မႁိလႃႇမုၶ၊ ၸၢတ်ႈ

26 - ꩡၢတ်ႈမႁိꩮႃႇမုၶ

(မႁိꩮႃမုၶ = ၸိုဝ်ႈၸၢင်ႉမင်ႇၷလႃႇ) ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်းၼႆႉ၊ မီးဝႆႉႁႅင်းၸၼ်ၸႂ်

ဝတ်ႉထုပၸ်ႉၸုပၼ်ႇ

ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယင်းတိုၵ်ႉယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉဝေႇꩮုဝၼ်ႇယူႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၻေႇဝၻတ်ႈသမ်ႉ ဢိင်ႇပိုင်ႈလူၺ်ႈ လွင်ႈၵမ်ႉထႅမ်သီႇပိူင် ဢၼ်ၶုၼ်ဢꩡႃႇတသတ်ႈ ၵမ်ႉထႅမ်ၼၼ်ႉသေ ၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းယႂ်ႇႁိူင်း ယူႇသဝ်းယူႇ တမ်ႈတီႈ ၷယႃႇသီႇသ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ တပႄးမၼ်းတင်းၼမ်ယူႇ။ ၽွင်း ၼၼ်ႉ ဢူၺ်းၵေႃႉၵၼ်သွင်ၵေႃႉ ဢၼ်ယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ မိူင်းရႃႇꩡၷႁၼၼ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႂႃႇပဵၼ် ရႁၢၼ်း တမ်ႈတီႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃး၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ သမ်ႉၵႂႃႇပဵၼ် ရႁၢၼ်း တမ်ႈတီႈ ၸဝ်ႈၻေႇဝၻတ်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶႃသွင်ၸဝ်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၼိုင်ႈ လႄႈ ၸဝ်ႈၼိုင်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ်ယူႇ တႃႇသေႇ။ ဝၼ်းၼိုင်ႈ တပႄး ၻေႇဝၻတ်ႈ ၸင်ႇဝႃႈတီႈ တပႄးၽြႃးၼၼ်ႉ “လွင်ႈဢၼ် လႆႈၵႂႃႇတုင်းသွမ်း ၼႂ်းလႅတ်ႇမႆႈတႅင်ႈတႅင်ႈၼၼ်ႉ တုၵ်ႉယၢၵ်ႈၶၢၼ်ၸႂ်တႄႉတႄႉ။ တႃႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မႃးယူႇၸွမ်း ႁဝ်း တမ်ႈတီႈ ၷယႃႇသီႇသ ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈတုင်းသွမ်းသေ လႆႈၵိၼ်လီၵိၼ်ဝၢၼ်ၼၼ်ႉလႃႈ” ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ႁွင်ႉၸူဝ်းၼမ်မႃးၼႆ တပႄးၽြႃး ၸင်ႇၸွမ်းၵႂႃႇၵိၼ်သွမ်း တမ်ႈတီႈ ၷယႃႇသီႇသယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ်ပဵၼ်မႃး ၼင်ႇၼႆၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းသႄႉၼႄး တီႈၼႂ်းၵၢင် ရႁၢၼ်းၶဝ်လႄႈ ၸင်ႇၽႅဝ်ၵႂႃႇ တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ “မႂ်းၸဝ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၵေႃႈ မႂ်းယၢမ်ႈႁဵတ်း ၸွမ်းၼင်ႇဢၼ် မႂ်းႁၼ်မႂ်းငိၼ်းမႃး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”ၼႆသေ ႁေႃးၼႄ ꩡၢတ်ႈၵွၼ်ႇဝၼ်းလင် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၼၼ်ႉ ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ-

