ၼူၵ်ႉသႅဝ်း
| Ashy drongo | |
|---|---|
| |
| Subspecies longicaudatus in winter grounds in southern India | |
သဘာဝထိန်းသိမ်းခြင်း အခြေအနေ
| |
| လွင်ႈၸႅၵ်ႇၽႄၸွမ်းပၢႆးသၢႆႈ | |
| ၶူင်း: | သတ်း တိရတ်ႉသၢၼ်ႇ |
| ၸိူဝ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်: | Chordata |
| ၸိူဝ်ႉႁူမ်ႈ: | Aves |
| ၸိူဝ်ႉၸၢဝ်း: | Passeriformes |
| ၸိူဝ်ႉငိူၼ်ႈ: | Dicruridae |
| ၸိူဝ်ႉၽၼ်း: | Dicrurus |
| ၸိူဝ်ႉသႅၼ်း: | D. leucophaeus |
| ၸိုဝ်ႈသွင်တူဝ် | |
| Dicrurus leucophaeus Vieillot, 1817 | |
| |
| Breeding ranges of the various races according to Vaurie, note that some subspecies are no longer considered valid[2] | |
ပေႃးဢဝ် ပၢႆးသတ်းဝႃႈၸိုင် ၼူၵ်ႉသႅဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၸၢဝ်း ၻၢႆႇၵရူးရီႇၻီးသေ တၢင်းယၢဝ်းမၼ်း မီးယူႇ မွၵ်ႈ 12 ႁၵ်းမိုဝ်း၊ ႁၢင်ယၢဝ်းမၼ်းၵူၺ်း ပေႃးမီးယူႇ 5 ႁၵ်းမိုဝ်းၶိုင်ႈယဝ်ႈ။ သီမၼ်း ပဵၼ်သီလမ်မူၼ်ႇသေ ႁၢင်မၼ်း ထႅၵ်ႇပဵၼ်သွင်သဵၼ်ႈ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၼူၵ်ႉတၢင်ႇၸိူဝ်းဝႆႉယူႇ။ ၼူၵ်ႉသႅဝ်းၼႆႉ ဢဝ်ၸွမ်းရႃႇသီႇသေ ၶဝ်မေႃၶၢႆႉယူႇသဝ်း တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉတီႈၼိုင်ႈယူႇ။
ၼူၵ်ႉသႅဝ်းၼႆႉ ၵႆႉၸပ်းၸွမ်း တူၼ်ႈမႆႉ၊ သၢႆၾႆးသေ သဵင်ႁွင်ႉၶဝ် လင်ဝႆႉတၢၼ်ႇတၢၼ်ႇ။ ၼူၵ်ႉသႅဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၼႂ်းၸုမ်းၵႃသေတႃႉ လွင်ႈပႂ်ႉပႃး ၵႅတ်ႇၶႄႁၢင်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ယင်းၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ ႁတ်းႁၢၼ်လိူဝ်သေ ၵႃလမ်ၵွၼ်ႇ။ ၼူၵ်ႉသႅဝ်းၼႆႉ တူဝ်လဵၵ်ႉသေၵႃသေတႃႉ တၢင်းႁတ်းႁၢၼ်ၶဝ် ယႂ်ႇတႄႉတႄႉ၊ မၢင်ပွၵ်ႈ ၵႆႉလႆႈႁၼ် ၼူၵ်ႉသႅဝ်း ၽွမ်ႉၵၼ် လမ်းသၵ်းၵႃ ၵႃပေႃးလႆႈပၢႆႈၶဝ်ယူႇ။ ၼူၵ်ႉသႅဝ်းၼႆႉ မိၼ်လႅတ်းမိၼ်ၽၢႆတႄႉတႄႉ၊ မိၼ်သေ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉငွၵ်းၶိုၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်လႆႈ။ ၼူၵ်ႉသႅဝ်းၼႆႉ ယူႇၸွမ်း တီႈပၢင်ႇ၊ တီႈထိူၼ်ႇယုမ်း လႄႈ ၵႆႉၸပ်းၼိူဝ်သၢႆၾႆး၊ ၵႆႉၸပ်းၼိူဝ်ပၢႆမႆႉပူၵ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၶဝ်ၵႆႉၸပ်းၼိူဝ်တေႃမႆႉ ပၢႆမႆႉသေ သႅဝ်ႈၺွပ်းၵိၼ် မူင်ႈမႅင်း