သင်ႇၵႃႇယၼႃႇ

ၿီႇၸီႇ 623 မႁႃႇသၵ်ႉၵရၢတ်ႉ 68 ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈ (သိတ်ႉတတ်ႉထၵုမႃႇရ) ဢၼ်တေမႃးပဵၼ်ၽြႃးၼၼ်ႉ ၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈ တီႈသူၼ်ပဝ်း လုမ်ႇပၼီႇ မိူင်းၼီႇပေႃးယဝ်ႉ။ ၿီႇၸီႇ 588 မႁႃႇသၵ်ႉၵရၢတ်ႉ 103 လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ဝၼ်းပုတ်ႉၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသီႇထၢၼ်ႈ လႆႈၺၢၼ်ႇ သပ်ႉပၺ်ႇၺု ႁူႉႁၼ် လွင်ႈသတ်ႉၸႃႇသီႇပႃးသေ ပဵၼ်ၽြႃး တီႈပုတ်ႉထၵယႃႇလႄႈ ၽြႃးရတၼႃႇ တႄႇပဵၼ်မႃး မီးမႃးယဝ်ႉ။ ၿီႇၸီႇ 588 မႁႃႇသၵ်ႉၵရၢတ်ႉ 103 လိူၼ်ပႅတ်ႇမူၼ်း ဝၼ်းသဝ်ၼၼ်ႉ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ တႄႇႁေႃးတြႃး တမ်ႈတီႈ လူင်တိုင်မိၵတႃႇ မိူင်းပႃႇရႃႇၼသီႇလႄႈ တြႃးရတၼႃႇ တႄႇပဵၼ်မႃး မီးမႃးယဝ်ႉ။ ၿီႇၸီႇ 588 မႁႃႇသၵ်ႉၵရၢတ်ႉ 103 လိူၼ်ပႅတ်ႇလွင်ႈ 2 ၶမ်ႈ ဝၼ်းၸၼ်ၼၼ်ႉ သင်ႇၶႃႇတရၼႃႇ တႄႇပဵၼ်မႃးမီးမႃးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၿီႇၸီႇ 588 ၼၼ်ႉ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈၵေႃးတမၼႆႉ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်တႄႇႁႃႁၼ် လွင်ႈၵျၢင်ႉၵမ် ဝိပတ်ႉသၼႃႇ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ပဵၼ်ၽြႃးယဝ်ႉသေ ပိုၼ်ၽႄႈသႃႇသၼႃႇ ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်ၸဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 45 ပီသေ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၿီႇၸီႇ 543 မႁႃႇသၵ်ႉၵရၢတ်ႉ 148 လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ဝၼ်းဢၢင်းၵၢၼ်း ၽွင်းဢႃႇယုၸဝ်ႈလႆႈ 80 ပီၼၼ်ႉၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ၶဝ်ႈၸၢမ်ႇပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ၶေႃႈထမ်းတြႃးၸဝ်ႈ တေဢမ်ႇႁူင်ႈဢမ်ႇႁၢႆၼၼ်ႉ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ် ၶိုၼ်းၵဵပ်းႁွမ်ၸႅၵ်ႇပဵၼ် သုတ်ႉ၊ ဝိၼႆး၊ ဢၽိထမ်ႇမႃႇသေ ၶူၼ်ႉၶႆႈ မၢႆတွင်းဝႆႉလႄႈ ၸင်ႇႁိၵ်ႈႁွင်ႉဝႃး သင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၶုၼ်လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း သမ်ႉပဵၼ် ၽူႈၵမ်ႉထႅမ် ၶူဝ်းၶွင်သီႇပိူင် သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ်ယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ်သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈၶုၼ် ဢိၵ်ႇတင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၵုမ်းထိင်း လိၵ်ႈထမ်းၸဝ်ႈ မၢႆတွင်း ယႃႇပၼ်ႁူင်ႈႁၢႆၼၼ်ႉ မီးမႃး 6 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။

ငဝ်ႈၵႂၢမ်း

သင်ၷႃယၼႃ = သံ - ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်၊ ၷႃယၼႃ - လွတ်ႈႁေႃး သင်ၷႃယၼႃ = ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်သေ လွတ်ႈႁေႃး

ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈၵႂၢမ်းၽြႃး သင်ႇလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ “လုၵ်ႈႁၵ်ႉ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ပေႃးဝၢႆးသေ ၵဝ်ၽြႃး ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉၸိုင် တြႃးသုတ်ႉ ဝိၼႆး ဢၽိထမ်ႇမႃႇ ဢၼ်ၵဝ်ၽြႃးႁေႃးဝႆႉၼၼ်ႉ တေပဵၼ်သြႃႇသူယူႇ” ၼႆယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈသင်ႇၼၼ်ႉသေ ၸူဝ်ႈၵႃႈ သုတ်ႉ ဝိၼႆး ဢၽိထမ်ႇမႃႇ တိုၵ်ႉမီးယူႇၸိုင် မိူၼ်ၼင်ႇ ၽြႃးတိုၵ်ႉမီးဝႆႉယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ သၢႆၸႂ်သႃႇသၼႃႇၼၼ်ႉ ပဵၼ် သုတ်ႉ ဝိၼႆး ဢၽိထမ်ႇမႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ သုတ်ႉ ဝိၼႆး ဢၽိထမ်ႇမႃႇ ႁၢႆၵႂႃႇၵေႃႈ သႃႇသၼႃႇၽြႃး တေႁၢႆလၢႆယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ထမ်းတြႃး သုတ်ႉ ဝိၼႆး ဢၽိထမ်ႇမႃႇ တေဢမ်ႇႁၢႆၼၼ်ႉ လုၵ်ႈႁၵ်ႉၽြႃး သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ၵုမ်းထိင်းသိမ်းပႅင်းမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၢၼ်လႂ်ပၢၼ်ၼၼ်ႉ ၶဵၼ်သႃႇသၼႃႇၵေႃး တေႃႈပေႃႇမႃး မီးမႃးလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် သႃႇသၼႃႇ တေဢမ်ႇလူႉႁၢႆဝၢႆးဝွတ်ႈ၊ ၼင်ႇႁိုဝ် သႃႇသၼႃႇ တေၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇမူတ်းသႂ် ၼင်ႇႁိုဝ် သႃႇသၼႃႇ တေသိုပ်ႇႁိူဝ်ႈႁိူင်း ပိူင်းသႂ်ၼၼ်ႉ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ် ၸင်ႇတၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ (ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ) ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ၿီႇၸီႇ 544 ယဝ်ႉ တႄႇဢဝ်ပီၼၼ်ႉမႃး ၶုၼ်ဢၸႃႇတသၢတ်ႈ ၶိုၼ်းလၼ်ႇပႅတ်ႈ ပီမႁႃႇသၵ်ႉၵရၢတ်ႉသေ တႄႇတင်ႈပီသႃႇသၼႃႇ 1 ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ တေႇဢဝ် တီႈၼၼ်ႈဢၢၼ်ႇမႃး သႃႇသၼႃႇၽြႃးၸဝ်ႈ လႆးမႃး 2500 ပီလိူဝ်ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼႆႉ တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းထေႇရဝႃႇတၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈတၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃ 6 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ်ထေႇရဝႃႇတ တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇၼႆႉတႄႉ တြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇထွၼ် ဢမ်ႇထႅမ်သင်သေ သိုပ်ႇမၵ်းမၼ်ႈၵႂႃႇ ပႅင်ႈၼင်ႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁေႃးမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

သင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်း (1)

