ဢုပ်ႇၵုမ်:လွင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉၼႂ်းၵႄႈတႆးလႄႈမၢၼ်ႊမိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ
| လွင်ႈဢုပ်ႇၵုမ်ဢၼ်ၼႆႉၼႆႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ Nonsense ၼႆႉလႄႈ ၶူပ်းငမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်တင်း လွင်ႈမၵ်းမၢႆ တႃႇမွတ်ႇပႅတ်ႈၵမ်းလဵဝ်ၶွင် ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃးယဝ်ႉ။။ တွၼ်ႈတႃႇ လွင်ႈမၵ်းမၢႆ ဢၼ်ၼႄႉၼွၼ်း တူၺ်း CSD ၼႆႉလႄႈ။ NonsenseNA
သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ လွင်ႈဢုပ်ႇၵုမ် ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇငမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်တင်း လွင်ႈမၵ်းမၢႆ တႃႇမွတ်ႇပႅတ်ႈၵမ်းလဵဝ်ၼႆ၊ ဢမ်ႇၼၼ် သင်မီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈမူၼ်ႉမႄးၵုမ်းၼႆ ဢဝ်ပႅတ်ႈ ၶေႃႈပၼ်ၽၢင်ႉဢၼ်ၼႆႉလႄႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ပႅတ်ႈ ၶေႃႈပၼ်ၽၢင်ႉ ၵႃႈတီႈ ၼႃႈလိၵ်ႈၸိူဝ်းဢၼ် တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵေႃႉသၢင်ႈမႃးၼၼ်ႉ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႉ ၵေႃႇသၢင်ႈၼႃႈလိၵ်ႈၼႆႉမႃးသေ သင်ဝႃး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်း လွင်ႈတၢင်း တႃႇမွတ်ႇပႅတ်ႈၼၼ်ႉၸိုင် ၼဵၵ်းတီႈၼဵၼ်ၽၢႆႇတႂ်ႈၼႆႉသေ တႅမ်ႈလွင်ႈသၢင်းလၢင်း ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသင် ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီမွတ်ႇပႅတ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉလႄႈ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈလိၵ်ႈတွပ်ႇၶိုၼ်းၼိူဝ် ၶေႃႈသၢင်းလၢင်းၼႆ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶိုၼ်းမႄးၵူတ်ႇထတ်း ဝၢႆးလင်တူၺ်းလႆႈယူႇ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ဝႆႉပၼ် ၶေႃႈၽၢင်ႉဢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ သင်လွင်ႈဢုပ်ႇၵုမ်ဢၼ်ၼႆႉ ၶူပ်းငမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်တင်း လွင်ႈမၵ်းမၢႆ တႃႇမွတ်ႇပႅတ်ႈၵမ်းလဵဝ် သေဢၼ်ဢၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ၶေႃႈသၢင်းလၢင်း ဢၼ်သႂ်ႇဝႆႉ ၽၢႆႇတႂ်ႈ ၶေႃႈပၼ်ၽၢင်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈၼႆ တေထုၵ်ႇမွတ်ႇပႅတ်ႈၼႆၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၽၢင်ႉဝႆႉသေၵမ်း
ၼႃႈလိၵ်ႈဢၼ်ၼႆႉ Jonathan5566 (လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ | ၽိုၼ်မၢႆ) ၵေႃႉ မႄးထတ်းမႃးမႃး လိုၼ်းသုတ်း မိူဝ်ႈ 01:50 UTC (2 ပီ ပူၼ်ႉမႃး) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။ |
