႉၼႆၸိုင် မွၵ်ႇလၢတ်ႈ ၵဝ်ၽွင်ႈၼႃႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း ပေႃးဝႃႈ ၼၢင်းဢွၼ်ႇၸပ်းတွင်ႉ ၵေႃႈ မႄႈမၼ်ၵေႃႉႁဵတ်းၶဝ်ႈၽၵ်း တၢင်းၵိၼ်သေ ၵႂႃႇလဵင်ႉယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းတၢင်း ၵိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လၵ်ႉလွမ်သႂ်ႇပၼ် ယႃႈယႃယႃႉသၼ်ႇထေႇလႄႈ ၸူးဢဝ် သၼ်ႇ ထေႇမၼ်းၼၢင်းလူႉလႅဝ်ပႅတ်ႈ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ သၼ်ႇထေႇမၼ်းၼၢင်း လႆႈလူႉ လႅဝ်ၵႂႃႇ သွင်ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်း လႆႈႁူႉၸွမ်းသေ ၸင်ႇမႃး လၢတ်ႈၼၢင်းဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ပေႃးမီးသၼ်ႇထေႇမႃးထႅင်ႈၸိုင် ယႃႇပေလၢတ်ႈမႄႈ မၼ်ၼႆလႄႈ ပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ မၼ်းၼၢင်း ဢမ်ႇလၢတ်ႈယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼၼ် ၽိူဝ်ႇဝႃႈ သၼ်ႇထေႇၵႄႇမႃး မႄႈမၼ်ၸင်ႇတေႁူႉလႄႈ ပွင်ႉပွင်ႉထႃႉထႃႉ လွင်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇ လၢတ်ႈမၼ်းၼၢင်းၼႆယဝ်ႉ။ ၼၢင်းဢွၼ်ႇၵေႃႈ ၸင်ႇၶိုၼ်းဝႃႈ “မႂ်းၵေႃႉယႃႉသၼ်ႇထေႇၵဝ်ပႅတ်ႈ သွင်ပွၵ်ႈယဝ်ႉလႄႈ ၵဝ်တေႁဵတ်းႁိုဝ် လၢတ်ႈမႂ်းလႆႈ”ၼႆလႄႈ မႄႈမၼ်ၸင်ႇမၢႆၸႂ်ဝႆႉသေ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၼၢင်းဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇ ၾၢင်ႉဢမ်ႇထိူမ်ၼၼ်ႉ လၵ်ႉသႂ်ႇပၼ်ယႃႈယႃယႃႉသၼ်ႇထေႇထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉ ပိူဝ်ႈသၼ်ႇထေႇၵႄႇယဝ်ႉလႄႈ သၼ်ႇထေႇဢမ်ႇတူၵ်းပူၼ်ႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇၵႃႈၵွၼ်ႇ တွၼ်းဢွၼ်၊ သၼ်ႇထေႇလူႉသေ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇတွင်ႉလႆႈလႄႈ ၼၢင်းဢွၼ်ႇၵေႃႈ လႆႈၶၢမ်ႇတုၵ်ႉယၢၵ်ႈၶၢၼ်ၸႂ်လူင်သေ တၢႆၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။

