လိၵ်ႈတႆး: လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈ လွင်ႈၶူၼ်ႉၶႆႈ
Content deleted Content added
→လိၵ်ႈတႆး: ၵၢၼ်ပေႃႉလိၵ်ႈ ဢၼ်မႄးဝႆႉ Tags: မႄးထတ်းၼႂ်းမူဝ်ႇပၢႆး မႄးထတ်းမူဝ်ႇပၢႆးဢႅပ်ႉ Android app edit |
ၽိူမ်ႉထႅမ်ပိူင်သၢင်ႈလိၵ်ႈတႆးၵမ်ႈၽွင်ႈ |
||
ထႅဝ် 1:
'''လိၵ်ႈတႆး''' ([[สัทอักษรสากล|IPA]]: /[[:en:Help:IPA/Shan_and_Tai_Lue|lik táj]]/) ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းဝႆႉ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉပဵၼ် [[လိၵ်ႈတႆး'မ'ႁႃႈတူဝ်]] ၼႆယဝ်ႉ။ ပဵၼ်လိၵ်ႈလၢႆးငဝ်ႈၶွင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးသေ ၵမ်ႈၼမ်ၼမ် ၵူၼ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းမၼ်း မီးၼႂ်း[[မိူင်းတႆး|ၸိုင်ႈတႆး]]၊ [[မိူင်းမၢၼ်ႈ|မိူင်းမၢၼ်ႊ]]ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိၵ်ႈတႆးၼႆႉ မီးဝႆႉ '''တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈ''' (႑႙) တူဝ်လႄႈ ႁူမ်ႈပႃးတူဝ်[[လိၵ်ႈပႃႇလိတႆး]]ၵမ်ႈၽွင်ႈ။ '''တူၼ်းသဵင်'''သမ်ႉမီးဝႆႉ (႕) တူၼ်း။ '''မႄႈၵပ်းငဝ်ႈ''' မီး(႑႐) တူဝ်၊ '''မႄႈၵပ်းသွၼ်ႉ'''မီး (႓) သွၼ်ႉ)။ '''မႄႈသဵင်သွၼ်ႉ'''မီး (႓) သွၼ်ႉ။ '''တူဝ်ၽႅတ်းသဵင်လင်'''မီး (႓) ၽႅတ်း။ '''တူဝ်ၽႅတ်းသဵင်ၶၢတ်ႇ'''မီး (႓) ၽႅတ်း။
== တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈတႆး ==
===တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈတႆး (႑႙) တူဝ်===
{| class="wikitable"
|-
! တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈ
!RTGS
! IPA
!လိၵ်ႈထူဝ်ႇငွၵ်ႈ
|-
| style="font-size: 170%" | ၵ
|''ka''
| /k/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥐ'''''
|-
| style="font-size: 170%" |ၶ
|''kha''
| /kʰ/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥑ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | င
|''nga''
| /ŋ/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥒ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | ၸ
|''sa''
| /t͡s/, /s/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥓ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | သ
|''hsa''
| /sʰ/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥔ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | ၺ
|''nya''
| /ɲ/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥭ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | တ
|''ta''
| /t/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥖ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | ထ
|''tha''
| /tʰ/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥗ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | ၼ
|''na''
| /n/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥢ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | ပ
|''pa''
| /p/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥙ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | ၽ
|''pha''
| /pʰ/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥚ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | ၾ
|''fa''
| /f/, /pʰ/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥜ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | မ
|''ma''
| /m/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥛ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | ယ
|''ya''
| /j/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥕ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | ရ
|''ra''
| /r/
|
|-
| style="font-size: 170%" | လ
|''la''
| /l/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥘ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | ဝ
|''wa''
| /w/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥝ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | ႁ
|''ha''
| /h/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥞ'''''
|-
| style="font-size: 170%" | ဢ
|''ah''
| /ʔ/
| style="font-size: 130%" |'''''ᥟ'''''
|}
== ပိူင်ၵေႃႇသၢင်ႈလိၵ်ႈတႆး ==
=== · မႄႈၵပ်းငဝ်ႈ (႑႐) တူဝ် ===
{| class="wikitable"
!မၢႆ
!တူဝ်သဵင်
!လၢႆးဝႃႈ
!လၢႆးလေႃး
!
