လိၵ်ႈထႆး: လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈ လွင်ႈၶူၼ်ႉၶႆႈ
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
ထႅဝ် 1:
{{Infobox language
|name=ထႆး
|altname=ဆိုင်ယမ်းမိစ်
|nativename=ภาษาไทย ''ဖာဆာထိုင်း''
|pronunciation={{IPA-th|pʰāːsǎː tʰāj|}}
|script = [[ထိုင်းအက္ခရာ|ထိုင်းအက္ခရာ]]<br />[[ထိုင်းမျက်မမြင်စာ|ထိုင်းမျက်မမြင်စာ]]
|states= [[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်းနိုင်ငံ]]
|ethnicity = [[အလယ်ပိုင်းထိုင်း|အလယ်ပိုင်းထိုင်း]] [[Thai people|ထိုင်း]] နှင့် [[ထိုင်းတရုတ်|ထိုင်းတရုတ်]]
|speakers= ၂၀,၀၀၀,၀၀၀
|date=၂၀၀၀
|ref=e18
|speakers2=သန်း ၄၀ [[ဒုတိယဘာသာစကားအနေဖြင့် ပြောဆိုသူ|ဒုတိယဘာသာစကားအနေဖြင့် ပြောဆိုသူ]] နှင့် [[မြောက်ပိုင်းထိုင်းဘာသာစကား|လနာ]]၊ [[အီဆန်ဘာသာစကား|အီဆန်]]၊ [[တောင်ပိုင်းထိုင်းဘာသာ|တောင်ပိုင်းထိုင်းဘာသာ]] သို့ [[မြောက်ပိုင်းခမာ ဒေသိယစကား|မြောက်ပိုင်းခမာ]] (၂၀၀၁)<ref name=e18/>
|familycolor=တိုင်-ကဒိုင်း
|fam2=[[တိုင်ဘာသာစကားများ|တိုင်]]
|fam3=[[အနောက်တောင်ပိုင်းတိုင်ဘာသာစကားများ|အနောက်တောင်ပိုင်း]] (ထိုင်း)
|fam4=ချန်းဆန်
|nation=[[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်းနိုင်ငံ]]
|agency=[[ထိုင်းနိုင်ငံတော်ဝင်အသင်း|ထိုင်းနိုင်ငံတော်ဝင်အသင်း]]
|iso1=th
|iso2=tha
|iso3=tha
|glotto=thai1261
|glottorefname=Thai
|lingua=47-AAA-b
|notice=Indic
|notice2=Wp/shn/IPA
|map=Idioma tailandés.png
}}
ၵႂၢမ်းထႆး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယႃႇပေဢဝ်ၵႂႃႇလေႃးၸွမ်း ၵႂၢမ်းထႆးၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းလႄႈ ထႆးတွၼ်ႈၵၢင်ၼၼ်ႉသေၵမ်း။ ၵႂၢမ်းထႆးภาษาไทย ၼႆႉ သယၢမ်ၼႆၵေႃႈဝႃႈ <ref> Although "Thai" has become more common, the older term "Siamese" is still used by linguists, especially when disambiguating from other Tai languages (Diller 2008:6[full citation needed]). "Proto-Thai", for example, is the ancestor of all of Southwestern Tai, not just of Siamese (Rischel 1998[full citation needed]). </ref> ဢမ်ႇၼၼ် ထႆးတွၼ်ႈၵၢင် ၼႆၵေႃႈဝႃႈယူႇ။ ပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းလုမ်းထႆးသေ လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းငဝ်ႈ ၵူၼ်းထႆးၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ ထႆးၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၸုမ်းၶိူဝ်းတႆးသေ ၶေႃႈၵႂၢမ်းထႆးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၸုမ်းၸၢဝ်း တႆး-ၵတႆး Tai-Kadai Language ၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းထႆး ၶိုင်ႈပၢႆၼၼ်ႉ ၸိုၵ်းဢဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ပႃႇလိ၊ သၵ်ႉၵတ လႄႈ ၵႂၢမ်းၶမဵၼ် ပၢၼ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ မႃးလေႃးဝႆႉ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းထႆးၼႆႉ မီးသဵင်ၶိုၼ်ႈသဵင်လူင်း (Tonal)သေ ပဵၼ်ၽႃႇသႃႇၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်ၸႅၵ်ႇယႅၵ်ႈဝႆႉ ပိူင်ၼိုင်ႈ။ ၵႂၢမ်းထႆးလႄႈ ၵႂၢမ်းလၢဝ်းၼႆႉ မိူၼ်ၵၼ်သေ လွင်ႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ် ဢိတ်းဢီႈယူႇ။ ပေႃးဢဝ် ၸၢဝ်းၵႂၢမ်းဝႃႈတႄႉ မိူၼ်ၵၼ်ယဝ်ႈ။<ref> "Ausbau and Abstand languages". Ccat.sas.upenn.edu. 1995-01-20. Retrieved 2012-07-08. </ref>
== ၵႂၢမ်းဢၼ် ၵပ်းၵၢႆႇၵႂၢမ်းထႆး ==
ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းထႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းဢၼ်ၸႂ်ႉ ၼႂ်းလုမ်းထႆးသေ ၵူၼ်းလၢတ်ႈမၼ်း မီးယူႇ 20 လၢၼ်ႉ (ပီ 2000) လိူဝ်လိူဝ်။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းထႆး ဢၼ်ၸႂ်ႉၶိုတ်းၵၢပ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းဢၼ်လၢတ်ႈတီႈ မိူင်းၵွၵ်ႇ ဢၼ်ၸိူဝ်းၵူၼ်း မီးၸၼ်ႉၶဝ် လၢတ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ <ref> Andrew Simpson (2007). Language and national identity in Asia. Oxford University Press. Standard Thai is a form of Central Thai based on the variety of Thai spoken earlier by the elite of the court, and now by the educated middle and upper classes of Bangkok. It ... was standardized in grammar books in the nineteenth century, and spread dramatically from the 1930s onwards, when public education became much more widespread </ref> <ref> Peansiri
== ၵႂၢမ်းထႆး ၼႂ်းမိူင်းထႆး ==
* ဢီႇသၢၼ် (ထႆးပွတ်းႁွင်ႇ) ၵႂၢမ်းဢီႇသၢၼ်ၼႆႉ လၢတ်ႈၵၼ်တီႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆး။ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းလၢဝ်း ဢၼ်မႃးလၢတ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆးသေ သမ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်း လိၵ်ႈထႆး။ ၵူၼ်းလၢတ်ႈၵႂၢမ်းဢီႇသၢၼ်မီးယူႇမွၵ်ႈ 20 လၢၼ်ႉ။ ၵူၼ်းထႆး ဢၼ်မီးတီႈ ၽၢႆႇၼႂ်း ၽၢႆႇၼွၵ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈဢီႇသၢၼ် လုၵ်ႉတီႈ ၵူၼ်းလၢတ်ႈၵႂၢမ်းလၢဝ်းမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇသေ လႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးၵူၺ်း.