မေးလူင် မေးဢွၼ်ႇ ဝူၼ်ႉသွၼ်ႇၽိတ်းသေ ယွၼ်းသူးၽိတ်း

ၽွင်းမိူဝ်ႈ မေးဢွၼ်ႇ ၸမ်တေတၢႆၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းၸင်ႇယွၼ်းသူးဝႃႈ “မႂ်းႁွင်ႉၵဝ်မႃးသေ မႃးယႃႉပႅတ်ႈသၼ်ႇထေႇၵဝ် ထူၼ်ႈထိုင်သၢမ်ပွၵ်ႈလီလီယဝ်ႉ။ ပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ ၵဝ်ၵေႃႈတေလႆႈတၢႆယဝ်ႉ၊ ပေႃးဝႃႈ ၵဝ်တၢႆၵႂႃႇၸိုင် ႁႂ်ႈလႆႈၵႂႃႇပဵၼ် မႄႈၽီလူးလူင် ႁႂ်ႈၶိုၼ်းၸၢင်ႈၵိၼ်ပႅတ်ႈ လုၵ်ႈမႂ်းသေၵမ်း”ၼႆသေ တၢႆၵႂႃႇ ၵိူတ်ႇပဵၼ် မႅဝ်းမႄႈ တီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽူဝ်မၼ်းၵေႃႈ လႆႈႁူႉလွင်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇမတ်ႉၺွပ်း မေးလူင်သေ ပေႃႉပေႃႉမင်မင်လႄႈ ၵေႃႉပဵၼ်မေးလူင်ၵေႃႈ တၢႆသေ ၵႂႃႇၵိူတ်ႇပဵၼ် ၵႆႇတီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵႆႇမႄႈတူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယႂ်ႇမႃးသေ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇ ၼၢၼ်း သမ်ႉၶႆႇမႃး၊ မႅဝ်းမႄႈ သမ်ႉမႃးဢဝ်ၵိၼ်ၶႆႇမၼ်းပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ၵႆႇမႄႈၶႆႇ တၼ်း သၢမ်ပွၵ်ႈၵေႃႈ မႅဝ်းမႄႈ မႃးၵိၼ်ပႅတ်ႈသၢမ်ပွၵ်ႈလႄႈ ၵႆႇမႄႈၸင်ႇဝႃႈ “မႃးဢဝ်ၵိၼ် ၶႆႇၵဝ် တၼ်းသၢမ်ပွၵ်ႈယဝ်ႉသေ ၵမ်းၼႆႉ သမ်ႉၶႂ်ႈၵိၼ်ပႃးၵဝ်ယဝ်ႉ၊ ပေႃးဝႃႈ ၵဝ် တၢႆၵႂႃႇၸိုင် ၸၢတ်ႈတေမႃး ႁႂ်ႈၵဝ်ၸၢင်ႈလႆႈၶိုၼ်းၵိၼ်ပႅတ်ႈ လုၵ်ႈမၼ်းလႄႈ တူဝ် မၼ်းသေၵမ်း”ၼႆယဝ်ႉ။ ၵႆႇမႄႈၵေႃႈ တၢႆသေ သမ်ႉၵႂႃႇၵိူတ်ႇပဵၼ် သိူဝ်ၸုမ်ႈ၊ မႅဝ်းမႄႈ သမ်ႉတၢႆသေ ၵႂႃႇၵိူတ်ႇပဵၼ် ၵႂၢင်မႄႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၵႂၢင်မႄႈၼၼ်ႉ ၵိူတ်ႇ လုၵ်ႈမႃးၵေႃႈ သိူဝ်ၸုမ်း မႃးဢဝ်ၵိၼ်ပႅတ်ႈ တၼ်းၵႂႃႇသၢမ်ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ သၢမ်ပွၵ်ႈၼၼ်ႉ ၵႂၢင်မႄႈၸင်ႇဝႃႈ “ဢဝ်ၵိၼ်လုၵ်ႈၵဝ် တၼ်းသၢမ်ပွၵ်ႈသေ သမ်ႉ တေၵိၼ်ပႃးၵဝ်ယဝ်ႉ၊ ပေႃးၵဝ်တၢႆၵႂႃႇၸိုင် ႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ် ဢၼ်ၸၢင်ႈၶိုၼ်းၵိၼ်လႆႈ သိူဝ်ၸုမ်ႈမႄႈၼၼ်ႉသေၵမ်း” ၼႆယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ၵႂၢင်မႄႈၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတၢႆ ပဵၼ်ၽီလူးမႄႈလူင်ယဝ်ႉ။ သိူဝ်ၸုမ်းမႄႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တၢႆသေ မႃးၵိူတ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်း ယိင်းဢွၼ်ႇ တီႈမိူင်းသႃႇဝတ်ႉထိယဝ်ႉ။