|-
|1
|ဢ
|ဢႃႉ
|ဢႃႉ (သဵင်ၶၢတ်ႇ)
|
|-
|2
|ႃ
|ဢႃ
|ဢႃ
|
|-
|3
|ီ
|ဢီ
|တၢင်ႇၶၢတ်ႈၵႅၼ်
|
|-
|4
|ေ
|ဢေ
|ဢေသႂ်ႇ
|
|-
|5
|ႄ
|ဢႄ
|ဢႄသႂ်ႇ
|
|-
|6
|ူ
|ဢူ
|တိုတ်ႉသွင်
|
|-
|7
|ူဝ်
|ဢူဝ်
|တိုတ်ႉသွင်ဝၽႅတ်း
|
|-
|8
|ေႃ
|ဢေႃ
|ဢေသႂ်ႇဢဢႃ (ဢေႃ)
|
|-
|9
|ုိဝ်
|ဢိုဝ်
|တိုတ်ႉတၢင်ႇဝၽႅတ်း
|
|-
|10
|ူိဝ်
|ဢိူဝ်
|တိုတ်ႉသွင်တၢင်ႇဝၽႅတ်း
|
|}
=== · တူၼ်းသဵင် (႖) တူၼ်း ===
{| class="wikitable"
!မၢႆ
!မၢႆသဵင်
!လၢႆးဝႃႈ
! colspan="2" |IPA
|-
|1
|
|ပဝ်ႇ
|˨˦
|ǎ
|-
|2
| style="font-size: 170%" |ႇ
|ယၵ်း
|˩
|à
|-
|3
| style="font-size: 170%" |ႈ
|ယၵ်းၸမ်ႈ
|˧˨
|ā
|-
|4
| style="font-size: 170%" |း
|ၸမ်ႈၼႃႈ
|˥
|á
|-
|5
| style="font-size: 170%" |ႉ
|ၸမ်ႈတႂ်ႈ
|˦˨ˀ
|âʔ, â̰
|-
|6
| style="font-size: 170%" |ႊ
|ယၵ်းၶိုၼ်ႈ
|˧˦˧
|a᷈
|}
=== · မႄႈၵပ်းသွၼ်ႉ (႓) သွၼ်ႉ ===
{| class="wikitable"
|+႑. မႄႈၵပ်းသွၼ်ႉ "ဢီ" (႗) သွၼ်ႉ
!မၢႆ
!တူဝ်သဵင်
!လၢႆးလေႃး
!လၢႆးဝႃႈ
!လၢႆးႁွင်ႉ
|-
|1
|ႆ
|ဢ + ဢီ
|ဢႆ
|ၵၢႆႇၶိုၼ်း
|-
|2
|ၢႆ
|ဢႃ + ဢီ
|ဢၢႆ
|ဢႃပွတ်းၵၢႆႇၶိုၼ်း
|-
|3
|ုၺ်
|ဢူ + ဢီ
|ဢုၺ်
|တိုတ်ႉၺၽႅတ်း
|-
|4
|ူၺ်
|ဢူဝ် + ဢီ
|ဢူၺ်
|တိုတ်ႉသွင်ၺၽႅတ်း
|-
|5
|ွႆ/ွၺ်
|ဢေႃ + ဢီ
|ဢွႆ/ဢွၺ်
|ႁွႆႈၵၢႆႇၶိုၼ်း/ႁွႆႈၺၽႅတ်း
|-
|6
|ုိၺ်
|ဢိုဝ် + ဢီ
|ဢိုၺ်
|တိုတ်ႉတၢင်ႉၺၽႅတ်း
|-
|7
|ူိၺ်
|ဢိူဝ် + ဢီ
|ဢိူၺ်
|တိုတ်ႉသွင်တၢင်ႇၺၽႅတ်း
|}
{| class="wikitable"
|+႒. မႄႈၵပ်းသွၼ်ႉ "ဢူ" (႗) သွၼ်ႉ
!မၢႆ
!တူဝ်သဵင်
!လၢႆးလေႃး
!လၢႆးဝႃႈ
!လၢႆးႁွင်ႉ
|-
|1
| -ဝ်
|ဢ + ဢူ
|ဢဝ်
|ဝၽႅတ်း
|-
|2
| -ၢဝ်
|ဢႃ + ဢူ
|ဢၢဝ်
|ဢႃပွတ်းဝၽႅတ်း
|-
|3
| -ိဝ်
|ဢီ + ဢူ
|ဢိဝ်
|တၢင်ႇဝၽႅတ်း
|-
|4
| -ဵဝ်
|ဢေ + ဢူ
|ဢဵဝ်
|ဢေတၢင်ႇဝၽႅတ်း
|-
|5
| -ႅဝ်
|ဢႄ + ဢူ
|ဢႅဝ်
|ဢႄတၢင်ႇဝၽႅတ်း
|-
|6
| -ိုဝ်ဝ်
|ဢိုဝ် + ဢူ
|ဢိုဝ်ဝ်
|တိုတ်ႉတၢင်ႇဝၽႅတ်းဝၽႅတ်း
|-
|7
| -ိူဝ်ဝ်
|ဢိူဝ် + ဢူ
|ဢိူဝ်ဝ်
|တိုတ်ႉသွင်တၢင်ႇဝၽႅတ်းဝၽႅတ်း
|}
{| class="wikitable"
|+႓. မႄႈၵပ်းသွၼ်ႉ "ဢိုဝ်" (႑) သွၼ်ႉ
!မၢႆ
!တူဝ်သဵင်
!လၢႆးလေႃး
!လၢႆးဝႃႈ
!လၢႆးႁွင်ႉ
|-
|1
|ႂ်
|ဢ + ဢိုဝ်
|ဢႂ်
|ၵႂၢႆႈၽႅတ်း / ပင်းၵိင်း
|}
=== · မႄႈသဵင်သွၼ်ႉ (႓) သွၼ်ႉ ===
{| class="wikitable"
!မၢႆ
!တူဝ်သဵင်
!လၢႆးလေႃး
!လၢႆးဝႃႈ
|-
|1
|ျ
|ၵ + ယ = ၵျ
|ႁွပ်ႇ
|-
|2
|ြ
|ၵ + ရ = ၵြ
|လဵပ်ႈ
|-
|3
|ႂ
|ၵ + ဝ = ၵႂ
|ၵႂၢႆႈ
|}
=== · တူဝ်မႄႈၼပ်ႉတႆး ===
{| class="wikitable"
|+
!တူဝ်မႄႈၼပ်ႉတႆးပၢၼ်မႂ်ႇ
