ၶွၼ်ႇၾိဝ်းသျၢတ်ႉ: လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈ လွင်ႈၶူၼ်ႉၶႆႈ

Content deleted Content added
mNo edit summary
No edit summary
ထႅဝ် 15:
ၽူႈမီးပၢႆးဝူၼ်ႉၶိုၵ်ႉ ၶွၼ်ႇၾိဝ်းသျၢတ်ႉ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၶွၼ်ႇၾိဝ်းၸိုဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈ ၿီႇၸီႇ 550 လိူၼ်သႅပ်ႉတိမ်ႇပိူဝ်ႇ 28 ဝၼ်း <ref> Hugan, Yong (2013). Confucius: A Guide for the Perplexed. A&C Black. p. 3. Archived from the original on 2017-04-16. </ref> <ref> Creel 1949, 25. </ref> တမ်ႈတီႈ ၵုၼ်ယွၼ်ႇသၢင်းတူင်ႈ ဢိူင်ႇမိူင်းလူႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်တီႈ ၸႄႈတွၼ်ႈ Zou (鄒邑) ႁိမ်း ၵူၺ်ႉၾူ (Qufu, China) ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ။ <ref> Creel 1949, 25. </ref> <ref> Rainey 2010, 16.</ref> ပေႃႈမၼ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၶူင်းႁိူဝ်ႈ Kong He (孔紇)ဢမ်ႇၼၼ် သျႄလိင်ႈႁိူဝ်ႈ Shuliang He (叔梁紇)သေ ပဵၼ်ၽူႈဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ။ <ref> Legge (1887), p. 260.</ref> ၸိုဝ်ႈၶိူဝ်းႁိူၼ်းၶဝ် ပဵၼ် “ၶွၼ်ႇ”သေ “ၾိဝ်းၸိုဝ်ႈ”ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ၶူးသွၼ်လူင်။
ၽွင်းမိူဝ်ႈ မၼ်ႈၸၢႆး ဢႃႇယုလႆႈ 3 ၶူပ်ႇၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈ သဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇပႅတ်ႈလႄႈ လႆႈသိုပ်ႇယူႇၸွမ်း မႄႈမၼ်း ယၢင်ႉသႅင်ၸၢႆး Yan Zhengzai (顏徵在)ၵူၼ်းႁိူၼ်းၶဝ် လႆႈယူႇသဝ်း မႃးတုၵ်ႉယၢၵ်ႈတႄႉတႄႉ။ <ref> Huang, Yong (2013). Confucius: A Guide for the Perplexed. A&C Black. p. 4. Retrieved August 12, 2015. </ref> မႄႈမၼ်း ယၢင်ႉသႅင်ၸၢႆးသမ်ႉ သဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဢႃႇယုလႆႈ ပႆႇတၼ်းတဵမ် 40 ပီ။ <ref> Huang, Yong (2013). Confucius: A Guide for the Perplexed. A&C Black. p. 4. Retrieved August 12, 2015. </ref> ၸဵမ်မိူဝ်ႈမၼ်းၸၢႆး ဢႃႇယုလႆႈ 5 ၶူပ်ႇၼၼ်ႉ ၺၢၼ်ႇမၼ်း ၽၢႆလိူဝ်သေ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တၢင်ႇၸိူဝ်းတႄႉတႄႉ။ ၽွင်းဢႃႇယုလႆႈမႃး 19 တႄႉၼႃႈႁိူၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းၵုၺ်ႉၵႂၢၼ် Qiguan (亓官)သေ မီးမႃး လုၵ်ႈဢၢႆႈ လုၵ်ႈၸၢႆး 1 ၵေႃႉ၊ လုၵ်ႈဢီႇလႄႈဢၢမ် ယိင်း 2 ၵေႃႉ။ ၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ တၢႆၵႂႃႇ မိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ။ <ref> Schuman, Michael (2015). Confucius: And the World He Created. Basic Books. Archived from the original on 2017-04-16.</ref>
 