Line 54 ⟶ 81:
|style="font-size: 150%" | ฌ || style="text-align: left" | ฌ เฌอ || style="text-align: left" | ''cho choe'' || style="text-align: left" | tree || ch || – || {{IPA|[tɕʰ]}} || {{IPA|–}} ||style="background: #ccf"| low
|-
| {{
|-
|style="font-size: 150%" | ฎ || style="text-align: left" | ฎ ชฎา || style="text-align: left" | ''do cha-da'' || style="text-align: left" | headdress || d || t || {{IPA|[d]}} || {{IPA|[t̚]}} ||style="background: #cfc"| mid
Line 60 ⟶ 87:
|style="font-size: 150%" | ฏ || style="text-align: left" | ฏ ปฏัก || style="text-align: left" | ''to pa-tak'' || style="text-align: left" | [[goad]], [[javelin]] || t || t || {{IPA|[t]}} || {{IPA|[t̚]}} ||style="background: #cfc"| mid
|-
| {{
|-
|style="font-size: 150%" | ฑ || style="text-align: left" | ฑ มณโฑ || style="text-align: left" | ''tho montho'' || style="text-align: left" | [[Mandodari|Montho]], character from [[Ramayana]] || th || t || {{IPA|[tʰ]}} || {{IPA|[t̚]}} ||style="background: #ccf"| low
Line 96 ⟶ 123:
|style="font-size: 150%" | ม || style="text-align: left" | ม ม้า || style="text-align: left" | ''mo ma'' || style="text-align: left" | horse || m || |m || {{IPA|[m]}} || {{IPA|[m]}} ||style="background: #ccf"| low
|-
|style="font-size: 150%" | ย || style="text-align: left" | ย ยักษ์ || style="text-align: left" | ''yo yak'' || style="text-align: left" | giant, [[yaksha]] || y || {{IPA|–}} <br> or n{{
|-
|style="font-size: 150%" | ร || style="text-align: left" | ร เรือ || style="text-align: left" | ''ro ruea'' || style="text-align: left" | boat || r || n || {{IPA|[r]}} || {{IPA|[n]}} ||style="background: #ccf"| low
Line 102 ⟶ 129:
|style="font-size: 150%" | ล || style="text-align: left" | ล ลิง || style="text-align: left" | ''lo ling'' || style="text-align: left" | monkey || l || n || {{IPA|[l]}} || {{IPA|[n]}} ||style="background: #ccf"| low
|-
|style="font-size: 150%" | ว || style="text-align: left" | ว แหวน || style="text-align: left" | ''wo waen'' || style="text-align: left" | ring || w || {{IPA|–}}{{
|-
|style="font-size: 150%" | ศ || style="text-align: left" | ศ ศาลา || style="text-align: left" | ''so sala'' || style="text-align: left" | pavilion, [[Sala (architecture)|sala]] || s || t || {{IPA|[s]}} || {{IPA|[t̚]}} ||style="background: #fcc"| high
Line 114 ⟶ 141:
|style="font-size: 150%" | ฬ || style="text-align: left" | ฬ จุฬา || style="text-align: left" | ''lo chu-la'' || style="text-align: left" | kite || l || |n || {{IPA|[l]}} || {{IPA|[n]}} ||style="background: #ccf"| low
|-
|style="font-size: 150%" | อ || style="text-align: left" | อ อ่าง || style="text-align: left" | ''o ang'' || style="text-align: left" | basin || {{IPA|–}}{{
|-
|style="font-size: 150%" | ฮ || style="text-align: left" | ฮ นกฮูก || style="text-align: left" | ''ho nok-huk'' || style="text-align: left" | owl || h || – || {{IPA|[h]}} || {{IPA|–}} ||style="background: #ccf"| low
Line 120 ⟶ 147:
|colspan=9|
; Notes
# {{
# {{
# {{
# {{
# {{
|-
|}
Line 130 ⟶ 157:
==ၽိုၼ်ဢိင်==
{{
[[Category:!Main category]]
|