!လၢႆးႁွင်ႉ
!တူဝ်မႄႈၼပ်ႉတႆးပၢၼ်ၵဝ်ႇ
!တူဝ်မႄႈၼပ်ႉၵမ်ႇၽႃႇ
|-
|႐
|သုၼ်
|၀
|0
|-
|႑
|ၼိုင်ႈ
|၁
|1
|-
|႒
|သွင်
|၂
|2
|-
|႓
|သၢမ်
|၃
|3
|-
|႔
|သီႇ
|၄
|4
|-
|႕
|ႁႃႈ
|၅
|5
|-
|႖
|ႁူၵ်း
|၆
|6
|-
|႗
|ၸဵတ်း
|၇
|7
|-
|႘
|ပႅတ်ႇ
|၈
|8
|-
|႙
|ၵဝ်ႈ
|၉
|9
|}
== ပိုၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးတႆး ==
<ref name=":0"> ပိုၼ်းၵႅပ်ႈလိၵ်ႈလၢႆးတႆး ဢၼ်ၶူးပွင်သွၼ်လူင်လိၵ်ႈလၢႆးတႆး လုင်းၸၢႆးၾႃႈ ၶူၼ်ႉၶႆႊၼႄပၼ်ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႊ႞ မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 31 May, 2008 </ref>တႃႇႁႂ်ႈၽႅဝ်မႃးလႆႈ ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈလိၵ်ႈလၢႆးတႆး ပဵၼ်ႁူမ်ႈတူဝ်မႃးၼႆႉ ပိူင်ပဵၼ်[[ပိုၼ်းလိၵ်ႈတႆး]]ၵေႃႈ လႆႈလတ်းၶၢမ်ႈမႃး ၵူႊလၢႆၸၼ်ႉတေႉတေႉယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်မႃးၼင်ႇႁဝ်းလႆႈႁၼ်ယူႇ လိၵ်ႈဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵမ်းလဵဝ်သႄႈ။ မၼ်းလႆႈပၼ်ပႅင်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းလႄႈတင်း ထၢတ်ႈၸႂ်မႃးတင်းၼမ်တင်းလၢႆသေ ၸင်ႇပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ၵေႃႈလႆႈပဵၼ်မႃးဢဝ်လွႆးလွႆးယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်း ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈၵၢၼ်လိၵ်ႈလၢႆးတႆး လႆႈၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႄႈ လႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႊမႃးၸွမ်းၸၼ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉ မီးၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။
႑. [[လိၵ်ႈႁၢင်ႊတူဝ်]]
႒. [[လိၵ်ႈၵႆႇသၢၼ်ႇ]]
႓. [[လိၵ်ႈထူဝ်ႇငွၵ်ႈ]]
႔. [[လိၵ်ႈၵမ်ယဵၼ်း]]
႕. [[လိၵ်ႈတူဝ်မူၼ်|လိၵ်ႈတူဝ်မူၼ်း]]<sup>[https://shannews.org/archives/10415]</sup>
႖. [[လိၵ်ႈသဵင်တႅတ်ႈ]] ၼႆသေ မီးမႃးလၢႆၸၼ်ႉလၢႆၵမ်းယူႇတေႉတေႉယဝ်ႉ။
== ဢိင်ဢၢင်ႈ ==
#
<ref name=":0" /> ပိုၼ်းၵႅပ်ႈလိၵ်ႈလၢႆးတႆး ဢၼ်ၶူးပွင်သွၼ်လူင်လိၵ်ႈလၢႆးတႆး လုင်းၸၢႆးၾႃႈ ၶူၼ်ႉၶႆႊၼႄပၼ်ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႊ႞ မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 31 May, 2008
== ၶေႃႈမုၼ်းၽၢႆႇၼွၵ်ႈ ==
[[Category:!Main category]]
# https://shannews.org/archives/10415<br />
| |||