ၼွၼ်းၾၼ်လူင်ႁႃႈပိူင် ပွၵ်ႈၵမ်းဢွၼ်တၢင်း

ၸူဝ်ႈပႆႇၽႅဝ်လိူၼ်ႁူၵ်းမၼ်း ဢၼ်ႁွမ်းၼၢင် ဝိသႃႇၶႃႇၼၵ်ႉၶၢတ်ႈ မိူဝ်ႈလိူၼ်မႂ်ႇ(႑႔)ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်း်ၸဝ်ႈၼႆႉ ၵုမ်ႇၽႄႈတိူၼ်းၽႃႇဝၼႃႇတင်းၶိုၼ်းလႄႈ ၸင်ႇႁိူဝ်ႉမွႆႈဝႆႉယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ တႃႇလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉၼၼ်ႉ ၸင်ႇၼွၼ်းၼိူဝ်ပႃႈတႂ်ႈမႆႉၺွင်ႇၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇတၼ်းႁိုင်သင်ၼွၼ်းလပ်းၵႂႃႇ။ ၽွင်းၼွၼ်းလပ်းယူႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇၼွၼ်းၾၼ်ႁၼ် ၾၼ်လူင်ႁႃႈပိူင် ဢၼ်ၸီႉၼႄလွင်ႈမိူဝ်းၼႃႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေပဵၼ်ထႅၼ်ႈၶိုၵ်ႉလႅမ်ႉတွၼ်းတၢင်ႇၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

ၼွၼ်းၾၼ်ၵမ်းဢွၼ်တၢင်း

တူဝ်ၶၼ်ႇထႃႇသိတ်ႉထတ်ႉထၵေႃးတမ ဢၼ်ၼွၼ်းယူႇၼိူဝ်ၼင်လိၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ယႂ်ႇၵႂၢင်ႈၵႂႃႇသေ ႁူမ်ႇငမ်းပႃးမိူင်းၼီႇပေႃးလ်လႄႈ မိူင်းဢိၼ်းတီးယႃးၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ ဢဝ်ၸၵ်းလွႆႁိမဝၼ်ႇတႃႇ ၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းပဵၼ်မွၼ်ႁူဝ်သေ ၶႅၼ်မိုဝ်းၽၢႆႇသၢႆႉလႄႈ ၽၢႆႇၶႂႃၵႂႃႈ ၽႅဝ်ထိုင်ၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႈပင်းၵလႃးယဝ်ႉ၊ ႁွၼ်ၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ၸင်ႇပေႃးမႃးၽၢင်ႇၽၢပ်ႈသႂ်ႇမိုဝ်းၸဝ်ႈ။ တိၼ်သွင်ၶွၼ်ၵေႃႈ ၽႅဝ်ထိုင်ၼမ်ႉသမ်ႇမုတ်ႉတရႃႇဢိၼ်းတီးယႃးသေ ႁွၼ်ၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆပေႃးလႄႇမႃး ၽၢင်ႇၽၢပ်ႈၺႃးတိၼ်ၸဝ်ႈ တင်းသွၼ်ၶွၼ်ယူႇယဝ်ႉ။

ၼွၼ်းၾၼ်ဢၼ်ၼႆႉ ၸီႉၼႄပၼ်ၶွပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ်မိူင်းဢိၼ်းတီးယႃးလႄႈ မိူင်းၼီႇပေႃးလ် ဢၼ်ဢမ်ႇၼႄဝႆႉမႃးသေပွၵ်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းသေ ၸီႉၼႄဝႃႈ ၼႃႈလိၼ်တင်းသဵင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၸမ်ႇပူႇတီႇပႃႇ ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးမိူင်းဢိၼ်းယႃး၊ ပႃႇၵိတ်ႉသတၢၼ်ႇ၊ ပင်းၵလႃးတဵတ်ႉသျ်လႄႈ မိူင်းၼီႇပေႃးလ် ပၢၼ်းယၢမ်းလဵဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေသူင်ႁပ်ႉဢဝ် တြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ၼိမိတ်ႈလူင် ဢၼ်ပွင်ႇဝႃႈ - တေႇသၼႃႇၸဝ်ႈၼႆႉ တေပူၼ်ႉသေ သၼ်လွႆႁိမဝၼ်ႇတႃႇယဝ်ႉ တေၽႅဝ်မိူဝ်းၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆလႄႈသင်၊ တေပူၼ်ႉၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ၊ တေၽႅဝ်ပႃးမိူင်းတႃႈတၢင်းၸၢၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆလႄႈသင်၊ တေၽႅဝ်ၸွတ်ႇၽႄႈလၢမ်းထိုင် ၵူၼ်းတင်းသဵင်ႈၵႂႃႇ - ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၸိုဝ်ႈသဵင်ၸိၵ်းလွႆဢေႇဝရႅတ်ႉ ဢၼ်သုင်သုတ်း သၼ်လွႆႁိမဝၼ်ႇတႃႇ မိူင်းၼီႇပေႃးလ်ၼႆႉ ပဵၼ် မႃႇထႃႇၵုမ်ႇဝရ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ပွင်ႇဝႃႈ တီႈၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈသိတ်ႉထတ်ႉထမွၼ်ႁူဝ် - ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၽႅၼ်ႇလိၼ်မိူင်းဢိၼ်းတီးယႃး

ႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်မိူင်းဢိၼ်းတီးယႃးလႄႈ မိူင်းၼီႇပေႃးလ်ၼႆႉ မိူၼ်မၢၵ်ႇၸမ်ႇပုသပေႇဝႆႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဢၼ်ၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၵွၼ်ႇ ၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ ၸမ်ႇပူႇတီႇပႃႇ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈပူင်ၵႂၢမ်းဝႃႈ - တီႈလႅၼ်လိၼ်ၸိူဝ်းမီးပွတ်းႁွင်ႇမိူင်းဢိၼ်းတီးယႃးၼၼ်ႉဝႃႈ "ဢဝ်မႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈပွတ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇလႄႈ ပွတ်းဝၼ်းတူၵ်းလႆၶဝ်ႈသေ ၼမ်ႉသမ်ႇမုတ်ႉတရႃႇၸင်ႇတဵမ်ယဝ်ႉ" ၼႆ။ (ဢႃတႃၼႃတိယသုတ်တ)

ၶေႃႈပူင်ၵႂၢင်းပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉ ၼႄဝႆႉတႃႇၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇလႄႈ ၼႃႈတၢင်းတူၵ်း ၶွင်မိူင်းဢိတ်းတီးယႃး ပွတ်းၸၢၼ်းၵွႆး။ တီႈပွတ်းၸၢၼ်းသုတ်းၼၼ်ႉတႄႉ မီးၵုၼ် သီႇရိလင်းၵႃး ဢၼ်ဢမ်ႇမီးမႄႈၼမ်ႉသင်လႆလူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ ၼႄဝႆႉၽႅၼ်ႇလိၼ်ၼိုင်ႈပွတ်းၼိုင်ႈတွၼ်ႈ ၶွင်မိူင်းဢိတ်းတီးယႃးသေ ဢမ်ႇလႆႈႁၼ်လွင်ႈတႅမ်ႈမၢႆဝႆႉ ႁႂ်ႈပေႃးၸဝ်ႉသေၼႆႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႒႔၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)