ၶုၼ်ၶႁေႃၶမ်းဢၼ်မႃးၽွင်းငၢမ်းမိူင်းၼႆႉပဵၼ်ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ။ မိူင်းယၢင်းဢၼ်မၢၼ်ႊၶဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ (မိုးညှင်း) ဢၼ်မီးယူႇတီႈၼႂ်းၸေႊဝဵင်းမိူင်းၶၢင် ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၵေႃႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉတႆး ႁဝ်းၽွင်းငၢမ်း မႃး။ မိူဝ်ႈ1527 တေႃႇထိုင်1543 ပဵၼ်ၽွင်းယၢမ်းမိူဝ်ႈၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ ၵႂႃႇၽွင်းငမ်းမိူင်းဢႃႇဝ။ တီႈၼႂ်းၽိုၼ်ပိုၼ်းမၢၼ်ႊဢၼ် ႁွင်ႉဝႃႈ သိူဝ်ႁူမ်ႇၾႃႇ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃၶဝ်ႁွင်ႉ ဝႃႈ(သိုဟန်ဘွား ) ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈလႆႈ ဢႃႇယူႉ သိပ်းသီႇသိပ်းႁႃႈၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈသဵင်မၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ လိုဝ်းၸွတ်ႇၵႂႃႇၵူႊမိူင်းမိူင်း။ မၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းႁတ်းႁၢၼ် သေ ပဵၼ်ၵူၼ်းမေႃႁၵ်ႉ ဢီးလူၸွၺ်ႈထႅမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ပဵၼ်ၵႅမ်မိူင်း မိူင်းယၢင်းယူႇယဝ်ႉ။ မိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်ယူႇ ႁိမ်းႁွမ်းဢႃႇဝႃႉၼၼ်ႉ မၢင်ႊပွၵ်ႈၵေႃႈတိုၵ်းၵၼ် မၢင်ႊပွၵ်ႈၵေႃႈပဵၼ်ဢူၺ်းလီၵၼ် ။ မိူင်းတႆးလၢႆလၢႆဝၢၼ်ႈ လၢႆလၢႆ မိူင်းမႃးႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈမိူင်းတႆးယူႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇဝႃႈမိူင်းဢသမ်ႇ၊ သိပ်းသွင်ပႃးၼႃး လႄႈ မိူင်းၸဝ်ႈၾႃႉ သိပ်းသွင်မိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်မိူင်းတႆးဢၼ်ၸေႊလၢၼ်ႉလႄႈ ၸဵမ်ဢဝ်ဢယုထယဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ မိူင်းထႆးပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉတႆးၽွင်းငၢမ်းမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈမိူင်း ၸဝ်ႈၾႃႉသိပ်းသွင်မိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ် မိူင်းမၢဝ်း၊ ၵိုင်ႇမႃႉ၊ ၸေႊသႃ၊ မိူင်းၵွင်း၊ မိူင်းယၢင်း၊ သွင်သုၵ်း၊ မိူင်းမိတ်ႈ၊ သႅၼ်ဝီ၊ သီႇပေႃႉ၊ ယွင်ႁူၺ်ႈ၊ မိူင်ၼၢႆး၊ မိူင်းပၢႆး ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈ1526ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈလူင်ႁွင်ႉၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉသေ ၵႂႃႇတိုၵ်းမိူင်းဢႃႇဝႃႉသေ ၶုၼ်မိူင်းဢႃႇဝႃႉၵေႃႈလႆႈတၢႆ ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈပီ1527ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈလူင်ၵေႃႈယုၵ်ႉသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ ၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းယူႇယဝ်ႉ။ယဝ်ႉၵေႃႈၸဝ်ႈလူင်ယုၵ်ႉမိင်းၵျီးယၢၼ်ၼွင်ႇ(မင်းကြီးရန်နောင်)ဢၼ်ယၢမ်ႈပၢႆႊၽေးမိူဝ်းပိုင်ႈမိူင်းယၢင်းၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ်ၽွင်းမိူင်းလူင်ဝႆႉႁိမ်းၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ။ မိူဝ်ႈသိူဝ် ႁၢၼ်ၾႃႉၶိုၼ်ႈၼင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႅၵ်ႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽွင်းမိူင်းတႆး ၽွင်းမိူင်း