ၵိူၼ်ႇတူ:ပၢႆးမွၼ်း

ပၢႆးမွၼ်း

ၽြႃးဝတ်ႉဝၢၼ်ႈၶုမ်ႉ မိူင်းပူးဢွၼ်ႇ

ဝတ်ႉဝၢၼ်ႈၶုမ်ႉ မိူင်းပူးဢွၼ်ႇ

ပၢႆးမွၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၽၢင်ႁၢင်ႈ လွင်ႈယဵၼ်ႇငႄႈ ၵူၼ်းၼိုင်ႈၶိူဝ်းယဝ်ႈ။ တူၺ်းႁၼ် လွင်ႈယဵၼ်ႇငႄႈ ၵူၼ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉသေ လွင်ႈဝႆႉဝၢင်းၸႂ်ၶဝ် မိူၼ်ႁိုဝ်၊ ၼမ်ႉၵတ်ႉၶဝ် မီးၼင်ႇႁိုဝ်၊ ၸရႅၵ်ႈၶဝ် ပဵၼ်ႁိုဝ်၊ လွင်ႈယူႇသဝ်း ၵိၼ်သၢင်ႈၶဝ် မီးၸၼ်ႉလႂ်ၼႆၵေႃႈ လၢမ်းႁူႉလႆႈယူႇ။ ၽူႈမီးပိုၼ်ႉႁူႉၶဝ် မၢင်ၸိူဝ်းတႄႉ ဝႃႈဝႆႉ ပၢႆးမွၼ်းၼႆႉ မၼ်းယင်းၼႄပၼ်လႆႈ တၢင်းၵတ်ႉၶႅၼ် ၶိူဝ်းၵူၼ်းၼိုင်ႈၶိူဝ်း လိူဝ်သေ ဢၼ်ၶဝ် ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၼႃႈၵၢၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ ၼႆယဝ်ႈ။

ပၢႆးမွၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဝႃႈပွင်ႇသင်?

လုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈၶူးသွၼ် ၸွႆႈၵၼ်ပတ်းၽဵဝ်ႈ ႁဵတ်းလူင်ႈမူတ်းသႂ် လိၵ်ႈလူင်

ပၢႆးမွၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပိင်ႇၺႃႇ ဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းႁဝ်း ၸႂ်တိုၼ်ႇတဵၼ်ႈၶွၼ်းဝႆယဝ်ႈ။ ပဵၼ်ပိင်ႇၺႃႇ ဢၼ်သူၼ်းပၼ် ႁႂ်ႈၸေႇတၼႃႇ ၽုတ်းပေႃႇမႃး၊ ပဵၼ်ပိင်ႇၺႃႇ ဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်း ဝူၼ်ႉသေ ၶူင်ဢွၵ်ႇပဵၼ်မႃးသေ ၸိူဝ်းဢၼ် လႆႈတူၺ်းႁၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈမီးတၢင်းၶုၺ်ႉႁၼ်ၸွမ်း လႆႈပဵၼ် တၢင်းႁၢၼ်ႉၸႂ်ၸွမ်းယူႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ ပၢႆးမွၼ်းၼႆႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ် ၼမ်ႉဝၢၼ်ပိင်ႇၺႃႇၼၺ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၽိတ်း။ တီႈၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈ ဢလင်ႇၵႃႇၼၼ်ႉ ၼမ်ႉဝၢၼ်ပိင်ႇၺႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁူမ်ၸူမ်း၊ ၶေႃးၶူမ်၊ ႁၢၼ်ႉၸႂ်၊ ဢီးလူ၊ လီၸင်း လီမိူဝ်ႇ၊ ၸႂ်ၶိုၼ်ႈ မီးႁႅင်းၸႂ်၊ တူၵ်းၸႂ်၊ ဢၢမ်း၊ ၼိမ်မၼ်ႈ ၼႆသေ မီးၵဝ်ႈပိူင်။ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် ၸဝ်ႈပၢႆးၸႂ်ၶဝ်တႄႉ ဝႃႈဝႆႉ လွင်ႈၶုၺ်ႉႁၼ်တီႈၸႂ် (ဢရသႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်မႃးတီႈၸႂ်)ၼႆႉ မီးဝႆႉ 14 ပိူင်ၼႆယူႇ။ ပၢႆးမွၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ပိင်ႇၺႃႇတၢင်းမေႃ ဢဝ်လွင်ႈဢၼ်ပဵၼ်ဢၼ်မီးဝႆႉ ၼႂ်းၸႂ်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼႄ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁူႉၸွမ်း ႁၼ်ၸွမ်းယဝ်ႈ။ ပၢႆးသၢႆႊၼႆႉတႄႉ ၸႅၵ်ႇၽႄၼႄ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁူႉႁၼ် လွင်ႈတၢင်းထၢတ်ႈသၽႃႇဝမၼ်းယဝ်ႈ။ ပၢႆးမွၼ်းၼႆႉတႄႉ ဢဝ်ဢၼ်ပဵၼ်ၼႂ်းၸႂ်ၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇၼႄပိူၼ်ႈ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁူႉႁၼ် ပဵၼ်ၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႈ။

ပႆၢးမွၼ်းလွင်ႈၸၼ်ႁၢင်ႈ လႄႈလွင်ႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ

ပိင်ႇၺႃႇပၢႆးမွၼ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ လွင်ႈတႅမ်ႈႁၢင်ႈ၊ လွင်ႈၶႅၵ်းၸဵၼ်ႈႁၢင်ႈ၊ လွင်ႈမေႃသွၼ်းလေႃႇ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈ၊ လွင်ႈၵႃႈ လွင်ႈဝႅၼ်၊ လွင်ႈလိၵ်ႈလၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉယဝ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်တွင် ၵၢပ်ႇၼႃ ၶႅပ်းမၢၵ်ႇႁိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းပဵၼ် တီႈသႂ်ႇၵိၼ် တၢင်းၵိၼ်ၶဝ်ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးမႃး ႁဵတ်းပဵၼ် ဝၢၼ်ႇမၢၵ်ႇႁိၼ် ႁဵတ်းပဵၼ် ဝၢၼ်ႇလိၼ်သေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃး။ ၽိူဝ်ႇဝႃႈ လႆႈႁူႉလွၵ်းလၢႆး ၸႂ်ႉတိုဝ်း ႁဵၵ်ႇ လဵၵ်း တွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးၵေႃႈ ဢဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွင်ႇသေ ႁဵတ်းပဵၼ် ၶိူင်ႈယိပ်းၶိူင်ႈတိုဝ်း ၶဝ်မႃး။ ဝၢႆးမႃး ၶိူင်ႈယိပ်းၶိူင်ႈတိုဝ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေလီယဵမ်ႈ လီတူၺ်းၵေႃႈ မေႃၶူင်သၢင်ႈ ႁဵတ်းမႃး ၸွမ်းၼင်ႇ ၵၢင်ၸႂ်ၶဝ် ၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉယူႇ။ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈသေ မီးမႃး လွင်ႈႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼိူဝ် ၶူဝ်းၶွင်ႁၢင်ႈလီၶဝ်သေ ၼင်ႇႁိုုဝ် တေႁၢၼ်ႉၸႂ်လိူဝ်ၼၼ်ႉ လွင်ႈႁဵတ်း ၶူဝ်းၶွင်ၶဝ်ၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ် ႁဵတ်းမႃး ႁႂ်ႈလၢၵ်ႇလၢႆး ႁႂ်ႈႁၢင်ႈလီ ႁႂ်ႈၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလႄႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမွၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်း လုၵ်ႉတီႈၼႂ်းၸႂ် ၶူင်ဢွၵ်ႇသေ မႃးၼႄပၼ် ႁၢင်ႈၽၢင် တၢင်းၼွၵ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႈ။

လွင်ႈတႅမ်ႈႁၢင်ႈ

ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉၸၼ်ႁၢင်ႈ ၽွင်းၶဝ်ႈထမ်းမိူင်းၵႅတ်ႇ

လွင်ႈတႅမ်ႈႁၢင်ႈၼႆႉ မီးမႃးဢွၼ်တၢင်း မိူဝ်ႈၵူၼ်းႁဝ်း ပႆႇမေႃတႅမ်ႈလိၵ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၸိူဝ်းယူႇ ၼႂ်းထမ်ႈၼၼ်ႉ ပႅင်ႈၼင်ႇ ၶဝ်ႁၼ်သေ ၼႂ်းၸႂ်ၶဝ် မီးၼင်ႇႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇ ၸႂ်ႉလိၼ်လႅင် လိၼ်လမ် လိၼ်ၶၢဝ် ထၢၼ်ႇမီႈၸိူဝ်းၼႆႉသေ တႅမ်ႈႁၢင်ႈဝႆႉ ၸွမ်းတီႈယူႇၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ ၶႄႇၶဝ်တႄႉဝႃႈ ႁၢင်ႈၼိုင်ႈႁၢင်ႈၼႆႉ သႃႇလိူဝ်သေ တူဝ်လိၵ်ႈ ႁဵင်တူဝ်ၼႆယဝ်ႈ။ လၢႆးတႅမ်ႈႁၢင်ႈ ၵူၼ်းမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်တေတႅမ်ႈၶၢၼ်ႇ သဵၼ်ႈလဵဝ်သေ ယွမ်ႉသီမၼ်း။ ဝၢႆးမႃး လွင်ႈယဵၼ်ႇငႄႈၶဝ် ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးသေ လၢႆးတႅမ်ႈႁၢင်ႈၶဝ်ၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးၸွမ်းလႄႈ လွင်ႈတႅမ်ႈႁၢင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ပၢႆးမွၼ်းယဝ်ႈ။

မေႃၶႅၵ်းမေႃၸဵၼ်ႈ

ပၢႆးမွၼ်း ဢၼ်ၵဝ်ႇၵႄႇထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်မေႃၶႅၵ်း မေႃၸဵၼ်ႈ။ မေႃၶႅၵ်းမေႃၸဵၼ်ႈၼႆႉ ၶဝ်တေ တူၺ်းႁၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လဵၼ်ႈလိၼ်ၼဵဝ် ပၼ်ႈႁဵတ်းပဵၼ် ႁၢင်ႈၽၢင် သင်သိင်သေ ၸင်ႇတေ တွင်ႈၶႅၵ်း ပုတ်းမႆႉ၊ ငႃးၸၢင်ႉ၊ လုပ်ႇ၊ မၢၵ်ႇႁိၼ်၊ မၢၵ်ႇဢုတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႈ။ ၼင်ႇႁိုဝ် မၼ်းတေ လီယဵမ်ႈလီတူၺ်း ပေႃးငၢႆးမိူၼ်ၼင်ႇ တူဝ်မီးၸႂ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ဝူၼ်ႉဢွၵ်ႇၼႂ်းၸႂ်သေ ၶႅၵ်ႈၸဵၼ်ႈႁဵတ်းပဵၼ်မႃး ႁၢင်ႈၽၢင်ၵူႈပိူင်ပိူင်ယူႇ။

မေႃတႅမ်ႈႁၢင်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢဝ်ၼမ်ႉယႃႈ တႅမ်ႈၼပႄၼ် ႁၢင်ႈၽၢင် တၢင်းယၢဝ်း တၢင်းပွတ်းမၼ်းယဝ်ႉ။ မေႃၶႅၵ်း မေႃၸဵၼ်ႈၼႆႉတႄႉ သမ်ႉၼႄပၼ် ႁၢင်ႈၽၢင် ဢၼ်လွမ်ႈဢၼ်ၵူမ် ပေႃးမိူၼ်ၼင်ႇ တူဝ်တႄႉသေ ႁႂ်ႈၸၢင်ႈယိပ်းလႆႈ လုပ်ႈၵမ်းလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် မေႃၶႅၵ်းမေႃၸဵၼ်ႈၼႆႉၵေႃႈ လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ပၢႆးမွၼ်း ပိူင်ၼိုင်ႈ။

