ၵပေႃးတ၊ ၸၢတ်ႈ

42 - ꩡၢတ်ႈၵပေႃးတ

(ၵပေႃတ = ၵႃဢိုဝ်ႈ) လွင်ႈတၢင်းၸႂ်လေႃးၽ ၶႂ်ႈၵိၼ်သေ ၸၢင်ႈလႆႈတၢႆ

ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉꩡေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉ ၵဵပ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ဢၼ်လိၵ်းလွၵ်းၼၼ်ႉသေ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇႁေႃး ꩡၢတ်ႈဢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၸိူင်းတီႈ ၵႂၢင်ႈမၼ်းၼၼ်ႉ တူၺ်းဢဝ်ၼႂ်း ၼဝၵၼိပၢတ် ၵႃၵꩡၢတ်ႈၼၼ်ႉတႃႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းတင်းၼမ် ၸင်ႇဢဝ် ရႁၢၼ်းလိၵ်းလွၵ်းၼၼ်ႉ မႃးၸူး မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သေ လဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “မုၼ်ၶမ်းၽြႃးတီႈၶႃႈ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်ႈၸဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ရႁၢၼ်း ဢၼ်လိၵ်းလွၵ်းတီႈ ၶႃႈဢေႃႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ၸင်ႇဝႃႈ “ရႁၢၼ်း... မႂ်းၼႆႉ ယၢမ်ႈလိၵ်းလွၵ်း ၸၢတ်ႈၼႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး။ ၸၢတ်ႈၵွၼ်ႇဝၼ်းလင်ၵေႃႈ ယၢမ်ႈလိၵ်းလွၵ်းမႃးလႄႈ လႆႈလူႉသုမ်း သၢႆၸႂ်မႃးယူႇယဝ်ႉ၊ ၽူႈမီး ပႆႇၺႃႇၶဝ် ၵေႃႈ ဢိင်ပိုင်ႈမႂ်းသေ လႆႈလုတ်ႈႁၢမ်း တီႈယူႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇမႃးယဝ်ႉ”ၼႆသေ ၸင်ႇတေ ႁေႃးၼႄ ၸၢတ်ႈ ၵွၼ်ႇဝၼ်းလင်ၼင်ႇတီႈတႂ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။-

