ၼူၵ်ႉတူႈ
ၼူၵ်ႉတူႈၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၸၢဝ်း ၵူဝ်ႇရမ်ႇဝီႇၻီႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵႃဢိုဝ်ႈသေ မၼ်းတူဝ်လဵၵ်ႉသေ ၵႃဢိုဝ်ႈဢိတ်းၼိုင်ႈ။ ၵႃဢိုဝ်ႈလႄႈ ၼူၵ်ႉတူႈၼႆႉ ယွၼ်ႉပဵၼ် ၸၢဝ်းလဵဝ်လႄႈ လွင်ႈၵႂႃႇလွင်ႈပႆ လွင်ႈႁႃၵိၼ်ႁႃယႅမ်ႉ ႁၢင်ႈၽၢင်တူင်ႉၼိုင်ၶဝ် ဢမ်ႇပေႃးပိူင်ႈၵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼူၵ်ႉတူႈၼႆႉ မဵဝ်းမၼ်း မီးတင်းၼမ်လႄႈ ၸႅၵ်ႇၽႄယၢပ်ႇဝႆႉယူႇ။
ၵူၼ်းႁီႇဝရူးၶဝ် မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်ၸဵၼ် (ပႄႉၸဵၼ်) သေ ပူႇၸေႃႇၽီဝႃႈၼႆႉသေတႃႉ ၸိူဝ်းၵူၼ်းၽၢၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ၼင်ႇၼၼ်ၼၼ်ႉ သမ်ႉလႆႈ ဢဝ်ၼူၵ်ႉတူႈ ပူႇၸေႃႇၽီၼႆယဝ်ႉ။ ၼူၵ်ႉတူႈၼႆႉ တီႈၼႂ်းလိၵ်ႈသမ်ႇမႃႇၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ပဵၼ်ၼူၵ်ႉဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းၼႆယူႇ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းႁီႇဝရူးၶဝ်ၵေႃႈ မၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ၼူၵ်ႉတူႈၼႆႉ ပဵၼ်ၼူၵ်ႉၶိုၵ်ႉတွၼ်း ပုၼ်ႈတႃႇၶဝ်ယူႇ၊ ၵၢပ်ႈပၢၼ် ယၢမ်းလဵဝ် ၼူၵ်ႉတူႈၼႆႉ ၵူၼ်းတင်းၵမ်ႇၽႃႇ မၢႆပဵၼ်ဝႃႈ ၼူၵ်ႉငမ်းယဵၼ်ၼႆယူႇ။
ၼူၵ်ႉတူႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ မီးယူႇ လၢႆလၢႆမဵဝ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၼူၵ်ႉတူႈမူၼ်ႇ၊ ၼူၵ်ႉတူႈတွင်း၊ ၼူၵ်ႉတူႈၶေႃးၶဵဝ်ၼႆ မီးတင်းၼမ်။ ၶိူင်ႈဢင်ႇၵႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ပဵၼ်ၵႂၢမ်းႁၢင်ႈလီသေ ႁွင်ႉဝႃႈ "ၼူၵ်ႉတူႈဢွၼ်ႇ" ၼႆယူႇ။