ၶဝ်ၸဵတ်းၵေႃႉ ၸိူဝ်းႁဵတ်းပဵၼ်ရႁၢၼ်း

ၸဝ်ႈၸၢႆးဢၼုရုတ်ႉထႃႇ

ၸဝ်ႈၸၢႆးဢၼုရုတ်ႉထႃႇၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးဢမိတေႃးတၼ ၵေႃႉပဵၼ်ၼွင်ႉၸၢႆးၶုၼ်လူင်သုတ်ႉထေႃတၼ။ ၵၢၼ်ၼႃႈႁိူၼ်းတင်းသဵင်ႈ ဝၢင်းဝႆႉပၼ်မႁႃႇၼၢမ်ႇ ၵေႃႉပဵၼ်ပီႈသေ တင်းၸဝ်ႈၸၢႆးꧤတ်ႉတိယ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈႁဵၻ်းရႁၢၼ်း။ ဢမ်ႇႁိုင် ပဵၼ်မႃးရႁၢၼ်းတႃ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈဢေႇတတၵ်ႉၵ လူၺ်ႈ တိပ်ႉပၸၵ်ႉၶုဢၽိၺ်ႇၺၢၼ်ႇယူႇယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၸၢႆးꧤတ်ႉတိယ

ၽႃႈၵၢၼ်ၼႃႈႁိူၼ်းသေ လႆႈပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇ ၼႂ်းဝႃႇမိူဝ်ႈၶဝ်ႁဵတ်းၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈသဝ်းတီႈဝတ်ႉၼႂ်းထိူၼ်ႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇၶၢၼ်ပၢၵ်ႇဝႃႈ "ဢႁေႃသုၶံ - သိူဝ်းသႃႇတႄႉ၊ ဢႁေႃသုၶံ - သိူဝ်းသႃႇတႄႉ" ၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈသင်လႄႈ လႆႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၸိူင်ႉၼၼ် - ဢွၼ်ၵၼ်ထၢမ်မၼ်းၸဝ်ႈလႄႈ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၸၢႆးပဵၼ်ၶုၼ်မၢဝ်ႇၼၼ်ႉ မီးၽူႈၵႅမ်တူဝ်တဵမ်ထူၼ်ႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉလႆႈမႆႈၸႂ်ယူႇ၊ ယၢမ်းတေႃႈလဵဝ် လႆႈယူႇသဝ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇၼႆႉၵေႃႉလဵဝ်ၵွႆးသေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းၵူဝ်ႁေမႆႈၸႂ်သင်၊ မီးလွင်ႈသိူဝ်းသႃႇတဵမ်ထူၼ်ႈဝႆႉၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၸၢႆးဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ

ၸဝ်ႈၸၢႆးဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးဢမိတေႃးတၼ၊ မၼ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈတင်းၶုၼ်မၢဝ်ႇတၢင်ႇၸိူဝ်းသေ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းရႁၢၼ်း တီႈသူၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈဢၼုပီႇယၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇႁိုင် လႆႈပဵၼ်သေႃးတႃႇပၢၼ်။ ဝၢႆးသေၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ ၸူဝ်ႈၽွင်းပႆႇတၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼၼ်ႉ ဢႃႇသဝေႃးမူတ်းမွတ်ႇသေ ပဵꧣ်ရႁၢၼ်းတႃႇၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၸၢႆးꧤၵု

ၸဝ်ႈၸၢႆးꧤၵုၼႆႉ ၸွမ်းၵၼ်တင်းၶုၼ်မၢဝ်ႇတၢင်ႇၸိူဝ်းသေ ၸင်ႇၶဝ်ႈထိူၼ်ႇၵႂႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈꧤၵုၼႆႉ ဝီႇရိယႁႅင်းဢေႇလႄႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်ၼၼ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃ။

