ဝိၼယႃႇၸႃႇရ၊ ၸဝ်ႈသြႃႇ
ပိုၼ်းၵႅပ်ႈလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင် ၸဝ်ႈသြႃႇ ၽတ်ႉတတ်တ Dr.ဝိၼယႃႇၸႃႇရ (ဢၵ်ႉၵမႁႃသတ်ႉထမ်မၸေႃးတိၵထၸ) တိူၵ်ႈသွၼ်ထမ်းႁူင်းႁဵၼ်းပၺ်ႇၺႃႇဝတ်ႉၸေႇယသုၶ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၶႃႈဢေႃႈ။
ပေႃႈမႄႈလႄႈတီႈၵိူတ်ႇ
မႄးထတ်းၶိင်းမွၵ်ႇၶမ်း၊ ၼၢႆးသွႆႈငိုၼ်းသႅင်ငိုၼ်း၊ ဝၢၼ်ႈၼွင်မႃႉလူင်၊ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း။
ပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈတွင်ႉ
မႄးထတ်းပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈတွင်ႉ ၸဝ်ႈသြႃႇႁဝ်းၶႃႈ မီး (႗) ၵေႃႉ
ၶိုၼ်ႈပဵၼ်သၢင်ႇ
မႄးထတ်းပီၵေႃးၸႃႇ 1335 ၼီႈ၊ လိူၼ် 5။ ပေႃႈမႄႈသွင်ၸဝ်ႈ ပဵၼ်ပေႃႈဢွၵ်ႇမႄႈယေႃး၊ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် သေႃးၽိတ ပဵၼ်သြႃႇဢုပတ်ႉသၢႆး။
ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸၢင်း
မႄးထတ်းပီၵေႃးၸႃႇ 1339 ၼီႈ၊ လိူၼ် 4 လွင်ႈ 9 ၶမ်ႈ၊ ပေႃႈမႄႈၸဝ်ႈလႄႈ တၵႃႇသတ်းထႃး (358) ၵေႃႉ ပဵၼ်ပေႃႈဢွၵ်ႇမႄႈယေႃး၊ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် သေႃးၽိတ ႁဵတ်းပဵၼ်သြႃႇဢုပတ်ႉသၢႆး။
တီႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆး
မႄးထတ်း- ၵျွင်း ဢ.မ.ၵ ၼွင်မႃႉ၊ မၢၼ်ႈႁွင်း၊ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း
- တမ်ႈတီႈ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် သေႃးၽိတ
- ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် သူရိယ (ဢၵ်ႉၵမႁႃသတ်ႉထမ်မၸေႃးတိၵထၸ)၊ သင်ၶၸိုင်ႈမိူင်း၊ တိူၵ်ႈသွၼ်ထမ်းသႃသၼဝိပုလ၊ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း
- ၸဝ်ႈသြႃႇသီလႃၼၼ်တ (ဢၵ်ႉၵမႁႃသတ်ႉထမ်မၸေႃးတိၵထၸ)၊ သင်ႇၶၸိုင်ႈမိူင်း၊ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈထမ်းရတၼႃႇၸီႇ၊ ဝဵင်းလွႆလႅမ်
- ၸဝ်ႈသြႃႇဝိသုတ်ႉထ၊ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈထမ်ႇမိၵႃႇရူင်ႇ၊ ဝဵင်းၵုၼ်းၶျၢၼ်ႇၵူင်း၊ တႃႈၵုင်ႈ
- ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ပၼ်တဝ၊ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈၵႅၵ်ႉၽေႃးထိ၊ ဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ႇ၊ တႃႈၵုင်ႈ
- ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် တွၵ်ႉတိူဝ်ႇ ပဝရႃႇၽိဝမ်သ (ပႃမွၵ်ႉၶ) ၸၼ်ႉၸွမ် ထေရဝႃတ ၵူႈမိူင်းမိူင်း၊ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ။
တီႈပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၵမ်မထၢၼ်း
မႄးထတ်း- ၵျွင်းၸေယသုၶ၊ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း
- မိူင်းမၢဝ်း
- မူႇၸေႈ
- ၸေႈလၢၼ်ႉ
ၸၼ်ႉလိၵ်ႈ
မႄးထတ်းၸၼ်ႉၶူးထမ်ႇမႃႇၸရိယ၊ ၸၼ်ႉလူင်၊ ၸၼ်ႉၵၢင်၊ ၸၼ်ႉဢွၼ်ႇ။
ၸုမ်ႈၶူးၵူႈဢၼ် ဢၼ်ႁပ်ႉလႆႈ
မႄးထတ်း- သတ်ႉထမ်ၸေႃးတိၵထၸ
- မႁႃႇသတ်ႉထမ်မၸေႃးတိၵထၸ၊ ၸၼ်ႉၸွမ်လူင်ၼိဝ်းတေႇလီ၊ မိူင်းဢိၼ်းတီးယႃး၊ ၼွပ်ႇယိုၼ်ႈထိုင်မႃး ၸုမ်ႈပႃႇရၵူႇ တွၵ်ႉတိူဝ်ႇ၊ ပီၶရဵတ်ႉ 2015 ၼီႈ။