ဝတ်ႉထုဢတိတ်ႉ

မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ပၢၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၿြႁ်မၻတ်ႈ တီႈမိူင်းၿႃႇရၼသီႇၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ပဵၼ် ၽွင်းမိူင်းလူင် ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းယဝ်ႉ။ ၶုၼ်လူင်ၼၼ်ႉ မီးၸၢင်ႉမင်ႇၷလႃႇ ဢၼ်ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ မႁိꩮႃမုၶ တူဝ်ၼိုင်ႈ။ မီး ၸႂ်ၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈၶၢဝ်သႂ်သေ ဢမ်ႇမေႃႁဵတ်းတီႈပိူၼ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵၢင်ၶမ်ႈမႃး ၵူၼ်းလၵ်ႉၶဝ် မႃး တမ်ႈတီႈ ၶွၵ်ႈၸၢင်ႉၼၼ်ႉသေ ဢုပ်ႇၵၼ် လၢႆးလၵ်ႉ၊ လၢႆးၸူၼ်၊ လၢႆးမင်ပိူၼ်ႈႁႅမ်ပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၽိုၵ်းပိုၵ်ႉလၢႆးၶဝ် တီႈႁိမ်း ၶွၵ်ႈၸၢင်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၸၢင်ႉမင်ႇၷလႃႇ လႆႈငိၼ်းၼမ်မႃးၵေႃႈ သမ်ႉထၢင်ႇဝႃႈ ပိူၼ်ႈသွၼ်ပၼ်မၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵူၼ်းထိင်းၸၢင်ႉ ၵေႃႉလႂ်မႃး တီႈမၼ်းၵေႃႈ မၼ်းဢဝ်တၢႆပႅတ်ႈ တိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း လႆႈငိၼ်းၼင်ႇၼၼ်သေ ၸင်ႇတေၸႂ်ႉႁႂ်ႈ ၽွင်းမိူင်းလူင် ၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇ ၵႂႃႇၸွပ်ႇ လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၽွင်းမိူင်းလူင် ၸွပ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းယဝ်ႉၼႆ “ၸဝ်ႈႁဝ်းတီႈၶႃႈ ၸၢင်ႉတူဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးရေႃႇၷႃႇ တၢင်းပဵၼ်သင်တီႈၶႃႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လႆႈငိၼ်းၶေႃႈသူပ်းသဵင်ၵႂၢမ်း ၵူၼ်းလၵ်ႉၶဝ် ၼမ်လႄႈ ထၢင်ႇဝႃႈ ပိူၼ်ႈသွၼ်ပၼ်မၼ်းၼႆသေ ၸင်ႇတေမီးၸႂ်ႁၢႆႉ ၸႂ်လိူင်းမႃးဢေႃႈ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၶိုၼ်းယဵၼ်ႇ ငႄႈဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ မိူၼ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီလႆႈပၢင်း ရႁၢၼ်း၊ ပုၼ်ႇၼႃးၶဝ် မႃးဢုပ်ႇလၢတ်ႈတေႃႇၵၼ် လွင်ႈသီႇလသိၼ်ထမ်း တီႈၶွၵ်ႈၸၢင်ႉၼၼ်ႉ ယူႇဢေႃႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၶုၼ်လူင်ၵေႃႈ ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼင်ႇ ၽွင်းမိူင်းၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇ လၢတ်ႈၼၼ်ႉလႄႈ ၸၢင်ႉမင်ႇၷလႃႇၵေႃႈ ၶိုၼ်းယဵၼ်ငႄႈဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၶုၼ်လူင် ပူင်ၵႂၢမ်းထၢမ် ၽွင်းမိူင်းၽူႈမီႈပၺ်ႇၺႃႇ ၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ “ၶုၼ်လူင်... ၸၢင်ႉမင်ႇၷလႃႇ ၶိုၼ်းဝႃႈငၢႆႈ လၵ်းလႅမ်မႃးတီႈၶႃႈယဝ်ႉ။ ၸၢင်ႉ ဢၼ်လူႉလႅဝ်ႁၢႆႉလိူင်းၼင်ႇၼႆၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ လႆႈဢိင်ပိုင်ႈ ၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇၼႆၸိုင် ယင်းၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ မီးတြႃးလီမႃးယူႇ”ၼႆသေ ၸင်ႇလွတ်ႈႁေႃး ၷႃႇထႃႇတီႈတႂ်ႈ ၼႆႉယဝ်ႉ-

ပႃႇꩮိ

26 - ပုရႃၼၸေႃရေၼ ဝၸေႃ ၼိသမ်မ၊
မႁိꩮႃမုၶေႃ ပေႃထယမၼွၸႃရီ။
သုသၺ်ၺတႃၼံ ႁိ ဝၸေႃ ၼိသမ်မ၊
ၷꩡုတ်တမေႃ သၿ်ၿၷုၼေသု ဢꩦ်ꩧႃ။

ပိၼ်ႇတႆး

ၶုၼ်လူင်... ၸၢင်ႉမႁိꩮႃႇမုၶႃႇၼႆႉ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း လႆႈငိၼ်းၵႂၢမ်းၽူႈလၵ်ႉၶဝ်လႄႈ မေႃလူ မေႃယိူင်ႈသေ မေႃဢဝ်တၢႆပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၸၢင်ႉမႅတ်ႈၼႆႉ လႆႈငိၼ်းၵႂၢမ်းၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ်လႄႈ ၵုၼ်းမုၼ် ၵျေးꩡူးတင်းသဵင်ႈ ၶိုၼ်းမီးမႃးမိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ။

ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။ ၽွင်းမိူင်းၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် ၽြႃး။
ၶုၼ်လူင်ၿႃႇရႃႇၼသီႇ မႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇၻႃႇ။
ၸၢင်ႉမႁိꩮႃမုၶၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ။
ၵၼ်သွၼ် ။ ။ (1)ၸမ်တမ်ႇငႃႈမူးသိူဝ်း၊ ၸၢင်ႈမိူဝ်းပဵၼ်ၼင်ႇၶဝ်။
(2) ၸမ်ၽူႈၵျႃႉပဵၼ်ၵျႃႉ၊ ၸမ်ၽူႈၸႃႉပဵၼ်ၸႃႉ။
(3) လူဝ်ႇလႆႈဝႄႈယၢၼ်ၼီ၊ ႁဵင်းဢမ်ႇလီမိူၵ်ႈမႂ်ႈ။
ပႃႇရမီႇ ။ ။ ပၺ်ႇၺႃႇပႃႇရမီႇ။
မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ ပဵၼ်“ဢသေဝၼႃ ၸ မင်ၷလႃ၊ ပၼ်ꩦိတႃၼၺ်ၸ သေဝၼႃ မင်ၷလႃ”။