မႁႃႇပၸႃႇပတိ ၵေႃးတမီႇ

ပၸႃႇပတိၵေႃးတမီႇ ၵေႃႉပဵၼ်ၼွင်ႉယိင်းမႁႃႇမႃႇယႃႇ (ၸဝ်ႈမႄႈမႃႇယႃႇ) ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၼၢင်းၶၢင်းႁူဝ် ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းသုတ်ႉထေႃးတၼၼင်ႇၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ ၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈသိတ်ႉထတ်ႉထယဝ်ႉ ၸဵတ်းဝၼ်းၵေႃႈ ၸဝ်ႈမႄႈမႁႃႇမႃႇယႃႇ ၼွၼ်းၽႄးၵႂႃႇလႄႈ မႁႃႇပၸႃႇပတိ ၸင်ႇလႆႈလုမ်းလႃးၸဝ်ႈၸၢႆးသိတ်ႉထတ်ႉထယူႇယဝ်ႉ။ လဵင်ႉသွမ်ပၼ်ၼူမ်ႈၸဝ်ႈၸၢႆးသေ လုၵ်ႈၸၢႆးဢွၼ်ႇမၼ်းၸဝ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၸၢႆးၼၼ်ႇတၼၼ်ႉတႄႉ ႁႂ်ႈၸိူင်ႉၼၢင်းမၼ်းလဵင်ႉသွမ်ပၼ်ၼူမ်းယူႇယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၸၢႆးသိတ်ႉထတ်ႉထၼႆႉ ႁၵ်ႉသႃမၼ်းတႄႉတႄႉ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၸၢႆးဢွၵ်ႇႁၢင်ႈႁေႃသေ ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ မႁႃႇပၸႃႇပတိၼႆႉ လႆႈမႆႈႁွၼ်ႉမိူၼ်ၼင်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းသုတ်းထေႃးတၼၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇယဝ်ႉ။

ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇၵႂႃႇသေ ဝၢႆးသေ ပဵၼ်သမ်ႇမႃႇသမ်ႇပုတ်ႉထယဝ်ႉ သိတ်ႉထတ်ႉထၵေႃးတမၼႆႉ ယေႃးၶိင်းမႃးမိူင်းၵပ်ႉပိလဝၢတ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၵပ်ႉပိလဝၢတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈၽင်ႁူၵ်ႉၽင်ႁႄႇမၼ်းၸဝ်ႈယဝ်ႉ။ တီႈဝဵင်းၼၼ်ႉၵွႆးၼင်ႇၵဝ်ႇ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ဢဝ်ၼွင်ႉၸၢႆး ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၸၢႆးၼၼ်ႇတလႄႈ ၸဝ်ႈၸၢႆးရႃႇႁုလႃႇ ၶဝ်ႈထၢမ်းၵၢၼ်ၼႂ်းသႃႇသၼႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈပေႃႈ သုတ်ႉထေႃးတၼၵေႃႈလႆႈထွမ်ႇငိၼ်းဢဝ်တြႃးၸဝ်ႈသေ လႆႈပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ဝၢႆးသေၶုၼ်ႁေႃၶမ်းသုတ်ႉထေႃးတၼ ၼွၼ်းၽႄးၵႂႃႇယဝ်ႉ​ႁၢမ်ႉႁိုင်တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇၼၼ်ႉ မႁႃႇပၸႃႇပတိၵေႃႈ ပွႆႇၽႃႈပႅတ်ႈႁၢင်ႈႁေႃသေ ၶႂ်ႈႁဵတ်းပဵꧣ်ၽိၵ်ႉၶုၼီႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇလဝ်ႈလၢတ်ႈထိုင်တီႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ။ တေႃႇၼၼ်ႉ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈယင်းဢမ်ႇၶႂၢင်ႉပၼ်သႃႇသၼႃႇၽိၵ်ႉၶုၼီႇၵွၼ်ႇ။

ယူႇတီႈၼၢင်းယိင်းသေ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်းႁင်းၵွႆးၼႆႉ ၽေးၶဵၼ်ၼမ်ၼႃႇ။ ပေႃးမိူၼ်ၼၼ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ်တေလႆႈၸွမ်းႁႄႉၵင်ႈ ၵႅတ်ႇၶႄပၼ်ၽိၵ်ႉၶုၼီႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ ၼႆႈၵေႃႈပႆႇသၢင်ႇတေႃႇ၊ ၽိၵ်ႉၶုၼီႇၶဝ်ၼႆႉ ၽွင်းမိူဝ်ႈၵျၢင်ႉၵမ်တြႃးႁင်းၵွႆးၼႂ်းထိူၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽူႈၸၢႆးၶဝ် မေႃဢွၵ်ႇၸႂ်ႁၢႆႉလိူင်းမႃးသေ ၸၢင်ႈလူလၢႆပူၼ်ႉပႅၼ်။

ၵွပ်ႈလွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၸင်ႇဢမ်ႇၶႂၢင်ႉပၼ်ႁႂ်ႈသႃႇသၼႃႇၽိၵ်ႉၶုၼီႇၶဝ်ယူႇယဝ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မႁႃႇပၸႃႇၵေႃးတမီႇတႄႉ ထႃႁူဝ်လွမ်ႈသေ ၼုင်ႈဝႆသၢင်ႇၵၢၼ်းဝႆႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ယသေႃႇတရႃႇလႄႈ ၸဝ်ႈၼၢင်းတၢင်ႇၸိူဝ်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းၼင်ႇ မႁႃႇပၸႃႇၵေႃးတမီႇယဝ်ႉ။ ၶဝ်တင်းသဵင်ႈ ဢမ်ႇတိုဝ်းၶႅပ်းတိၼ်ပႆတိၼ်လၢႆသေ လုၵ်ႉတီႈဝေႇသႃႇလီႇမႃးၸူး ၵုတႃႇၵႃႇရသႃႇလ တီႈဢၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ဢဝ်ဝႃႇၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၼမ်ႉတႃတူၵ်းမူၵ်းတႃယွႆႉသေ ၼွမ်းလဝ်ႈထိုင်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ႁႂ်းလႆႈၶဝ်ႈၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းသႃႇသၼႃႇယူႇယဝ်ႉ။

