ၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇ: လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈ လွင်ႈၶူၼ်ႉၶႆႈ

Content deleted Content added
mNo edit summary
No edit summary
ထႅဝ် 18:
* မီႇမံသႃႇ ၼႆႉ ပုၿ်ၿမီႇမံသႃႇၼႆၵေႃႈ ႁွင်ႉယဝ်ႉ။ ပၢႆးဝူၼ်ႉ မီႇမံသႃႇၼႆႉ ယိူင်းဢၢၼ်းမၼ်း ပဵၼ် ပုၼ်ႈတႃႇ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၵမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းပၼ် ဝႃႇတလႄႈ ၾိင်ႈထုင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
* ဝေၻၼ်တၻသ်သၼၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈ ဢုပၼိသ်သယသေ ပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းဢုပၼိသ်သယၼႆႉ ပၢႆးဝူၼ်ႉ ဝေၻ ပဵၼ်ဢၼ် ႁွတ်ႈထိုင် ၸိၵ်းၸွမ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ပိူၼ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ ဢုပၼိသ်သယၼႆႉ ပဵၼ်ၶွတ်ႇယွတ်ႈ ၸိၵ်းၸွမ် ဝေႇၻၼႆယူႇ။
 
== ဝႃႇတဢတ်ႉတ ==
ပေႃးဢဝ် ဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇဝႃႈၸိုင် ၽီ၊ ၵူၼ်း၊ ထိူၼ်ႇ၊ လွႆ၊ ၼမ်ႉ၊ လိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢၵ်ႇပဵၼ်ၽိတ်ႇ ပရမတ်ႉမႃႇ (ၽြႃးၸဝ်ႈ) ၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ လေႃးၵ ဢၼ်တႃႁၼ်ယူႇၼႆႉ မၼ်းၵူၺ်းပဵၼ် လွင်ႈမႃႇယႃႇ (ဢၼ်မၢႆတွင်းၽိတ်း) ဝႆႉၵူၺ်းလႄႈ တေလူႉလႅဝ် ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ဢၼ်ဢမ်ႇလူႉလႅဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ ၵူၺ်းပဵၼ် ပရမတ်ႉမႃႇၼၼ်ႉၵူၺ်းသေ ပရမတ်ႉမႃႇၼႆႉ တိုၼ်းမၼ်ႈၵိုမ်းဝႆႉ တႃႇသေႇၼႆယဝ်ႉ။
 
ၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ယုမ်ႇယမ် ဢတ်ႉတမႃႇ (ဝိၺၢၺ်) ယဝ်ႉ။ ဢတ်ႉတမႃႇၼႆႉ သင်ဝႃႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵၢမ်ႇ ပႆႇမူတ်းသေ ပႆႇလႆႈၵႂႃႇ ႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်း မရမတ်ႉတမႃႇၸိုင် တိုၵ်ႉတေလႆႈ သိုပ်ႇတႄႇသၼ်ႇထေႇ ၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်း ၼႂ်းၽဝႃႉထႅင်ႈ တင်းၼမ် ဢမ်ႇသုတ်း ဢမ်ႇသဵင်ႈလႆႈယူႇ။ ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ၸၢင်ႈႁဵတ်းလႆႈ ႁႂ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁွတ်ႈထိုင်တီႈၸၼ်ႉသုင်ယူႇ၊ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်း တူၵ်းတီႈတႅမ်ႇၵေႃႈ လႆႈယူႇ။ ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ပေႃႈႁဵတ်း လွင်ႈဢမ်ႇလီသေ ပေႃးတၢႆမႃးၸိုင် တေလႆႈထူပ်း တၢင်းတုၵ်ႉယၢၵ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် တေလႆႈ ၶၢမ်ႇငရၢႆးယဝ်ႉ။
 
ပေႃးႁဵတ်း ၵၢၼ်လီၵုသူဝ်ႇၸိုင် တေလႆႈႁွတ်ႈ မိူင်းၽီယဝ်ႉ။ တၢင်းတုၵ်ႉၶ ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇတီႈ ငရၢႆးၼၼ်ႉလႄႈသင် တၢင်းသုၶ ဢၼ်လႆႈၸၢမ်ႇ တီႈမိူင်းၽီၼၼ်ႉလႄႈသင် ဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း။ ၸူဝ်ႈၵႃႈ ဢတ်ႉတမႃႇ (ဝိၺၢၺ်) ပႆႇလႆႈ လွင်ႈပူၼ်ႉလွတ်ႈ (မေၢၵ်ၶ = မွၵ်ႉၶ)၊ ၸူဝ်ႈၵႃႈ ပႆႇၶိုၼ်းႁွတ်ႈထိုင် ငဝ်ႈတိုၼ်း ႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်ပႆႇၵႂႃႇ ႁူမ်ႈၶိုၼ်းၿြႁမ (ၶုၼ်သၢင်)ၼၼ်ႉ ၽဝႃႉၼႆႉ တေသိုပ်ႇ ပဵၼ်ဢၼ်မႂ်ႇ ၵိူတ်ႇတၢႆ ၵိူတ်ႇတၢႇယူႇ တိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း။ တႃႇတေလႆႈ မွၵ်ႉၶ လွင်ႈပူၼ်ႉလွတ်ႈၼၼ်ႉ ယုမ်ႇဢဝ်လၢႆလၢႆဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈ။ တေလႆႈ ၵျၢင်ႉၵမ်ဢဝ်ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေလႆႈယဝ်ႉ။
 