ၿီႇၸီႇ 544 ပီသႃႇသၼႃႇ 1 ပီ ဝၢႆးသေ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ လွင်ႈတၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ၵႂႃႇ တမ်ႈတီႈ မိူင်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇ လွႆဝေၽႃႇရ ထမ်ႈသတ်ႉတပၼ်ႇၼိ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈသုၽတ်ႉတ လၢတ်ႈဝႃႈ “ၵမ်းၼႆႉတႄႉ ၸဝ်ႈၵေႃးတမ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ၊ ၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ ႁဵတ်းလႆႈ ၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ႁဝ်းယဝ်ႉ” ၼႆၼၼ်ႉလႄႈ ၸဝ်ႈမႁႃႇၵတ်ႉသပ ဢဝ်ပဵၼ် သင်ႇဝေႇၵသေ ၸင်ႇမီးယိူင်းဢၢၼ်ႈ ၵႅၼ်ႇၶႄ ၽေးၶဵၼ်သႃႇသၼႃႇ ၸင်ႇတေတၢင်ႇ သင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈမႁႃႇၵတ်ႉသပ၊ ၸဝ်ႈဢုပႃႇလိ၊ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ရႁၢၼ်းတႃႇၸဝ်ႈၶဝ် ႁႃႈပၢၵ်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ် တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် ဢၸႃႇတသတ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇၶဝ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ၸွႆႈထႅမ်ၵူႈၽၢႆႇၽၢႆႇယဝ်ႉ။ တႄႇတၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵဝ်ႈမူၼ်းသေ ႁိုင် 7 လိူၼ် ၸင်ႇတေယဝ်ႉတူဝ်ႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈတၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈၼႆႉတႄႉ လွတ်ႈဢၢၼ်ႇဢူမ်သူပ်းသေ တၢင်ႇမၢႆဝႆႉယဝ်ႉ။ တမ်ႈတီႈ ပွႆးတၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ မၢႆၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈမႁႃႇၵတ်ႉသပ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ပတိသမ်ႇၽိတႃႇပတ်ႉတ ရႁၢၼ်းတႃႇ 500 ပႃးသေ ၸဝ်ႈဢုပႃႇလိ ဢွၼ်ႁူဝ် ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၶူၼ်ႉၶႆႈ ဝိၼႆး၊ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢွၼ်ႁူဝ် ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၶူၼ်ႉၶႆႈ သုတ်ႉ လႄႈ ဢၽိထမ်ႇမႃႇယဝ်ႉ။ တြႃးဢၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ႁေႃးမႃးၼၼ်ႉ မီးၼမ်ၼႃႇလႄႈ ၸင်ႇလိူၵ်ႈဢဝ် ဢၼ်မိူၼ်ၵၼ် လေႃးၵၼ်သေ ပဵၼ်မႃး ထမ်ႇမၵ်ႉၶၼ်ႇထႃႇ 84000 ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇၸႅၵ်ႇပဵၼ် သၢမ်ၵွင်သေ ပဵၼ်မႃး သုတ်ႉတၼ်ႇတ ပိတၵၢတ်ႈ၊ ဝိၼယ ပိတၵၢတ်ႈ၊ ဢၽိထမ်ႇမႃႇ ပိတၵၢတ်ႈယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းဝိၼႆး ပိတၵၢတ်ႈၼၼ်ႉ ထမ်ႇမၵ်ႉၶၼ်ႇထႃႇ မီး 21000၊ သုတ်ႉတၢၼ်ႇ မီး 21000၊ ဢၽိထမ်ႇမႃႇမီး 42000 ယဝ်ႉ။ သင်ႇၵႃႇယၼႃႇ မၢႆၼိုင်ႈၼႆႉ ၵူၺ်းဢူမ်ဢၢၼ်ႇလွတ်ႈႁေႃးသေ တၢင်ႇၵႂႃႇၵူၺ်းသေ ပႅင်ႈၼင်ႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁေႃးမႃးၼၼ်ႉ ၸွင်ႇပႃးတဵမ်ထူၼ်ႈ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈၼႆ ထတ်းသၢင်သေ ၵမ်းလိုၼ်း ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် လႆႈၸႂ်မၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ တဵမ်ထူၼ်ႈယဝ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၸဝ်ႈ လႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃး တြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ထႅမ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇထႅမ်ထႅင်ႈ ထွၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇထွၼ်သင်သေ တေဢွၼ်ၵၼ် သိုပ်ႇၵုမ်းထိင်းၵႂႃႇ ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼႆလႄႈ ၸင်ႇတေပဵၼ်မႃး ထေႇရဝႃႇတယဝ်ႉ။

သင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်း (2)

