ၼမ်ႉလႅင်ႇ
ၼမ်ႉလႅင်ႇ (ႁွင်ႉ) ၼမ်ႉမျိတ်ႉမၶ ၼႆႉ တႃႇတီႈၼိုင်ႈ ႁွင်ႉဝႃ ၼမ်ႉတႃႈၵုင်ႈ ၼႆသေ တႃႇတီႈၼိုင်ႈၸမ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ ၼမ်ႉလႅင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ် ဝဵင်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီး မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇၼႆႉ တႄႇဝႆႉတီႈၼိူဝ် ၽင်ႇၽၢႆႇသၢႆႉ ၼမ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉမျိတ်ႉမၶၼႆႉ တႄႇငဝ်ႈမႃးတီႈ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးၵႆတင်း ၼွင်ဢိၼ်းမ ဢၼ်မီးတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈပျီႇ၊ ဢၼ်မီး ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်း ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ယၢၼ် 150 လၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈသေ လႆလတ်းလူင်း ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ သႃႇယႃႇဝတီႇ၊ လႆလူင်းတီႈပွတ်းၵၢၼ် တီႈၼႃႈလိၼ်တႅမ်ႇ တီႈၸႄႈတွၼ်ႈဢိၼ်းၸိင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၶႅၼ်ႈပၼ်ဝႆႉ တၢင်းရူတ်ႉလဵၼ်း တႃႈၵုင်ႈ-ပျီႇ လႄႈ ၼမ်ႉၵဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉဢၼ်ၼၼ်ႉ ပေႃးတီႈ ပွတ်းႁွင်ႇ ႁွင်ႉဝႃႈ ၼမ်ႉမျိတ်ႉမၶ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉမျိတ်ႉမၶ လႄႈ ၼမ်ႉၵဵဝ်ၼႆႉ ဢဝ်တင်း သၼ်ၵွင်းလိၼ်ယေႇဝေႇ ဢၼ်ၼိုင်ႈသေ ၶႅၼ်ႈၵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉမျိတ်ႉမၶၼႆႉ ပဵၼ်သၢႆတၢင်းၼမ်ႉ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ တီး ၸႄႈတွၼ်ႈသႃႇယႃႇဝတီႇယဝ်ႉ။ ႁွင်ႈၸိူဝ်းမႃးတီႈ သၼ်လွႆပႃႇၵိူဝ် ဢၼ်မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ လႆၶဝ်တီႈၼႂ်း ၼမ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈ ပႃႇထိူၼ်ႇဢၼ်မီးတီႈ ထုင်ႉၼၼ်ႉသေ ဢဝ်မႆႉလွင်ႈၸွမ်း သၢႆတၢင်းၼမ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈၸၢၼ်ႇယူၺ်းၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈၼိူဝ် ၽင်ႇၼမ်ႉၼၼ်ႉသေ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ တႄႇဢဝ်တီႈၼၼ်ႈသေ ပေႃးပဵၼ်ၽၢႆႇၸၢၼ်းၼၼ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ ၼမ်ႉလႅင်ႇၼႆယဝ်ႉ။ တီႈပွတ်းတွၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁိူဝ်းသၢင်းၽေႃးဢွၼ်ႇ ၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးလႆႈယဝ်ႉ။ တီႈၼမ်ႉၵဵဝ်လႄႈ ၼမ်ႉလႅင်ႇၼၼ်ႉ ႁွင်ႈဢွၼ်ႇတင်းၼမ် မႃးၵၢႆႇၸူးပၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ လိုၼ်းသုတ်းမႃး ဢၼ်ပဵၼ် ၼမ်ႉပၢၼ်းလႅင်ႇ ဢၼ်မီး ၽၢႆႇၼိူဝ် ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၼၼ်ႉ လႆၶဝ်ႈၸူးတီႈၼႂ်း မႄႈၼမ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၼမ်ႉလႆၶဝ်ႈၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ တီႈတေႃႇၼႃႈ သၢပ်ႇလႅၼ်လိၼ်ပွတ်းတူၵ်း ၸႄႈဝဵင်းၵျိမျိၼ်ႇတႅင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ဝဵင်းတလ ဢၼ်မီး လုၵ်းသၢင်းၽေႃးၼၼ်ႉ မီးဝႆႉတီႈ ၽင်ႇၽၢႆႇၶႂႃႇၼမ်ႉ တီႈႁိမ်းပၢၵ်ႇ ႁွင်ႈၶုတ်းတုၼ်ႇတေး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၼႆႉ ဢိူမ်ႈၸပ်းတင်း ၽၢႆႇတူၵ်းၼမ်ႉတႃႈၵုင်ႈသေ တေႃႉတႄႉၵိူင်းၽၢႆႇဢွၵ်ႇသေ လႆလူင်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းလႆၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်ၼၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် [[[ႁွင်ႈပၸုၼ်ႇတွင်ႇ]] လႄႈ ၼမ်ႉပႃႇၵိူဝ် ၼႆႉ လႆႈၶဝ်ႈၸူး တီႈႁိမ်းၽၢႆႇတႂ်ႈ ႁေႉၸတိၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်တီႈ သၢင်းၽေႃးပၢင်ႇလၢႆႇၶဝ် တမ်းၶေႃး ဢၼ်မီးတီႈ ပွတ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ၼမ်ႉတႃႈၵုင်ႈၼႆႉ လႆၵႂႃႇၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇယဝ်ႉ။ ႁိူဝ်းသၢင်းၽေႃးလတ်းပၢင်ႇလၢႆႇၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈ ၼမ်ႉတႃႈၵုင်ႈသေ ၸၢင်ႈၶဝ်ႈၸူးထိုင်လႆႈတီႈ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၵူၺ်းလႄႈ ဢၼ်ပဵၼ် ၶၢဝ်းတၢင်း လၵ်းၼမ်ႉ မွၵ်ႈ 21 လၵ်းၼၼ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇ သၢင်းၽေႃး ပေႃးတေၵႂႃႇမႃးလွတ်ႈၽေးလီၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈမီး ၽူႈၼႄသၢႆတၢင်းၼမ်ႉ ဢၼ်လူင်ႉလႅၼ်ႇယူႇယဝ်ႉ။[1]
ၽိုၼ်ဢိင် မႄးထတ်း
- ↑ ပပ်ႉသႅၼ်သမ်ႇမၢၼ်ႈ၊ သွႆႉ (9)