မၢၼ်ႊပႅင်းၵၼ်သေ ႁႂ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၶိုင်ပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းယူႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ် ယုမ်ႇယမ်ပုတ်ႉထႃႉသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႃႇထႃႇ တၢင်းၼမ်ယူႇယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈတီႈၼႂ်းၵႃႇထႃႇတၢင်းၼမ်ၼႆႉ မၼ်းဢဝ် ၵႃႇထႃႇဢၼ်ႁွင်ႉၸိုဝ်ႈဝႃႈ သမ္ဗုဒ္ဓေ သေ သွၼ်ပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမၼ်း ႁႂ်ႈလၢတ်ႈၵူႊဝၼ်းယူႇ ယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းမိူင်းတေယုမ်ႇယမ် တွင်းၵိုမ်းၵႃႇထႃႇၼၼ်ႉ သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၵေႃႈ တႄႇတၢင်ႈၵွင်းမူးတီႈမိူင်း ယၢင်းတီႈၼႂ်းလိၼ် ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈလူႇတၢၼ်း ဢၼ်မီးတီႈမိူင်းယၢင်း သမ္ဗုဒ္ဓေ ဢၼ်မီးတေႃႇႁၢၼ်ႉမိူဝ်ႈလဵဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢင်သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၽွင်ငၢမ်းဢႃႇဝႃႉၼၼ်ႉ တူင်ႇဢူပဵၼ် မိူင်းမၢၼ်ႊၶိုၼ်ႈႁဵတ်း ၶုၼ်ဝႆႉသေ တိုၵ်ႉတႄႇမုၼ်းမႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၵွၺ်း မိူင်းတႆးၵူႊမိူင်းမိူင်းလွမ်ႉဝႆႉတူင်ႇဢူ ဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇလိူဝ် သေမၢၼ်ႊတေႉတေႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ ဢၢၼ်းတိုၵ်းတူင်ႇဢူလႄႈ မိူင်းပြူင်ႈ(ပြည်)သေတိူင်ႇပၢင်ႇ ၼၼ်ႉ မင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇ(မင်းကြီးရန်နောင်) သမ်ႉၵူဝ်ဝႃႈဢႃႇၼႃႇတႆး တေႁိူဝ်ႈႁိူင်း လႄႈ ၵူဝ်မၢၼ်ႊ တူၵ်းသုမ်းသေ ၸွင်ႇလၢတ်ႈတီႈ သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉဝႃႈ မိူင်းတူင်ႇဢူၼၼ်ႉ ပဵၼ်မိူင်းလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉၵွၺ်းလႄႈ ဢမ်ႇၵိုင်ႇလီၵႂႃႇတိုၵ်း ဢမ်ႇႁိုင်သင်ၵေႃႈ ၶဝ်တေမႃးၵူမ်ႈယွမ်းတေႃႇယူႇ။ ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၵေႃႈ ထွမ်ႇၵႂၢမ်းမိင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇ(မင်းကြီးရန်နောင်)သေ ဢမ်ႇၵႂႃႇတိုၵ်းမိူင်းတူင်ႇ ဢူ လႄႈ မိူင်းပြူင်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမိင်းၵျီးယၢၼ်ၼွင်ႇ လၵ်ႉသုင်ႇၶၢဝ်ႇတီႈတူင်ႇဢူဝႃႈ ၵိုင်ႇလီပူၺ်ႇၵူၼ်းမႃး ၵုမ်းၵွမ်းၵပ်ႉသိုပ်ႇ တွၼ်ႊၶူဝ်းတွၼ်ႈတီႈၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉလွင်ႈၼႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉတိူဝ်းယုမ်ႇ မိင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇမႃး။ မိူဝ်1541တပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီးၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၶုၼ် တူင်ႇဢူသေ ပယိၼ်ၼွင်ႇ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ပွင်သိုၵ်းမႃးယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီႊ1544ၼၼ်ႉ ၶုၼ်မိူင်းပြူင်ႈ ႁဵတ်းဢမ်ႇသိုင်ႈလႄႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်မိူင်းယၢင်း ႁွင်ႉၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉသေ ၵႂႃႇတိုၵ်းမိူင်းပြူင်ႈ။ မိူဝ်ႈယၢမ်း ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၵူဝ်ပြူင်ႈလႄႈ တူင်ႇဢူႁူမ်ႈၵၼ်သေ မႃးတိုၵ်းလႄႈ ၸင်ႇဢၢၼ်းပူၼ်ႉၵႂႃႇတိုၵ်း တူင်ႇဢူ။ ၵူၺ်းၵႃႊဝႃႈ ယွၼ်ႉမိင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇ ႁမ်ႈလႄႈဢမ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇတိုၵ်း။ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈပီႊ1548 တူင်ႇဢူတိုၵ်းပြူင်ႈဢၼ်ပဵၼ်တႂ်ႈမိူင်းဢႃႇဝႃႉသေ ယွၼ်ႉသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉလူင်းၸွၺ်ႈလႄႈ ပြူင်ႈဢမ်ႇ တၼ်းတူၵ်းသုမ်း။ မိူဝ်ႈပ1549ၼၼ်ႉ တိုၵ်းႁၢင်းသႃႇဝတီႇ(ဟံသာဝတီ)သေ ထိုင်တီႈၶုၼ်ႁၢင်း သႃႇဝတီႇ(ဟံသာဝတီ) လႆႈပႆႈၵႂႃႇ မိူင်းပြူင်ႈ။ သိုၵ်းတူင်ႇဢူၵေႃႈ လမ်းၵႂႃႇထိုင်တီႈမိူင်းပြူင်ႈ သေယွၼ်ႉ သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၶဝ်ၸွၺ်ႈဝႆႉလႄႈ သိုၵ်းတူင်ႇဢူၵေႃႈလႆႈ သုမ်းသိုၵ်းၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈပီႊ1541ၼၼ်ႉ တပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီးၵႂႃႇတိုၵ်းပြူင်ႈထႅင်ႈ သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၵႂႃႇၸွၺ်ႈသေတႃႉ ယွၼ်ႉပယိၼ်ႉၼွင်ႇ ၽႅၼ်သိုၵ်းတတ်းပႅတ်ႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ဢၼ်တေသူင်ႇပၼ်တပ်ႉသိုၵ်းဢႃႇဝႃႉ လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပြူင်ႈ လႆႈတူၵ်းတႂ်ႈတူင်ႇဢူၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈပီႊ1542(မော်လမြိုင်)၊ တႃႈဝၢႆ လႄႈဢယူႉထယႃႉသေ တူင်ႇဢူ သမ်ႉၵိပ်းသိုပ်ႇလႆႈၵူၼ်းၶိူဝ်းဢၼ်ၵႃႉၶၢႆ လၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈ၊ မၢၵ်ႇ ၊ ၶိုင်ႈလၢၵ်ၼၢၵ်ႈၸိူင်းၼၼ်ႉလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁႅင်းၶိုင်ႈတူင်ႇဢူ ၶႅမ်ႉမႃးသေၵဝ်ႇ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉမိူင်းတႆးလႄႈ ဢႃႇဝႃႉၵွၺ်းလႆႈၸႂ်ႉ လႅဝ်း၊ ၵၢင်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵွၺ်းလႄႈ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းဢၼ်တေ ဢမ်ႇၶႄႉသဵင်လႆႈၶိုၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈတူင်ႇဢူလႄႈ ပြူင်ႈဢၼ်ပဵၼ်ၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ်တွၼ်ႊတႃႇသိုမ်းဢဝ်မိူင်းဢႃႇဝႃႉ။ မိင်းၵျီးယၢၼ်ႇ ၼွင်ႇလႄႈတူင်ႇဢူ ႁူမ်ႈၵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ် ဢဝ်သၢႆလပ်ႉ ၶဝ်ႈယူႇတီႈၼႂ်းမိူင်းဢႃႇဝႃႉယူႇယဝ်ႉ။ယွၼ်ႉသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ ယုမ်ႇယမ်သႃႇသၼႃႇလႄႈ မိင်းၵျီးယၢၼ်ၼွင်ႇ ၸႂ်ႉၵူၼ်းတူင်ႇဢူႁဵတ်းသင်ႇၶႃႇသေ ၸႂ်ႉမႃးယူႇတီႈဝတ်ႉဢၼ် မီးတီးၼႂ်း မိူင်းဢႃႇဝႃႉယဝ်ႉ။သင်ႇၶႃႇပွမ်ၼၼ်ႉ လၵ်းႁဵတ်းလပ်ႉတိုၵ်းၽိုၼ်ႉမိူင်းဢႃႇဝႃႉ၊ လၵ်ႉသုင်ႇဝႆႉ လၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈတီႈၼႂ်းဝတ်ႉ။ မိင်းၵျီးယၢၼ်ၼွင်ႇသမ်ႉ ယူႇႁိမ်းၸမ်သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉသေ ပႂ်ႉ တူၺ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးမႃးၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၵေႃႈ လႆႈၶၢဝ်ႇလွင်ႈၵူၼ်းတူင်ႇဢူ ႁဵတ်းသင်ႇပွမ်ၼၼ်ႉ သေ ႁႃလၢႆးတၢင်းတႃႇတေသွၵ်ႈႁႃ သင်ႇၶႃႇပွမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၵေႃႈ ပၢင်းသင်ႇၶႃႇတၢင်ႇမိူင်း သေႁႂ်ႈၵႂႃႇတီႈ လွၺ်ပလူႇတႃႇတေၵၢပ်ႈသွမ်း။ သင်ႇၶႃႇဢၼ်ၽဵဝ်ၵႂႃႇ တီႈပၢင်ၵၢပ်ႈသွမ်းၼၼ်ႉ မီးယူႇ 1300ၵေႃႉ။ ဝၢႆးသေၵၢပ်ႈသွမ်းယဝ်ႉ သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၵေႃႈ ၸႂ်ႉၵူၼ်းမၼ်းသွၵ်ႈတူၺ်းတီႈတူဝ်ၸဝ်ႈသင်ႇၶႃႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သင်ၶႃႇၵမ်ႈၽွင်ႈမီးမိတ်ႈ ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉမီးလိၵ်ႈလပ်ႉ ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈတေႃႇသူႈၶိုၼ်း ။ ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၵေႃႈ ၸႂ်ႉသင်ႇပွမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ထၢၵ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းသေ ႁႅမ်တၢႆပႅတ်ႈ 360ၵေႃႉယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်လႆႈလူႉသုမ်းၵႂႃႇလႄႈမိင်းၵျီယၢၼ်ႇၼွင်ႇ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇပႅင်းပေႃးၸႂ်ႉတေႉယဝ်ႉ။ မိင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလုမ်ႈတူဝ်မၼ်း ၵူဝ်သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ ႁူႉၵႂႃႇလႄႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇတေ ႁႅမ်တၢႆ သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈ1543ၼၼ်ႉ မိင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇ တၢင်ႇလၢတ်ႈတီႈ သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉဝႃႈ တေ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ ၶိုၼ်ႈၼင်ႈမိူင်းမႃးၼၼ်ႉ ၵုမ်ႇႁဵတ်းလွင်ႈၵၢၼ်သိုၵ်းၵွၺ်းဢမ်ႇတွၼ်ႉႁႃလွင်ႈ သိူဝ်းၸႂ်လႄႈလူဝ်ႇလႆႈၵႂႃႇႁႃတီႈလိုဝ်ႈသိူဝ်းၸႂ်ယူႇယဝ်ႉ။ သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၵေႃႈၸႂ်ႉမိင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇ ႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းပၼ်ယူႇယဝ်ႉ ။ မင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇၵေႃႈလိူၵ်ႈပၼ်တီႈသူၼ်မွၵ်ႇတီႈၼိူင်ႈသေ ၸဵမ်ဢဝ်တီႈၼင်ႈ တၢင်းပႆၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၼၼ်ႉ မၼ်းၵေႃႉပဵၼ်ၵူၼ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းတင်းမူတ်းယဝ်ႉ။ တီႈၼင်ႈၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈမင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇၸႂ်ႉဢဝ်သိူဝ်ႇၽိူင်းသေႁၢင်ႈႁႅင်းပၼ်တီႈၼင်ႈ ၽွင်ႈတၢင်တႆးလႄႈ ၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႊႁႂ်ႈၼင်ႈၵေႃႉၽၢႆၽၢႆယူႇယဝ်ႉ။ မင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇဝႃႈ ယွၼ်ႉတေၵႂႃႇလိုဝ်ႈသေ တေဢမ်ႇဝူၼ်ႉလွင်ႈၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၶိုၼ်ႈၶူဝ်းသိုၵ်း၊လႅဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ဢဝ်ၵႂႃႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈၽၢႆႇၼိူင်ႈတႄႉမၼ်းၸႂ်ႉၽွင်းမိူင်းမၢၼ်ႊၶဝ် ဢဝ်ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈၵၢင်ႇ၊ လႅဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈၵႂႃႇဝႆႉတီႈတႂ်ႈၽိူင်း ဢၼ်ၽွင်းမိူင်းမၢၼ်ႊတေၼင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇၽိင်ႈထုင်းမီး ဝႆႉ သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၵေႃႈတႃႇတေၵႂႃႇလိုဝ်ႈၼၼ်ႉ ပႃးႁူဝ်သိုၵ်း၊ ၽွင်းမိူင်း၊ သိုၵ်းႁၢၼ်၊ၼၢင်းၸႂ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ လႄႈ ၶိုၼ်ႈၶူဝ်းဢၼ်ပဵၼ်တီႈၼႂ်းဝၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉမင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇလၢတ်ႈဝႆႉလႄႈ လိူဝ်သေၽွင်းမိူင်းမၢၼ်ႊ ဢမ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈလၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈသေၵေႃႉယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵႂႃႇထိုင်တီးသူၼ်မွၵ်ႇ ၼၼ်ႉၶဝ်ၵေႃႈၼင်ႈၸွမ်းၼင်ႇမင်းၵျီးယၢၼ်ၼွင်ႇၶပ်းၶိုၼ်ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈၵူႊၵေႃႉဢဝ်တီႈ ယူယဝ်ႉၼၼ်ႉ တူင်ႉတၵ်းၸွမ်းၼင်ႇထုင်းၶုၼ်သေ ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၵေႃႈ တႄႇဢုပ်ႇၵၢၼ်မိူင်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈယၢမ်းၼၼ်ႉၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉထၢမ်မင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇဝႃႈ လႅဝ်းၵိုတ်းမိူဝ်းဢႃႇဝႃႉၼႆႉ မီးယူႇ 5မၢၵ်ႈၼႆၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၵေႃႈထၢမ်လွင်ႈ လႅဝ်း(နရတီဟပတေ့)လွင်ႈၽၢႆမၼ်း ယဝ်ႉ။မင်းၵျီး ယၢၼ်ႇၼွင်ႇၵေႃႈ ယုၵ်ႉလႅဝ်းၼၼ်ႉသေ လၢတ်ႈလွင်ႈလႅဝ်းၼၼ်ႉၽၢႆတႄႉယူႇယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈမင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇ ႁဵတ်းမိူၼ်တေဢဝ်လႅဝ်းပၼ် ၼႂ်းမိုဝ်းၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉသေ ႁႅမ်တၢႆပႅတ်ႈ ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ ၽွင်းမၢၼ်ႊၶဝ်ၵေႃႈ ဢဝ်လႅဝ်းတီႈတႂ်ႈၽိူင်း ၶဝ်သေ လုၵ်ႈၶႄႉသဵင်ၵၼ်တင်းၽွင်းမိူင်းတႆးယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈဢမ်ႇထၢင်ႇသေ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉပဵၼ်မႃးလႄႈ ၽွင်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ၼင်ႇၵႃႈပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းတေႃႇသူႈယူႇယဝ်ႉ။ဝၢႆးသေၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉၼွၼ်း ၽေးယဝ်ႉၼၼ်ႉ မိင်းၵျီးယၢၼ်ႇၼွင်ႇၵေႃႈ ၵႂႃႇႁွင်ႉဢဝ် ၸဝ်ႈၾႃႉသီႇပေႃႉၶုၼ်မိူင်း မႃးၶိုၼ်ႈၼင်ႈ မိူင်းဢႃႇဝႃႉယူႇ ယဝ်ႉ ။