== ၽီဢၼ်ႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ၼပ်ႉယမ် ==
ဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇၼႆႉ ၶဝ်ၼပ်ႉယမ် ၽီယဝ်ႉ။ ၽီလူင် ၸိူဝ်းပဵၼ် ဢိၼ်ၻရ၊ ဢၷ်ၷၼိ၊ သူရိယ ၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းထမ်ႇၵီႇတ တီႈၼႂ်းၽိုၼ်ထမ်းဝေၻၼၼ်ႉ ႁိၼ်ႇတူႇ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ်ၶဝ် ဢမ်ႇလေႉၵၼ် သူင်ၵႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၿြႁမ (ၶုၼ်သၢင်)တႄႉ ဢမ်ႇပႃးၼႂ်းၼၼ်ႉ။ ဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇၼႆႉ ပိုၼ်ႉထၢၼ်မၼ်း လုၵ်ႉတီႈ ဢိသ်သရ (လွင်ႈၽၢၼ်ႇသၢင်ႈ) ၿြႁမဝႃႇတသေ ပဵၼ်မႃး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ဢိသ်သရ (ပရမတ်ႉတမႃႇ) ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼိၸ်ၸထႃႇဝရ ဢၼ်မၼ်ႈၵိုမ်းလူင်ယဝ်ႉ။ လွင်ႈလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ မၼ်းမီး မူႇလၽူႇတ လွင်ႈတၢင်းမၼ်းယဝ်ႉ။ တီႈသတ်ႉတဝႃႇၶဝ် ၶွတ်ႇယွတ်ႈသုတ်းပၢႆၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်တီႈဢၼ် ၶိုၼ်းၵႂႃႇႁူမ်ႈၶိုၼ်း ၶုၼ်သၢင်လူင် (ၿြႁမ)ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပရမတ်ႉတမႃႇ ဢၼ်ပဵၼ် ဢိသ်သရၼၼ်ႉ ႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၵိုၵ်းလူၺ်ႈ ၽီသၢမ်ၸဝ်ႈ (တရိမူႇရတိ)လႄႈသင်၊ ၽီသၢမ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၸတ်းၼႃႈၵၢၼ် ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၼႆယဝ်ႉ။
ၽီသၢမ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ၶုၼ်သၢင်ၿြႁမၼႆႉ ပဵၼ်ၵေႃႉၽၢၼ်သၢင်ႈ လေႃးၵယဝ်ႉ။ ဝိသၼုၼႆႉ ပဵၼ် ၵေႃႉၵုမ်းထိင်း လေႃးၵယဝ်ႉ။ သျီႇဝၼႆႉ ပဵၼ် ၵေႃႉဢၼ် ယႃႉလႅဝ်လေႃးၵ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်ၶိုၼ်း ႁဵတ်းပဵၼ်ပၼ် လေႃးၵမႂ်ႇ ၽဝႃႉမႂ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၽီသၢမ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ၽိင်ႈထုင်း လွင်ႈပူႇၸေႃႇ မူးၸႃးၶုၼ်သၢင် ၿြႁမၼၼ်ႉ လဵၵ်ႉၵေႇဢေႇမၢင်တႄႉတႄႉ။ တမ်ႈတီႈ မိူင်းဢိၼ်ႇတိယၼၼ်ႉ လွင်ႈဢၼ်ႁဵတ်း ၶဵင်ႇသၢင်သေ ပူႇၸေႃႇၼၼ်ႉ မီးဢေႇတႄႉတႄႉ။ တမ်ႈတီႈ ဝိသၼုလႄႈ သျီႇဝၼၼ်ႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ် ပူႇၸေႃႇမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၶႂၢင်ယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေ ၽီသၢမ်ၸဝ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ ၽီတၢင်ႇၸိူဝ်ႉ တၢင်ႇပိူင်ၵေႃႈ ႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ပိုင်ႈဢိင်ယဝ်ႉ။ ႁိၼ်ႇတူႇၶဝ်ၼႆႉ တမ်ႈတီႈ ဝူဝ်းမႄႈၵေႃႈ ၶဝ်ၼပ်ႉယမ်ယဝ်ႉ။
 
 
 
ဢဝ်ၶိုၼ်းမႃးတီႈ "https://shn.wikipedia.org/wiki/ၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇ"