သၵုၼ၊ ၸၢတ်ႈ
35 - ꩡၢတ်ႈသၵုၼ
မႄးထတ်း(သၵုၼ = ၼူၵ်ႉ) ထုၵ်ႇလီၵႂႃႇယူႇသဝ်း ၊ တီႈတူၵ်းထုၵ်ႇပုၼ်ႈႁဝ်း
ဝတ်ႉထုပၸ်ႉၸုပၼ်ႇ
မႄးထတ်းၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉꩡေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ဢၼ်ၽႆးမႆႈဝတ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇတေႁေႃးၼႄ ꩡၢတ်ႈဢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၸင်ႇမီး ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၸဝ်ႈၼိုင်ႈ ယွၼ်းဢဝ်ၵမ်ႇမထၢၼ်း တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ၵႂႃႇယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉႁိမ်းဝၢၼ်ႈထိူၼ်ႇဢွၼ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉၸင်ႇႁႃ ၵႂႃႇယူႇၼၼ်ႉ ဝတ်ႉမၼ်းလႆႈၶၢမ်ႇတၢင်း ၽႆးမႆႈပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႈတႃႇ တေႁဵတ်းဝတ်ႉမႂ်ႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ၵႂႃႇလၢတ်ႈ တၵႃႇၶဝ်သေတႃႉ တၵႃႇၶဝ်သမ်ႉဢဝ် လွင်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၼမ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶိူင်းၶၢႆႉဝၼ်းမၼ်းလႄႈ တေႃႇထိုင် ပေႃးဢွၵ်ႇဝႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇပဵၼ်ႁဵတ်းဝတ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၼႂ်းဝႃႇတင်းဝႃႇ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈယူႇ တီႈၵၢင်ပၢင်ႇသေ လႆႈယူႇသဝ်းတုၵ်ႉ ယၢၵ်ႈလႄႈ တြႃးထူးသင်ၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇလႆႈ။ ပေႃးဝႃႈ ဢွၵ်ႇဝႃႇသႃယဝ်ႉ ႁဵတ်းပဝရၼႃႇယဝ်ႉသေ ၸင်ႇတေပွၵ်ႈမႃး တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇမႃးလဝ်ႈလၢတ်ႈၼႄ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇဝႃႈ “လုၵ်ႈႁၵ်ႉ... မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ တေႃႈၵႃႈ တူဝ်သတ်းၶဝ်ၼႆႉ ယင်းမေႃႁူႉႁၼ် တီႈယူႇ ဢၼ်သၢင်ႇထုၵ်ႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈသင် မႂ်းၸဝ်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇမေႃႁူႉ”ၼႆသေ ၸင်ႇတေ ႁေႃးလၢတ်ႈၼႄ ꩡၢတ်ႈၵွၼ်ႇဝၼ်းလင် ၼင်ႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ-
ဝတ်ႉထုဢတိတ်ႉ
မႄးထတ်းမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ တီႈမိူင်းၿႃႇရႃႇၼသီႇ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၶုၼ်ၿြႁ်မၻတ်ႈ ႁဵတ်းၶုၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ပဵၼ်ၶိူဝ်းၼူၵ်ႉသေ ယူႇသဝ်းမူၼ်ႈလူၺ်ႈ ၼူၵ်ႉတင်းၼမ် တမ်ႈတီႈ တူၼ်ႈမႆႉလူင် တူၼ်ႈၼိုင်ႈယူႇ။ ဝၼ်းၼိုင်ႈ ၵိင်ႇမႆႉၼင်ႇၵၼ် ပွတ်ႈၶိုဝ်းၵၼ် ႁူင်ႈတူၵ်းပဵၼ်ၽွင်သေ ဢွၵ်ႇၵွၼ်းၽႆးမႃးယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၼူၵ်ႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၽႆးတေမႆႈယဝ်ႉၼႆသေ ၸင်ႇဝူၼ်ႉပွင်ႇဝႃႈ “ထုၵ်ႇလီၶၢႆႉၼီ ၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈယူႇ”ၼႆသေ ၸင်ႇဢဝ်ၷႃႇထႃႇ တီႈတႂ်ႈၼႆႉ ၸီႉသင်ႇ ၼူၵ်ႉတင်းၼမ်ယဝ်ႉ-
