ၵိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၵျၢင်ႉၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယ

မိူဝ်ႈၵၢပ်ႈပၢၼ်ၼင်ႇၼၼ် သႃႇမၼ၊ မရမ်ႇမၼ၊ ရသေးၶဝ်ၵမ်ႈၽွင်ႈၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပႆတၢင်းပိူင်ႈဝွင်ႇဝႆႉ။ ဢမ်ႇႁၼ်မႅၼ်ႈဢၵုသူဝ်ႇ ဢၼ်ထင်ဢွင်းယူႇတီႈ ဢၵုသူဝ်ႇၼၼ်ႉ၊ ဢၼ်ႇႁၼ်ႇမႅၼ်ႈၵုသူဝ်ႇ ဢၼ်ထင်ဢွင်းယူႇတီႈၵုသူဝ်ႇၼၼ်ႉ။ ႁဵတ်းမႅၼ်ႈၵၢၼ်ဢၵုသူဝ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈထူပ်းၽွၼ်းၸႃႉ၊ ႁဵတ်းမႅၼ်ႈၵၢၼ်ၵုသူဝ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈထူပ်းၽွၼ်းလီ - ဢွၼ်ၵၼ်ယုမ်ႇယမ်ၼင်ႇၼႆ။ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ၽႅဝ်ယူႇၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းထမ်ႇမၼၼ်ႉလုမ်းလုမ်းယဝ်ႉ။ ၼေႃႇၶမ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈၼႆ့ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇသဵင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၸွမ်းၶဝ်ယဝ်ႉ။

ပရမ်ႇၵၼၵမ်ႈၽွင်းတႄႉ ႁဵတ်းဝၢတ်ႈ၊ သူးတွင်း၊ ၵိူဝ်းလီ၊ ပူႇၸေႃႇၽီသေ ဢဝ်ၵၢၼ်ၶဝ်သုၵ်ႉယူႇ။ လွင်ႈၶဝ်လႆႈႁဵတ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်တႃႇၽႅဝ်ႁွတ်ႈၽုင်ႇၶူင်းသၢင် ၿြမ်ႇမၼႆယူႇ။ ငဝ်းလၢႆးဢၼ်ႇတိမ(ၼိပ်ႇပၢၼ်ႇ) ဢၼ်လွတ်ႈယၢၼ်ၽုင်ႇတင်းလူင်ၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈယိူင်းမၢႆတႃႇၶဝ်၊ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ၸင်ႇပဵၼ်လွင်ႈၸႂ်သဵင်ႈၶဝ်တႄႉတႄႉ။

လႆႈၵျၢင်ႉၵမ်လၢႇးလႆႈၸၢၼ်ႇတီႈၵိူင်းသမၼၶဝ်မႃးယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈၸၢၼ်ႇပႅတ်ႇၸၼ်ႉ။ လၢႆးၵျၢင်ႉၵမ်ဢၼ်ၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈပေႃးၽိုၵ်းမေႃမႃးယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈၼၼ်ႉ။ ၸၢၼ်ႇၸၼ်ႉပႅတ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်သုင်သုတ်း၊ ဢၼ်ယၢပ်ႇသုတ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸၢၼ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလွတ်ႈလႆႈလႅၼ်ၶွပ်ႇၸႃႇတိ ဢမ်ႇလွတ်ႈလႆႈလႅၼ်ၶွပ်ႇဢၼိတ်ႉၸ။ ဢဝ်ၸၢၼ်ႇၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇဢဝ်လႆႈထၢတ်ႈၵတ်းယဵၼ်း ဢမတ ဢၼ်ယၢၼ်ၽုင်ႇတင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ၵိူင်းသမၼၵိူင်းၼိုင်ႈတႄႉ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ဢတ်ႉတၵိလေႇမထႃႇၼုယေႃးၵ ၶႃႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေယဝ်ႉ ၸင်ႇတႅပ်းၶၢတ်ႇလႆႈၵိလေႇသႃႇ ဢၼ်ဝူၺ်ႇႁင်ႈတင်းမူတ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ဢဝ်လၢႆးၼႆႉသေ ၸင်ႇၸၢင်ႈလႆႈထၢတ်ႈၵတ်းယဵၼ် ဢမတ ဢၼ်ယၢၼ်လွတ်ႈၽုင်ႇတင်းသဵင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ၶႂ်ႈလႆႈထၢတ်ႈ ဢမတ ၼၼ်ႉ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇၵျၢင်ႉၵမ်တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ (ပဵၼ်တၢင်းၵျၢင်ႉၵမ်ယၢပ်ႇယဵၼ်းၼႃႇ တႃႇၵူၼ်းထမ်ႇမတႃႇ၊ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၶဝ်ၵွႆး ၵျၢင်ႉၵမ်လႆႈ)ႁိုင်ႈထူၼ်ႈႁူၵ်းပီလုမ်းလုမ်းယူႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်သင်သေ တေႃႇပေႃးၵိုတ်းၼင်ႁွႆႈလုပ်ႇၵွႆး။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢမ်ႇမီးႁႅင်းသေ သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇပႆတၢင်းလႆႈယဝ်ႉ။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ဢၢင်ႈလုၵ်ႉၸုၵ်းၼႆသေ လႆႈလူမ်ႉတူၵ်းၵႂႃႇ။ ၵျၢင်ႉၵမ်ႁူၵ်းပီလုမ်းလုမ်းသေ ဢမ်ႇၽႅဝ်လႆႈတီႈယိူင်းမၢႆလႄႈ ၸင်ႇၵိုတ်းပႅတ်ႈလၢႆးၵျၢင်ႉၵမ်ဢၼ်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵျၢင်ႉၵမ်လၢႆးပၢင်ၵၢင် (မꩡ်ၸိမပတိပၻႃ)သေ ၸင်ႇၶိုၼ်းၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼၼ် ပၼ်ႇၸဝၵ်ႉၵီႇႁႃႈၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈၵျၢင်ႉၵမ်ၵၢၼ်တြႃးႁူမ်ႈၵၼ်တင်း ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇသဵင်ႈၸႂ်ၼိူဝ် ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၵႂႃႇ။ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈပိူင်ႈတၢင်းယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈသမ်ႇမႃႇသမ်ႇပုတ်ႉထယဝ်ႉ - ဝႃႈၼႆ။

တေႃႇပၼ်ႇၸဝၵ်ႉၵီၶဝ် ပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈၵႂႃႇသေတႃႉၵေႃႈ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ယင်းဢမ်ႇတိူဝ်ႉၼိူဝ်ႉသင်၊ သိုပ်ႇပႆၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းပၢၼ်ၵၢင်သေ ႁႃတုင်းသွမ်းၵိၼ်ယူႇႁဵၼ်းၼၼ်ယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႒႓၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)