ပေႃးဝႃႈ မၼ်းၼၢင်း ယႂ်ႇမႃႈၵႃႈသုင်မႃး ၸင်ႇတႄႇၼႃႈႁိူၼ်းၵိုၵ်းလူၺ်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ယူႇသဝ်းတမ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇ လုၵ်ႈၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးဝႆႉ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ၽၵ်းတူဝဵင်းသႃႇဝတ်ႉထိၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းၵိူတ်ႇလုၵ်ႈ ၵေႃႈ မႄႈၽီလူးၼၼ်ႉ ၸင်ႇၽၢၼ်ႇႁဵတ်းၼၢင်းၵူၼ်း ဢၼ်မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိုတ်ႈ ၵိုဝ်းသေ မႃးသူႇမႃးၸႂ်း မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉယူႇ။ မႃးတွင်ႈမႃးထၢမ်ဝႃႈ “ပဵၼ် ၵူၼ်းၸၢႆးႁႃႉ ၵူၼ်းယိင်းႁႃႉ ႁႂ်ႈလႆႈယွၼ်းတူၺ်းဢိတ်းၼိုင်ႈ”ၼႆ ၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းလုၵ်း ၼႂ်းႁွင်ႇ ၵႂႃႇဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၶူပ်းၵိၼ်ပႅတ်ႈသေ ပၢႆႈၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈပွၵ်ႈၵမ်း သွင်ၵေႃႈ မႃးဢဝ်ၵိၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼင်ႇၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ထိုင်တီႈ လူဝ်ႇလႆႈလဵင်ႉ လုၵ်ႈ ၵေႃႉထူၼ်ႈသၢမ်ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်း ၸင်ႇဝႃႈတီႈၽူဝ်မၼ်း

“သူ... တမ်ႈတီႈၼႆႈ ၽီလူးမႄႈတူဝ်ၼိုင်ႈ မႃးဢဝ်ၵိၼ်လုၵ်ႈႁႃးၵႂႃႇ သွင် ၵေႃႉယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈႁႃး ၵေႃႉထူၼ်ႈသၢမ်ၼႆႉတႄႉ ႁဝ်းတေၵႂႃႇၵိူတ်ႇ တီႈႁိူၼ်းပီႈၼွင်ႉ ႁဝ်းဢဝ်ယဝ်ႉ”ၼႆသေ ၸင်ႇပၢႆႈၵႂႃႇၵိူတ်ႇ တီႈႁိူၼ်းပီႈၼွင်ႉၶဝ်ယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မႄႈၽီလူး သမ်ႉတူၵ်းပုၼ်ႈၽွၼ်း လႆႈၵႂႃႇသူင်ႇၼမ်ႉပၼ် ၶုၼ်ၽီလူင် ဝဵတ်ႉသဝၼ်ႇယဝ်ႉ။ မႄႈၽီလူးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈၵႂႃႇတဵၵ်းၼမ်ႉ ဢၼေႃးတတ်ႉထ သႂ်ႇၼႂ်းဢုမ် လႆႈတဵင်ႇၼိူဝ်ၵွၵ်းႁူဝ်သေၵႂႃႇသူင်ႇပၼ်ယဝ်ႉ။ ၶဝ် တူၵ်းပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် သီႇလိူၼ်၊ ႁႃႈလိူၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ လိူၵ်ႈဢမ်ႇ လႄႇ မႄႈၽီလူးတူဝ်ၼိုင်ႈ ႁိူဝ်ႉဢူၼ်ႈၼႃႇသေ သမ်ႉတၢႆပႅတ်ႈ မႄႈၽီလူးဢၼ် ၵႆႉၵႂႃႇဢဝ်ၵိၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ သမ်ႉလႆႈမႃးတႅၼ်းတၢင် တီႈၼၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇ ဝႃႈ ပုၼ်ႈၽွၼ်းမၼ်းယဝ်ႉ မၼ်းၼႅတ်ႈၵႂႃႇၸူး ႁိူၼ်းၼၢင်းယိင်း ဢၼ်မၼ်းယၢမ်ႈ ၵႂႃႇဢဝ်ၵိၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ထိုင်ၵႂႃႇတီႈၼၼ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈႁၼ် ၼၢင်း ယိင်းဢွၼ်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉလႄႈ မၼ်းၸင်ႇထၢမ်တူၺ်း ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉသေ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၵိူတ်ႇလုၵ်ႈတၢင်ႇတီႈယဝ်ႉ။ မႄႈၽီလူးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇၸွမ်းၵႂႃႇႁႃ ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉ တီႈၼႂ်းဝဵင်းယဝ်ႉ။

ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵိူတ်ႇလုၵ်ႈယဝ်ႉလီငၢမ်း ဝၼ်းဢၼ်တေတၢင်ႇ ၸိုဝ်ႈပၼ် လုၵ်ႈမၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢၢပ်ႇၼမ်ႉပၼ် လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း တၢင်ႇ ၸိုဝ်ႈပၼ်ယဝ်ႉသေ ၸူဝ်းၽူဝ်မၼ်း ပွၵ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇၸူးႁိူၼ်းၶဝ်ယဝ်ႉ။ ၸွမ်းတၢင်း ၶႃၽူဝ်မေး သမ်ႉလတ်းမႃးၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇၵျွင်းၽြႃး။ မၼ်းၼၢင်း ဢဝ်လုၵ်ႈ မၼ်းပၼ်ၽူဝ်မၼ်းသေ ၵႂႃႇသုၵ်ႈၼႃႈလၢင်ႉတႃ တီႈၼွင်ၼမ်ႉၼႂ်းၵျွင်းယဝ်ႉ ၶိုၼ်း မႃးႁွပ်ႇဢဝ် လုၵ်ႈမၼ်းယဝ်ႉ။ ၽွင်းၽူဝ်မၼ်း တိုၵ်ႉၵႂႃႇသုၵ်ႈၼႃႈလၢင်ႉတႃယူႇ ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်း လႆႈႁၼ် မႄႈၽီလူးလႄႈ

“သူဢိူၺ်... မႄႈၽီလူး ဢၼ်ၵိၼ်လုၵ်ႈႁႃးၼၼ်ႉ မႃးတီႈၼၼ်ႈယဝ်ႉ၊ မႃးဢဝ်လုၵ်ႈႁဝ်းၽႂ်းၽႂ်းလႄႈ” မၼ်းၼၢင်း လၢတ်ႈၽူဝ်မၼ်းၼင်ႇၼၼ် သမ်ႉမႆႈ ၸႂ်ၵူဝ်ၽီလူးၵိၼ်လုၵ်ႈမၼ်းၼၢင်းလႄႈ မၼ်းၼၢင်းၼႅတ်ႈႁွပ်ႇလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းသေ လႅၼ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းၵျွင်းၽြႃးယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉႁေႃးတြႃး ၼႂ်း ၵႄႈၵၢင် ပရိသတ်ႈယူႇ။ မၼ်းၼၢင်း ၸင်ႇဢဝ် လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ၵႂႃႇတမ်းဝၢင်း တီႈႁိမ်းတိၼ်ၽြႃးသေ

“ၸဝ်ႈႁဝ်း ၽူႈဢူမုၼ်ယႂ်ႇတီႈၶႃႈ... လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼႆႉ လူႇပၼ် ၸဝ်ႈႁဝ်းယဝ်ႉတီႈၶႃႈဢေႃႈ... ၸဝ်ႈႁဝ်းၶႅၼ်းတေႃႈ ၸွႆႈထႅမ်လူလွမ်ပၼ် လုၵ်ႈၸၢႆး ၶႃႈသေၵမ်းၶႃႈ”