ၿီႇၸီႇ 443 ပီသႃႇသၼႃႇ 100 ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း မိူင်းဝေႇသႃႇလီ တိူင်းဝတ်ႉၸီႇၶဝ် ဢမ်ႇၸွမ်းပၵ်းပိူင် ဝိၼႆး ဢွၼ်ၵၼ် ၸႂ်ႉတိုဝ်း လွင်ႈဢမ်ႇၸွမ်းတြႃး သိပ်းပိူင်သေ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၶဵၼ်လူင် ပုၼ်ႈတႃႇ သႃႇသၼႃႇလႄႈ ၸင်ႇလႆႈ တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈသၿ်ၿၵႃမိ၊ ၸဝ်ႈရေဝတ၊ ၸဝ်ႈယသ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃး ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းတႃႇ 700 သေ တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းသွင် တမ်ႈတီႈ မိူင်းဝေႇသႃႇလီႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းၵႃႇလႃႇသေႃးၵ လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈသေ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ် ဢဝ်သူပ်း ၶူၼ်ႉၶႆႈလွတ်ႈႁေႃးၵႂႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်း 8 လိူၼ်တဵမ်တဵမ်ယဝ်ႉ။ ၸုမ်းရႁၢၼ်းဝတ်ႉၸီႇၶဝ် သမ်ႉဢမ်ႇၶၢမ်ႇမူၼ်ႉမႄး တၢင်းၽိတ်းၶဝ်သေ ပၢႆႈမိူဝ်းတၢင်း တိၼ်လွႆႁိမဝၼ်ႇတႃႇပုၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်မိူဝ်းဢိင်ပိုင်ႈ ၶုၼ်မိူင်းပုၼ်ႉသေ သမ်ႉႁဵတ်း ပွႆးတၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယႃႇၵူၺ်းၶဝ် ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ၊ ဢဵၼ်ႁႅင်းၶဝ်ၸဝ်ႈ မီးၼိုင်ႈမိုၼ်ႇလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇသႂ်ႇၸိုဝ်ႈၸုမ်းၶဝ်ဝႃႈ မႁႃႇသင်ႇၶိၵ ၼႆသေ ၸုမ်းၸဝ်ႈရႁၢၼ်းတႃႇ 700 လႄႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉတပႄးၶဝ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်သမ်ႉမၢတ်ႈမၢႆဝႃႈ ပဵၼ်ၸုမ်းဢွၼ်ႇၼႆသေ သႂ်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းႁီႇၼယႃႇၼၼႆယဝ်ႉ။ တႄႇဢဝ်တီႈၼၼ်ႈမႃး ၸုမ်းသင်ႇၶႃႇၼႆႉ တႅၵ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇ ၸုမ်းပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ၸုမ်းပွတ်းၸၢၼ်းယဝ်ႉ။

လွင်ႈလႆႈတၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်

ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းဝတ်ႉၸီႇ မိူင်းဝေႇသႃႇလီႇၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်တိုဝ်းၵမ် ပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ဝိၼႆးဢၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တမ်းဝၢင်းဝႆႉ ဢၼ်ၸဝ်ႈမႁႃႇၵတ်ႉသပ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၶဝ် မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉသေ ၶဝ်သမ်ႉဝႃႈ

