လၵ်းမိူင်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ (2008)

တွၼ်ႈတႃႇၸၼ်လၵ်းမိူင်းဢၼ်ၼႆႉ မိူဝ်ႈ ပီ ႑႙႙႓ ၼၼ်ႉ လႆႈတႄႇႁွင်ႉ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိမ်းဢႃႇၼႃႇ ၵေႃႉဢွၼ်ႁူဝ်ႁဵတ်းၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူတၢင်တူဝ် ဢမျူဝ်းတႃးတီႇမူဝ်ႇၶေရႇၸီႇ ဢၽွႆႉၶျုၵ်ႈ ဢၼ်လႆႈဢွင်ႇပႄႉ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 1990 ၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇဢဝ်ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈတီႈ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ မိူဝ်ႈပီ 1995 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူမ်ႈဝႃႈ ႁွင်ႉဝႃႈ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၼႆသေတႃႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းၶဝ် ၸၼ်ဝႆႉၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်သေ ၸိူဝ်းဢၼ် ၵူၼ်းတူင်ႉၼိုင် တွၼ်ႈတႃႇ တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ၊ ၸိူဝ်းဢၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းဢႄႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တၢင်ႇလၢတ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇတူၺ်းႁၼ်ၸွမ်း။^[1] ဝၢႆးေသၼၼ်ႉ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ တႄႇဢဝ် ၽွင်းတႄႇႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ႁိုင် 14 ပီ ထိုင်မႃး ပီ 2008 ၼၼ်ႉ ပၢင်ၵုမ်လူင် လႆႈယဝ်ႉတူဝ်ႈသေ တႄႇၸၼ် လၵ်းမိူင်း ပိူင်လိူင်းမၼ်းယဝ်ႉ။ ပီ 2008၊ လိူၼ်မေႇ (10) တေႃႇ (24) ဝၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈႁဵတ်း ပၢင်ႁပ်ႉႁၼ်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူၼ်းပတ်ႉပိုၼ်ႉသေ ဢဝ်တင်း ၽွၼ်းလႆႈ (93.82%) သေ လႆႈမၵ်းမၼ်ႈမႃးယဝ်ႉ။

ၼႃႈသိူဝ်ႈ လၵ်းမိူင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ (2008)

ၼႃႈသိူဝ်ႈၽၢႆႇၼႂ်း လၵ်းမိူင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ (2008)

လမ်းၼႂ်း လၵ်းမိူင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ (2008)

ၽွၼ်းလႆႈမၼ်းၼႆႉ မီးလွင်ႈလီလႆႈထဵင်မေႃးၵၼ်သေ ၽွၼ်းလႆႈမၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ယုမ်ႇယမ်မႃး^[2]။ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ မိူဝ်ႈပႆႇႁဵတ်း ပွႆးႁပ်ႉႁၼ်ၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် လူမ်းလႅင်ႉၼႃႇၵိတ်ႉ လႆႈထွင်းပဝ်ႇသေ ၵူၼ်းႁူဝ်သႅၼ်မၼ်း လႆႈလူႉတၢႆသေ ပဵၼ်လွင်ႈလူႉလႅဝ်မႃးယႂ်ႇယႂ်ႇလူင်လူင်ယဝ်ႉ။ တီႈၸႄႈတိူင်းဢေႇရႃႇဝတီႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တဵၵ်းၵၼ်ႁႂ်ႈႁဵတ်း ပွႆးပၼ်သဵင်မႃးယဝ်ႉ။ ပွႆးႁပ်ႉႁၼ်ၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸႅင်ႈလႅင်းသေ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ႁဵတ်းၵႂႃႇၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ တီႈၶိတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းပၼ်သဵင်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉၸိုဝ်ႈသဵင် ၵူၼ်းၸိူဝ်းတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။^[3]^[4] ဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉသေပိူၼ်ႈတႄႉ တီႈၶိတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းပၼ်သဵင်ႈၼႆႉ မီး ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 100 ပၢႆၼႆ လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႈၼႂ်း လိၵ်ႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းသေ ၽိူဝ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ထတ်းသၢင် ၶဝ်ၸင်ႇၶိုၼ်းမႄးသင်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉ။^[5]

လၵ်းမိူင်းၼႆႉ လႆႈမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် မိူဝ်ႈ ပီ 2010၊ (?) ဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီးလၵ်းမိူင်းၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ တွၼ်ႈ (15) တွၼ်ႈ၊ ဢဝ်တင်း ၽႃႇသႃႇမၢၼ်ႈသေတႅမ်ႈဝႆႉ မီးၼႃႈလိၵ်ႈ (194) ၼႃႈယဝ်ႉ။

တွၼ်ႈ ၸိူဝ်းၶဝ်ႈပႃး

တွၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ တီႈ လၵ်းမိူင်း ဢၼ်ၼႆႉ မီးၼင်ႇ ၽၢႆႇတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။

သိုပ်ႇမိုတ်ႈ
တွၼ်ႈ (၁) ပိူင်ပိုၼ်ႉထၢၼ် ၸိုင်ႈမိူင်း
တွၼ်ႈ (၂) ပိူင်ၽွတ်ႈႁႅၼ်း ၸိုင်ႈမိူင်း
တွၼ်ႈ (၃) ၽူႈယႂ်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်း
တွၼ်ႈ (၄) လွင်ႈသၢင်ႈပၵ်းပိူင်ၽိင်ႈမိူင်း
တွၼ်ႈ (၅) လွင်ႈၽွင်းငမ်း
တွၼ်ႈ (၆) လွင်ႈတတ်းသိၼ်
တွၼ်ႈ (၇) တပ်ႉမတေႃႇ
တွၼ်ႈ (၈) ၵူၼ်းမိူင်း၊ ပုၼ်ၽွၼ်းလႄႈ သုၼ်ႇလႆႈငဝ်ႈငႃႇၵူၼ်းမိူင်း
တွၼ်ႈ (၉) လွင်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈ
တွၼ်ႈ (၁၀) ပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်း
တွၼ်ႈ (၁၁) လွၵ်းမၵ်းမၢႆ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၽွင်းၶၵ်းၶၢၵ်း
တွၼ်ႈ (၁၂) လွင်ႈမူၼ်ႉမႄးလၵ်းမိူင်း
တွၼ်ႈ (၁၃) ၸွမ်ပိဝ်၊ မိၵ်ႈမၢႆမၢႆတွင်း၊ ၽဵင်းၵႂၢမ်း လႄႈ ဝဵင်းငဝ်ႈၸိုင်ႈ
တွၼ်ႈ (၁၄) လွၵ်ႈမၵ်းမၢႆၽွင်းၶၢဝ်းၶၢႆႉလၢႆႈ
တွၼ်ႈ (၁၅) လွင်ႈမၵ်းမၢႆၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ

ၽိုၼ်ဢိင်

[1] ttps://www.hrw.org/legacy/english/docs/2007/07/18/burma16412.htm^{[ႁဵင်းၵွင်ႉဢၼ်တၢႆႇ]}

[2] ttp://burmacampaign.org.uk/media/Burma%E2%80%99s-2015-Elections-and-the-2008-Constitution.pdf

[3] Voting starts on controversial new Burmese constitution - USATODAY.com

[4] ttp://www.burmalibrary.org/docs5/PILPG_Report_Burmese_Constitutional_Referendum_Neither_Free_Nor_Fair-11_May_2008.pdf

[5] The New Light of Myanmar, 2008 May issues

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]