မိူင်းတႆး: လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈ လွင်ႈၶူၼ်ႉၶႆႈ

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
ထႅဝ် 24:
| coordinates_footnotes =
| subdivision_type = မိူင်း
| subdivision_name = {{[[File:Flag of Myanmar.svg|25px]] [[မိူင်းမၢၼ်ႊ}}|မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ]]
| subdivision_type1 = ပွတ်းတီႈ
| subdivision_name1 = တၢင်းဢွၵ်ႇ ပွတ်းၵၢင်
ထႅဝ် 58:
| demographics1_info1 = [[ၸုမ်းၶိူဝ်းတႆး|ၸုမ်းၶိူဝ်းတႆး]], [[Bamar|Bamar]], [[Burmese Chinese|Han-Chinese]], [[Wa people|Wa]], [[Lisu people|Lisu]], [[Danu people|Danu]], [[Intha people|Intha]], [[Lahu people|Lahu]], [[Palaung people|Ta'ang]], [[Pa-O|Pa-O]], [[Taungyo|Taungyo]], [[Burmese Indians|Indians]], [[Burmese Gurkha|Gurkha]]
| demographics1_title2 = ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ်
| demographics1_info2 = [[Buddhismထေရဝႃတ|Buddhismပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ]], [[Christianity|Christianity]], [[Islam|Islam]], [[Hinduism|Hinduism]]
| timezone1 = [[လၵ်းၸဵင်ၶၢဝ်းယၢမ်းမျၢၼ်ႇမႃႇ|MST]]
| utc_offset1 = +06:30
| postal_code_type =
ထႅဝ် 84:
ၼမ့်ႁွင်ႊၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆ့ လႆႈလႆလတ်းၼႂ်းၵေႈလွၺ်လႄႈ တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ၼမ့်တူၵ်းတၢတ်ႇလႂ် ၼမ့်မွတ်းလႂ် မီးတင်းၼမ်။ ၼမ့်တူၵ်းတၢတ်ႇ မၢၼ်ႈၸၢမ် ဢၼ်မီးဝူင်ႈၵၢင် လႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ သီႇပေႃႉၼၼ့် တၢင်းသုင် တေမီးမွၵ်ႈ 1500 လႄႈ 2000 ထတ်းသေ လီယဵမ်ႈလီတူၺ်းတႄ့တႄ့။ ဢဝ်ႁႅင်းၼမ့်တီႈၼၼ်ႈသေ တင်ႈပဵၼ်ႁူင်းၸၢၵ်ႈၾႆးၾႃ့ ဢဝ်ႁႅင်းၾႆးၾႃ့ၼၼ့်ၵႂႃႇၸႂ့် တမ်ႈတီႈ မေႃႇငိုၼ်းၼမ့်တူႈယဝ့်။ လိူဝ်သေၼၼ့် ၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ ၵဵင်းတွင်းၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းတၢတ်ႇၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇသေ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလႆႈ ၾႆးၾႃ့ယူႇယဝ့်။ တၢၼ်ႇဢၼ်ႁၢင်ႊလီထႅင်ႈဢၼ်ၼိူင်ႈပဵၼ် တၢတ်ႇႁၢႆးပႃ ဢၼ်မီးတီႈ မိူင်းသူႈ။ လိူဝ်သေၼၼ့် တၢၼ်ႇဢွၼ်ႇတၢတ်ႇဢိတ်း မီးတင်းၼမ်သေ ၽိူမ့်ထႅမ်ပၼ် တၢင်းႁၢင်ႊလီ မိူင်းတႆးယူႇ။ လိူဝ်သေၼမ့်ႁွင်ႊ ၼွင်ဢွၼ်ႇၼွင်ဢိတ်းၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်။ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢၼ်ႁွင့်ဝႃႈ ဢိၼ်းလေးၼၼ့် ပဵၼ်ၼွင်ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ၵိုၵ်းၵမ်ႇၾႃႇယဝ့်။ ၼမ့်မွတ်းႁူဝ်ပူင်း၊ ၼမ့်မွတ်းမိူင်းမေႃႇ (ပေႃႇသႅင်း)၊ ၼမ့်မွတ်းလွၵ့်ၸွၵ်ႇ (ပထူး)၊ ၼမ့်မွတ်းမႄႈယၢင်း (ကရင်မရေထွက်) (တူၼ်ႈတီး) ၸိူဝ်းၼႆ့ ပဵၼ်ၼမ့်မွတ်း ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇသေ ၵူၼ်းႁူ့ၸၵ်းၼမ်။ မၢၵ်ႇႁိၼ်လွၺ်မိူင်းတႆးၼႆ့ ၵမ့်ပႃႈၼမ် ပဵၼ်မၢၵ်ႇႁိၼ်ထုၼ်လႄႈ ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းမႃး ၼမ့်ၾူၼ် ၸိုမ့်ၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းမၢၵ်ႇႁိၼ်သေ ၶိုၼ်းၵႂႃႇၽုတ်းဢွၵ်ႇ တၢင်ႇတီႈ။ တီႈဢၼ် ၼမ့်ၽုတ်းဢွၵ်ႇၼၼ့် ၸင်ႇပဵၼ်မႃး ၼမ့်မွတ်းယဝ့်။ မၢင်ႊတီႈမၢင်ႊလႂ်တႄ့ ၼမ့်ႁွင်ႊၵေႃႈဢမ်ႇမီး ၼမ့်မွတ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇ။ ဢွင်ႈတီႈၸိူဝ်းၼၼ့် မီးၶူဝ်းႁႄႊၼႂ်းလိၼ်တင်းၼမ်ၼႆယဝ့်။ ပိုၼ့်ႁိၼ် မိူင်းတႆးၼႆ့ မၢင်ႊတီႈ မၼ်းပဵၼ်မၢၵ်ႇႁိၼ်တႅၵ်ႇလႂ် ပဵၼ်မၢၵ်ႇႁိၼ်လၼ်ႇၼႂ်းလႂ်လႄႈ တမ်ႈတီႈၸိူဝ်းၼၼ့် မီးၼမ့်ပုင်ႇ (ၼမ့်ဢုၼ်ႇ) ၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်။ ၼမ့်ဢုၼ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ၊ သီႇပေႃ့၊ သႅၼ်ဝီ၊ ၵဵင်းတုင်၊ လၢင်းၶိူဝ်း၊ ၶွင်ႇတႅင်ႇ(ႁၢႆးယႃႈ)ၸိူဝ်းၼႆ့ ပဵၼ်ၼမ့်ပုင်ႇ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ။<ref> မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ ၁၁၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ နှာ-၃၇၆ </ref>
 