ဝတ်ႉထုပၸ်ႉၸုပ်ႉပၼ်ႇ

မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ တီႈမိူင်းၿႃႇရၼသီႇ ၽွင်းမိူဝ်ႈၶုၼ်ၿြႁမၻတ်ႈ ပဵၼ်ၶုၼ်ၼၼ်ႉ ၼေႃႇလွင်းၸဝ်ႈ ႁဝ်း ပဵၼ်ၵႃဢိုဝ်ႈ။ ပုၼ်ႈတႃႇတေပဵၼ် ၵၢၼ်လီၵုသူဝ်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၿႃႇရၼသီႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ဢဝ်ပဵတ်ႈဢဝ်သွင်းသေ ႁွႆႈၽႅၼ်ပၼ် ႁိူၼ်းၼူၵ်ႉ ပုၼ်ႈတႃႇၼူၵ်ႉၶဝ် တေလႆႈယူႇ ၵတ်းၸိုၼ်ႈယဵၼ်ၸႂ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၼ်းႁုင်ၶဝ်ႈၽၵ်း တမ်ႈတီႈ ႁိူၼ်းသထေးလူင် ၿႃႇရၼသီႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ ဢဝ်ပဵတ်ႈလူင် ဢၼ်ၼိုင်ႈ ႁွႆႈတီႈသွင်ႇၽႆးသေ ႁဵတ်းပၼ်ႁိူၼ်းၼူၵ်ႉယဝ်ႉ။ ၼေႃႇလွင်းၸဝ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ် ၵႃဢိုဝ်ႈၼၼ်ႉ ယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းပဵတ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵႃလမ် တူဝ်ၼိုင်ႈ မိၼ်လတ်းၵႂႃႇ ၼိူဝ်သွင်ႇၽႆး လႆႈငိၼ်းဢၢႆသႅဝ် ၼိူဝ်ႉပႃလႄႈ ၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ တေဢိင်ပိုင်ႈ ႁဵတ်းၵေႃႉယူႇသဝ်းၸွမ်း ၵႃဢိုဝ်ႈသေ ဢၢၼ်းတေလႆႈၵိၼ်ၼႆယူႇ။ ၵူၼ်းႁုင်ၶဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈႁၼ် ၵႃလမ်မႃးယူႇၸွမ်း ၵႃၶူဝ်ႇလႄႈ ၸင်ႇဢဝ်ပဵတ်ႈ ထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈ ႁွႆႈပၼ်တႃႇၵႃယဝ်ႉ။ ၵႃလမ်ၵေႃႈ ၸင်ႇယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ပဵတ်ႈၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းၵေႃႉၵၼ် တင်းၵႃၶူဝ်ႇယူႇ။ ဝၼ်းၼိုင်ႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လႆႈႁၼ်ၼိူဝ်ႉပႃ ပုၼ်ႈတႃႇသထေး ဢၼ်ႁွႆႈဝႆႉ တီႈၽႃၼၼ်ႉလႄႈ ၵႃလမ်တူဝ်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၵဵင်ႈဢမ်ႇယူႇလီသေ ဢမ်ႇၸွမ်း ၵႃဢိုဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇတီႈၼွၵ်ႈ ၸင်ႇယူႇသဝ်းဝႆႉ တီႈၼႂ်းပဵတ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼေႃႇလွင်းၵႃၶူဝ်ႇ သင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ယႃႇပေၵႂႃႇဢဝ်ၵိၼ် ၼိူဝ်ႉပႃၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၼႆသေတႃႉၵေႃႈ မၼ်းတိုဝ်ဝႆႉယူႇ။ ၵမ်းလိုၼ်း ၵႃဢိုဝ်ႈၵေႃႈ ၸင်ႇဝႃႈ “ပေႃးၼႆၵေႃႈ ဢဝ်ၵၢမ်ႇမႂ်း ဝႃႈလႃႈ၊ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၸွမ်းၸႂ်လေႃးၽၵူၺ်း ဝႆႉသတိလႄႈ”ၼႆသေ မိၼ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၵူၼ်းႁုင်ၽၵ်း ဢမ်ႇမီးၼၼ်ႉ ၵႃလမ် ဢၢင်ႈမႃးလၵ်ႉဢဝ် ၼိူဝ်ႉပႃလႄႈ ၸင်ႇမႃးၸပ်း တမ်ႈတီႈ ႁိမ်းသွင်ႇၽႆးၼၼ်ႉယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵႃလမ်ဝႃႈ “ၵရိၵ်း”ၼႆလႄႈ ၵူၼ်းႁုင်ၽၵ်း ၸင်ႇၼႅတ်ႈမႃး ဢိုတ်းပႅတ်ႈ ၽၵ်းတူသွင်ႇၽႆးသေ ၺွပ်းဢဝ်ၵႃလမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸင်ႇထူၺ်ႈၶူၼ်ၵႃ ပႅတ်ႈ တင်းမူတ်း ဢဝ်ၼမ်ႉလဝ်ႈႁူတ်းသေ ၶိုၼ်းဢဝ်သႂ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းပဵတ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၵႃဢိုဝ်ႈ ပွၵ်ႈမႃး မႃးလႆႈႁၼ်ၵႃလမ်ၼၼ်ႉၼႆ ၸင်ႇဝႃႈ “ၸွမ်းၸႂ်လေႃးၽသေ ဢမ်ႇထွမ်ႇၵႂၢမ်းၵဝ်လႄႈ မႂ်းၸင်ႇလႆႈ တုၵ်ႉၶၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်”ၼႆသေ ၸင်ႇတေႁေႃး ၵႃႇထႃႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။-

ပႃႇꩮိ

42။ ယေႃ ဢတ်ထၵႃမသ်သ ႁိတႃၼုၵမ်ပိၼေႃ၊ ဢေႃဝꩡ်ꩡမႃၼေႃ ၼ ၵရေႃတိ သႃသၼံ။ ၵပေႃတၵသ်သ ဝၸၼံ ဢၵတွႃ၊ ဢမိတ်တႁတ်ထၵတေႃဝ သေတိ။

ပိၼ်ႇတႆး

ၵေႃႉဢၼ်ဢမ်ႇထွမ်ႇဢဝ် ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်ဢွၼ်လီ တမ်ႈတီႈ ၽူႈဢၼ်မီးၸႂ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇ သုင်သေ လူႁၼ်လုမ်းလႃးၼၼ်ႉၼႆၸိုင် တေလႆႈမႆႈၸႂ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၵႃလမ် ဢၼ်တူၵ်းၵႂႃႇၼႂ်းမိုဝ်း ၽူႈ ၶဵၼ်သေ လႆႈၼွၼ်း(မႆႈၸႂ်)ယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

• ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။ ၵႃဢိုဝ်ႈ မႃးပဵၼ် ၽြႃး။

ၵႃလမ်ဢၼ်လိတ်းလွတ်းၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ်ရႁၢၼ်း ဢၼ်လိတ်းလွတ်း။

• ၵၼ်သွၼ် ။ ။ ပေႃးၸွမ်းၸႂ်လေႃးၽ ၸၢင်ႈတုၵ်ႉၶလႆႈတၢႆ။

• ပႃႇရမီႇ ။ ။ ပၺ်ႇၺႃႇပႃႇရမီႇ။

• မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ “သၼ်တုꩦ်ꩧီ မင်ၷလႃ၊ ဢတ်တသမ်မႃပၼိꩪိ မင်ၷလႃ” လူႉလႅဝ်။