ၼႃႈၵၢၼ်ၵူႈထၢၼ်ႈထၢၼ်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းမႃးလႄႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်
မႄးထတ်း- ႁူဝ်ပဝ်ႈသင်ႇၶၼႃႇယၵၸေႈဝဵင်း
- ႁူဝ်ႈပဝ်ႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ပ.ၵ ၸေႈဝဵင်း
- ၽူႈၼမ်းၼႂ်းပၢႆးပၺႃႇ ပ.ၵ ၽၢႆႇသႃႇသၼႃႇ
- ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ႁၢပ်ႇၼႃႈၵၢၼ် သႃႇသၼႃႇသၼ်လွႆတႆး
- ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈၽၢႆႇတွပ်ႇလိၵ်ႈပထမပျၢၼ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ(ဢထူး) ၸေႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း
- ဢေႃးဝႃႇတႃႇၸရိယ၊ ဝတ်ႉၽြႃးလူင်ၸဝ်ႈၵေႃႇမိူင်း
- ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၽၢႆႇပႂ်ႉပႃးသႃႇသၼႃႇ
- ၸဝ်ႈဢွၼ်ႁူဝ် ၽၢႆႇလိၵ်ႈလၢႆး ၾိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထ
- ပဵၼ်ပထႃၼၼႃႇၵယ၊ ၸဝ်ႈၼမ်းၼႃႈ 5 ဝတ်ႉ
- ၽူႈၼမ်းၼႃႈလူင် ႁူင်းႁဵၼ်းထမ်ႇမ၊ ၸေႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း
ၽိုၼ်ပပ်ႉလိၵ်ႈဢၼ်တႅမ်ႈဢွၵ်ႇ
မႄးထတ်း- ၾိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ မၢႆ ႑
- ၾိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ မၢႆ ႒
- ၾိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ မၢႆ ႓
- သိင်ႇၵႃႇလေႃးဝႃႇတ
- ပိုၼ်းမင်ႇၵလႃႇ
- ပိုၼ်းၽြႃး
- ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်လေႃးၵၼီႇတိ
ထမ်းတြႃးဢၼ်ယၢမ်ႈလႆႈႁေႃး
မႄးထတ်း- ပိုၼ်းသိင်ႇၵႃႇလေႃးဝႃႇတ
- ပိုၼ်းမင်ႇၵလႃႇ
- ပိုၼ်းလေႃးၵၼီႇတီ
- ၵုင်ႇၽြႃးၵဝ်ႈပိူင်
- ၵုင်ႇတြႃးႁူၵ်းပိူင်
- ၵုင်ႇသင်ႇၶႃႇၵဝ်ႈပိူင်
- ႁႂ်ႈဝႆႉၸႂ်လီ ၸင်ႇတေလီမိူင်းၵူၼ်း
- ပဵၼ်ၵူၼ်းႁႂ်ႈၶိုတ်းၵၢပ်ႈ ယႃႇပေႁႂ်ႈပူၼ်ႉၵၢပ်ႈ
ႁူမ်ႈလူၺ်ႈတြႃး ဢၼ်မႃးၼႂ်းပိတၵၢတ်ႈသၢမ်ၵွင် (528) ပွၵ်ႈ။
ပၢင်ၽဝၼႃႇဢၼ်လႆႈၼႄ
မႄးထတ်းၵမ်းပွၵ်ႈ (30) ပၢင်
ယိူင်းဢၢၼ်း
မႄးထတ်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း၊ သင်ႇၶႃႇတႆးႁဝ်း၊ ဢွမ်ႇလွမ်ႈၽွမ်ႉၵၼ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ် ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်။
တၢင်းႁၼ်ထိုင်လႄႈ ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်ႇ
မႄးထတ်းၵူႈၸဝ်ႈၸဝ်ႈ၊ ၵူႈပႃးပႃးလႄႈ ဢၼ်ႁပ်ႉလႆႈၸုမ်ႈၶူးမႃး ၼႂ်းမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်း၊ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈၼၵ်းၼမ်ႉၼၵ်းလိၼ်၊ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၽႄႈတိုၼ်း လိၵ်ႈလၢႆးပၢႆးပၺ်ၺႃ ၽႃႇသႃႇ၊ သႃႇသၼႃႇ ၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈသေ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸဝ်ႈသင်ႇၶႃႇတႆးႁဝ်းၶဝ် ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ပိုတ်ႇၽုၺ်ႇႁူင်းႁဵၼ်း ၵ.ၵ ႁူင်းႁဵၼ်းထမ်ႇမ ယႂ်ႇယႂ်ႇၼမ်ၼမ်သေၵမ်း။
တီႈယူႇမိူဝ်ႈလဵဝ်
မႄးထတ်းတိူၵ်ႈသွၼ်ထမ်းလႄႈႁူင်းႁဵၼ်းပၺ်ၺႃ၊ ဝတ်ႉၸေယသုၶ၊ ပွၵ်ႉ 7 မူဝ်ၶမ်း၊ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း၊ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။