ၸေႇတဝၼ်ႇ
ၸေႇတဝၼ်ႇ မႄးထတ်း
ၸေႇတဝၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵျွင်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ လင်ၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းဢိၼ်ႇတိယယဝ်ႉ။ မၼ်းပဵၼ် ၵျွင်းမၢႆသွင် ဢၼ်ပိူၼ်ႈလူႇတၢၼ်းပၼ် ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵျွင်းမၢႆၼိုင်ႈတႄႉ ပဵၼ်ၵျွင်းဝေႇလုဝၼ်ႇ ဢၼ်မီးတီႈ ဝဵင်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇ။ ၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉၽၢႆႇၼွၵ်ႈ ဝဵင်းၵဝ်ႇသႃႇဝတ်ႉထိယဝ်ႉ။ တီႈၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ ႁေႃးတြႃး သွၼ်တြႃးၵႂႃႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 19 ဝႃႇယဝ်ႉ။ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ ပဵၼ်ြၽႃးလႆႈယူႇၵႂႃႇ 45 ဝႃႇယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ၵျွင်းဢွင်ႈတီႈ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ႁေႃးတြႃးၼမ်သေ တၢင်ႇၵျွင်း။ ယူႇသဝ်း ႁိုင်သေ တၢင်ႇၵျွင်းယဝ်ႉ။ ၵျွင်းထႅင်ႈလင်ၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးတီႈသႃႇဝတ်ႉထိၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵျွင်းပုပ်ႉပႃႇရူင်ႇ ႁွင်ႉ မိၵႃႇရမႃႇတုပႃႇသႃႇတ ဢၼ်ၼၢင်းဝိသႃႇၶႃႇ လူႇတၢၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
လူႇတၢၼ်းၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇ မႄးထတ်း
ဝၢႆးသေ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ ႁပ်ႉၶၢမ်ႇ လွင်ႈဢၼ် သထေးလူင် ဢၼႃႇထပိၼ်ႇ ၽိတ်ႈပၢင်း ႁႂ်ႈယေႃးၶိင်း မိူဝ်းတီႈ မိူင်းသႃႇဝတ်ႉထယဝ်ႉၼၼ်ႉ သထေးလူင် ၶတ်ႈၸႂ် ႁႃဢွင်ႈတီႈသၢင်ႇထုၵ်ႇ တႃႇတေႁဵတ်းၵျွင်းယူႇ။ ၵမ်းလိုၼ်း ၵႂႃႇႁႃႁၼ်ၺႃး ဢွင်ႈတီႈ သူၼ်သိူဝ်း ၶုၼ်ၸၢႆးၸေႇတၵုမႃႇရ ဢၼ်မီး ၽၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းသႃႇဝတ်ႉထိၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ဢၼႃႇထပိၼ်ႇ ၵႂႃႇထၢမ်သိုဝ်ႉၼၼ်ႉ ၶုၼ်ၸၢႆးၸေႇတ လၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးဢဝ်ၶမ်းသိူဝ်ႇသေ သိုဝ်ႉ ၵဝ်ၸင်ႇၸၢင်ႈၶၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼႃႇထပိၼ်ႇၸင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းတေပၼ်ၵႃႈၶၼ်မၼ်း ပႅင်ႈၼင်ႇ ယွၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉသေ တေသိုဝ်ႉဢဝ် သူၼ်သိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၶုၼ်ၸၢႆးၸေႇတ ၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇမီး ယိူင်းဢၢၼ်းဝႃႈ တႃႇတေၶၢႆသူၼ်မၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ လွင်ႈတေၶၢႆဢမ်ႇၶၢႆၼၼ်ႉ ၵမ်းလိုၼ်းမႃး ဢၼႃႇထပိၼ်ႇလႄႈ ၶုၼ်ၸၢႆႈၸေႇတ လႆႈၵႂႃႇၶိုၼ်ႈလုမ်းတြႃးယဝ်ႉ။ တီႈလုမ်းတြႃး တႅပ်းတတ်းဝႃႈ ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်တမ်းဝၢင်း တႅပ်းတတ်း ၵႃႈၶၼ်မၼ်းၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ တေၶၢႆၼႆလႄႈ ဢၼႃႇထပိၼ်ႇ ၸင်ႇၵႂႃႇတေႃႉဢဝ် ၶႅပ်းတိင်းၵႃးၶမ်း (လဵၼ်ၶမ်း) မၼ်း တၢင်ႇလေႃႉသေ မႃးထွၵ်ႇသႂ်ႇ ႁူမ်ႇသႂ်ႇ ၼႃႈလိၼ် ၼႂ်းသူၼ်သိူဝ်း ၸေႇတဝၼ်ႇ သိုဝ်ႉဢဝ်ၼင်လိၼ် ၸေႇတဝၼ်ႇၵႂႃႇယူႇ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ဢၼႃႇထပိၼ်ႇ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈ လုၵ်ႈၸၢင်ႈမၼ်း ဢဝ်လေႃႉတေႃႉလဵၼ်ၶမ်းသေ မႃးသိူဝ်ႇၼႂ်းဝၢင်းၸေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႇ မိူဝ်ႈၸမ်တေထိုင် ႁိမ်းၼႃႈၽၵ်းတူသူၼ်ၼၼ်ႉ သမ်ႉဢဝ် ၶႅပ်းၶမ်းမၼ်း မူတ်းၵႂႃႇလႄႈ မၼ်းတိုၵ်ႉ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈ လုၵ်ႈၸၢင်ႈမၼ်း မိူဝ်းတေႃႉမႃးထႅင်ႈယူႇ။ ၶုၼ်ၸၢႆးၸေႇတ မႃးလႆႈႁၼ် ၼင်ၼၼ် မၼ်းဢၢမ်းၸေႇတၼႃႇ သထေးလူင်တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈလႄႈ လွၵ်းပဝ်ႇ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉ တီႈႁိမ်းပၢၵ်ႇၽၵ်းတူ ဢၼ်ပႆႇလႆႈသိူဝ်ႇၶႅပ်းၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၶုၼ်ၸၢႆးၸေႇတ ၸင်ႇယွၼ်းၶႂၢင်ႉတီႈ သထေးဢၼႃႇထပိၼ်ႇသေ ႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ် ၵုသူဝ်ႇမၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ သထေးလူင်ၵေႃႈ ၽွမ်ႉၸွမ်းယူႇယဝ်ႉ။ တီႈၼၼ်ႈ ၸင်ႇပူၵ်းတင်ႈပဵၼ် ၽၵ်းတူၶဝ်ႈဢွၵ်ႇသေ မီးႁွင်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉ ၼိူဝ်မၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈပၢၵ်ႇၽၵ်းတူၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁဵတ်းပၢႆႉ တႅမ်ႈသႂ်ႇဝႆႉ ၸိုဝ်ႈၶုၼ်ၸၢႆးၸေႇတလႄႈ ၵျွင်းလူင်ၼႆႉၵေႃႈ ၸင်ႇႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸေႇတဝၼ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။
တီႈၼႂ်းဝၢင်း ၸေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉ သထေးလူင် ဢၼႃႇထပိၼ်ႇ ၸင်ႇႁဵတ်းပဵၼ် ၵျွင်းတီႈယူႇတၼ်းသဝ်း၊ ႁွင်ႈတီႈလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉလိုဝ််ႈၸႂ်၊ ႁွင်ႈဝႆႉၶူဝ်းၶွင်၊ ႁွင်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ႁွင်ႈမိုဝ်ႈၵႅင်၊ ႁွင်ႈၽၢႆႈၼွႆႉၽၢႆႈလူင်၊ ႁွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်တြႃး၊ ႁဵတ်းၽႃဢုတ်ႇဢၼ်ၶႅၼ်ႈ၊ ႁဵတ်းႁွင်ႈဢၢပ်ႇၼမ်ႉ၊ ၼွင်ၼမ်ႉ၊ ႁဵတ်းၵျွင်းမုင်း ၵျွင်းယွတ်ႈ ၵူႈသမ်ႇၵူႈပိူင်ယဝ်ႉ။ သထေးလူင် သိုဝ်ႉဢဝ် ၼင်လိၼ်ၸေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈၵႂႃႇ ငိုၼ်းသိပ်းပႅတ်ႇ ၵုတေႇ၊ ၵေႃႇသၢင်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႇႁဵတ်းၵျွင်းၵေႃႈ မႅၼ်ႈၵႂႃႇ သိပ်းပႅတ်ႇၵုတေႇယဝ်ႉ။
ပွႆးယၢတ်ႇၼမ်ႉ လူႇတၢၼ်း ၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပွႆးလူင် ၶိုၵ်ႉၶမ်ႇတႄႉတႄႉ။ မိူဝ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈပွႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ဢၼႃႇထပိၼ်ႇၵေႃႉလဵဝ် ႁဵတ်းၵႂႃႇ၊ ႁူမ်ႈၶဝ်ႈပႃး မုင်ႉႁိူၼ်းမၼ်းတင်းသဵင်ႈယူႇ။ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၵေႃႈ ဢွၼ်ဢဝ် ၵူၼ်းၸၢႆးၼုမ်ႇ ႁႃႈပၢၵ်ႇ၊ မေးၼၢင်းမၼ်းၵေႃႈ ဢွၼ်ဢဝ် ၼၢင်းယိင်းမႄႈႁိူၼ်းၶိုၵ်ႉ ႁႃႈပၢၵ်ႇၵေႃႉ၊ လုၵ်ႈယိင်းမၼ်း မႁႃႇသုၽတ်ႉတႃႇ လႄႈ ၸူႇလသုၽတ်ႉတႃႇၵေႃႈ ဢွၼ်ႁူဝ် ၼၢင်းယိင်းသၢဝ် ႁႃႈပၢၵ်ႇ၊ သထေးလူင် ဢၼႃႇထပိၼ်ႇၵေႃႈ ဢွၼ်ဢဝ် ၵူၼ်းမၢၵ်ႈၵူၼ်းမီး ႁႃႈပၢၵ်ႇၵေႃႉသေ ႁပ်ႉတွၼ်ႈဢဝ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး မႃးလူႇတၢၼ်း ၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇၵႂႃႇယူႇ။ ပွႆးလူႇတၢၼ်ႈ ယၢတ်ႇၼမ်ႉၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ၵဝ်ႈလိူၼ်။ သထေးလူင် ၸႂ်ႉတိုဝ်းငိုၼ်း မိူဝ်ႈပွႆးလူႇၵျွင်းၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈၵႂႃႇငိုၼ်း သိပ်းၵဝ်ႈၵုၵ်ႉတေႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပုၼ်ႈတႃႇ ၵျွင်းဝေႇလုဝၼ်ၼႆႉ သထေးလူင် လူႇတၢၼ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂႃႇ ငိုၼ်းတင်းသဵင်ႈ 54 ၵုတေႇယူႇ။ [1]