ၸဝ်ႈၸၢႆးၵိမိလ ၶိူဝ်းသႃႇၵီႇ

ၸဝ်ႈၸၢႆးၵိမိလၼႆႉ တင်းၶုၼ်မၢဝ်ႇတၢင်ႇၸိူဝ်းသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၼုင်ႈဝႆသၢင်ႇၵၢၼ်းၵေႃႈ မိူဝ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ႁႅင်ႇၵျေႃႇလူၺ်ႈတင်းဢႃႇရုမ်ႇၵႃႇမၵုၼ်ႇၼႃႇလႄႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်ၼၢၼ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇ။

ၸဝ်ႈၸၢႆးတေႇဝတၢတ်ႈ

ၸဝ်ႈၸၢႆးတေႇဝတၢတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၶုၼ်လူင်သုပ်ႉပပုတ်ႉထ ဢၼ်ပဵၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းတိူင်းၵေႃလိယၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝႆႉၸႂ်ၸင်းတေႃၸဝ်ႈၸၢႆးသိတ်ႉထတ်ႉထ မိူၼ်ၸဝ်ႈပေႃႈမၼ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ဝၢႆးသေလႆႈငိၼ်းဝႃႈ သိတ်ႉထတ်ႉထပဵၼ်ၽြႃးယဝ်ႉသေ ဢူမုၼ်ၽုင်းငဝ်းႁိူဝ်ႈႁိူင်းၼႃႇၼၼ်ႉ မၼ်းၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၶဝ် တေၵိူဝ်းယမ်ပိုင်ႈဢိင်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ႁဵတ်းရႁၢၼ်းယဝ်ႉသေ ၸင်ႇပွင်ႇၸႂ်ၶႂ်ႈတိုဝ်းၵမ်ၵၢၼ်တြႃးမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ မၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ မိူၼ်ၶုၼ်မၢဝ်ႇတၢင်ႇၸိူဝ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၶဝ်ႈႁဵၻ်းရႁၢၼ်းတီႈသူၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈဢၼုပီႇယ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းၸဝ်ဢမ်ႇၽိုၵ်းသႃတိုဝ်းၵမ်ၵၢၼ်ဝိပသ်သၼႃႇ။ ၶတ်းၸႂ်တိုဝ်းၵမ်လေႃးၵီႇၸၢၼ်ႇသမႃႇပၢတ်ႈပႅတ်ႇပိူင်သေ ႁၢၼ်ႉၸႂ်လူၺ်ႈတၼ်းၶူဝ်းဢၽိၺ်ႇၺၢၼ်ႇလေႃးၵီႇၸၢၼ်ႇယူႇၵူၺ်းယဝ်ႉ။

ဢုပႃႇလိ

ဢုပႃႇလိၼႆႉ ပဵꧣ်လုၵ်ႈၸၢႆးပူႇၸၢင်ႈထႃႁူဝ်ၼၼ်ႉ။ ထႃႁူဝ်ပၼ်ၸဝ်ႈၸၢႆးမၢဝ်ႇႁူၵ်းၵေႃႉလႄႈ ၸဝ်ႈၸၢႆးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢဝ်းဝႆၶုၼ်ၶဝ်မႅင်ႇပၼ်မၼ်းသေ ၸႂ်ႉမၼ်းမိူဝ်းၶိုၼ်၊ ဢုပႃႇလိဝူၼ်ႉယူႇၵႅပ်ႉၼိုင်ႈ "ၸဝ်ႈၸၢႆးၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းပွႆႇပႅတ်ႈလႆႈတၢင်းၵျေႃႇၶုၼ်ၶဝ်သေ ၼုင်ႈရႁၢၼ်းဢေႉ၊ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉ တၵ်းတေမီးၽွၼ်းလီလိူဝ်ဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ၊ ၵဝ်ၵေႃႈ တေႃႈတေႁဵတ်းရႁၢၼ်းၼင်ႇၶဝ်ၵႂႃႈ" ဝႃႈၼႆႉ။ ဢုပႃႇလိၼႆႉၵႂႃႈတီႈသူၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈသေ လဝ်ႈလၢတ်ႈတီႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ႁႂ်ႈလႆႈၼုင်ႈသၢင်ႇၵၢၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၸၢႆးသႃႇၵီႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇလဝ်ႈၸၢတ်ႈတီႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ႁႂ်ႈလႆႈႁဵတ်းရႁၢၼ်းဝၢႆးဢုပႃႇလိ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ လငွ်ႈတၢင်းမၼ်းတႄႉ ပေႃးဢဝ်ဢုပပႃႇလိႁဵတ်းရႁၢၼ်းဢွၼ်တၢင်း ဢုပႃႇလိၼႆႉ တေဝႃႇယႂ်ႇလိူဝ်ၶဝ်၊ ယၢမ်းၼၼ်ႉၸင်ႇ ၸဝ်ႈၸၢႆးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈၼပ်ႉယမ်ဝႆႈသႃဢုပႃႇလိယူႇယဝ်ႉ။ ဢုပႃႇလိတႄႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇၼပ်ႉယမ်ဝႆႈသႃၶဝ်ယဝ်ႉ။

