သေႃးၼလႄႈ ဢုတ်ႉတရ

မိူဝ်ႈပၢၼ်ၶုၼ်ဝူင်ႉလူင် ဢႃႇသေႃးၵၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈမႁႃႇမွၵ်ႉၵလိပုတ်ႉတတိသ်သၼႆႉ ဝၢႆးသေ တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းထီႉသၢမ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇပွႆႇႁႂ်ႈ ၽူႈၵေႃႉပႂ်ႉပႃး လွင်ႈသင်ႇသွၼ် ပုတ်ႉထၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵႂႃႇႁႃပိုၼ်ၽႄႈ သႃႇသၼႃႇယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းတႃႇ ၸဝ်ႈသေႃးၼမထေႇလႄႈ ၸဝ်ႈဢုတ်ႉတရမထေႇ ၶဝ်ၽႅဝ်မႃး ပိုၼ်ၽႄႈသႃႇသၼႃႇ ၼႂ်းမိူင်းသထူင်ႇ သုဝၼ်ႇၼၽူႈမိ မိူင်းမၢၼ်ႈ။ ထမ်ႇမတူႇတသွင်တူၼ်ၼႆႉ မႃးႁေႃၼႄ ပရမ်ႇမၸႃႇလသုတ်ႉတ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းတင်းၼမ် ယုမ်ႇယမ် လွင်ႈသင်ႇသွၼ်ၼၼ်ႉသေ ဢွၼ်ၵၼ်ႁပ်ႉတြႃးထမ်ႇမယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းတင်းၼမ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈႁဵတ်းရႁၢၼ်းသင်ႇၶႃၸဝ်ႈမႃးယူႇယဝ်ႉ။

ၸဵမ်မိူဝ်ႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈပႆႇၵီႈလွၼ်ႉၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢိၼ်းတီးယႃး ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼႆႉ မီးဝႆႉလွင်ႈတၢင်းႁိၼ်ထိုင် တသ်သၼ ဢၼ်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ဝႆႉ။ ဢၼ်ၸဝ်ႈသေႃးၼလႄႈ ဢုတ်ႉတရၶဝ် လိူၵ်ႈဢဝ်ပရမ်ႇမၸႃႇလသုတ်ႉတသေ ႁေႃးၼႆႉၵေႃႈ ယိူင်းဢၢၼ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်းလႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းႁၼ်ထိုင် တသ်သၼႁူမ်ႇငမ်းဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈသေႃးၼလႄႈ ၸဝ်ႈဢုတ်ႉတရၶဝ်ၼႆႉ ဢဝ်တြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေ ဢီးပၢၵ်ႈပႅတ်ႈတၢင်းႁိၼ်ထိုင်တသ်သၼၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

မရမ်ႇမၸႃႇလသုတ်ႉတံၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပၢးဝႆႉ လွင်ႈတၢင်းႁၼ်ၼိုင် ဢိၼ်းတီးယႃး (႖႒) ပိူင် ၼင်ႇၼိတ်ႉၸလႄႈ ဢၼိတ်ႉၸ တၢင်းႁိၼ်ထိုင်ၽိတ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းသုတ်တံဢၼ်ၼႆႉ ၼႄဝႆႉ လွင်ႈတြႃးယူပ်ႈယွမ်းဢမ်ႇမူတ်းသႂ်လႄႈ လွင်ႈတြႃးဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေဢမ်ႇၵႃး ၶဝ်ႈပႃးလၢႆးၵျၢင်ႉၵမ်ဝိပသ်သၼႃႇ ဢွၼ်ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

လွၵ်းလၢႆးပၢႆးၵျၢင်ႉၵမ်ဢၼ်ၼၼ်ႉ ၽႄႈတိူၼ်းဝႆႉၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပွတ်းၸၢၼ်းဢၢၼ်ႇလၢႆႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီမိူင်းယူႇယဝ်ႉ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ "တိပိတၵ" ၼၼ်ႉၵေႃႈ ထိင်းသိမ်းဝႆႉၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၸွမ်းၼင်ႇငဝ်ႈတိုၼ်းမၼ်းမီးဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈသင်ႇသွၼ်ပုတ်ႉထ (သႃႇသၼႃႇ) ၼႆႉ တိုၼ်းဢမ်ႇၸူမ်းႁၢႆၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈလႃးလႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်းဢဵၼ်ႁႅင်းဢေႇၼၼ်ႉ ဢဝ်သီႇရိလင်းၵႃ မႃးထႅမ်ႁႅင်းသႂ်ႇထႅင်ႈ။ ၵွပ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ သႃႇသၼႃႇၸဝ်ႈၸင်ႇမၼ်ႈၵိုမ်းယၼ်ႇႁၢၵ်ႈမၼ်းလႆႈတီးမိူင်းမၢၼ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ သင်ႇၵႃႇယၼႃႇပွၵ်ႈၵမ်းႁႃႈလႄႈ ပွၵ်ႈၵမ်းႁူၵ်းၵေႃႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၶႅမ်ႉလႅပ်ႈထိုင်တီႈယူႇယဝ်ႉ။

ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းၵျၢင်ႉၵမ်ဝိပသ်သၼႃႇသေ သၵ်ႉၶ၊ ဢသၵ်ႉၶ၊ သမုတိသင်ႇၶႃႇလႄႈ ပရမတ်ႉထသင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ် ပေႃးမီးယူႇၵူႈသိုပ်ႇၵူႈပၢၼ်ယဝ်ႉ။ သမုတိသင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပုထုၸၼ်ႇသင်ႇၶႃႇသေ ပႆႇဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈၵေႃႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်တႃႇဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈယူႇ။ သၵ်ႉၶ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ်သမ်ႉလႆႈၽႅဝ်ၸၼ်ႉသေႃးတႃႇပၢၼ်ႇသၵတႃႇၵၢမ်ႇ၊ ဢၼႃႇၵၢမ်ႇသေ ပႆႇၽႅဝ်ၸၼ်ႉၸိၵ်းၸွမ်ရႁၢၼ်းတႃႇ။ ဢသၵ်ႉၶသင်ႇၶႃႇ (ဢမ်ႇလူဝ်ႇသွၼ်ဢဝ်ထႅင်ႈ) ၶဝ်ၸဝ်ႈတႄႉ ၽႅဝ်ၸၼ်ႉရႁၢၼ်းတႃႇယူႇယဝ်ႉ၊ ၽႄႈတိူၼ်းဝိပသ်သၼႃႇ ၸင်ႇတေႁွတ်ႈလႆႈၸၼ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ မိူင်းမၢၼ်ႈပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ၸင်ႇထိင်းသိမ်းပႂ်ႉပႃးလႆႈသႃႇသၼႃႇလွၵ်းလၢႆးပၢႆးၵျၢင်ႉၵမ်ဝိပသ်သၼႃႇလႄႈ ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်ပုတ်ႉထၸဝ်ႈတင်းလူင်ယူႇယဝ်ႉ။

တီႈလွႆၸေႈၵႅင်း (ၸၵႅင်း)ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပွတ်းၵၢင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးႁူမ်ႈယဵၼ်ဝိပသ်သၼႃႇတင်းၼမ်။ လၢႆးၵျၢင်ႉၵမ်ဝိပသ်သၼႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၶၢတ်ႇသေ လုၵ်ႉတီႈသြႃႇသိုပ်ႇၵႂႃႇ လုၵ်ႈၼွင်ႉႁဵတ်းၼၼ်ၵႂႃႇပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ်ၼႆႉ ဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းလွင်ႈသွၼ်ႁဵၼ်းဢဝ်ပိတၵၢတ်ႈၸဝ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈယူႇ၊ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ် ဢၼ်ၶဝ်ႈၸႂ်ၵၢၼ်ဝိပသ်သၼႃႇၼႆႉ ၵူႈသိုပ်ႇၵူႈပၢၼ် ဢမ်ႇၼမ်သေတႃႉၵေႃႈ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလၢႆးၵျၢင်ႉၵမ် ဝိပသ်သၼႃႇႁိူဝ်ႈႁိူင်းယူႇတႃႇသေႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈဢၼ်ႁဵတ်းမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးဝႆႉသၢႆမၢႆၸိုဝ်ႈသဵင်ၶဝ်ၸဝ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွၵ်းလၢႆးဢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ပၢႆႈပိူင်ႈတင်းငဝ်ႈတိုၼ်းမၼ်းသေ ထိင်းသိမ်းပႂ်ႉပႃးမႃးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈတႄႇသႃႇၼႃႇထူၼ်ႈသွင်ၼၼ်ႉ ဝိပသ်သၼႃႇတြႃးၼႆႉ ၶိုၼ်းၽႅဝ်မႃးမိူင်းဢိၼ်းတီးယႃးသေ ၽႄႈလၢမ်းၸွတ်ႇလုမ်ႈၾႃႉၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်းယွင်ႈယေႃးထိုင်ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းတႃႇ သေႃးၼလႄႈ ၸဝ်ႈဢုတ်ႉတရၶဝ်သွင်ၸဝ်ႈယူႇ။ ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ ဢၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈၽုၵ်ႇၽင်ဝႆႉပၼ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇၼႃႇ ပေႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ဢီႈသင်တႅၵ်ႈၼိူင်းလႆႈယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႑႐႙၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)