လွင်ႈမေႃႁူႉၵေးၸူး သပ်ႉပၺ်ႇၺုပုတ်ႉထၸဝ်ႈ

ဝၢႆးသေဝူၼ်ႉသၢင်ႈၶိုၼ်း လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ဢၼ်ႁိုင်ၸဵတ်းဝူင်ႈ ပႃႈတႂ်ႈႁူမ်ႈၺွင်ႇၽေႃးထိယဝ်ႉ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ပုၼ်ႈတႃႇတေႁေႃးၼႄတြႃးတေႇသၼႃႇၼၼ်ႉ တႅပ်းတတ်း တေယေႃးၶိင်းတေႇတၸႃႇရီႇ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ပုၼ်ႈတႃႇတေႁေႃးၼႄတေႇသၼႃႇ ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼၼ်ႉ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ၸင်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ ဢၼ်ပဵၼ်သြႃႇမၼ်းၸဝ်ႈ ဢႃႇလႃႇရၵႃႇလႃႇမ လႄႈ ဢုတ်ႉတၵရႃႇမပုတ်ႉတ ၶႃသွင်ၸဝ်ႈ။ လႆႈသွၼ်ႁဵၼ်းဢဝ်ၸၢၼ်ႇၸဵတ်းၸၼ်ႉ တီႈဢႃႇလႃႇရၵႃႇလႃႇမလႄႈ ၸၢၼ်ႇပႅတ်ႇၸၼ်ႉ တီႈဢုတ်ႉတၵရႃႇမပုတ်ႉတလႄႈ ၸႂ်ဢၼ်မေႃႁူႉၵေးၸူးၼၼ်ႉ ၸင်ႇယိုင်ႈယႂ်ႇပဵꧣ်မႃး။ သြႃႇတင်းသွင်ၵေႃႉၼႆႉ ၵိုင်ႇထိူၵ်ႈႁပ်ႉဢဝ်လွင်ႈသွၼ်ပၼ် တေႇသၼႃႇပုတ်ႉထၸဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇၸဝ်ႈၶဝ်ႈၸၢမ်ႇၸၢၼ်ႇသေတူၺ်းၵႂႃႇ သြႃႇတင်းသွင်ၵေႃႉၼႆႉ ပေႃးလူႉတၢႆသေ ၽႅဝ်ၵႂႃႇဢရူႇပၶူင်းသၢင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈၽုင်ႇဢရူႇပၿြမ်ႇမၼၼ်ႉ ဢမ်ႇသီးရုပ်ႈၶၼ်ႇထႃႇသင်။

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ ၽူႈဢၼ်ၸွႆႈထႅမ် ၽွင်းၵျၢင်ႉၵမ်တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ တႃႇပဵၼ်ၽြႃးမႃးၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ဢူၺ်းလီ ဢၼ်ပဵၼ်ၶဝ်ႁႃႈၵေႃႉၼႆႉ ဢွၵ်ႇယၢၼ်ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၵႂႃႇၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ပဵꧣ်ၽူႈဢၼ်ယၢမ်ႈယူႇၸွမ်းႁဵတ်းၵေႃႉ၊ ၼင်ႈၵၢၼ်တြႃးႁူမ်ႈၵၼ်မႃး ၶၢဝ်းတၢင်းႁူၵ်းပီ။ ၶိုၼ်းၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ ဢၼ်ၶဝ်မႃးယိုၼ်ႈဢၢပ်ႈၼမ်ႉမႆႈၼမ်ႉၵတ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

ပေႃးႁူႉႁၼ်ဝႃႈ ၶဝ်ၸဝ်ႈႁႃႈၵေႃႉၼႆႉ မီးယူႇၼႂ်းသူၼ်လူင်တိုင် ဢိတိပတၼ မိူင်းပႃႇရႃႇၼသီႇ (Varanasi) ၼၼ်ႉၼႆၵေႃႈ တင်းၸႂ် ဢၼ်မေႃႁူႉၵေးၸူး တင်းၸႂ်ၵရုၼႃႇယႂ်ႇၼမ်သေ ၸင်ႇယေႃးၶိင်းၵႂႃႇပႃႇရႃႇၼသီႇ တႃႇသွၼ်ပၼ် ဝိပသ်သၼႃႇယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈမေႃၸွႆႈထႅမ် ဢၼ်ဢမ်ႇမၢင်ႇမွင်းသုၼ်ႇတူဝ်၊ လွင်ႈမေႃႁူႉၵေးၸူးဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၼမ်ႉၵတ်ႉထၢတ်ႈၸႂ်လီသေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၼၢၼ်းမီးတႄႉတႄႉ။ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ၼမ်ႉၵတ်ႉလီတင်းသွင်ဢၼ်ၼၼ်ႉ တဵမ်ထူၼ်ႈၼင်ႇၵၼ်ယူႇယဝ်ႉ။

"ဢုပၵ"
ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ၽွင်းဢွၵ်ႇတၢင်း လုၵ်ႉတီႈတူၼ်ႈၽေႃးထိ ထိုင်ပႃႇရႃႇၼသီႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈထူပ်းႁၼ် ဢုပၵ သႃႇမၼယူႇယဝ်ႉ။ ဢုပၵၼႆႉ ပေႃးႁၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ဢၢမ်းၵႂႃႇတႄႉတႄႉ။ တီႈၼႃႈတႃႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇသီငဝ်းလႅင်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။

ဢုပၵၸင်ႇထၢမ်ဝႃႈ "ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈယဝ်ႉႁႃႈ"ၼႆ။
"ၸႂ်ႈယဝ်ႉ၊ ၵဝ်ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈယဝ်ႉ"
"သြႃႇၶူးဝႃးၸဝ်ႈ သမ်ႉပဵၼ်ၽႂ်၊ ယွၼ်ႉတၢင်းသင်ႇသွၼ်ၽႂ်သေ လႆႈဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ"
"ၵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးသြႃႇ၊ ၵဝ်ထူၵ်းၼႄလႆႈသဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈယဝ်ႉဢိူဝ်ႈ"
"ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ ၸင်ႇပဵၼ်ၵေႃႉဢွၵ်ႇပူၼ်ႉ ၸိၼတင်းလူင်းၼႆႁႃႉ"
"မႅၼ်ႈဢိူဝ်ႈ၊ ၵဝ်ၼႆႉပဵၼ်ၸိၼယဝ်ႉ။ ၵဝ်ဢွၵ်ႇပူၼ်ႉယဝ်ႉ၊​ၵဝ်ပဵꧣ်သပ်ႉပၺ်ႇၺုတပုတ်ႉထၸဝ်ႈယဝ်ႉဢိူဝ်ႈ"
ၵူၺ်းၵႃႈ ဢုပၵၼႆႉ ဢမ်ႇယုမ်ႇသေ "ပဵၼ်လႆႈယူႇ" ဝႃႈၼႆသေ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ ဝႆႉဝၢင်းပႅတ်ႈသဵၼ်တၢင်းမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈသေ ၵႂႃႇၸူးသဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ၽိတ်းၽူၼ်ယူႇယဝ်ႉ။
ဝၢႆးမႃး ဢုပၵၼႆႉ ပဵၼ်ႁိူင်းတင်းလုၵ်ႈယိင်းမႄႈမၢႆႈၵေႃႉၼိုင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢုပၵၼႆႉ လႆႈပဵၼ်တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ် တင်းဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်သေ တႃႇၸၢင်ႈလႆႈလွင်ႈသိူဝ်းသႃႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁွၼ်ႈၵႂႃႇႁွၼ်ႈၶိုၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵမ်းလိုၼ်းတႄႉ ၶိုၼ်းမႃးသေႃႉႁူမ်ႈတမ်ႈတီႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၵွႆးၼင်ႇၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ လႆႈထွမ်ႇငိၼ်းထမ်ႇမတေႇသၼႃႇသေ ဢုပၵၼႆႉ လႆႈဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။
ၸဝ်ႈၸၢႆးသိတ်ႉထတ်ႉထၼႆႉ ၶတ်းၸႂ်ဢဝ်ႁင်းၵွႆးသေ ၸင်ႇလႆႈသပ်ႉပၺ်ႇၺုတၺၢၼ်ႇမႃးလႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ သမ်ႇမႃႇသမ်ႇပုတ်ႉထ (SammaSambuddha)ယူႇယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈလႆႈသွၼ်ႁဵၼ်းဢဝ်လွၵ်းလၢႆး ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈၼႆ တေပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇ (arahat) ဢမ်ႇၼၼ် ပတ်ႉၸေႇၵပုတ်ႉထယူႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၸၢႆးသိတ်ႉထတ်ႉထၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈဢဝ်လွင်ႈၸီႉၸမ်းသေၵႃႉၵေႃႉသေ ၶတ်းၸႂ်ထူၵ်းဢွၵ်ႇၼႄ သဵၼ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈႁင်းၵွႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး သမ်ႇမႃႇသမ်ႇပုတ်ႉထယူႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႓႑၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)