မႄႈၽီလူး ပဵၼ်သေႃးတႃႇပၼ်ႇ

ၶုၼ်ၽီသုမၼ ဢၼ်ပႂ်ႉၽၵ်းတူၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်မႄႈၽီလူး ၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်း ၵျွင်း။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇလၢတ်ႈ ႁႂ်ႈၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၵႂႃႇႁွင်ႉမႄႈၽီလူး ၶဝ်ႈ မႃးၸူးၽြႃးယဝ်ႉ။ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝႃႈ “ၸဝ်ႈႁဝ်းတီႈၶႃႈ... မႄႈၽီလူးၵိၼ်ၵူၼ်းၼၼ်ႉ မႃးယဝ်ႉၶႃႈ”

“ပၼ်မၼ်းမႃးလႄႈ မႂ်းၼၢင်းယႃႇပေမေႃးသင်” ပေႃးဝႃႈ မႄႈၽီလူး ထိုင်မႃးၵေႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇထၢမ် မႄႈၽီလူး

“ၵွပ်ႈသင်လႄႈ သမ်ႉႁဵတ်းၼင်ႇၼႆ၊ သင်ဝႃႈ ၸိူဝ်းသူ ဢမ်ႇႁွတ်ႈထိုင်မႃး တမ်ႈတီႈ ၵဝ်ၽြႃးၸိုင် လွင်ႈၸႂ်ၶဵၼ်သူၼၼ်ႉ တေမိူၼ်ၼင်ႇ ၸွၼ်ႈၽိူင်းလႄႈ ငူး၊ မီလႄႈၽီပႂ်ႉမႆႉၶေႃႉ၊ ၵႃလမ်လႄႈၵဝ်ႉ တေဢမ်ႇယဝ်ႉၵၼ်လႆႈ တင်းၵမ်ႇၽႃႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈသင် သမ်ႉၵုမ်ႇမႃးဝႆႉၸႂ်ၶဵၼ် ႁႃတွပ်ႇတႅၼ်းၵၼ်ယူႇလႃႇ၊ လွင်ႈဝႆႉ ၸႂ်ၶဵၼ်သေ တွပ်ႇတႅၼ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇငိမ်းယဵၼ်လႆႈ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇတွပ်ႇ တႅၼ်းၵၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်းဢိူဝ်ႈ ၸင်ႇတေငိမ်းယဵၼ်လႆႈ”

• 4။ ၼ ႁိ ဝေရေၼ ဝေရႃၼိ၊ သမၼ်တီꩪ ၵုၻႃၸၼံ။

ဢဝေရေၼ ၸ သမ်မၼ်တိ၊ ဢေသ ꩪမ်မေႃ သၼၼ်တၼေႃ။

ၼႂ်းလေႃးၵၼႆႉ ပေႃးဝႆႉၸႂ်ၶဵၼ် တွပ်ႇတႅၼ်းၵၼ်ၸိုင် ဢမ်ႇထိုင်တီႈ ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵၼ်လႆႈသေဢိတ်း။ ပေႃးဢမ်ႇ တွပ်ႇတႅၼ်းၵၼ်ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေယဝ်ႉတူဝ်ႈ ငိမ်းယဵၼ်လႆႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ် ဢမ်ႇတွပ်ႇတႅၼ်းၵၼ်ၶိုၼ်းသေ ငိမ်းယဵၼ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ် ၾိင်ႈထုင်းမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ တိုၼ်းယၢမ်ႈပဵၼ်ယၢမ်ႈမီးမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ထမ်းတြႃးယဝ်ႉၵႂႃႇၵေႃႈ မႄႈၽီလူး ပဵၼ်သေႃးတႃႇပၢၼ်ႇၵႂႃႉယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈတီႈ ၼၢင်းယိင်းမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ

“ဢဝ်လုၵ်ႈၸၢႆႈမႂ်း ပၼ်မႄႈၽီလူးၼၼ်ႉလႄႈ”

“ၸဝ်ႈႁဝ်းတီႈၶႃႈ... လီၵူဝ်ၶႃႈဢေႃႈ”

“ယႃႇပေၵူဝ်... မႄႈၽီလူးၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၽေးသင်ယဝ်ႉ”

မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈ ၸင်ႇဢဝ်လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ယိုၼ်ႈပၼ်မႄႈၽီလူးယဝ်ႉ။ မႄႈၽီလူး ၸင်ႇႁွပ်ႇဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸုပ်ႇၼူမ်သေ ၶိုၼ်းသႂ်ႇပၼ် ၼႂ်းမိုဝ်းမႄႈ မၼ်းယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လႆႈႁၼ် မႄႈၽီလူးႁႆႈလႄႈ “မႄႈၽီလူး... မႂ်းသမ်ႉႁႆႈႁဵတ်းသင်လႃႇ?”

“ၸဝ်ႈႁဝ်းတီႈၶႃႈ... ၵႃႈၵွၼ်ႇတွၼ်းဢွၼ်ၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်းလႆႈႁႃၵိၼ်ၼိူဝ်ႉ ပိူၼ်ႈသေတႃႉ ယင်းဢမ်ႇဢိမ်ႇတွင်ႉဢိမ်ႇသႆႈမႃးၶႃႈ၊ ဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ သမ်ႉတေႁဵတ်း ႁိုဝ် သိုပ်ႇသၢႆၸႂ်ၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၶႃႈလႃႇ”

“မႄႈၽီလူး... ယႃႇပေမႆႈၸႂ်”ၼႆသေ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁွင်ႉဢဝ် မႄႈၽီလူး မိူဝ်းယူႇၸွမ်းတီႈႁိူၼ်းသေ ႁႂ်ႈဢဝ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ပူႇၸေႃႇလဵင်ႉ လူပၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈ ႁွင်ႉဢဝ်မႄႈၽီလူးသေ မိူဝ်းပၼ်တီႈယူႇ တမ်ႈ တီႈၸွမ်ႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉ။ ယူႇၵႂႃႇႁဵတ်းၼၼ်သေ မႄႈၽီလူးၸင်ႇဝႃႈ

“ပေႃးပိူၼ်ႈတမ်ၶဝ်ႈၼႆ မိူၼ်ၼင်ႇ မႃးတမ်ၺႃးၵွၵ်းႁူဝ်မၼ်း”ၼႆလႄႈ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈၶၢႆႉပၼ် တၢင်ႇတီႈယဝ်ႉ။ ၶၢႆႉပၼ်တီႈယူႇမၼ်း တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ တီႈၼိုင်ႈ သေတႃႉ ပႆႇသၢင်ႇထုၵ်ႇလႄႈ မႄႈၽီလူးၸင်ႇဝႃႈ

“ၶၢႆႉပၼ်တီႈပိူၼ်ႈတမ်ၶဝ်ၵေႃႈ ပေႃးပိူၼ်ႈတမ်ၶဝ်ႈၸိုင် မိူၼ်ၼင်ႇ မႃးယွၼ်ႈသႂ်ႇ ၵွၵ်းႁူဝ်ၵဝ်၊ တီႈႁိမ်းၶဵင်ႇၼမ်ႉၼႆႉၵေႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသူ မႃးပူၼ်ပၢၵ်ႇ ထုမ်ႇသႂ်ႇ၊ တီႈႁိမ်းသိုင်ႇၽႆးၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်တီႈမႃမႃးၼွၼ်း၊ တီႈႁိမ်းၸၢႆးၶႃးၼႆႉၵေႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသူ သမ်ႉမႃးယဵဝ်ႈသႂ်ႇ၊ တီႈႁိမ်းၵွင်ယုၵ်းယၵ်းၼႆႉၵေႃႈ ပိူၼ်ႈသမ်ႉမႃး ပႅတ်ႈ ယုၵ်းယၵ်း၊ တီႈႁိမ်းၽၵ်းတူဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် သမ်ႉမႃးဢႅၼ်ႇ ဢႅၼ်ႇလႅၼ်ႈလႅၼ်ႈ မႃးလဵၼ်ႈ၊ မႃးလဵၼ်ႈမႆႉၵႄးၵၼ်ယဝ်ႉ”ၼႆသေ ဢမ်ႇႁပ်ႉၶၢမ်ႇ လွင်ႈယူႇသဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းပၼ် တီႈယူႇ မႄႈၽီလူး ၽၢႆႇၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈ တီႈတဵတ်ႇယဵၼ်တီႈၼိုင်ႈသေ ဢဝ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၵႂႃႇသူင်ႇ ပၼ်ယဝ်ႉ။

