သုၼ်ႇတရီႇ ပရိပ်ႉပႃႇၸၵ (ပရိပိူၵ်ႈ)

တြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ႁေႃးဝႆႉၸိူဝ်းၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်သတ်ႉၸႃႇတြႃးၵူၺ်း။ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတိုဝ်းၵမ်ယဝ်ႉ ဢဝ်ၽႃႇဝၼႃႇမယပၺ်ႇၺႃႇသေ ၸင်ႇႁူႉႁၼ်ထိုင်လႆႈလွင်ႈတြႃးမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ။ ဢမ်ႇပႂ်ႉၶိင်ႇပႂ်ႉယၢမ်းသေ ပၼ်ၽွၼ်းလီၸွမ်းၵမ်းလဵဝ်လႄႈ တြႃးၸဝ်ႈၼႆႉ ၽႄႈၸိုမ်းၸွတ်ႇၵႂႃႇၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ၵူၼ်းမိူင်းတင်းလၢႆယဝ်ႉ။ ၽူႈၸွမ်းၽိုၵ်းသႃတိုုဝ်းၵမ်ၵေႃႈ တိူဝ်းၼမ်မ်ႃး။ လွင်ႈၼႆႉ ဢၼ်ဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းၵိူဝ်းယမ်သင်ႇၶႃႇ ၸိူဝ်းလုၵ်ႈၼွင်ႉၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်တိူဝ်းမႃးတႄႉတႄႉ။

ၽွင်းၼၼ် ၽူႈမႃးႁပ်ႉပဵၼ်လုၵ်ႈၼွင်ႉတိတ်ႉထိၸိူဝ်းလၢႆလၢႆၵိူင်းၶဝ်ၵေႃႈ လဵၵ်ႉၵေႇဢေႇမၢင်မႃးသေ လွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၵိူဝ်းလီၶဝ်ၵေႃႈ ယူပ်ႈယွမ်းမႃးတိၵ်းတိၵ်း။ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ၵွႆးႁေႃးၼႄတြႃးထမ်ႇမ ဢၼ်ဢိင်ၼိူဝ်သီႇလ၊ သမႃႇထိ၊ ပၺ်ႇၺႃႇၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ႁၵ်ႉသႃလွင်ႈတြႃးမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈလႄႈ သေႃႉႁႃလွင်ႈတြႃးမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈတႄႉ ၸၼ်ၸႂ်ၶဝ်လႆႈတႄႉတႄႉ။

ၵူၼ်းတင်းလၢႆတႄႉ ယွၼ်ႉလႆႈႁၼ်လုၵ်ႈၼွင်ႉ သႃႇဝၵၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ၾိင်ႈယၢမ်ႈတၢင်းၵမ်လီ၊ ၸႂ်ၶႂ်ႈလႆႈဢေႇမၢင်၊ မီးလွင်ႈပဵင်းပေႃးၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၼပ်ႉထိုဝ်ၵိူဝ်းယမ်မႃးတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။

တိတ်ႉထၶဝ်တႄႉ ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ပိူင်ပဵၼ်ငဝ်းလၢႆးၸိူဝ်းၼႆႉ။ တေၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ ပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင် - သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ႁဵတ်းလႆႈႁႂ်ႈလုၵ်ႈၼွင်ႉပုတ်ႉထဢၼ်ပဵၼ်သင်ႇၶႃႇၶဝ်ၼႆႉ ပဵꧣ်ၵူၼ်းၾိင်ႈယၢမ်ႈလူႉၼႆႉတႄႉ တေၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၼႆႉ လႆႈယူႇၼႆယဝ်ႉ။

ၼင်ႇႁိုဝ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ သိၵ်ႈၶႃႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉမၼ်းၸဝ်ႈတူၵ်းယေႃႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇၽိုၵ်းပၼ်ဢၼ်ပဵၼ် ၼၢင်းယိင်းသုၼ်ႇတရီႇပရိပိူၵ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ႁႂ်ႈၵူၼ်းထွမ်ႇတြႃးၶဝ် ဢၼ်ၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃးယူႇၵူႈဝၼ်းတေလႆႈႁၼ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇၸႂ်ႉမၼ်းၵႂႃႇတီႈၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇ၊ ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၼ်း ႁဵတ်းၽိတ်းၼင်ႇ ၸိၼ်ႇၸမႃႇၼ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ တိတ်ႉထိၶဝ်ၼႆႉ ၸႂ်ႉၵူၼ်းႁၢႆႉၶဝ်ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ သုတ်ႇတရီႇပရိပိူၵ်ႈ တီႈၽႂ်ဢမ်ႇႁၼ်ၼၼ်ႉသေ ဢဝ်ဝႆႉယူႇၼႂ်းလုၵ်းႁိမ်းၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ႁႂ်ႈၽႂ်ပေႃးဢမ်ႇၵႅမ်းႁူႉလႆႈ ငဝ်ႈငိူၼ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

