ဝိတ်ႉၸႃႇပႅတ်ႇပိူင်
- ၺၢၼ်ႇပုပ်ႉပေႇၼိဝႃႇသႃႇၼုတ်ႉသတိ
- ၺၢၼ်ႇတိပ်ႉပႃႇၸၵ်ႉၶု
- ၺၢၼ်ႇဢႃႇသဝၵ်ႉၶယႃႇ
- ၺၢၼ်ႇဝိပတ်ႉသၼႃႇ
- ၺၢၼ်ႇမၼေႃးမယိတ်ႉထိ
- ၺၢၼ်ႇဢိတ်ႉထိဝိထႃႉ
- ၺၢၼ်ႇတိပ်ႉပႃႉသေႃးတႃႉ
- ၺၢၼ်ႇၸေႇတေႃးပရိယႃႉ
ၺၢၼ်ႇပုပ်ႉပေႇၼိဝႃႇသႃႇၼုတ်ႉသတိ
မႄးထတ်းပဵၼ်ၺၢၼ်ႇဢၼ်ၶိုၼ်းၶုၵ်းၶူၼ်ႉဝူၼ်ႉႁၼ်လႆႈ ၽဝႃႉၸၢတ်ႈၵွၼ်ႇဝၼ်းလင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၺၢၼ်ႇဢၼ်ၼႆႉသေ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၶိုၼ်းႁူႉႁၼ်ထိုင်လႆႈ ၶၼ်ႇထႃႇၽဝႃႉ ၸၢတ်ႈၵွၼ်ႇဝၼ်းလင်ယဝ်ႈ။
ၺၢၼ်ႇတိပ်ႉပႃႉၸၵ်ႉၶု
မႄးထတ်းပဵၼ်ၺၢၼ်ႇမၢၵ်ႇတႃႇ ဢၼ်ႁၼ်လႆႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇတႃၽီ၊ ဢၼ်ႁၼ်ၸႅင်ႈလီလိူဝ်သေ တႃၽီ၊ ဢၼ်တူၺ်းလႆႈ တီႈၵႆ၊ တီႈၸမ်၊ တူၺ်းႁၼ် ဢၼ်လဵၵ်ႉဢၼ်ယႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ၺၢၼ်ႇဢၼ်ၼႆႉသေ တူၺ်းႁၼ်ထိုင် သတ်ႉတဝႃႇၼႂ်းၸၵျဝလႃႇတင်းသဵင်ႈ၊ တူၺ်း လွင်ႈသတ်ႉတဝႃႇၶဝ် ၸမ်တေတၢႆ။ ၸမ်တေၵိူတ်ႇ၊ ဢၼ်တေၵႂႃႇတႄႇ ၵႂႃႇပဵၼ်ၼၼ်ႉသေ ႁူႉႁၼ်ၵူႉသူဝ်ႇၵၢမ်ႇ၊ ဢၵူႉသူဝ်ႇၵၢမ်ႇ သတ်ႉတဝႃႇၶဝ်ယဝ်ႈ။
ၺၢၼ်ႇဢႃႇသဝၵ်ႉၶယႃႇ
မႄးထတ်းပဵၼ်ၺၢၼ်ႇဢရႁတ်ႉတႃႉမၢၵ်ႈ ဢၼ်ပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ တြႃးဢႃႇသဝေႃးသီႇပိူင် ဢၼ်ပဵၼ် ၵႃႇမႃႇသဝႃႉ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉၸမ်ႉ တြႃးသင်ႇၶႃႇရႃႉ ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ တီႈလီၸႂ်ၸပ်းၼၼ်ႉ မၼ်းမေႃႁဵတ်းပဵၼ် တီႈၸႂ်ၸပ်းယဝ်ႉ။ ၽဝႃႇသဝႃႉၸမ်ႉ တြႃးသင်ႇၶႃႇရႃႉ ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ပုၵ်ႉၵူဝ်ႇသတ်ႉတဝႃႇၼၼ်ႉ မၼ်းမေႃႁဵတ်း ပုၵ်ႉၵူဝ်ႇသတ်ႉဝႃႇယဝ်ႉ။ တိတ်ႉထႃႇသဝႃႉၸမ်ႉ ဢၼ်ၽိတ်း သမ်ႉဢဝ်ပဵၼ် ဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ၊ ဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ သမ်ႉဢဝ်ပႅၼ် ဢၼ်ၽိတ်းသေ ဢၼ်ၽိတ်း ဢမ်ႇထၢင်ႇပဵၼ် ဢၼ်ၽိတ်း ဢၼ်မၢၼ်ႇ ဢမ်ႇထၢင်ႇပဵၼ် ဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၼႆ မေႃႁူမ်ႇတူမ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးတႄႉ ဢဝ်ၺၢၼ်ႇဢႃႇသဝၵ်ႉၶယႃႉသေ ပၢၵ်ႈပႅတ်ႈတြႃးဢႃႇသဝေႃးသီႇပိူင်ၼႆႉ ဢမ်ႇဝႆႉၵိုတ်းငဝ်ႈ၊ ငိုတ်းႁၢၵ်ႈ၊ ၵိုတ်းတေႃသင်ယဝ်ႈ။
ၺၢၼ်ႇဝိပတ်ႉသၼႃႇ
မႄးထတ်းပဵၼ်ၺၢၼ်ႇဢၼ်ႁၼ်ထိုင် ဢၼိတ်ႉၸႃႉ၊ တုၵ်ႉၶႃႉ၊ ဢၼတ်ႉတႃႉ (ဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း၊ ၶၢၼ်ၶဵၼ်၊ ဢမ်ႇပဵၼ်ၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်) တမ်ႈတီႈ ၼိူဝ်ရုပ်ႈၼၢမ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၺၢၼ်ႇဢၼ်ၼႆႉသေ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ တူဝ်ၶၼ်ႇထႃႇသတ်ႉတဝႃႇၶဝ်ႇၼႆႉ ၵူၺ်းမီးဝႆႉ ရူပ်ႈၼၢမ်ႇၵူၺ်း။ ရူပ်ႈၼၢမ်ႇတင်းသဵင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မီးသၽေႃး ပဵၼ်မႃးသေ လူႉၵႂႃႇၵူၺ်းလႄႈ ဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပဵၼ်ယူႇလူႉယူႇတႃႇသေႇလႄႈ ပဵၼ်တုၵ်ႉၶႃႉၶၢၼ်ၸႂ်ယဝ်ႉ၊ ၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၸွမ်းသေ မၼ်းၵူၺ်းပဵၼ်ၵႂႃႇ ပႅင်ႈၼင်ႇမၼ်းၶႂ်ႈပဵၼ်ၵူၺ်း။
ၺၢၼ်ႇမၼေႃးမယိတ်ႉထိ
မႄးထတ်းၺၢၼ်ႇဢၼ် ၽၢၼ်ႇပဵၼ်လႆႈ တူဝ်ၽႄဢွၼ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈ တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းတူဝ်ၶၼ်ႇထႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ဢဝ်ၺၢၼ်ႇဢၼ်ၼႆႉသေ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၶဝ်ႈသၢၼ်ႇပႃႇၻၵႃႉသေယဝ်ႉ ႁဵတ်းဢထိတ်ႉထၢၼ်ႇ ပရိၵမ်ႇဝႃႈ ႁႂ်ႈတူဝ်ၶၼ်ႇထႃႇၵဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵူင်သေၵမ်းၼႆယဝ်ႉႈ။ ပေႃးဝႃႈ တူဝ်ၸဝ်ႈပဵၼ်ၵူင်ၵႂႃႇ ပေႃးၼႆၸိုင် ၶိုၼ်းၶဝ်ႈသၢၼ်ႇပႃႇၻၵႃႉထႅင်ႈ ဢမ်ႇပၼ်တူဝ်ပၵတိၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁၢႆသေ ၶိုၼ်းၽၢၼ်ႇႁဵတ်းပဵၼ် တူဝ်ပွမ်ၸဝ်ႈ ၼႂ်းတူဝ်ယဝ်ႈ။
