လွင်ႈပူႇၸေႃႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ
ပေႃႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၸၢႆးသိတ်ႉထတ်ႉထၵေႃးတမ ၵီႈလွၼ်ႉပဵၼ်ၽြႃးသမ်ႇမႃႇသမ်ႇပုတ်ႉထယဝ်ႉၵေႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်သၢႆငိူၼ်ႈၶိူဝ်း ပီႈၼွင်ႉၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸူမ်းသိူဝ်းတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယဝ်ႉ။ ယုမ်ႇယမ်ၵိူဝ်းလီတြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ ၶၢမ်ႇမႃးႁဵတ်းလုၵ်ႈၼွင်ႉတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ဢွၼ်ၵၼ်ၵျၢင်ႉၵမ်ႁဵတ်းၸွမ်း ဝိပသ်သၼႃႇတြႃးၸဝ်ႈ ဢၼ်ထိူၵ်ႈၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇၼၼ်ႉသေ ပီႈၼွင်ႉတင်းၼမ် ဢႃႇသဝေႃးသဵင်ႈသုတ်းယဝ်ႉ လႆႈပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇၵႂႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းပီႈၼွင်ႉၸဝ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉ ၸဝ်ႈၸၢႆးသိတ်ႉထတ်ႉထ ပဵၼ်ၽြႃးၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဢၼ်ဢမ်ႇၸူမ်းၸွမ်းၵေႃႈမီးယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်း ၼႂ်းသၢႆပီႈၼွင်ႉ ၸဝ်ႈၼၢင်းယသေႃႇတရႃႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸူမ်းၸွမ်းသေဢမ်ႇၵႃး ၼႂ်းၸႂ်ၶဝ်ၶၢမ်ႇယၢပ်ႇဝႆႉ။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း သုပ်ႉပပုတ်ႉထ ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈပေႃႈၼၢင်းယသေႃႇတရႃႇၼၼ်ႉ မၢင်ႇမွင်းၼင်ႇဢၼ်ပုၼ်ႇၼႃးၶဝ်ႁေႃးဝႆႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၸၢႆးသိတ်ႉထတ်ႉထၼႆႉ တေပဵၼ်မႃး ၶုၼ်လူင်ၸၵ်ႉၵျဝတေးၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၼင်ႇမၢင်ႇမွင်းသေ တေလႆႈပွႆႇၽႃႈပႅတ်ႈတိုဝ်ႉတၢင်းလီလူင်သေ ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇၵႂႃႇပႅတ်ႈႁႃႉ ၼႆသေ ပဵၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇၶႂၢင်းလတ်ႈလႆႈၼိူဝ် ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။
တိတ်ႉသ ဢၼ်ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၶႅၼ်ႈတွင်ႉ တင်းၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈသိတ်ႉထတ်ႉထၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းဢၼ် ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼိူဝ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ တိတ်ႉသၼႆႉ ယူႇႁိမ်းၸမ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈမႃးသေတႃႉၵေႃႈ သၢၼ်ၶတ်းထမ်ႇမတြႃးလႄႈ ဢမ်ႇလႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႈၽွၼ်းလီထမ်ႇမတြႃးၸဝ်ႈ ဢၼ်ထွတ်ႈမျၢတ်ႈ၊ ႁဵတ်းၼၼ်သေ တိတ်ႉသၼႆႉ ဢႃႇယုယႂ်ႇၶၢဝ်ႉမႃးယဝ်ႉ ၸင်ႇဝူၼ်ႉလႆႈတၢင်းဝူၼ်ႉဢၼ်ၼိုင်ႈ၊ ၼႂ်းၸႂ်မၼ်းဝႃႈ ပိူၼ်ႈၵူၼ်းၼမ် ဢၼ်ဢၢၼ်ႇႁူဝ်ႁဵင်မၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵျၢင်ႉၵမ်ၽႄႈတိူၼ်းတြႃးၸဝ်ႈသေ လႆႈၶုၺ်ႉႁၼ်ၸၢမ်ႇပူၺ်ႈၽွၼ်းလီမၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ တြႃးၼႆႉ တေလၢၵ်ႇလၢႆးယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇၵႂႃႇၸူးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေ ႁဵတ်းရႁၢၼ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တိတ်ႉသ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၵူၼ်းလမ်(သွၼ်ၶႅၼ်)ယဝ်ႉ ၶၢႆႉၶိုၼ်ႈႁဵတ်းရႁၢၼ်းသေတႃႉၵေႃႈ ၾိင်ႈယၢမ်ႈတၢင်းၵမ်ၵဝ်ႇၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇပွႆႇၽႃႈလႆႈၵွၼ်ႇ။ ယႃႇယုႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပိူင်ႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ၊ သမ်ႉပဵၼ်လုၵ်ႈပီႈလုၵ်ႈၼွင်ႉၵၼ်တင်း ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆသေ ႁူဝ်ၸႂ်ၽႅၼ်သုင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ယူႇၸွမ်းၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ်ၼႆ ဢမ်ႇဢဝ် ဝႃႇယႂ်ႇဝႃႇလဵၵ်ႉဝႃႈသေ ၶဝ်ၼင်ႈၸွမ်းၽူႈဝႃႇယႂ်ႇယဝ်၊ ပုၼ်ႇတႃႇၵူၼ်းၼမ်ၵေႃႈ ႁၼ်မၼ်းၸဝ်ႈ ၶဝ်ႈၼင်ႈၸွမ်းၽူႈဝႃႇယႂ်ႇၶဝ်ၼႆလႄႈ လွမ်ထၢင်ႇပိူင်ႈဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈဝႃႇယႂ်ႇ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉမၼ်းၸႂ်ပိတ်းၸႂ်ပွတ်းလႄႈ ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁတ်းဢုပ်ႇ ႁတ်းထၢမ်မၼ်းၸဝ်ႈသင်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်းၶဝ်ႁူႉဝႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈဝႃႇလဵၵ်ႉၼႆၵေႃႈ ၸင်ႇၸီႉၸမ်ႈၼႄ ဝိၼယယဝ်ႉ ၸွမ်းဢဝ် ဝိၼယသေ ၶၢႆႉပၼ်တီႈယူႇမၼ်းၸဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ မၼ်းၸဝ်ႈတႄႉ ယွၼ်ႉလႆႈၶၢမ်ႇၶၢႆႉပၼ်တီႈၼင်ႈလႄႈ ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်၊ တူဝ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ သင်ႇသွၼ်လၢတ်ႈၼႄပၼ်ၸင်ႇလူမ်ၸႂ်ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။
ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆ့ ဢဝ်သင်ႇၶႃႇၶႅပ်ႇၶၢင်ႈသေ ၽွင်းယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းဝေႇသႃႇလီၼၼ်ႉ ၸင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ- ပေႃးထႅင်ႈသီႇလိူၼ်ၼႆႉ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ တေဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈတင်းလၢႆ ဢၼ်ဢၼ်တူၵ်းၸႂ်လႆတိုၼ်ႇသေ ၶီၶီငဝ်ငဝ်ယူႇဝႆႉယဝ်ႉ။ သင်ႇၶႃႇၸိူဝ်းပႆႇၽႅဝ်ၺၢၼ်ႇမၢၵ်ႈၽူဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢၼ်ၵၼ်သုတ်ႉမႃးၸမ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေ ပဵၼ်တၢင်းၾႆးပရိတေႇဝ ႁုမ်းႁၢင်းဝႆႉယဝ်ႉ။ သင်ႇၶႃႇမၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈထုင်းမီးမႃးၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵဵပ်းမွၵ်ႇ ႁဵတ်းသွႆႉႁဵတ်းၶိူဝ်း ယုၵ်ႉပိုၼ်ၸၢတ်ႇသေ ပူႇၸေႃႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈယူႇ။ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းတႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈတႄႉ ၼင်ႈထမ်ႇမတြႃးသေ ၶဝ်ႈၸၢမ်ႇသမႃႇပၢတ်ႈယူႇဝႆႉ။ ယၢမ်းၼၼ် ရႁၢၼ်းတိတ်ႉသၼႆႉ ၸင်ႇဝူၼ်ႉၼႂ်းၸႂ်မၼ်းဝႃႈ ဢမ်ႇႁိုင်သင် ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ပေႃးတေဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယ်ဝႉ၊ ၵဝ်ၼႆႉ ယင်းပႆႇမူၼ်ႉဢွၵ်ႇလွတ်ႈ တၼ်ႇႁႃႇလေႃးၽလႄႈ လွင်ႈၸင်းသူၺ်ႈလူးၵွၼ်ႇ၊ ပေႃးဢမ်ႇဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈၼႆႉတႄႉ တေဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈၸၢတ်ႈလႂ် လွမ်တူၵ်းၸႂ်တိုၼ်ႇၽၢၼ်ႈသေ တႅပ်းတတ်းဝႃႈ တေၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈလႆႈမၢၵ်ႈၽူဝ်တြႃး ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈတိသ်သမထေႇၼႆႉ ဢမ်ႇယူႇႁူမ်ႈတင်း ရႁၢၼ်းတၢင်ႇၸဝ်ႈ၊ ဢမ်ႇလၢတႈၵႂၢမ်းသေ ၵႂႃႇၶတ်းၸႂ်ၼင်ႈၵၢၼ်တြႃးယူႇႁင်းၵွႆး တီႈၵႆၵူၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ရႁၢၼ်းမၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈတိသ်သၼႆႉ ပၢႆပဵၼ်ပီၼွင်ႉၶႅၼ်ႈတွင်ႉတင်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေ ႁူႉယူႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈတေဢဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ယင်းဢမ်ႇႁၢင်ႈၶီႁၢင်ႈငဝ်သေဢိတ်း၊ ယူႇလႆၼႃႇ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵွပ်ႈယွၼ်ႉသင်ၼႆတႄႉ ဢမ်ႇထၢမ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ သင်ႇၶႃႇမၢင်ၸိူဝ်း ၸင်ႇၵႂႃႇလဝ်ႈလၢတ်ႈတီႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ လွင်ႈၸဝ်ႈတိသ်သလႄႈ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၸင်ႇႁွင်ႉထၢမ်ၸဝ်ႈတိသ်သယူႇယဝ်ႉ။ တိသ်သၵေႃႈ ၸင်ႇဝႃႈ တႅပ်းတတ်းမၵ်းမၼ်ႈၸႂ်သေ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈမၢၵ်ႈၽူဝ်ႇၸၢတ်ႈၼႆႉ ၼႆသေ ၸင်ႇလႆႈၵျၢင်ႉၵမ်ဝိပသ်သၼႃႇႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၸင်ႇၵမ်ႉထႅမ်လွင်ႈတႅပ်းတတ်းၸႂ်လႄႈ လွင်ႈၶတ်းၸႂ်ၸဝ်ႈတိသ်သသေ ၸင်ႇပူင်လၢတ်ႈတီႈၸဝ်ႈသင်ႇၶႃႇတင်းလၢႆး "ၽိၵ်ႉၶုတင်းလၢႆၵေႃႈ ပေႃးပူႇၸေႃႇၵဝ်ၽြႃးၼႆ ႁဵတ်းၸိူင်ၼင်ႇ တိသ်သမထေႇ ပူႇၸေႃႇၵဝ်ၼၼ်ႉတႃႉ" ပူင်လၢတ်ႈၼႆယူႇယဝ်ႉ။
"ၽိၵ်ႉၶုၶဝ်တင်းလၢႆဢိူၺ်း၊ ယွၼ်ႉဢဝ်သွႆႉမွၵ်ႇဢၼ်ႁွမ် ဢၼ်ႁၢင်ႈလီၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ မႃးဝႆႈသႃပူႇၸေႃႇၵဝ်ၽြႃးၼၼ်ႉ ပႆႇလႆႈဝႃႈ ဝႆႈသႃပူႇၸေႃႇၵဝ်ၽြႃးၵွၼ်ႇ၊ ပႆၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းထမ်ႇမတြႃးၼၼ်ႉ ပႆယၢင်ႈ ယၢင်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ ယၢင်ႈၼိုင်ၸင်ႇ တေလႆႈဝႃႈ ဝႆႈသႃပူႇၸေႃႇၵဝ်ၽြႃးဢိူဝ်ႈ" ပူင်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆယူႇယဝ်ႉ။
ၸဝ်ႈတိသ်သမထေႇၼႆႉ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ပူႇၸေႃႇၽြႃးလၢႆးမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈလႄႈ မိူဝ်ႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈတိုၵ်ႉမီးယူႇၼႂ်းမိူင်းၵူၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈၽႅဝ်ဢရႁတ်ႉတၽူဝ်ႇသေ ပဵꧣ်ရႁၢတ်းတႃႇၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။
ဢေႃး ယေႃးၵီၽူႈၵူၼ်းလီၶဝ်တင်းသဵင်ႈ၊ ၶုၵ်းၸႂ်လႆႈလွင်ႈတၢင်းဢၼ် ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈပူင်လၢတ်ႈၼၼ်ႉသေ တႅပ်းတတ်းၸႂ်ၶၢတ်ႇၶၢတ်ႇတႃႉ။
ပႆၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းထမ်ႇမတြႃးၸဝ်ႈ ယၢင်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ ယၢင်ႈၼိုင်ႈသေ ဢွၼ်ၵၼ်ပူႇၸေႃႇၼပ်ႉယမ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေၵမ်းလူၺ်ႈ။
ၽိုၼ်ဢိင်
မႄးထတ်းၼႃႈလိၵ်ႈ ႙႓၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)