သိင်ၷီလေႃꧣၵပ်ပ။ ။ ၽွင်ၵိူဝ် ဢၼ်သႂ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းၶဝ်သတ်းၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၵိူဝ်ၸိုင် ဢဝ်ႁဵတ်းပဵၼ် ယႃႇဝၵႃႇလိၵၽေႃးၸၼသေ ၵိၼ်သုင်းလႆႈယူႇ။
ၻွင်ၷုလၵပ်ပ။ ။ ၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈ တေႃႇထိုင် ငဝ်းမၼ်း ပူၼ်ႉၵႂႃႇ မွၵ်ႈသွင်ႁၵ်းမိုဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵိၼ်သုင်းလႆႈ ၽေႃးၸၺ်ႇယႃႇဝၵႃႇလိၵယူႇ။
ၷႃမၼ်တရၵပ်ပ။ ။ ၽေႃးၸၺ်ႇ ဢၼ်လႆႈလၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်း ၸွမ်းဝိၼႆးဢတိရိၵ်ႈသေတႃႉ ပေႃးသႂ်ႇၸႂ်ဝႃႈ တေၵႂႃႇၵိၼ်တၢင်ႇဝၢၼ်ႈ တၢင်ႇတီႈၼႆၸိုင် ရႁၢၼ်းၶဝ် ၵိၼ်သုင်းလႆးယူႇ။
ဢႃဝႃသၵပ်ပ။ ။ တီႈၼႂ်းသိမ်ႇလုၵ်ႈလဵဝ်ၼၼ်ႉ ၸႅၵ်ႇၽႄ တီႈလႂ်တီႈၼၼ်ႈသေ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် ႁဵတ်းလႆး ၵၢမ်ႇဢွၼ်ႇၵၢမ်ႇလူင်ယူႇ။
ဢၼုမတၵပ်ပ။ ။ တႃႇတေႁဵတ်း ၵၢမ်ႇဢွၼ်ႇၵၢမ်ႇလူင်ၼၼ်ႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃး ၸဝ်ႈၶဝ် ပႆႇႁွတ်ႈမႃးသေတ ဢဝ်ၵၢင်ၸႂ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇၽႅဝ်မႃးၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းၵႂႃႇၵေႃႈ လႆႈယူႇ။
ဢႃၸိꧣ်ꧣၵပ်ပ။ ။ တၢင်းႁဵတ်း ဢၼ်သြႃႇဢုပတ်ႉၸၢၺ်ႇ ယၢမ်ႈဢဝ် ယၢမ်ႈႁဵတ်းမႃးၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၸွမ်းလႆႈယူႇ။
ဢမထိတၵပ်ပ။ ။ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းဢၼ်ၽိတ်းပဝႃႇရိတ်ႉၼၼ်ႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းဝိၼႆးဢတိရိၵ်ႉသေတႃႉ ၼမ်ႉၼူမ်း ဢၼ်တိုၵ်ႉပဵၼ် ၼမ်ႉၼူမ်းယူႇ ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇပဵၼ် ၼမ်ႉၼူမ်းသူမ်ႈၼၼ်ႉ ၵိၼ်သုင်းလႆးယူႇ။
ၵပ်ပတိ ꩡလေႃၵိံပႃတုံ။ ။ ၼမ်ႉလဝ်ႈမွင် ဢၼ်တိုၵ်ႉၼုမ်ႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် ၵိၼ်သုင်းလႆႈယူႇ။
ၵပ်ပတိ ဢၻသၵံ ၼိသီၻၼံ။ ။ ၽႅၼ်ႇသိူဝ်ႇၼင်ႈ ၼိသီႇတၼ်ႇ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢႆႈၼၼ်ႉ ရႁၢၼ်းၶဝ် ဢဝ်သိူဝ်ႇၼင်ႈလႆးယူႇ။
ၵပ်ပတိ ꩡႃတရူပ ရꩡတံ။ ။ ရႁၢၼ်းၶဝ် လူႇၶၢမ်ႇႁပ်ႉဢဝ်လႆႈ ငိုၼ်း ၶမ်းယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။

သင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်း (3)

မိူဝ်ႈၿီႇၸီႇ 358 ပီသႃႇသၼႃႇ 235 ၼၼ်ႉ လႆႈႁဵတ်းပၢင်တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းသၢမ် တမ်ႈတီႈ ၵျွင်းဢသေႃးၵ မိူင်းပႃႇတလိပုတ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တိတ်ႉထိၶဝ် ပွမ်ႁဵတ်း ရႁၢၼ်းသေ ဢဝ်ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်ဝႃႇတၶဝ် မႃးၶူၼ်းၶဝ်းၸွမ်း ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၶဵၼ်သႃႇသၼႃႇ တေမွတ်ႇဝွတ်ႈႁၢႆၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈ ႁဵတ်းပဵၼ် ပၢင်တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းသၢမ်ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ရႁၢၼ်းတု ရႁၢၼ်းပွမ် 60000 လိူဝ် ထႃႁူဝ်လွမ်ႈၵူၺ်းၶဝ် ၼုင်ႈမႆ သၢင်ႇၵၢၼ်းႁင်းၵူၺ်းၶဝ်သေ မႃးပွမ်ယူႇ ၼႂ်းသႃႇသၼႃႇ ၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ ႁဵတ်းၵႂႃႇ ၵႃႈပွင်ႇၵႃႈပဵၼ်လႄႈ သႃႇသၼႃႇ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၵဝ်ႇသဝ်ႈဝဝ်းလမ်ၵႂႃႇသေ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းလီၶဝ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၸႅတ်ႈၸၢင်ႇၶဝ် ထူပ်း တၢင်းယၢပ်ႇၽိုၼ်ႇတႄႉတႄႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈမႁႃႇမွၵ်ႉၵလိပုတ်ႉတတိတ်ႉသ၊ ၸဝ်ႈမတ်ႉသၼ်ႇတိၵ၊ ၸဝ်ႈမႁႃႇတေႇဝ ဢွၼ်ႁူဝ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းတႃႇ 1000 ၸဝ်ႈသေ ၸင်ႇတေ တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းသၢမ်ယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် မိူင်းပႃႇတလိပုတ်ႉ ၸဝ်ႈသီႇရိထမ်ႇမႃႇသေႃးၵ လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ၸွႆႈထႅမ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈယဝ်ႉ။ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ် ဢဝ်သူပ်းဢူမ်ဢၢၼ်ႇ ၶူၼ်ႉၶႆႈထမ်းတြႃးၸဝ်ႈ ႁိုင်ယူႇ 9 လိူၼ်ယဝ်ႉ။ လႆႈထတ်းတူၺ်း ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းတု ရႁၢၼ်းၸႅတ်ႈသေ လႆႈဢဝ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းတု ရႁၢၼ်းပွမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ထၢၵ်ႈပႅတ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်းသႃႇသၼႃႇ ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ မူတ်းသႂ်ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင်သီႇရိထမ်ႇမႃႇသေႃးၵ ၸင်ႇပွႆႇၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် ၵႂႃႇပူၵ်းပွင် သႃႇသၼႃႇ ၵဝ်ႈတိူင်း ၵဝ်ႈမိူင်းလႄႈ တီႈၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇ 5 ပုၼ်ႈ 4 ပုၼ်ႈၼၼ်ႉ ငဝ်းလႅင်းသႃႇသၼႃႇ ပိူင်းႁွတ်ႈထိုင်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။

သင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်း (4)