ဝၢႆးသေၶဝ်ၶႃႈႁႅမ်ယဝ်ႉဝၼ်းၼိုင်ႈ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼႂ်းဝဵင်းဝႃႈ သုၼ်ႇတရီႇပရိပိူၵ်ႈႁၢႆလၢႆဝႆႉ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇတိူင်ႇထိုင် ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းပသေႇၼတီႇယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထၢမ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇဝႃႈ ၶဝ်ၶႂ်ႈထၢင်ႇထိူမ်ၼိူဝ်ၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇၸႂ်ႉႁႂ်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇသွၵ်ႈႁႃတူၺ်းတီႈ ၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇယူႇယဝ်ႉ။

တိတ်ႉထိၶဝ်ၵေႃႈ တင်းၵူၼ်းၶဝ်သေ ႁဵတ်းၵႅင်ႈသွၵ်ႈႁႃယဝ်ႉ ဢဝ်ဢွၵ်ႇမႃးႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ်ပေႃးလႆႈႁၼ်တူဝ်တၢႆမၼ်းၼၢင်းယူႇယဝ်ႉ။ ၸင်ႇႁၢမ်ဢဝ်တူဝ်တၢႆမၼ်းၼၢင်းသေ "ဢွၼ်ၵၼ်တူၺ်းလူး လွင်ႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈလုၵ်ႈၼွင်ႉသႃႇဝၵ ၵေႃးတမၼႆႉ ႁၢႆႉၸႃႉၵႃႈႁိုဝ်၊ ၶဝ်ဢၼ်ၵၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်းၼႆႉသေ ဢဝ်ထိုမ်ႈပႅတ်ႈဝႆႉၼႂ်းလုၵ်းဢိူဝ်ႈ" ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉပၢဝ်ႇဝႃႈၼႆယဝ်ႉ လဵပ်ႈပၼ်ႇၼႂ်းဝဵင်း။ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်သႄႉသွမ်းဝႃႈ - လုၵ်ႈၼွင်ႉၽြႃးၵေႃးတမၼႆႉ ပဵꧣ်ၵူၼ်းပႅတ်ႉလႅၼ်၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇမီးတၢင်းဢၢႆ၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းၾိင်ႈယၢမ်ႈလူႉ၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူၵ်ႈမႂ်ႈၼႆယူႇယဝ်ႉ။

"လူလၢႆၼၢင်းယိင်းသေ ဢဝ်တၢႆပႅတ်ႈၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ပဵꧣ်ၾိင်ႈယၢမ်ႈတၢင်းၵျၢင်ႉၵမ်ဢီႈသင်" ဝႃႈၼႆသေ ဢွၼ်ၵၼ်သႄႇယူင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလႄႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶဝ်ပဵၼ်ဢၼ်တိူဝ်ႉယမ်တႄႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းၵေႃႈ ပေႃးလႆႈႁၼ်ရႁၢၼ်းၶဝ်ၼႆ ဢွၼ်ၵၼ်ပွင်ႉထႃႉႁိုတ်းလႃႇသႄႉသွမ်း၊ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇလဝ်ႈလၢတ်ႈတမ်ႈတီႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ၊ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၸင်ႇသင်ႇသွၼ်ဝႃႈ ႁႂ်ႈမီးၸႂ်ၵၼ်ႈၶၢမ်ႇ၊ ႁႂ်ႈမီးၸႂ်ၼိမ်ယဵၼ်၊ ႁႂ်ႈမီးၸႂ်ဢူတ်းယိူၼ်ႉလွင်ႈလႃႇပွင်ႉႁိုတ်းထႃႉ၊ ၵႂၢမ်းပႅတ်ႉလႅၼ်မၢပ်ႇမႂ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၶၢဝ်းယၢမ်း၊ ပေႃးၵူၼ်းၼမ်သႄႉၼႄးၼႆ ယႃႇပေၸႂ်လမ်တေႃးသ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈပႅတ်ႉလႅၼ်မၢပ်ႇမႂ်တိတ်ႉထိၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇႁိုင်တေႁႉ.လွင်ႈတၢင်းမၼ်းယူႇ - ၸင်ႇသင်သွၼ်ၼင်ႇၼႆ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၸဵတ်းဝၼ်းၵွႆး လႆႈႁူႉၶိုၼ်းလွင်ႈပဵၼ်တႄႉမီးတႄႉမၼ်း တီႈၵူၼ်းႁၢႆႉ ၸိူဝ်းမဝ်းလဝ်ႈ ဢၼ်တိတ်ႉထိၶဝ်ၸႂ်ႉ ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ တိတ်ႉထိၶဝ်ၵေႃႈ လႆႈတၢင်းဢုၵ်းတၢင်းဢၢႆၵႂႃႇတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ ပေႃးမီးလွင်ႈၵၼ်ႈၶၢမ်ႇ၊ ဢူတ်းယိူၼ်ႉ၊ ဝႆႉၸႂ်တြႃႈဢုပႅၵ်ႉၶႃႇၸိုင် ၵမ်းလိုၼ်းတႄႉ မီးၽွၼ်းလီၼႆ ထၢင်ႇၸႅင်ႈလီတႄႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈတြႃးမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၼႆႉ တိုၼ်းဢွင်ႇပႄႉတႃႇသေႇသေ လွင်ႈၽၢမ်းပႅတ်ႉလႅၼ်ၼႆႉ တိုၼ်းသုမ်းၵၢၼ်ႉတႃႇသေႇယူႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႕႔၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)