မၢၵ်ႇၶိူဝ်တမ်

မၢၵ်ႇၶိူဝ်တမ်ၼႆ့ တေလႆႈဝႃႈပဵၼ် ၽၵ်းတႆးမီႇၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ၵမ်ႉၼမ်တႄႉၵေႃႈ ၵႆႉလႄႇႁဵတ်း ပေႃးဝႃႈႁုင်ၽၵ်းၵႅင်ၼႆႉ ဢဝ်မၼ်းပဵၼ်ၽၵ်းၵမ်ႉၽိူၼ်ယဝ်ႉ။ မၢၵ်ႇၶိူဝ်တမ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉလႆႈၸႂ်ႉ မီႇၵီး ဢၼ်မီးႁိမ်းႁွမ်းသေႁဵတ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႉပႃး ၶိူင်ႈၶူဝ်းထၢတ်ႈသေလႄႈ ပေႃးတူၺ်းၽၢႆႇပၢႆးယူႇလီၵေႃႈ လႆႈဝႃႈမၼ်း ဢမ်ႇမီးၽေးၶဵၼ်သင်ယဝ်ႉ။ မီႇၵီး ဢၼ်ပႃးၼႂ်းမၼ်းလႄႈ လၢႆးႁဵတ်းမၼ်းတႄႉ မီးၼင်ႇၽၢႆႇတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။

မီႇၵီးၸိူဝ်းၶဝ်ႈပႃး

1. မၢၵ်ႇၶိူဝ်
2. ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ
3. ၽၵ်းၵီးမိူင်းၵွၵ်ႇ
4. ၽၵ်းၽႆႇ
5. မၢၵ်ႇၽိတ်း
6. ၽၵ်းမီႁေႃ (ၽၵ်းမီႇႁူဝ်ၽိူၵ်ႇ)
7. ၵိူဝ်
8. ၽွင်ဝၢၼ်

လၢႆးႁဵတ်း

• ဢၼ်တၢင်းသုတ်းတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်(တီႈၼႆႈၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်းဢဝ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်ၵမ်ႇ)သေ ၸီႇၽႆး ႁႂ်ႈမၢၵ်ႇၶိူဝ်မၼ်းပေႃးသုၵ်း။ ပေႃးဝႃႈ မၢၵ်ႇၶိူဝ်မၼ်းသုၵ်းမႃး ဢူၼ်ႈမႃး ဢွၵ်ႇဢၢႆႁွမ်မႃးၼႆ ၵွၵ်းပႅတ်ႈ ပိူၵ်ႇၶႅမ်ႈမၼ်းသေ ႁႂ်ႈၵိုတ်းတူဝ်ၼိူဝ်ႉမၢၵ်ႇၶိူဝ်လွၼ်ႉလွၼ်ႉၵူၺ်းၶႃႈလႄႈ။
  
• ပေႃးဝႃႈလႆႈမၢၵ်ႇၶိူဝ်ဢၼ်ၸီႇဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆၸိုင် တၢင်ႇၼိူဝ်ၶႅင်သေ ၽၵ်ႉ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈသႂ်ႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႇသေဢၼ်ဢၼ်လႄႈ။
  
• ၵမ်းၼႆႉ ၵွၵ်းၽၵ်းမီႇႁေႃႇ သႂ်ႇမွၵ်ႈ သီႇၵိပ်ႇၼႆႉ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ သွႆးၽၵ်းၵီးမိူင်းၵွၵ်ႇ၊ ၽၵ်းၽႆႇ၊ မၢၵ်ႇၽိတ်းသႂ်ႇ၊ ဢဝ်ထူဝ်ၼဝ်ႈၽွင်သႂ်ႇ၊ ၵိူဝ်၊ ၽွင်ဝၢၼ်သႂ်ႇ ၼႂ်းၶူၵ်ႉယဝ်ႉ တမ်ပၼ် ႁႂ်ႈမၼ်းဢွၼ်ႇ ႁႂ်ႈမၼ်းၶဝ်ႈၵၼ်။
  
• ပေႃးဝႃႈ မီႈၵီးမၼ်း ဢွၼ်ႇၶဝ်ႈလေႃးၵၼ်တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇမၼ်းယဝ်ႉၼႆ ၶိုၼ်းဢဝ် မၢၵ်ႇၶိူဝ်ဢၼ်ႁဝ်းၽၵ်ႉဝႆႉမိူဝ်ႈၵႆႈၼၼ်ႉ သႂ်ႇၼႂ်းၶူၵ်းလေႃး မီႇၵီးၸိူဝ်းတမ်ဝႆႉၼၼ်ႉသေၵေႃႈ ၶိုၼ်းဢဝ်သၢၵ်ႇႁဝ်း တမ်ပၼ်ထႅင်ႈ ဢိတ်းဢွတ်း ႁႂ်ႈမၢၵ်ႇၶိူဝ်လႄႈတင်း မီႇၵီးမၼ်း ၶဝ်ၵၼ်လီလီၼႆၵေႃႈ လႆႈမႃး မၢၵ်ႇၶိူဝ်တမ် ဢၼ်ၶိုၵ်ႉၶိုၵ်ႉ မီႇၼိုင်ႈယဝ်ႉ။
  
  • ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ ၽွင်ဝၢၼ်တႄႉ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈၵိၼ် မၢင်းၸိူဝ်းၵေႃႈဝႄႈ၊ ယွၼ်ႉၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် ၽွင်ဝၢၼ်ၵေႃႈ မီးၸေးၼႃႇ မီးၼမ်ၼႃႇလႄႈ လူဝ်ႇမေႃလိူၵ်ႈၵိၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးမီးၽေးဢွၵ်ႇၶၢင်ႈၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵိၼ်ၵိုၵ်း

ႁူမ်ႈဝႃႈ မၢၵ်ႇၶိူဝ်ၼမ်ၼႆႉ မၼ်းၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၸုမ်းၼမ်ႉၽိတ်ႉ သေတႃႉ မၼ်းဢမ်ႇလူဝ်ႇၽၵ်းၵပ်းမၼ်းသၢၼ်ႉသၢၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈတမ်ဝႃႇ၊ ၼမ်ႉၽိတ်ႉၽူး ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵမ်ႉၼမ်တႄႉၵေႃႈ ပေႃးႁုင်ၽၵ်းၵႅင်သေ မဵဝ်းမဵဝ်းၼႆ ၵႆႉဢွၼ်ၵၼ် ႁဵတ်းမၢၵ်ႇၶိူဝ်တမ်ၼႆ့ ၵပ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ၽၵ်းၵမ်ႉမီႇၼိုင်ႈ ၼႆၵူၺ်းယဝ်ႉ။

မၢၵ်ႇၶိူဝ်တမ်လႄႈ ပၢႆးယူႇလီ

ပေႃးတူၺ်းၽၢႆႇပၢႆးယူႇလီတႄႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ မၢၵ်ႇၶိူဝ်တမ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇပႃး ၶိူင်ႈၶူဝ်းထၢတ်ႈသင်လႄႈ ႁႂ်ႈတိူဝ်ႉၶိူၵ်ႈ ပၢႆးယူႇလီတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈတႄႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးသင်၊ ၵူၺ်းမၢင်ၸိူဝ်း ယွၼ်ႉ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်တင်း ၽၵ်းၽႆႇလႄႈႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီဝႄႈ ႁင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵႂႃႇၵူၺ်း။ ၵမ်ႉပႃႈၼမ်တႄႉ ပဵၼ်မီႇၵီးဢၼ်လွတ်ႈၽေးဢွၵ်ႇၶၢင်ႈ တင်းသဵင်ႈလႄႈ ပဵၼ်ၽၵ်းဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၼ်ၽေး ပၢႆးယူႇလီ မီႇၼိုင်ႈယူႇၼင်ႇၵဝ်ႇ။