လွင်ႈဢၼ် ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် သီႇရိထမ်ႇမႃႇသေႃးၵ သူင်ႇၵႂႃႇပူၵ်းပွင် သႃႇသၼႃႇ 9 တိူင်း 9 မိူင်းၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း သီႇရိထမ်ႇမႃႇသေႃးၵ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃး ၸဝ်ႈမႁိၼ်ႇတၼၼ်ႉ လႆးမႃးပိုၼ်ၽႄႈ သႃႇသၼႃႇ တမ်ႈတီႈ ၵုၼ်သီႇႁူဝ်ႇ (သီႇရိလင်ႇၵႃႇ)သေ သႃႇသၼႃႇ ႁိူဝ်ႈႁိူင်းပိူင်းသႂ်ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃး ဢေႇတီႇ 49၊ ပီသႃႇသၼႃႇ 450 ၼၼ်ႉ တမ်ႈတီႈ မိူင်းသီႇႁူဝ်ႇ သမ်ႉလႆႈၺႃး ၵၢပ်ႈပၢၼ် ၵူၼ်းထိူၼ်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ လႆႈၺႃးၵၢပ်ႈ ဢိုပ်းယၢပ်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 12 ပီယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼင်ႇၼၼ်ၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ပိတၵၢတ်ႈ ထမ်းတြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ တေဢမ်ႇႁူင်ႈဢမ်ႇႁၢႆၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် လႆႈသိုပ်ႇဢူမ်ႇဢၢၼ်ႇဝႆႉ ယၢပ်ႇယၢပ်ႇယဵၼ်းယဵၼ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၺႃးၽေးၵူၼ်းထိူၼ်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ ၺႃးၽေး ဢိုပ်းယၢပ်ႈ 12 ပီလႄႈ တၵႃႇၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်သီႇပိူင် ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ် ၸဝ်ႈၶဝ် ၵုမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈထူၼ်ႈ၊ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် လႆႈဢဝ်ၽႅၼ်ႇ ၸွၵ်းသၢႆးယမ်း တၢင်ႇၼိူဝ်ပုမ်လႂ်၊ လႆႈၼွၼ်းဢူပ်ႇပူပ်ႇ ၼိူဝ်သၢႆးယမ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈၾႆးၼႂ်းတွင်ႉ ဢမ်ႇပေႃးလိူတ်ႇ ၵႅတ်ႇၶႄ လွင်ႈတွင်ႉမႆႈ သႆႈလိူတ်ႇၶဝ်ၸဝ်ႈသေ ဢူမ်ၵၢၼ် လိၵ်ႈထမ်းတြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈမႃးယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ ၵၢပ်ႈႁုၵ်းႁၢႆႉ ပူၼ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ ၸဝ်ႈထမ်ႇမရၵ်ႉၶိတ ဢွၼ်ႁူဝ် ရႁၢၼ်းတႃႇ 500 ၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ မိူဝ်းၼႃႈထႃႈပၢႆမႃး ပေႃးလႆႈထူပ်းၺႃး ၽေးၸိူင်ႉၼႆထႅင်ႈၸိုင် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ်ၸမ်း သတိ၊ သမႃႇထိ၊ ပၺ်ႇၺႃႇ တေယူပ်ႈယွမ်းလႄႈ ၶဝ်ၸဝ်ႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈ ဢူမ်ဢၢၼ်ႇလႆႈဝႆႉၼႂ်းသူပ်းယဝ်ႉ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶဝ်ၸဝ်ႈ ၸင်ႇႁဵတ်းပၢင်တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းသီႇသေ တႅမ်ႈမၢႆဝႆႉ တမ်ႈတီႈ ၼိူဝ်မႂ်ထၢၼ်မႂ်ပေႇယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းယၢမ်း တင်ႇသင်ၵႃႇယၼႃႇ တမ်ႈတီႈ ၵုၼ်သီႇႁူဝ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈမလယၸၼပုတ်ႉၼၼ်ႉ ႁိုင်ၵႂႃႇ 1 ပီယဝ်ႉ။

သင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်း (5)

ပီၶရိတ်ႉ 1871၊ ပီသႃႇသၼႃႇ 2415 ပီၵေႃးၸႃႇ 1232 လိူၼ်သိပ်းသွင်မႂ်ႇ 1 ၶမ်ႈ လႆႈႁဵတ်း ပၢင်တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်း 5 တမ်ႈတီႈ ဝဵင်းမၢၼ်းတလေး (ရတၼႃႇပူင်ႇ)ယဝ်ႉ။ လိၵ်ႈထမ်းတြႃး ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ပိတၵၢတ်ႈ 3 ၵွင် ၸိူဝ်းဢၼ်လႆး တႅမ်ႈမၢႆဝႆႉ တီႈၼိူဝ်ၽိုၼ်ပေႇ ၽိုၼ်ထၢၼ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မူင်ႈ မႅင်း မွတ်ႈယႃႇလႄႈပိူင်ၼိုင်း၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လူႉလႅဝ် ယွၼ်ႉဢုတုရႃႇသီႇလႄႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မီးလွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈလႄႈ ၸဝ်ႈတူၼ်လူင်ၸႃႇၵရ ဢွၼ်ႁူဝ် သင်ႇၶႃႇရႁၢၼ်း 2400၊ ဢဝ်လွင်ႈၸွႆႈထႅမ် ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် မင်းတုင်း ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ ႁပ်ႉပႃး လွင်ႈၸွႆႈထႅမ် ၶႃႈဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသေ ၸင်ႇတေႁဵတ်း ပၢင်တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ တႅမ်ႈမၢႆ တွၵ်ႇဝႆႉ တီႈၼိူဝ် ၶႅပ်းႁိၼ်ၼေႃႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၽွမ်ႉၵၼ် ဢူမ်ဢၢၼ်ႇၶူၼ်ႉၶႆႈ လွတ်ႈႁေႃးၼၼ်ႉတႄႉ ႁိုင်ၵႂႃႇ 5 လိူၼ်ပၢႆ 3 ဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၶႅပ်းႁိၼ်တင်းသဵင်ႈ မီးၵႂႃႇ 729 ၶႅပ်း၊ ၶၢဝ်းတၢင်း တွၵ်ႇမၵ်းမၢႆၶႅပ်းႁိၼ် ႁိုင်ၵႂႃႇ 7 ပီပၢႆ 6 လိူၼ် လႄႈ 14 ဝၼ်းသေ ၶႅပ်းႁိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ တမ်ႈတီႈ တိၼ်လွႆမၢၼ်းတလေး ၼႂ်းဝၢင်းၽြႃး လေႃးၵမႃႇရၸဵင်ႇ (ၵုတူဝ်ႇတေႃႇ)ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