ယွၼ်ႉပူႇၸေႃႇမၼ်းလႄႈ မႄႈၽီလူးၸွႆႈထႅမ်

ၵမ်းၼၼ်ႉ မႄႈၽီလူးၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ “ဢူၺ်းၵေႃႉၵဝ်ၼႆႉ ႁဵတ်းၵျေးၸူး ပၼ်ၵဝ် တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼႆႉတႄႉ ၵဝ်တေၶိုၼ်းႁဵတ်းၵျေးၸူးပၼ်မၼ်း ၵွၼ်ႇ” ၼႆသေ ၸင်ႇၵႂႃႇလၢတ်ႈပၼ် မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉဝႃႈ “ပီၼႆႉ ၽူၼ်တေလီဢိူဝ်ႈ... ပေႃးၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵေႃႈ ယႃႇပေၽုၵ်ႇတီႈတႅမ်ႇ ၵႂႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ တီႈသုင်တႃႉ၊ ပီၼႆႉ ၽူၼ်တေဢမ်ႇလီ ပေႃးၽုၵ်ႇသွမ်ႈၸိုင် ၵႂႃႇၽုၵ်ႇ သွမ်ႈ တီႈတႅမ်ႇ တီႈၶူင်ႈ တီႈယၢၼ်းတႃႉ”ၼႆယဝ်ႉ။ ပိၵ်ႉသမ်ႉ ၵူၼ်းမၢင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈတူၼ်ႈၶဝ်ႈၶဝ် လူႉလႅဝ်၊ မၢင်ပီၵေႃႈ တူၼ်ႈၶဝ်ႈၶဝ် ဢမ်ႇလႆႈၼမ်ႉသေ လူႉလႅဝ်သေတႃႉ ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ သမ်ႉဢမ်ႇလႆႈလူႉလႅဝ်သင်၊ ၵွပ်ႈ ၼၼ် ၵူၼ်းတင်းၼမ်ၸင်ႇထၢမ်မၼ်းၼၢင်း

“ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ တူၼ်ႈၶဝ်ႈဢၼ်မႂ်းၼၢင်းၽုၵ်ႇၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းၼမ်ႉၼွင်း ၵေႃႈ ဢမ်ႇလူႉလႅဝ်၊ ၶၢဝ်းၼမ်ႉဢမ်ႇမီးၵေႃႈ ဢမ်ႇလူႉလႅဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသင်” ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈ ၸင်ႇလၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈဢၼ်ပဵၼ်မႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇပူႇၸေႃႇမူးၸႃး မႄႈၽီလူးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ႁဵတ်းၼၼ် မႄႈၽီလူးၵေႃႈ လႆႈလွင်ႈပူႇၸေႃႇမူးၸႃး တင်းၼမ်သေ ၸွႆႈထႅမ်လၢတ်ႈပၼ် ၼႃႈၵၢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ႁႂ်ႈသၢင်ႇထုၵ်ႇၶႅမ်ႉလႅပ်ႈၵႂႃႇ လႄႈ လႆႈမီးမႃး လုၵ်ႈၼွင်ႉတပႄးတင်းယႂ်ႇတင်းၼမ် မီးမႃး လၢပ်ႈလႃႇၽ တင်းၼမ် ယဝ်ႉ။

ၸိူင်းမၢႆသီႇ ပိုၼ်းၼၢင်းၽီလူးၵႃႇလီႇ သုတ်းယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

• ထမ်ႇမပတဢတ်ႉထၵထႃႇ