ၼေႇပျီႇတေႃႇ၊ ဝဵင်း: လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈ လွင်ႈၶူၼ်ႉၶႆႈ

Content deleted Content added
ထႅဝ် 57:
ဝၢႆးသေပဵၼ်မႃး ၼေႇပျီႇတေႃႇၼႆယဝ်ႉသေ ႁူမ်ႈဝႃႈ ပိုၼ်းၼေႇပျီႇတေႃႇၼႆႉ ပွတ်းဢေႇဝႆႉၼႆသေတႃႉၵေႃႈ တီႈဢၼ်တင်ႈဝႆႉဝဵင်းၼေႇပျီႇတေႃႇယူႇ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ယၢမ်ႈပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈတပ်ႉငဝ်ႈၸိုဝ်ႈ (BIA) ဗမာ့လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော် ဢၼ်ပူဝ်ႇၶျူၵ်ႉဢွင်ႇသၢၼ်းဢွၼ်ႁူဝ်မႃးၼၼ်ႉလႄႈ လွင်ႈပိုၼ်းဢၼ်ၵပ်းၵၢႆႇၼင်ႇလိၼ်ၼႆႉတႄႉ လႆႈဝႃႈမီးပိုၼ်းယၢဝ်းမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ပူဝ်ႇၶျူၵ်ႉဢွင်ႇသၢၼ်းၼႆႉ လုၵ်ႉဢဝ်မိူင်းထႆးသေ ၶိုၼ်ႈၼႃႈသိုၵ်းမႃး မႃးတင်ႈၽုၺ်ႇငဝ်ႈၸိုဝ်ႈသိုၵ်းတီႈ ပၢင်မၢၵ်ႇၼႃႉ-လႄႇဝေးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢၼ်ပဵၼ် ဝဵင်းၼေႇပျီႇတေႃႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈပဵၼ်ငဝ်ႈတႄႇ တႃႇလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃမႃးသေ တေလႆႈဝႃႈပဵၼ် လိၼ်ဢွင်ႇပႄႉ (အောင်မြေ)ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ လႆႈတင်ႈတႄႇၼေႇပျီႇတေႃႇဝႆႉ တီႈ ၽၢႆႇတူၵ်းဝဵင်းပၢင်မၢၵ်ႇၼႃႉ ၵႆယၢၼ် ႒ လၵ်း (႓.႒ ၶီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်တင်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈဝႃႈ မီးၽၢႆႇႁွင်ႇသေ ယၢၼ်ၵႆမွၵ်ႈ ႒႐႐ လၵ်း (႓႒႐ ၶီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ) ၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းတႄႇ ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမႃးယူႇယဝ်ႉ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်း လႆႈၶၢတ်ႇႁူင်းၵၢၼ်ၽၢႆႇၵေႃႇသၢင်ႈ မွၵ်ႈ ႒႕ ဢၼ်ဢိၵ်ႇပႃး ဢေးသျႃးဝေႃး လႄႈ ထူးလိမိတႅတ်ႉ သေၵေႃႈ တႄႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ႁူမ်ႈဝႃႈ ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ပႆႇယဝ်ႉတူဝ်ႈတင်းမူတ်းသေတႃႉ ထိုင်ပီ ၂၀၀၅ ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပႃႇ ၆ ဝၼ်းၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ လႆႈၸႅၵ်ႇၸုမ်းသေ ၶၢႆႉမႃးတီႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇယူႇယဝ်ႉ။
 