သင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်း (6)

ပီၶရိတ်ႉ 1954 ပီသႃႇသၼႃႇ 1498၊ ပီၵေႃးၸႃႇ 1316 လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈႁဵတ်း ပၢင်တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်း 6 တမ်ႈတီႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ဝဵင်းယၢၼ်ႇၵုင်ႇ (တႃႈၵုင်ႈ)၊ ၵမ်ႇၽႃႇဢေး တီႈၼႂ်းထမ်ႈလူင် မႁႃႇပႃႇသႃႇၼၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ လႆႈတူၵ်းပဵၼ် ၶီႈၶႃႈ ဢဵင်းၵလဵတ်ႈ ပၢၵ်ႇပီပၢႆယဝ်ႉလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် သႃႇသၼႃႇ တေၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ၊ ၼင်ႇႁိုဝ် ပိတၵၢတ်ႈထမ်းၸဝ်ႈ တေၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈ တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်း 6 ယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၸဝ်ႈသြႃလူင် ၺွင်ႇယၢၼ်း ၽတ်ႉတၼ်ႇတရေႇဝတ (ဢၽိထၸမႁႃႇရတ်ႉထၵုရု) ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၢမ်းၼႃႈ၊ ၸဝ်ႈသြႃႇမႁႃႇၸီႇ ၽတ်ႉတၼ်တသေႃးၽၼ (ဢၵ်ႉၵမႁႃႇပၼ်ႇတိတ) ပဵၼ်ၽူႈတွင်ႈထၢမ် (ပုၸ်ꧡၵ)၊ ၸဝ်ႈသြႃႇမိၼ်းၵုၼ်း ၽတ်ႉတၼ်ႇတဝိၸိတ်တသႃႇရႃႇၽိဝမ်ႇသ တိပိတၵထရ ပဵၼ်ၽူႈတွပ်ႇ (ဝိသꩡ်ꩡၵ)သေ သင်ႇၶႃႇရႁၢၼ်း 2500 ၸဝ်ႈ တမ်ႈတီႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းၵမ်ႇပေႃးတီးယႃး မိူင်းသီႇရိလင်ႇၵႃႇ မႃးၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈ ပၢင်တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းသင်ႇၶႃႇတႆးတႄႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ယုမ်းပွင်ႇ မိူင်းသူႈ ၽတ်ႉတၼ်တပၺ်ႇၺႃႇၽေႃးၵ ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈယဝ်ႉ။ မိူင်းထေႇရဝႃႇတ ႁႃႈမိူင်းလႄႈ မိူင်း 25 မိူင်း မႃးၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၽသပလ ဢၼ်ၸွမ်ၶုၼ်ၽွင်းလူင် ဢူးၼုလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ် ၵမ်ႉၵႅမ်ထႅမ်ၸွႆႈ ၵူႈၽၢႆႇၵူႈပႃႈသေ ၸင်ႇတေဢဝ် လိၵ်ႈထမ်းပိတၵၢတ်ႈ ဢၼ်မီးဝႆႉ ၼိူဝ်ၶႅပ်းႁိၼ်ၼၼ်ႉ ဢိတ်ႇသႂ်ႇၼိူဝ်ၸေႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ပပ်ႉယဝ်ႉ။