ဢၼ်တိုၵ်ႉမိၼ်လႄႈသင် ဢၼ်မီးၸွမ်းလိၼ်လႄႈသင်ယူႇ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈၶဝ် ၸပ်းလိုဝ်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵႆႉဢဝ် ႁၢင်ၶဝ် ၶိတ်းၶိုၼ်ႈၶိတ်းလူင်းယူႇ။ ၶဝ်ၵႆႉမိုတ်ႈယူႇၸွမ်း ၼိူဝ်ၵွင်းလင်ဝူဝ်းၵႂၢႆးသေ သၵ်းၵိၼ်ပၼ် မူင်ႈမႅင်း ဢၼ်ၸပ်းၸွမ်း တီႈတူဝ်ဝူဝ်းၵႂၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ၶဝ်ယင်း မေႃၵႂႃႇႁိမ်ဢဝ် တၢင်းၵိၼ်တမ်ႈတီႈ ၼူၵ်ႉတၢင်ႇၸိူဝ်းလူးၵွၼ်ႇ။ ၼူၵ်ႉသႅဝ်းၼႆႉ ၵူၺ်းၵိၼ် မူင်ႈမႅင်းၵူၺ်းလႄႈ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၼူၵ်ႉဢၼ် ၸွႆႈထႅမ်ႁဵတ်းၽွၼ်းလီပၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းယူႇ။
ၶဝ်တူၵ်းၶႆႉ မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႇပိူဝ်ႇလ်လႄႈ လိူၼ်မေႇ။ ၶဝ်ႁဵတ်းႁၢင်းၶဝ် တီႈၼိူဝ်ၶႃႈမႆႉ ႁၢမ်ႉသုင်သုင်ၼၼ်ႉသေ ဢဝ်ယိူဝ်ႈႁႅင်ႈ မႆႉႁႅင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းဝႆႉၶႅမ်ႉၶႅမ်ႉယဝ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပိုၼ်ႉႁၢင်းၶဝ် မၢင်ၼႃႇလႄႈ ယူႇတႂ်ႈမၼ်းတူၺ်း ယင်းႁၼ်လႆႈ ၶႆႇမၼ်းယူႇ။ ၶႆႉၼူၵ်ႉသႅဝ်း ၸၢင်ႈမီးယူႇ 2 လုၵ်ႈတေႃႇထိုင် 5 လုၵ်ႈသေ မီးဝႆႉသီၵူႈပိူင်ပိူင်။ ပေႃးၶဝ်မႃးလဵင်ႉ တၢင်းၵိၼ်လုၵ်ႈၶဝ်ၸိုင် ၶဝ်ႁၢၵ်ႈသေ ဢဝ်ႁၢၵ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ လဵင်ႉလုၵ်ႈၶဝ်ယဝ်ႉ။
ၼူၵ်ႉသႅဝ်းၼႆႉ ဢၼ်လႆႈႁၼ်ၼမ်ၼၼ်ႉ မီးဝႆႉတီႈ ဢေးသျႃးပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈ ဢေးသျႃးၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ၸၢင်ႈလႆႈႁၼ် ၼူၵ်ႉသႅဝ်း မီးဝႆႉယူႇ ၵူႈတီႈ။ ၼူၵ်ႉသႅဝ်းမၢင်ၸိူဝ်းၼႆႉ မိုတ်ႈယူႇသဝ်း တီႈလဵဝ်သေတႃႉ မၢင်ၸိူဝ်းတႄႉ ၶၢႆႉၵႂႃႇတီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ တီႈၼိုင်ႈၵေႃႈမီးယူႇ။ ပိူင်လူင်မၼ်း ၶၢဝ်းမႆႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵႆႉၶၢႆႉလုၵ်ႉၽၢႆႇၸၢၼ်းသေ ၵႂႃႇ ႁႃၶႆႉတၢင်းၽၢႆႇႁွင်ႇ လႄး ၽၢႆႇပွတ်းၵၢင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင် လိူၼ်ဢွၵ်ႇထူဝ်ႇပိူဝ်ႇမႃးတႄႉ ၶိုၼ်းၽႅဝ်မႃးၶိုၼ်း တီႈယူႇၵဝ်ႇၶဝ်ယဝ်ႈ။
ၽိုၼ်ဢိင်
မႄးထတ်း- ↑ Dicrurus leucophaeus. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature (2012). Retrieved on 26 November 2013။
- ↑ Vaurie, Charles (1949). "A revision of the bird family Dicruridae". Bulletin of the AMNH 93 (4): 203–342.