မိတ်ႉသႃႇဢရႁ

ဝၢႆးသေပဵၼ်လွင်ႈငူးႁဝ်ႇယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ၼႄႁႅင်းထမ်ႇမဢၼ်လီဢၢမ်း (႑႔) ပိူင်ယဝ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ ဢုရုၵသ်သပၼႆႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇယႂ်ႇ။ ပေႃးၼႄႁႅင်းၼမ်ႉၵတ်ႉထမ်ႇမယဝ်ႉၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ဢုရုဝေႇလၵသ်သပၸင်ႇမၵ်းမၼ်းဝႃႈ - ဢၼ်မျၢတ်ႈတွၼ်းသုင် (samoa) ၼႆႉ ၺၢၼ်ႇပၺ်ႇၺႃႇၽႂ်းၽၢႆဢိူဝ်ႈ။ မီးၸဵမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းတဵမ်ထူၼ်ႈ ၼင်ႇၽီတေႇဝႃႇၶဝ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈရႁၢၼ်းတႃႇ (arahat) ၸိူင်ႉၼင်ႇၵဝ်။ မၼ်းၼႆႉ ပႆႇလွတ်ႈၵၢင်းဢႃႇသဝေႃးတြႃးၵွၼ်ႇ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

လွင်ႈထၢင်ႇယႂ်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢုရုၵသ်သပၼႆႉ တႃႇယိုၼ်ႁပ်ႉဝႃႈ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈမျၢတ်ႈတွၼ်းပူၼ်ႉလိူဝ်မၼ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉဢမ်ႇဢိုတ်းဢမ်ဢၢတ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵမ်းလိုၼ်းမႃးတႄႉ မႃႇၼမၼ်းၸင်ႇၸိူမ်ႈၼႆႈၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ မၼ်းၸင်ႇယိုၼ်ႁပ်ႉဝႃႈ မၼ်းၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈ ရႁၢၼ်းတႃႇ၊ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၸင်ႇပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇ ၽူႈဢၼ်ၵၢင်းယၢၼ်ဢႃႇသဝေႃးတြႃးၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ဢုရုဝေႇလၼႆႉ လဵပ်ႈႁဵၼ်းသွၼ်ဢဝ်ထမ်ႇမတြၢးၸဝ်ႈသေ ၸင်ႇပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇဢၼ်တႄႉ ဢၼ်ပၢၵ်ႈပႅတ်ႈလႆႈ ဢႃႇသဝေႃးတြႃးယူႇယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈၼွင်ႉမၼ်းႁႃႈပၢၵ်ႇၵေႃႈ သွၼ်ႁဵၼ်းဢဝ်ၸိူင်ႉၼင်ႇမၼ်းသေ လႆႈၽွၼ်းလီမိူၼ်ၵၼ်တင်းသဵင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ယွၼ်ႉၵွပ်ႈတၢင်းသင်ႇသွၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေ ရသေးၶူၼ်ႁူဝ်ယၢဝ်း (႕႐႑) ၵေႃႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁပ်ႉပဵꧣ် (samoa) ၶတ်းၸႂ်ၵျၢင်ႉၵမ်တြႃးလႄႈ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇၵႂႃႇတင်းမူတ်းယူႇယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ ပေႃးယင်းဝႃႈ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းမတ်ႉၶွတ်ႇပူမ်တၢင်းၼွၵ်ႈတၢင်းၼႂ်းယူႇၸိုင် ႁဵတ်းၵႅင်ႈၽၢမ်းယူႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉၵႆယၢၼ်တင်းၽဝ ရႁၢၼ်းတႃႇ (arachathood) ယူႇ။ တႃႇတေလႆႈပဵၼ် ၽဝရႁၢၼ်းတႃႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉၼႆႉ တၵ်းတေလႆႈၶတ်းၸႂ်သႂ်ႇႁႅင်းတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယူႇယဝ်ႉ။

ၵေႃႉၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇၼႆႉ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တေလႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈသိၼ်သီႇလၸဝ်ႈၵဝ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈၵွၼ်ႇ။ ၵွမ်ႉၵႃႈ ယွၼ်ႉသီႇလဢၼ်လဵဝ်သေ ဢမ်ႇသူင်ႇထိုင်လႆႈယိူင်းမၢႆၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပေႃးသီႇလတဵမ်ထူၼ်ႈယဝ်ႉ တေႇလႆႈသိုပ်ႇၽိုၵ်းသႃႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၸႂ်ၼိမ် သမႃႇထိ (လွင်ႈၼိမ်ၸိင်ႉ) လႄႈ ပၺ်ႇၺႃႇ (ၺၢၼ်ႇ)ယူႇယဝ်ႉ။ တီႈၵၢၼ်ထူပ်းမိုဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈၽိုၵ်းသႃ ၵပ်းၵပ်းတၢမ်းတၢမ်း ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆးယဝ်ႉ။ တီးၵၢၼ်ၽိုၵ်းသႃတြႃးၼၼ်ႉ ပေႃးယင်းဢမ်ႇၶတ်းၸႂ် ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆးတႄႉ သမႃႇထိ၊ ပၺ်ႇၺႃႇဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႆႈ။

ပေႃးမီးလွင်ႈၽိုၵ်းသႃ ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး ၸင်ႇတေလႆႈလွတ်ႈပူၼ်ႉ လေႃးၽ၊ တေႃးသ၊ မေႃးႁယူႇယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼၼ် ၸင်ႇပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇ ဢၼ်ဢႃႇသဝေႃးမူတ်းသဵင်ႈၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇတေလွင်ႈၵၢင်းလႆႈ လွင်ႈၶွတ်ႇမတ်ႉပူမ်ၼွၵ်ႈပူမ်ၼႂ်းယူႇယဝ်ႉ။ ရသေးၶူၼ်ႁူဝ်ယၢမ်း (႕႐႑)ၵေႃႉၼႆႉ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ် ၵမ်သိၼ်သီႇလယဝ်ႉ ပူၵ်းတင်ႈသမႃႇထိသေ ပၺ်ႇၺႃႇၵေႃႈတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ လႆႈပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႓႖၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)