=== ပိုၼ်ႉလိၼ်လႄႈ ပိုၼ်ႉႁိၼ်===
ပိုၼ်ႉလိၼ်ပိုၼ်ႉႁိၼ် တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈႁဵတ်းတူၺ်း ၵၢၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉလီလီၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပိုၼ်ႉႁိၼ် မိူင်းတႆးတႄႉ ၵမ်ႉပႃႈၼမ် ပဵၼ်မၢၵ်ႇႁိၼ်ထုၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႊ ၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင် မၢၵ်ႇႁိၼ်ထုၼ်ၼၼ်ႉ မၢင်ႊတီႈမၢင်ႊလႂ် လႆႈႁၼ် မၢၵ်ႇႁိၼ်မိူဝ်ႈမိုၼ်ႉသိုၼ်းၵွၼ်ႇ ၵၢပ်ႈပၢၼ်မၢႆၼိူင်ႈ၊ ၵၢပ်ႈပၢၼ်မၢႆသွင်၊ ၵၢပ်ႈပၢၼ်မၢႆသၢမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇၼင်ႇၵဝ်ႇ။
 
ၵၢပ်ႈပၢၼ်ၽူႇမိပေႇတ ႁိၼ်ထုၼ်ၼၼ်ႉ မိူင်းတႆးၼႆႉ မီးဝႆႉ တႂ်ႈပၢင်ႇလၢႆႇတိုၼ်ႈသေ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၼမ်ႉႁွင်ႊ ၼမ်ႉၵႄးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ထွင်းဢဝ်သၢႆး၊ လုပ်ႇလႄႈ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ တူဝ်ယူႇၼႂ်းၼမ်ႉ၊ ၽုၼ်ႇမႆႉၽုၼ်ႇယိူဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆလူင်းမႃး တိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ႁိုင်မႃး ပိုၼ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇတိုၼ်ႈသေ ၸင်ႇပဵၼ်လုၼ်မႃးယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းၵႄႈမၢၵ်ႇႁိၼ်ထုၼ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈႁၼ် ႁၢင်ႊၾၢင်လုပ်ႇလႄႈၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ တူဝ်ယူႇၼႂ်းၼမ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ပၢၼ်မၢၵ်ႇႁိၼ်ထုၼ် ၸမ်တေသဵင်ႈၼၼ်ႉ တမ်ႈတီႈ မိူင်းမၢၼ်ႊမိူင်းတႆး လႆႈပဵၼ်မႃး ၼႃႈလိၼ်ၶၢႆႉၼိုင်လူင်ယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တီႈမိူင်းမၢၼ်ႊပွတ်းတႂ်ႈလႄႈ မိူင်းတႆး တိတ်းၸပ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ၼင်လိၼ်လၼ်ႇၶၢႆႉသေ ၸင်ႇတေပဵၼ် တၢင်ႉလွၺ်လူင်ဝႆႉ။ ယွၼ်ႉၼင်လိၼ်လၼ်ႇၶၢႆႉလႄႈ မၢင်ႊတီႈမၢင်ႊလႂ် ၼႃႈလိၼ်လူမ်ႇသေ မီးဝႆႉ ႁွၺ်းတႅၵ်ႇၶၢပ်ႇလူင်ယဝ်ႉ။ တမ်ႈတီႈ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တႄႇဢဝ် ႁူဝ်ၵိုတ်ႈ
ၵျွၵ့်မႄး သီႇပေႃႉ တေႃႇႁွတ်ႈထိုင် ဝဵင်းၵုၼ်လူင် ႁိမ်းၽင်ႇၼမ်ႉၶူင်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇပဵၼ် ႁူၺ်ႈလိုၵ်ႉ ႁွင်ႊလိုၵ်ႉလူင် ယၢဝ်းၵႂႃႇ ၽၢႆႇတူၵ်းၽၢႆႇဢွၵ်ႇၼၼ်ႉသေ ပဵၼ်လွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆး မိူင်းတႆးပိူင်ၼိူင်ႈယူႇ။ တႄႇဢဝ် ၽၢႆႇႁွင်ႇ ယွင်ႁူၺ်ႈ တေႃႇထိုင် ၽၢႆႇၸၢၼ်း ၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လိၼ်လၼ်ႇလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်ႁွင်ႊလိုၵ်ႉလူင် ယၢဝ်းၵႂႃႇ ၽၢႆႇႁွင်ႇ ၽၢႆႇၸၢၼ်းသေ ပဵၼ်ႁႃႉႁိုၵ်းလူင်ဝႆႉယဝ်ႉ။
 
===မႄႈၼမ်ႉႁွင်ႈၼမ်ႉ===
 
===ၼမ်ႉၸိုမ်း===
 
===ပိုၼ်ႉလိၼ်လႄႈ ႁိၼ်ၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်း===
 
===ၶူဝ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းလိၼ်===
 
==ၾိင်ႈၾႃႉ==
 
===ပႃႇမႆႉပႃႇထိူၼ်ႇ===
 
==တၢင်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင် လႄႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း==
 
==ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႄႈ ၵၢၼ်တၢင်ႇၸိူဝ်း==
 
==သၢႆတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ==
 
==ၽြႃးလႄႈၵွင်းမူး==
 
==သၢႆပိုၼ်း==
 
===ၽၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇ===
 
==လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ သၢပ်ႇလႅၼ်လိၼ် မၢၼ်ႊ-ၶႄႇ==
 
==ပၢႆးပႆႇၺႃႇ==
 
== ၼႃႈလိၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇ ==
 
==ၸႄႈတွၼ်ႈ၊ ၸႄႈဝဵင်း၊ ဝဵင်း၊ ပွၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈ==
 
=== ၸႄႈဝဵင်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈပႃး ===
 
== ၵူၼ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ==
 
== ဢွင်ႈတီႈၸိူဝ်းလီၶဝ်ႈၸႂ် ==
 
== လိၵ်ႈလၢႆး၊ ၽိင်ႈငႄႈ လႄႈ ထုင်းၽိင်ႈ ==
 
== ၶူဝ်းဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ ==
 
==ၽိုၼ်ဢိင်==
ဢဝ်ၶိုၼ်းမႃးတီႈ "https://shn.wikipedia.org/wiki/မိူင်းတႆး"