တီႈၼႆႈၼႆႉ လႆႈႁၼ်လွင်ႈတၢင်းလမ်ႇလွင်ႈ - ႒ ဢၼ် -
႑။ ၶုၼ်သႃႇၵီႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၸၢတ်ႈၶိူဝ်းၶတ်ႉတိယၼႆႉ မီးမၢၼ်ႇမႃႇၼလူၺ်ႈ ၸၢတ်ႈၶဝ်ၼႃႇ၊ ဝၢႆးသေလႆႈထွမ်ႇတြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈယဝ်ႉ လႆႈလွတ်ႈပူၼ်ႉလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ထၢၼ်ႈၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းသုင်တႅမ်ႇယူႇယဝ်ႉ။
႒။ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၸႅင်ႈလီတႄႉ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ သမ်ႇမႃႇသမ်ႇပုတ်ႉထၸဝ်ႈၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းသဵင်ႈ ဢွၵ်ႇလွတ်ႈလႆႈတၢင်းတုၵ်ႉၶသမ်ႇသရႃႇ၊ ၼႄပၼ်လႆႈသဵၼ်ႈတၢင်းမၼ်းၵွႆး၊ တႃႇတေဢွၵ်ႇလွတ်ႈလႆႈၼၼ်ႉတႄႉ တေလႆႈၶတ်းၸႂ်ဢဝ်ႁင်းၵွႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇယဝ်ႉ။

တံုမေႁိ ၵိၸ်ၸမႃတပ်ပံ ဢၵ်ၶတႃရေႃ တထႃၷတႃ ꩪမ်မပၻ ႒႗႖ မၷ်ၷဝၷ်

သမ်ႇမႃႇသမ်ႇပုတ်ႉထၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ သင်ဝႃႈႁဵတ်းပၼ်ႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းလၢႆလွတ်ႈလႆႈသမ်ႇသရႃႇဝူတ်ႈတုၵ်ႉၶလူင်ပေႃးၼႆၸိုင် ၵွပ်ႈသင်လႄႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇၸဵမ်ယဝ်ႉသေ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ ႁိုင်ႁိုင်ၼၢၼ်းၸင်ႇၵွႆႈပဵၼ်၊ ၵွပ်ႈသင်လႄႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈတိုၵ်ႉမီးယူႇၼၼ်ႉ သမ်ႉဢမ်ႇပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇလႃႇ၊ မႅၼ်ႈတႄႉယဝ်ႉ၊ ပုၼ်ႈတႃႇႁဝ်းဢွၵ်ႇလွတ်ႈၼႆႉ မီးတီႈႁဝ်းၵွႆး၊ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈတၢင်းၶၵ်ႉၵႆႉႁဝ်းၵွႆး၊ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈတၢင်းၶတ်ၸႂ်ႁဝ်းၵွႆးယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႔႕၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)