ပႃႇꩮိ
မႄးထတ်း36 - ယံ ၼိသ်သိတႃ ꩡၷတိရုႁံ ဝိႁင်ၷမႃ၊ သွႃယံ ဢၷ်ၷိံ ပမုၺ်ၸတိ။ ၻိသႃ ꧤꩡထ ဝၵ်ၵင်ၷႃ၊ ꩡႃတံ သရၼတေႃ ꧤယံ။
ပိၼ်ႇတႆး
မႄးထတ်းၼူၵ်ႉတင်းလၢႆၶဝ်... တူၼ်ႈၼႆႉ ဢၼ်ၼူၵ်ႉတင်းၼမ် ဢိင်ပိုင်ႈယူႇၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇၵွၼ်းၽႆးမႃး ယဝ်ႉ။ တူၼ်ႈမႆႉလူင် ဢၼ်(ႁဝ်းႁႃး)ၵိူဝ်းလီ ပိုင်ႈဢိင်ယူႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ေꧤးမႃးယဝ်ႉ။ ဢွၼ်ၵၼ် ဢွၵ်ႇပၢႆႈၵႂႃႇ သီႇၽၢႆႇသီႇၼႃႈတႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼူၵ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼူၵ်ႉဢၼ်မီးတၢင်းႁူႉၼၼ်ႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ် ထွမ်ႇဢဝ် ၶေႃႈသင်ႇသွၼ် ၼေႃႇၶမ်းၼူၵ်ႉသေ ၸွမ်းၼေႃႇၶမ်းၼူၵ်ႉ မိၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇ တၢင်ႇတီႈယဝ်ႉ။ ၼူၵ်ႉၸိူဝ်းဢၼ်မီး တၢင်းႁူႉဢေႇၼၼ်ႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်သႄႉၼႄး ၵိူမ်ႈလိူမ်ႈဝႃႈ “ၼူၵ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ လႆႈႁၼ်ငိူၵ်ႈလူင် မီးၼႂ်းၼမ်ႉၼိုင်ႈမဵတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ”ၼႆသေ သိုပ်ႇယူႇသဝ်းၵႂႃႇ ၼင်ႇၼၼ်ယူႇ။ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း ပဵၼ်မႃး ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၼေႃႇၶမ်းၼူၵ်ႉ လၢတ်ႈၼၼ်ႉသေ ၽႆးမႆႈတူၼ်ႈမႆႉလူင်ၼၼ်ႉလႄႈ ၼူၵ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈတၢႆ ပႅတ်ႈသဵင်ႈသဵင်ႈယဝ်ႉ။
- ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။ ၼူၵ်ႉဢၼ်မီးတၢင်းႁူႉ မႃးပဵၼ် ၽြႃး။
ၼူၵ်ႉၸိူဝ်းဢၼ်ထွမ်ႇၵႂၢမ်း ၼူၵ်ႉဢၼ်မီးတၢင်းႁူႉၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ်ပရိသတ်ႈၽြႃး။
- ၵၼ်သွၼ် ။ ။ (1) တီႈဢၼ်သၢင်ႇထုၵ်ႇႁဝ်း၊ လိူၵ်ႈယူႇသဝ်းၵႂႃႇတႃႉ၊
(2) ၵႂၢမ်းၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇ ၊ ယႃႇပေၵႂႃႇသၢၼ်ၶတ်း။
- ပႃႇရမီႇ ။ ။ ပၺ်ႇၺႃႇပႃႇရမီႇ၊ မဵတ်ႉတႃႇပႃႇရမီႇ။
- မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ ၼူၵ်ႉၸိူဝ်းဢၼ်မီးတၢင်းႁူႉၼၼ်ႉ ပဵၼ် “ပတိရူပၻေသဝႃသ မင်ၷလႃ၊ သေႃဝၸသ်သတႃ မင်ၷလႃ၊ ပၼ်ꩦိတႃၼၺ်ၸ မင်ၷလႃ”သေ ၼူၵ်ႉၸိူဝ်း ဢမ်ႇမီးပၺ်ႇၺႃႇၼၼ်ႉ “ပတိရူပၻေသဝႃသ မင်ၷလႃ၊ သေႃဝသ်သတႃ မင်ၷလႃ”လူႉလႅဝ်ယဝ်ႉ။