လုၵ်ႉၼၼ်ႈႁိုင်ထႅင်ႈႁႃႈဝဵင်း လိူၼ်ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပႃႇ ႑႑ ဝၼ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း ပွတ်းၼႂ်း ႑႑ မူင်းၼၼ်ႉ ဢဝ်လူတ်ႉတၢင်ႇၵုၼ်တပ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃး ႑႑႐႐ လမ်းၼႆႉတၢင်ႇဢဝ် ထၢၼ်ၽွင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ႑႑ ဢၼ်သေ ဢွၵ်ႇမႃးတႅႈ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈယဝ်ႉ။ လႆႈမုင်ႈမွင်းမႃးဝႃႈ ပေႃးလိူၼ်ၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇသဵင်ႈ ၼႂ်းပီ 2006 ၼၼ်ႉ တေဢၢင်းတမ်းတီႈယူႇ ထၢၼ်ႈၽွင်းလူင်တင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈ ဝႃႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ယွၼ်ႉလႆႈၶၢႆႉ ႁိပ်ႈႁိပ်ႈၼႅတ်ႈၼႅတ်ႈလႄႈ လွင်ႈႁူင်းႁဵၼ်းဢမ်ႇပႆႇမီးတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈသင် ယွၼ်ႉတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇလဵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇတဵမ်ထူၼ်ႈသင်လႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ လႆႈၽၢတ်ႇယၢၼ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၶဝ်မႃးယူႇ တႃႇၶၢဝ်းယၢမ်းတွၼ်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းၼႆႉ ၽၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ် ႁၢမ်ႈႁႄႉလွင်ႈ ဢဝ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ် ၶၢႆ့မႃးၼေႇပျီႇတေႃႇၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။။<ref name=hla>Ntay, Hla Hla (23 February 2007). [http://www.burmanet.org/news/2007/02/23/agence-france-presse-myanmars-new-capital-offers-small-luxuries-in-total-isolation-hla-hla-htay/ Myanmar's new capital offers little in the way of luxuries]. Agence France-Presse.</ref> ဢၼ်ပဵၼ်တီႈငဝ်ႈၸိုဝ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းလႄႈ တီႈထၢၼ်ႈၽွင်းလူင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ၸႅၵ်ႇဝႆႉတီႈႁင်းၶေႃယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ထုၵ်ႇႁႄႉႁၢမ်ႈၶဝ်ႈၸူး ဢွင်ႈတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းလႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ဢၼ်မီးဝႆႉတီႈႁိမ်းလုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇႁႄႉႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းၶၢႆႇၶူဝ်းၶၢႆၵုၼ်ၶဝ် ၶဝ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈမီးၸၼ်ႉထၢၼ်ႈၶဝ် ၼႆၽူႈမီးၸၼ်ႉထၢၼ်ႈၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ၸႂ်ႉၶေႃႈၵႂၢမ်းတူဝ်ယေႃႈ ၼပတ "နပတ" ​သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်တႃႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃးယဝ်ႉ။
 
ထိုင်ပီ ၂၀၀၆ လိူၼ်မၢၶျ်ႉ ၂၇ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းသိုၵ်း ၁၂,၀၀၀ ၼႆႉဢၼ်ၵၼ်ႁဵတ်း ၵၢၼ်ၼႄဢဵၼ်ႁႅင်းပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၵႃႈတီႈ ဝဵင်းဢၼ်မႂ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵေႃႈၸတ်းႁဵတ်းဝၼ်းတပ်ႉမတေႃႇ ဢၼ်ယုၵ်ႉယွင်ႈ ဝၼ်းၶွပ်ႈၶူပ်ႇ ပီ ၁၉၄၅ ဢၼ်ဝၼ်းတႄႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လွင်ႈၵျပၢၼ်ႇၶဝ်ၶဝ်ႈသိမ်းမိူင်းၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၼႄႁၢင်ႈသိုၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းဝၢင်းၼႄႁၢင်ႈသိုၵ်းၼၼ်ႉ ႁၢမ်ႈပေႃႉ ငဝ်းတူင်ႉ၊ ၶႅပ်းႁၢင်ႈမႃးသေ တီႈၼႂ်းဝၢင်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ႁူၼ်ႁၢင်ႈၶုၼ်မၢၼ်ႊ ၸိူဝ်းပဵၼ် ဢၼေႃႇယထႃႇ၊ ပယိၼ်ႉၼွင်ႇ လႄႈ ဢလွင်ႈၽယႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ၶုၼ်သၢမ်ၵေႃႉၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ၼႂ်းပိုၼ်းမၢၼ်ႊဝႃႈ ပဵၼ်ၶုၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသေပိူၼ်ႈၼႆႉ ၶဝ်မၢႆထိုင်ဝႆႉဝႃႈၼၼ်ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်ၸိုဝ်ႈဝဵင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တႄႇၸႂ်ႉတိုဝ်း တႄႇႁွင်ႉတီႈ ပၢင်ပွႆးၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼႂ်းၶႂၢင်ႇမၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ <ref name=bbc4848408>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4848408.stm|title=Burma's new capital stages parade|work=BBC News|publisher=BBC|date=27 March 2006|accessdate=6 April 2006}}</ref>
 
==လွင်ႈတၢင်းပိုၼ်ႉထၢၼ် ဢၼ်လႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇၸူးၼေႇပျီႇတေႃႇ==