မေႃၵေႃႇသၢင်ႈ

လိၵ်ႈလူင်လႄႈၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း

ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ပုၼ်ႈတႃႇတေ ၸၢင်ႈႁႄႉလႆႈ တၢမ်ႇၵတ်း တၢမ်ႇမႆႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇတေႁဵတ်း ဢၼ်ၵင်ႈဢၼ်မုင်းသေ ယူႇသဝ်းၼႂ်းမၼ်း။ မိူဝ်ႈႁဵတ်း တီႈယူႇတၼ်းသဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၼမ်ႉၽူၼ်တေဢမ်ႇ ႁင်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁဵတ်း မုင်းမၼ်း ၸိူၼ်းၸိူၼ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ် တေလႆႈလူမ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁဵတ်းပႃး ႁူႉၶဝ်ႈႁူးဢွၵ်ႇသေ ၵမ်းလိုၼ်းပဵၼ်မႃး ႁၢင်ႈၽၢင် ႁိူၼ်းၵူႈပိူင်ပိူင်။ လုၵ်ႈတီႈ လွင်ႈၶူင်သၢင်ႈ ၽၢင်ႁၢင်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးႁၢင်ႈလီ ၵူႈပိူင်ပိူင်လႄႈ ၵၢၼ်မေႃၵေႃႇသၢင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈပဵၼ်ပႃး ၵၢၼ်ပၢႆးမွၼ်းပိူင်ၼိုင်ႈယဝ်ႈ။

မေႃၵႂၢမ်း

ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ပေႃးမီး လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸႂ်မႃးၸိုင် မၼ်းမေႃဢွၵ်ႇသဵင်မႃးသေ သဵင်ၼၼ်ႉ ၼပႄၼ် လွင်ႈၸႂ်ၶဝ် ပဵၼ်ႁိုဝ်ဝႆႉၼႆယူႇ။ လွင်ႈႁႆႈ လွင်ႈၶူဝ် လွင်ႈတူၵ်းၸႂ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်သၽေႃးၽၢင်ႁၢင်ႈ တီႈၸႂ်ယဝ်ႈ။ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈသေ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး သဵင်ၵႂၢမ်းမူၼ်ႈသိူဝ်း သဵင်ၵႂၢမ်းမွင်ၸႂ် သဵင်ၵႂၢမ်းမီးႁႅင်းၸႂ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ လွင်ႈၶူင်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၽဵင်းၵႂၢမ်းမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈပဵၼ် ပၢႆးမွၼ်းယဝ်ႈ။

မေႃၵႃႈ

မၢႆးမွၼ်းတၢင်းၵႃႈၼုၵ်ႉဢွၼ်ႇယိင်းသၢဝ်တႆး

လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ဢဝ်တိၼ် ဢဝ်မိုဝ်း ဢႅင်ႈ ဢႅဝ် ၵုမ်ႇ ၶႃ ဢဝ်တူဝ်တူင်ႉၼိုင် ၼႄပၼ် လွင်ႈၼႂ်းၸႂ်ပဵၼ်ႁိုဝ် မီးႁိုဝ်သေ ပဵၼ်မႃး ပၢႆးမွၼ်း လွင်ႈတၢင်းၵႃႈ တၢင်းမႅပ်ႈယူႇ။ ဝၢႆးမၼ်းမႃး ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လွင်ႈယဵၼ်ငႄႈ လွင်ႈယူႇသဝ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးလႄႈ လွင်ႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵေႃႈ မီးမႃး။ လုၵ်ႉတီႈ လိၵ်ႈၼၼ်ႉသေ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇၼႄမႃး လွင်ႈၼႂ်းၸႂ် ပဵၼ်ႁိုဝ် မီးၼင်ႇႁိုဝ်