ၺၢၼ်ႇဢိတ်ႉထိဝိထႃႉ
မႄးထတ်းပဵၼ်ၺၢၼ်ႇဢၼ် လမ်လိၼ်မိၼ်ၶိုၼ်ႈၽႃႉ ၽၢၼ်ႇသၢင်ႈလႆႈတၼ်းၶူဝ်း ၵူႈပိူင်ပိူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ မုၼ်းၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ၺၢၼ်ႇဢၼ်ၼႆႉသေ ၽၢၼ်ႇသၢင်ႈ ဢဝ်ဢၼ်ဢေႇႁဵတ်းဢၼ်ၼမ်၊ ဢဝ်ဢၼ်ၼမ်ႁဵတ်းဢၼ်ဢေႇ၊ ဢဝ်ဢၼ်ၵႆႁဵတ်းၸမ်၊ ဢဝ်ဢၼ်ၸမ်ႁဵတ်းၵႆ၊ ဢၼ်ႁူမ်ႇတူမ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပိုတ်ႇၼႄ၊ ဢၼ်ပိုတ်ႇၼႄဝႆႉၼၼ်ႉ ႁူမ်ႇတူမ်းလႆႈသဵင်ႈယဝ်ႉ။ လမ်ၶဝ်ႈၼင်လိၼ်းမိူင်းၵေႃႈလႆႈ၊ ၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ် ၼိူဝ်လူမ်းၵေႃႈ ၼွၼ်းလႆႈ။ ၶႂ်ႈၽၢၼ်ႇပဵၼ် ႁၢင်ႈသင်ၵေႃႈ ၽၢၼ်ႇပဵၼ်လႆႈသဵင်ႈသဵင်ႈယဝ်ႈ။
ၺၢၼ်ႇတိပ်ႉပႃႉသေႃးတႃႉ
မႄးထတ်းပဵၼ်ၺၢၼ်ႇဢၼ်မိူၼ်ၼင်ႇ ႁူၽီ၊ ဢၼ်ၸႅဝ်ႈလႅတ်းသေ ႁူၽီၼၼ်ႉလႄႈ သဵင်ယႂ်ႇသင်လဵၵ်ႉ၊ ဢၼ်လၢတ်ႈတီႈၵႆ ၸိူ်ဝးၼၼ်ႉ ငိၼ်းလႆႈသဵင်ႈသဵင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ မုၼ်းၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ၺၢၼ်ႇဢၼ်ၼႆႉသေ ႁူႉငိၼ်းလႆႈ သဵင်ဢုပ်ႇသဵင်လၢတ်ႈ သတ်ႉတဝႃႇ ၼႂ်းၸၵျဝလႃႇတင်းသဵင်ႈယဝ်ႈ။
ၺၢၼ်ႇၸေႇတေႃးပရိယႃႉ
မႄးထတ်းပဵၼ်ၺၢၼ်ႇဢၼ် ႁူႉထိုင်လႆႈ ၵၢင်ၸႂ်ပိူၼ်ႈတင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ၺၢၼ်ႇၼႆႉသေ ႁူႉႁၼ်လႆႈ ၵၢင်ၸႂ်ၼႂ်းၶေႃးသတ်ႉတဝႃႇၶဝ် တင်းသဵင်ႈယူႇယဝ်ႈ။
ၽိုၼ်ဢိင်
မႄးထတ်းၼႃးလိၵ်ႈ (႔႒) ၊ တြႃးပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ (ၸၼ်ႉငဝ်ႈ) ထၢၼ်ၽွင်းလူင်သႃႇသၼႃႇ၊ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇတီႈ ထၢၼ်ၵူမ်းသႃႇသၼႃႇ ပီ 1999