ၶွၼ်းၾိဝ်းသျၢတ်ႉ ၵိူတ်ႇမႃး ၼႂ်းပၢၼ်ၽဝ ၵူၼ်းထမ်ႇမတႃႇၵူၺ်းသေ ၼႂ်းၸူဝ်ႈပၢၼ်မၼ်း မိူဝ်ႈၸဝ်ႉ ၽွင်းဢႃႇယု 20 ၼၼ်ႉ မၼ်းႁဵတ်း ၵူၼ်းၵဵပ်းသိမ်း ၵုမ်းထိင်းပပ်ႉလိၵ်ႈပပ်ႉလၢႆး၊ ယၢမ်ႈလႆႈႁဵတ်း ၵူၼ်းလဵင်ႉ ၸဵၼ် လႄႈ မႃႉမႃး။ မၼ်းလႆႈ လူႁၼ်လုမ်းလႃး တူၺ်းထိုင်မႄႈမၼ်းသေ မိူဝ်ႈမႄႈမၼ်းသဵင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈသၢင်းၵျူဝ်ႇပၼ်ယဝ်ႉ။ <ref> Huang, Yong (2013). Confucius: A Guide for the Perplexed. A&C Black. p. 4. Retrieved August 12, 2015. </ref> <ref> Burgan, Michael (2008). Confucius: Chinese Philosopher and Teacher. Capstone. p. 23. Archived from the original on April 16, 2017. Retrieved August 12, 2015. </ref> ၽွင်းၼၼ်ႉ ဢႃႇယုမၼ်းၸၢႆး တိုၵ်ႉလႆႈ 23 ၶူပ်ႇ၊ ဢဝ်ၸွမ်းၽိင်ႈထုင်းၵဝ်ႇၶႄႇသေ လႆႈၼုင်ႈၽႃႈၽိူၵ်ႇ မွင်ၸႂ် သၢမ်ပီ။ <ref> Burgan, Michael (2008). Confucius: Chinese Philosopher and Teacher. Capstone. p. 23. Archived from the original on April 16, 2017. Retrieved August 12, 2015. </ref>
ၽွင်းမိူဝ်ႈ ဢႃႇယုမၼ်း လႆႈမႃး 22 ၶူပ်ႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ယုမ်ႇတူဝ် ယုမ်ႇတၢင်းႁူႉမၼ်းလႄႈ ၸင်ႇပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းလင်ၼိုင်ႈသေ ပူင်သွၼ်ပၼ်ပိူၼ်ႈ ပၢႆးတိုဝ်းၵမ်ၵူၼ်း လႄႈ သၽေႃးတြႃး လၢႆးဢုပ်ႉပိူင်ႇဝၢၼ်ႈမိူင်းယဝ်ႉ။ ၵႃႈႁဵၼ်းမၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ မၼ်းၵူၺ်းဢဝ် ပႅင်ႈၼင်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် မီးၸေႇတၼႃႇပၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵေႃႉဢၼ်ဢမ်ႇပႃးၸႂ် ၶႂ်ႈသွၼ်ႁဵၼ်းဢဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ မၼ်းဢမ်ႇႁပ်ႉ။ ၼႂ်းတပႄးမၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမၢၵ်ႈၵူၼ်းမီး ဢိူင်ႇမိူင်းလူႈၵေႃႈ မႃးၶိုၼ်ႈၸွမ်းယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈဢႃႇယုလႆႈမႃး 34 ၼၼ်ႉ ၶူးသွၼ်လူင် ၶွၼ်ႇၾိဝ်းသျၢတ်ႉ ၵႂႃႇတီႈဝဵင်းၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းသေ ၵႂႃႇသိုပ်ႇႁဵၼ်းဢဝ် လိၵ်ႈလၢႆးၵဝ်ႇၵႄႇ လႄႈ တၢင်းမေႃသုၶုမၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပွၵ်ႈမႃးမိူဝ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်း သုၵ်ႉယုင်ႈလႄႈ ၵိၼ်ဝဵင်း (ၽူႈၵွၼ်းဝဵင်း) ၵေႃႈ ပၢႆႈၵႂႃႇတီႈ ဢိူင်ႇသျီႈၼၼ်ႉယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၶူးသွၼ်လူင်ၶွၼ်ႇၾိဝ်းသျၢတ်ႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁၼ် ၵူၼ်းဢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ မၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူဝ်းသေ ပၢႆႈၵႂႃႇတီႈ ၵိၼ်မိူင်း မီးဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တပႄးမၼ်းၵေႃႈ ၸွမ်းမၼ်းၵႂႃႇ။