တၢင်တူဝ်ၶဝ်တင်းသဵင်ႈသေ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၸင်ႇၼွမ်းလဝ်ႈထိုင်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၸင်ႇတေၶႂၢင်းပၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းၼၼ် ယင်းပႆႇလႆႈတမ်းဝၢင်းဝိၼယၽိၵ်ႉၶုၼီႇၶဝ်ၵွၼ်ႇ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ၸင်ႇလႆႈပူၵ်းတင်ႈ သႃႇသၼႃႇၽိၵ်ႉၶုၼီႇ၊ ၽိၵ်ႉၶုၼီႇသင်ႇၶႃႇၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ သိုပ်ႇသေ ၵျၢင်ႉၵမ်ၽိုၵ်းသႃ ဝိပသ်သၼႃႇလႄႈ မႁႃႇပၸႃႇၵေႃးတမီႇၼႆႉ လႆႈပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ မႁႃႇပၸႃႇၵေႃးတမီႇၼႆႉ ၼႂ်းသႃႇသၼႃႇၽိၵ်ႉၶုၼီၼၼ်ႉ ဝႃႇယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈမူတ်းယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၸူဝ်ႈပၢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈၼၢင်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ၼၢင်းယိင်းတင်းၼမ် ၶဝ်ႈၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းသႃႇသၼႃႇသေ ၼႄပၼ်ၵၢၼ်ဝိပသ်သၼႃႇတြႃးယူႇယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ၼၢင်းယိင်းတင်းၼမ် လႆႈဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈၼႂ်းသမ်ႇသရႃႇဝူတ်ႈတုၵ်ႉၶလူင်ၼႆႉၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇပၢဝ်ႇၶၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းၼင်ႇပႃႈတီႈၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။

ဢႁံ သၷတ တေ မႃတႃ၊ တွံၸဝီရ ပိတႃ မမ
(ဢပႃၻႃၼပႃလိ ႒.႑႓႐၊ ၼႃႈ-႒႐႙)

ဢေႃး သုၵတ ၶႃႈၸဝ်ႈၼၢင်းၶဝ်ၼႆႉ (ပဵၼ်ၵေႃႉသွမ်လဵင်ႉၼမ်ႉၼူမ်းပၼ် ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ) ပဵၼ်မႄႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉၼၼ်ႉတီႈၶႃႈဢေႃႈ။ ၸဝ်ႈႁဝ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈဢၼ်ဢဝ်ထမ်ႇမၸႅတ်ႈၸၢင်ႇသေ ၵိူတ်ႇလဵင်ႉပၼ်ၶႃႈတီႈၶႃႈဢေႃႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈႁဝ်းၼႆႉ ပဵꧣ်ၸဝ်ႈပေႃႈၶႃႈၼၢင်း တီႈၶႃႈဢေႃႈ။
ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၸင်ႇၸီႉၼႄ မႁႃႇပၸႃႇၵေႃးတမီႇ ၵေႃႉဢၼ်မႃးဝႆႈမၼ်းၸဝ်ႈသေ လၢတ်ႈၼႄရႁၢၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၽိုၵ်းသႃၵျၢင်ႉၵမ်တြႃးယူႇၼၼ်ႉဝႃႈ-

ဢႃရၻ်ꩪဝီရယေ ပႁိတတ်တေ၊ ၼိၸ်ၸံ ၻꩮပရၵ်ၵမေ၊
သမ်မၷ်ၷေ သႃဝၵေ ပသ်သ၊ ဢေသႃ ၿုၻ်ၻႃၼ ဝၼ်ၻၼႃ။
(ထေရိၷႃထႃ ႑႖႑၊ ၼႃႈ ႓႙႗)

ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ သင်ဝႃႈမီးၸႂ်ၶၵ်းၵႆႉ၊ သင်ဝႃႈပွႆႇၸႂ်ၸူးၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ၊ မၼ်ႈၸႂ်ၶတ်းၸႂ်၊ တွမ်ၸႂ်ၸိုင် ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈလုၵ်ႈၼွင်ႉတပႄးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈယူႇ။ လွင်ႈႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆၼႆႉ မိူၼ်တင်းလႆႈဝႆႈသႃၽဢႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။

မီးပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပီႈၼၢင်းမၼ်းၸဝ်ႈ မႁႃႇမႃႇယႃႇသေ မၼ်းၼၢင်းၵိုင်ႉၵၢင်ႉပၢဝ်ၶၢၼ်ပၢၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ လီယုပ်းၼဵတ်းၸႂ်တႄႉတႄႉယဝ်ႉ။

ပႁူၼံ ဝတ ဢတ်ထႃယ၊ မႃယႃꩡၼယိၷေႃတမံ။
(ထေရီၷႃထႃ ႑႖႒၊ ၼႃႈ- ႓႙႗)

ပုၼ်ႈတႃႇၽွၼ်းလီသတ်းတဝႃႇတင်းလၢႆသေ မႃႇယႃႇ (မႁႃႇမႃႇယႃႇ) ၼႆႉ ၵိူတ်ႇလဵင်ႉႁၼ်ၼႃႈ ၵေႃးတမ ယူႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႖႓၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)